İkindi Vakti Uyumak Sakıncalımı

Evet bu saatlerde uyumak uygun değildir Bu vakitlerde uyanık olmak, güzel şeylerle meşgul olmak sünnettir ve sevabı vardır Ancak kerahet vakitlerinde uyuyan kimse bu sevaptan ve bereketten mahrum kalsa bile günah işlemiş olmaz

Gece dışında Feylule, Gaylule ve Kaylule olmak üzere üç çeşit uyku vardır:

Gaylule uykusu fecirden itibaren güneş tamamen doğuncaya kadar geçen sürede uyumaktır Bu zamanda uyumak sünnete uygun düşmez Çünkü birçok iş kolunda sabahın erken saatlerinde işe başlamak rızkın bolluğuna ve berekete sebeptir İnsanın işe motive olacağı en aktif zaman dilimi fecirden sonraki zaman dilimidir Bu dilim, uykuyla geçmemelidir Çünkü o saatte uyumak işe geç başlamak demek olacaktır ki, bu da iş kaybı, emek kaybı, zaman kaybı, kazanç kaybı, performans kaybı gibi kazancı bereketlendiren birçok ana unsurun devre dışı kalması mânâsına gelecektir Bereketsizliğin sebebi budur Fakat öte yandan kerahet vaktinde eğer iş ve yoğunluk uyumayı gerektiriyorsa pekâlâ uyunabilir Meselâ gece mesaisi yapmış birisi sabah namazını kıldıktan sonra kerahet vaktinin geçmesini beklemeden uyuyabilir Ve bu sünnete aykırı düşmez Çünkü adam günlük mesaisini yapmış, sabah namazını da kılmış, kerahet vaktinin geçmesini beklemeye artık dinî bir sebep yoktur Burada kerahet vakti sadece bir zaman ismi olarak zikredilmiştir Yoksa mutlak derecede uyku yasağı getiren bir zaman parçası olarak gelmemiştir

Feylule uykusunda da aynı durum söz konusudur İkindi namazından sonra güneş tamamen batıncaya kadar geçen zaman dilimi keza birçok iş kolu için en verimli zaman dilimidir Bu saatte uyumak rızkı da, ömrü de noksanlaştırır Çünkü insanın günün verimini muhasebe edeceği, ölçüp tartacağı, yarınki gün için yeni plânlar yapacağı, hayat için yeni moral ve motivasyon bulacağı bu zaman diliminde uyumak insanı bütün bu neticelerden genellikle mahrum bırakır Buradaki uyku sakındırmasının da kerahet vaktine denk gelmesi ile ilgisi yoktur Zaman dilimi bakımından sakıncalı görülmüştür Fakat şüphesiz bunun da istisnası vardır: Meselâ, gündüz boyu aralıksız yoğun bir çalışma gösterip akşamdan sonra gecenin bir vaktine kadar yeniden yoğun bir çalışmaya girecek birisi için, eğer bu vakitte biraz boşluk söz konusu olursa, bu kişinin bu vakitte bir miktar kestirmesinde dinen bir sakınca olmaz

Görüldüğü gibi Gaylule ve Feylule uykuları kerahetle ilgili olarak değil, fakat çoğunluk için zaman dilimi olarak sakıncalı bulunmuştur Kaylule uykusu olan kuşluk vaktinden öğle sonrası vakte kadar güneşin en hararetli olduğu zaman dilimi içinde yarım saat kadar uyumak ise sünnette tavsiye edilmiştir Bu tavsiyeyi öğle öncesi giren kerahet vakti delemez Yani kerahet vakti geldi diye sünnet olan öğle uykusunun yapılamaması söz konusu değildir Çünkü esasen kerahet vakitlerinde sadece namaz kılma yasağı vardır Bunun da gerekçesi hadiste açıklanmıştır Hadisçe bunun gerekçesi, o vaktin, kâfirlerin güneşe secde ettikleri vakit oluşudur (Müslim, Salatül Misafirin, 294)

O halde kerahet vakitlerinden olan sabah gün doğarken ve akşam gün batarken uyumanın mekruh görülmesinin, bu vakitlerin kerahet vakti olması ile ilgisi yoktur Bunun gerekçesi, sadece insan fıtratının bu vakitlerde daha performanslı oluşu ve bu performansı negatif olarak uykuda öldürmeyip pozitif mânâda değerlendirme gereğidir Bu durumda Kaylule uykusu olan öğle uykusu, öğle öncesi kerahet vaktinde yapılabilmektedir

Kaylule uykusunun tavsiye edildiği saat ise kaba kuşluktan ikindi öncesi zamana kadar geçen saattir Bu saat kişiye ve iş yoğunluğuna göre ve kişiye özel olarak değişebilmektedir Belirli bir saat verip itaat ehlini saatle sınırlandırmak doğru değildir

"Uyku üç nevidir (çeşittir):

"BİRİNCİSİ: Gaylûledir ki, fecirden sonra, tâ vakt-i kerahet bitinceye kadardır (Yâni güneşin doğuşundan, yaklaşık 45 dakika geçinceye kadarki zamandır) Bu uyku, rızkın noksaniyetine ve bereketsizliğine hadisçe sebebiyet verdiği için, hilaf-ı sünnettir [Sünnete aykırıdır> Çünkü rızık için sa'y etmenin [çalışmanın> mukaddematını ihzar etmenin [başlangıcını, hazırlığını yapmanını en münasip zamanı, serinlik vaktidir Bu vakit geçtikten sonra bir rehavet arız olur O günkü sa'ye ve dolayısıyla da rızka zarar verdiği gibi, bereketsizliğe de sebebiyet verdiği, çok tecrübelerle sabit olmuştur

"İKİNCİSİ: Feylûledir ki, ikindi namazından sonra, mağribe (akşama) kadardır Bu uyku ömrün noksaniyetine, yâni, uykudan gelen sersemlik cihetiyle, o günkü ömrü nevmâlûd, yarı uyku, kısacık bir şekil aldığından, maddi bir noksaniyet gösterdiği gibi, manevî cihetiyle de, o gün hayatinin maddî ve manevî neticesi ekseriya ikindiden sonra tezahür ettiğinden, o vakti uyku ile geçirmek, o neticeyi görmemek hükmüne geçtiğinden, güya o günü yaşamamış gibi oluyor

"ÜÇÜNCÜSÜ: Kaylûledir ki, bu uyku Sünnet-i Seniyyedir Duhâ vaktinden, öğleden biraz sonraya kadardır Bu uyku, gece kıyamına sebebiyet verdiği için sünnet olmakla beraber, Ceziretü'l Arabda, vaktü'z-zuhr denilen şiddet-i hararet zamanında bir tatil-i eşgal, âdet-i kavmiye ve muhitiye olduğundan, o Sünnet-i Seniyyeyi daha ziyade kuvvetlendirmiştir Bu uyku hem ömrü, hem rızkı tezyide medardır Çünkü yarım saat kaylüle, iki saat gece uykusuna muâdil gelir Demek, ömrüne her gün bir buçuk saat ilâve ediyor Rızık için çalışmak müddetine, yine bir buçuk saat ölümün kardeşi olan uykunun elinden kurtarıp yaşatıyor ve çalışmak zamanına ilâve ediyor" (Lem'alar, 269)

Demek ki; güneşin doğuşundan, yaklaşık 45 dakika geçinceye kadar geçen zamanda uyumak iyi değildir Aslolan erken yatıp erken kalkmaktır Sabah namazını kıldıktan sonra uyumamak, Kur'ân, hadis tefsir, ilmihal okuduktan sonra işbaşı yapmak lazımdır

Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur: "Sabahın erken saatlerinde bereket ve başarı vardır"

Son zamanlarda gittikçe artan bereketsizliğin ve başarısızlığın hikmeti bu hadis-i şerifin ışığında aranıp bulunmalıdır Maalesef televizyon, "erken uyumanın düşmanı" olarak insanın karşısına dikilmiştir Bu şedit düşmanı alt edip, mümkün mertebe erken yatıp, teheccüd namazına kalkmak, daha sonra güneş doğmadan önce sabah namazına dinç olarak uyanmak ve ondan sonra yatmayıp çalışmaya başlamak lazımdır Zinde, dinç, çalışkan oluşlarına hepimizin şahit olduğu dedelerimiz ve ninelerimiz böyle yaparlardı Bu güzel âdet yok olunca, sağlık ta, bereket de, huzur da yok oldu

İkindi ile akşam arasında yatmamak lazımdır Herkes bu vakitte yatmanın zararını bizzat tecrübe ederek görmüştür O vakit yatıp da kalkan kimse sersem gibi olur, bir türlü kendisini toparlayamaz

Öğle namazını kıldıktan sonra bir müddet yatmak ise çok faydalıdır

Allah razi olsun Hamd olsun kayluleyi biliyordum ama diger iki cesitten habersizdim Vesileniz ile ögrenmis oldum Sagolun Son bölumü okurken, dedem (Rabbim rahmet eylesin) geldi aklima Kendimi bildim bileli sabah namazlarini kilar ve namazdan sonra uyumazdi Erkenden isleriyle ugrasir, yatsi namazindan sonra uyurdu Rutini böyleydi, hic sasmazdi Allah ondan razi olsun Hakkinizi helal ediniz, ne tevafuktur ki daha 1 saat önce (asagidaki eklemis oldugum) konuyu okumam nasip oldu, paylasmak istiyorum;


Kaylule ömre ömür katıyor


Hz Muhammed (sav)’in önemli sünnetlerinden biri olan öğlen uykusunun (kaylule) ömre ömür kattığı belirtildi
Öğle uykusu vücuda ne gibi yararlar sağlar? İnsan vücudu en çok hangi saat dilimlerinde uyku ihtiyacı duyar? Genetik faktörlerin uyku üzerinde etkisi var mıdır?En çok kimler öğle uykusuna ihtiyaç duyar? Öğle uykusunun süresi ne kadar olmalı?


Öğle uykusu ile ilgili tüm bu merak edilen soruların yanıtını, Memorial Hastanesi Uyku Laboratuvarı Sorumlusu Doç Dr Turan Atay verdi

Öğle uykusu vücuda ne gibi yararlar sağlar?
Kişinin 24 saat içerisinde uykuya yatkın olduğu dönemlerden biri de öğle uykusu saatleridir Öğle uykusu, en az gece uykusu kadar insan vücuduna yarar sağlar Gece yeteri kadar uyumuş, gündüz de öğle uykusu uyuyan bir kişinin vücudu tazelenir, performansı artar, düşünme ve problem çözme yeteneği hız kazanır

İnsan vücudu en çok hangi saat dilimlerinde uyku ihtiyacı duyar?

Gün içerisinde iki kez vücut ısısı düşer Birisi sabaha karşı 0300 sıralarında, diğeri ise öğleden sonra 1400- 1500 saatleri arasında olur İnsanların öğle yemeğinin ağırlığına bağladığı bu rehavet dönemi, aslında vücudun uykuya en meyilli olduğu saat dilimidir Bu saat aralıkları uykunun en kaliteli olduğu zamandır Kaliteli uyku, insan vücuduna uzun süre uyumaktan çok daha fayda sağlar

Genetik faktörlerin uyku üzerinde etkisi var mıdır?
Genetik faktörlerin uyku üzerinde büyük etkisi bulunur Kimi insan 13-14 saat uyusa da uykusunu alamaz, kimi ise 4- 5 saatlik bir uykuyla günü zinde geçirebilir Aynı şekilde uykuya dalma ve uyanma saatleri de genetik faktörlerden etkilenir Bazıları geç saatte yatıp geç kalkmayı, bazıları da erken yatıp erken kalkmayı sever

En çok kimler öğle uykusuna ihtiyaç duyar?

İmkanı olan herkesin öğle uykusuna yatması önerilir Ancak özellikle çocukların öğle saatlerinde mutlaka uyumaları gerekir Çocukluk çağında öğle saatlerinde alınan kaliteli uyku, beyin ve vücut gelişimi için büyük önem taşır Burnu tıkalı olan çocuklar uykularını tam olarak alamadıkları için, vücutları tam gelişemeyebilir

Uyusun da büyüsün

Öğle uykusunun süresi ne kadar olmalı?

Çocuklar yaklaşık 1-2 saat öğle uykusuna ihtiyaç duyar Erişkinler içinse 15-20 dakika yeter Ancak bazı insanlar geceleri dahi uyuyamaz Bu tip insanlara öğle uykusu kesinlikle tavsiye edilmez Çünkü gündüz saatlerinde kısa bir süre dahi uyusalar, gece uyumaları çok daha zorlaşır

Birçok sıcak ülkede uygulanan ‘siesta’nın önemi nedir?

Pek çok Akdeniz ve Güney Amerika ülkesinde saat 1400- 1600 arasında ‘siesta’ uygulaması yapılır Siesta, sıcak ülkeler için çok doğru bir uygulamadır Öyle ki, öğle saatlerinde kişilerin yaşadığı yorgunluğu engellemek için, kısa süre de olsa uykuya ihtiyaçları olur Bu uyku, kişilerin uyuşuk bir şekilde çalışacaklarına, uykularını almış dinç bir şekilde çalışmalarına ve çok daha verimli olmalarına neden olur

…………………………

Kaylule uykusu sünnet-i seniyyedir

Duhâ vaktinden, öğleden biraz sonraya kadardır Bu uyku, gece kıyamına sebebiyet verdiği için sünnet olmakla beraber, Ceziretü’l-Arabda, vaktü’z-zuhr denilen şiddet-i hararet zamanında bir tatil-i eşgal, âdet-i kavmiye ve muhitiye olduğundan, o sünnet-i seniyyeyi daha ziyade kuvvetlendirmiştir Bu uyku hem ömrü, hem rızkı tezyide medardır Çünkü yarım saat kaylule, iki saat gece uykusuna muadil gelir Demek, ömrüne hergün bir buçuk saat ilâve ediyor Rızık için çalışmak müddetine, yine bir buçuk saati, ölümün kardeşi olan uykunun elinden kurtarıp yaşatıyor ve çalışmak zamanına ilâve ediyor 28lem'a

Konuyla ilgili benzer haber için> BBC Turkish:Uzmanlar sıcağa karşı siesta öneriyor