Mehmed Behâî Efendi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Mehmed Behâî Efendi, Osmanlı âlimlerinden ve otuzikinci Osmanlı şeyhülislâmıdır

Şeyhülislâm Hoca Sa’deddîn Efendi’nin torunu ve Rumeli Kadıaskeri Abdülazîz Efendi’nin oğludur

Nesebi, Yavuz Sultan Selîm Hân döneminin tanınmış şahsiyetlerinden Hasan Can’a ulaşmaktadır

“Azîzzâde” veya “Behâî Efendi” diye bilinir

ŞÖHRETİ ÇABUK YAYILDI
Behâî Efendi 1004 (m

1595) senesinde doğdu

1064 (m

1654) senesinde İstanbul’da vefât etti

Fâtih Câmii bahçesinde defnedildi

Çocukluğundan i’tibâren ilim öğrenmeye başlayan Behâî Efendi, zamânının âlimlerinden aklî ve naklî ilimleri tahsîl etti

Şeyhülislâm Abdürrahîm Efendi’den ilim öğrendi

Kısa müddet içinde şöhreti her tarafa yayıldı

Behâî Efendi, amcası Şeyhülislâm Es’ad Efendi’den de ilim öğrenip, yanında mülâzım (stajyer) olarak vazîfe yaptı

Amcasıyla birlikte Türkçe şiirler yazmaya başladı

Bir rubâî (şiir) yazıp, Şeyhülislâm Yahyâ Efendi’ye takdim etti ve bir mahlas (şâir için özel isim) koymasını istedi

Yahyâ Efendi de “Behâî” mahlasını yazdı

Behâî Efendi, İstanbul’da Şehzâde Medresesi müderrisliğinde vazîfe yaparken, Sultan Dördüncü Murâd Hân’a bir kasîde yazıp takdim etti

Sultan da ona iltifât gösterip, kadılık ve kadıaskerlik vazifeleri verdi

Daha sonra da Abdürrahîm Efendi’nin yerine şeyhülislâmlık makâmına getirdi

Bir yıl dokuz ay 15 gün bu yüksek makamda kaldıktan sonra, 1061 (m

1651) senesinde şeyhülislâmlık vazîfesinden alındı

Daha sonra 1062 (m

1652) senesinde tekrar şeyhülislâmlığa getirildi

Bu yüksek vazîfeye devam ederken, boğmaca hastalığına tutularak üç gün içinde vefât etti

“KURTULMAYA ÇARE YOK!”
Nakledilir ki: Behâî Efendi’nin vefâtından yirmi gün kadar önce, meczûb bir derviş olan Hüseyin Efendi, Şeyhülislâmın huzûruna varıp; “Efendim, ölümünüz yaklaştı

Kurtulmaya çâre yok” dedi

Behâî Efendi; “Dedem, bunun çâresi nedir?” diye sordu

Derviş; “Bunun çâresi yoktur” dedikten sonra oradan ayrıldı

Behâî Efendi o gece rü’yâsında, evinin karşısındaki bahçede bulunurken, kendisine çıplak, beyaz bir ipeğe sarılı vaziyette oturması emredildi

Uyandığı zaman kâhyalarından birine üçyüz Osmanlı altın lirası vererek, fakir fukaraya dağıtılmasını emretti

Bu hâdiseden bir müddet sonra Şeyhülislâm Behâî Efendi hastalandı ve vefât etti

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mehmed Behâî Efendi Mehmed Behâî Efendi, Osmanlı âlimlerinden ve otuzikinci Osmanlı şeyhülislâmıdır Şeyhülislâm Hoca Sa’deddîn Efendi’nin torunu ve Rumeli Kadıaskeri Abdülazîz Efendi’nin oğludur Nesebi, Yavuz Sultan Selîm Hân döneminin tanınmış şahsiyetlerinden Hasan Can’a ulaşmaktadır “Azîzzâde” veya “Behâî Efendi” diye bilinir ŞÖHRETİ ÇABUK YAYILDI Behâî Efendi 1004 (m 1595) senesinde doğdu 1064 (m 1654) senesinde İstanbul’da vefât etti Fâtih Câmii bahçesinde defnedildi Çocukluğundan i’tibâren ilim öğrenmeye başlayan Behâî Efendi, zamânının âlimlerinden aklî ve naklî ilimleri tahsîl etti Şeyhülislâm Abdürrahîm Efendi’den ilim öğrendi Kısa müddet içinde şöhreti her tarafa yayıldı Behâî Efendi, amcası Şeyhülislâm Es’ad Efendi’den de ilim öğrenip, yanında mülâzım (stajyer) olarak vazîfe yaptı Amcasıyla birlikte Türkçe şiirler yazmaya başladı Bir rubâî (şiir) yazıp, Şeyhülislâm Yahyâ Efendi’ye takdim etti ve bir mahlas (şâir için özel isim) koymasını istedi Yahyâ Efendi de “Behâî” mahlasını yazdı Behâî Efendi, İstanbul’da Şehzâde Medresesi müderrisliğinde vazîfe yaparken, Sultan Dördüncü Murâd Hân’a bir kasîde yazıp takdim etti Sultan da ona iltifât gösterip, kadılık ve kadıaskerlik vazifeleri verdi Daha sonra da Abdürrahîm Efendi’nin yerine şeyhülislâmlık makâmına getirdi Bir yıl dokuz ay 15 gün bu yüksek makamda kaldıktan sonra, 1061 (m 1651) senesinde şeyhülislâmlık vazîfesinden alındı Daha sonra 1062 (m 1652) senesinde tekrar şeyhülislâmlığa getirildi Bu yüksek vazîfeye devam ederken, boğmaca hastalığına tutularak üç gün içinde vefât etti “KURTULMAYA ÇARE YOK!” Nakledilir ki: Behâî Efendi’nin vefâtından yirmi gün kadar önce, meczûb bir derviş olan Hüseyin Efendi, Şeyhülislâmın huzûruna varıp; “Efendim, ölümünüz yaklaştı Kurtulmaya çâre yok” dedi Behâî Efendi; “Dedem, bunun çâresi nedir?” diye sordu Derviş; “Bunun çâresi yoktur” dedikten sonra oradan ayrıldı Behâî Efendi o gece rü’yâsında, evinin karşısındaki bahçede bulunurken, kendisine çıplak, beyaz bir ipeğe sarılı vaziyette oturması emredildi Uyandığı zaman kâhyalarından birine üçyüz Osmanlı altın lirası vererek, fakir fukaraya dağıtılmasını emretti Bu hâdiseden bir müddet sonra Şeyhülislâm Behâî Efendi hastalandı ve vefât etti