Ömer (R.A.) Ve Yürütme Organı

ÖMER (RA) VE YÜRÜTME ORGANI




Genel giriş:




Daha önce detaylı olarak açıkladığımız gibi, yasama esasları Resulullah'ın döneminde lesis edilmişse de, hüküm sisteminin kemale vardığı usul, ancak Resulullah'ın vefatından sonra tamamlanmıştır Bu sebeple yürütme organının koordinesiyle ilgili işler, gerçekle gördüğümüz gibi İslam ruhundan alınan ya*samanın aksine Müslümanların içtihadıyla meydana gelmiştir Arapları vasfederken İbn Mukaffa'ın kastetmiş olduğu anlam işte buradadır İbn Mukaffa1 der ki:


"Daha önce kendilerine kimsenin örnek olmadığı, eşi görülmemiş bir şekil*de hükmettiler" [89]


Yürütme organı, modern anlamıyla ve çağdaş terimlere binaen, devlet ve hükümet başkanlarını bir araya toplamakla belirli bir şekil alır Modern anlam*da devlet başkanlığı sistemi İslami sisteme daha yakındır


İslam hukuk bilginleri, Hilafet meselesinde olduğu kadar hiçbir konuda ih*tilafa düşmediler Bu konu Arap devletinin tesisindeki ilk parçalanma olup, Ömer (ra)'in üslün zeka ve basireti ve Ebu Bekir'in feraseti olmasaydı, nere*deyse daha beşikte iken diri diri gömülecekti Üçüncü halife şehit olunca fitne devletin başını sardı Öyle ki, halifelik makamıyla yetinmeyip, birçok islami si*yasi teorilere, birçok dini akidelere de yayıldı


Fıkıh usulü kitapları açıklı ki arıyla, seçiklikleriyle biliniyor Ömer devrinde gerçekleştiği gibi, çoğunluktaki Müslümanların bu ilmin üzerine tesis edildiği esasi prensipler, çevresinde toplanıyor ve ittifak ediliyor ise, Hilafetle ilgili ko*nular hiç de öyle değildir Şia hukuk ilmi uzmanları ilk olarak imam konusunda te'lif yaptılar Yazdıkları eserler onların akidelerini dile getiriyordu Sünni hu*kuk ilmi uzmanları ise, ancak geç tarihlerde, bu sahada onlara karşı eserler telif ettiler


Ömer (ra) şayet İslam içtihadında bir bayrak ise -birinci fasılda gördüğü*müz gibi, onun gerçek üstün kişiliği siyasi ve idari liderlik sahasında zuhur ederek parıldar


Bir taraftan güvenilir uygulama, diğer taraftan tasarruf sahasında daha geniş hürriyete sahip olması, onun üslün liderlik kişiliğinin parıldayarak en güzel yönleriyle zuhur etmesini sağladı Ömer (ra)'in konulara karşı başlıca pozisyo*nunu aşağıda olduğu gibi arzedeceğiz:


1- Ömer ve hilafet


2- Ömer zamanında valilerin seçilmesi ve hesaba çekilmesi


3- Ömer ve divanların inşa edilmesi


4- Ömer ve merkezi idare Yerinden yönetim


5- Ömer ve kamu projeleri





[89] Bilindiği gibi, büyük edebiyatçı Abdullah b Mukaffa', aslen İranlıdır Ve orada yetişmiştir Buna rağmen Arap yazarlarının büyüklerindendir "İkdü'l-Ferid" isimli eserin sahibi, üçüncü cilt, 325 sayfada şöyle der:


Bir grup Arap Basra'da İbn Mukaffa' rastladı İbn Mukaffa' kendilerine sordu:


"En akıllı millet, hangi millettir?" Onlar kendisine nezaket babından dediler ki:


"Parslardır" Ancak tah*minleri onları yanıltmıştı İbn Mukaffa' kendilerine Arapların en akıllı millet olduklarını ifade ederek şöyle söyledi:


Çünkü daha önce kendilerine kimsenin örnek olmadığı eşi görülmemiş bir şekilde hükmeder Onları hiçbir şey etkilemedi Onlar deve ve koyun sahipleriydiler (Onları güderlerdi) 9iırı, birbirlerini sevmeyi, ittifak etmeyi ve akrabalığı seven kimselerdi


Kişi gücüyle kazanır Harcadığı çaba kadar da başkalarından üstün görülürdü Kıvançta ve keder*de ortak olur, bir şeyi aklıyla tasavvur eder ve bu onun için delil olurdu İyilik yapana iyilik yapar, kötülük yapana da kötülükle karşılık verirdi Onlar kendi kendilerini eğittiler Hüzün ve kederleri onları yüceltti Dilleri ve kalbleri onları yükseltti Böylece Allah onlana armağanlar bağışladı Kendi nefislerini düşünmeleriyle (mütevazi olmalarıyla) Allah onlardan gururu ve kibİri koparıp attı ve yeryüzünün en şerefli kavmi yaptı Onlarla dinîni ve halifeliğini başlattı Kıyamet gününe kadar da onlarda hayır vardır ve hayır onlar içindir"