Geri Git   ForumSinsi - 2006 Yılından Beri > Eğitim - Öğretim - Dersler - Genel Bilgiler > Eğitim & Öğretim > Tarih / Coğrafya

Yeni Konu Gönder Yanıtla
 
Konu Araçları
metodu, seçimindeki, vali, ömerin

Ömer'in Vali Seçimindeki Metodu

Eski 08-02-2012   #1
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Ömer'in Vali Seçimindeki Metodu




Ömer'in Vali Seçimindeki Metodu




Ömer (ra) Ali, Osman, Talha, Abdurrahman b Avf (Allah hepsinden razı olsun) büyük sahabileri vali olarak görevlendirmeyi reddetti Kendisine bunun sebebi sorulduğu zaman şunları söyledi:


“Onları kendilerine verdiğim görevle kirletmekten korkarım


Diğer bir ifadeyle onların fitneye maruz kalmalarından çekiniyordu Daha önce de belirttiğimiz gibi, onları Medine'de alkoymasımn sebepleri çoktur Bunlardan bazıları aşağıdadır:


1) İçtihad işlerinde kendisine yardımcı olmaları Çünkü onlar içtihad konusunda en yetkili kimselerdi Devletin sağlam içtihad sahiplerine ihtiyacı vardı


2) Dünya arzularından ve isteklerinden, lüks hayattan uzak olmaları ve akidlerinin sadakati sebebiyle kamu işlerinde kendisine nasihat etmeleri ve yardımcı olmaları


3) İslam'da ilk cihad edenlerden olmaları ve Resulullah'a olan yakınlıkları sebebiyle devletin diğer bölgelerine dağılıp fitne sebebi olmalarını önlemek


4) Onun arzuladığı cezanın uygulanmasında hataya düşmeleri ve Ömer'in kendilerini bundan dolayı hesaba çekmeme korkusu Daha önce de görüldüğü gibi Ömer valilerini en şiddetli şekilde cezalandırıyordu Bunun ayrıntılarını ileride göreceğiz


İşte bu sebeplerden dolayı Ömer (ra) Resulullah'ın yakınlarından birini görevlendirmeyi reddetti Bu hususta rivayet edilen olay aşağıdaki gibidir: Abdullah b Abbas şöyle rivayet eder:


Ömer, Abdullah b Abbas'ı henüz çocuk olmasına rağmen İslam hukukundaki ve dindeki yüce ilmi sebebiyle çok seviyordu Abdullah diyor ki,


“Ömer, beni çağırmıştı, yanına gittiğimde şunu söyledi”:


“Ya İbn Abbas! Humus valisi vefat etti O, faziletli kişilerden biriydi Böyleleri az bulunur Senin fazilet ve iyilik sahibi olan bu kişilerden olmam Allah'tan temenni ederim Seni çağırmamın sebebi, onun yerine seni tayin etme arzusudur Ancak içimde senin için korktuğum bir şey var; bunu sende bulamıyorum Senin için endişeleniyorum Senin görüşün nedir?”


“İçinden geçenleri söylemedikçe senden herhangi bir görev alma niyetinde değilim,” dedim Ömer sordu:


“Hangi sebepten dolayı bunu arzuluyorsun?” İbn Abbas diyor ki:


“Benim istediğim, şayet onun gibi (söz konusu olan vali) suçsuz isem de biliyorum ki, bu işin ehli değilim Senin benim için duyduğun endişeyi ben de duyuyorum Seni her gördüğümde, düşündüğün şey üzerine vahiy nazil olmuştur” Ömer diyor ki:


“Ya İbn Abbas! Ben senin durumunu arzuluyorum Sen beni ancak önemli buluyorsun Benim senin için endişelenmemin sebebi, sen iş başında iken feyin rana gelmesi ve sana bize doğru gel denir Resulullah'ın başkalarını bu işlerde görevlendirip sizleri terketüğini gördüm” İbn Abbas der ki:


“Vallahi senin uygun gördüğün ve vardığın görüş en doğrusudur Nasıl uygunsa öyle yap” Ömer cevap verdi:


“Vallahi sizler bu işin ehli olduğunuzdan sizleri bu görevle görevlendirip yükseltmek mi yoksa makamla statünüz gereği koordine yapıp üzerinize kınamaların yağmasından korkayım mı bilemiyorum Kınama ve itab kesinlikle olacaktır Ben sana sen de bana içini döktün Bu hususla senin gürüşün nedir?”


İbn Abbas dedi ki:


“Seninle birlikte çalışmak istemiyorum


Ömer,


“Peki niçin” diye sordu İbn Abbas cevap verdi:


“Senin içinde bu duygular olduğu sürece görev konusunda gözüne giremem Ömer o zaman benimle istişare et,” dedi İbn Abbas dedi ki:


“Senin nazarında doğru olanı, aleyhinde de olsa doğru olanı tayin etmeni istişare ederim


Çağın ölçülerine göre, Ömer (ra)'in valilik konusunda ileri sürdüğü şartlar, örnek şartlardı Valilerde ilim ve Allah korkusu şartlarının yanı sıra şu şartlarında bulunmasını istiyordu:


a) Kuvvet: Geleneksel ve meşhur sözüne uygun olarak şöyle söylediği rivayet edilir: Kendimi kendisinden daha güçlü bulduğum birini tayin etmekle kendimi suçlu sayarım


Ömer b Hatta b, Şurahbil b Hasene'yi Şam'a vali olarak tayin ettikten sonra, onun yerine Muaviye b Ebi Süfyan'ı tayin elmesi, bu hususun en büyük delilleri ndendir Görevinden alınan vali halifeye sordu:


“Beni görevden almanız herhangi bir kızgınlığın sonucu mudur?” Halife kendisine şöyle cevap verdi:


“Hayır, seni gerçeklen çok seviyorum Ancak ben idari yönden daha güçlüsünü istiyorum” Bunun üzerine Şurahbil şöyle söyledi:


“O zaman halka bir ayıptan dolayı görevden alınmadığımı bildirmenizi istiyorum” Ömer (ra) ayağa kalktı ve halka şöyle hitap etli


“Ey halk! Vallahi ben Şurahbil'i suç işlediğinden ötürü görevinden almadım Benim istediğim daha güçlüsünü görevlendirmekti


İdari demokrasi bu formda tecelli eder Biliyoruz ki, bugün dünya ülkelerinin çoğunda yürürlükte olan geleneksel uygulamalara uygun olarak devlet başkanlarına büyük idareci liderlerin almalarına herhangi bir sebep gösterilmeksizin yetki verilmiştir Görevden alınan kişi, bunun sebeplerinin açıklanması için devleti zorlayamaz Ömer'in metodu ise azledilen kişinin ibra edilmesi şeklinde idi Ancak azledilen kişinin ibrası şayet onun dediği gibi daha güçlü olanı bulma amacıyla yapılan değişiklik ise veya Sa'd b Ebi Vakkas'ın ve Halid b Velid'in durumlarında olduğu gibi, herhangi bir sebeple azledilenin ahlak ve şerefine dokunmayan sebeplerden dolayı kişinin azledil meşindeki durumlarda bu metod geçerliydi


b) Tevazu ile birlikte heybet: Bunu da şu sözüyle ifade eder: Öyle birini istiyorum ki, kavminin emiri olduğu halde sıradan bir kişi gibi hareket etmelidir


Halifenin son derece mütevazi olmasına karşı fıtraten mü'minlerin emirinin heybetli olması ve halkın kendisine saygı göstermesi ihtiyacım idrak etmişti İşte bu sebeple otoritenin heybetini muhafaza etmeye itina gösteriyor ve raiyenin hakime karşı cür'etkar olmamasına ayrı bir önem veriyordu Bu prensibi kendi şahsına ve valilerine uyguladı Bu husustaki rivayetler aşağıdadır:


Ömer b Hattab bazı eşyaları getirip halkın arasında dağıtıyordu Halk onun etrafında toplandı ve kalabalıklaştı Sa'd b Ebi Vakkas geldi, Ömer'in yanına varıncaya kadar halkı yararak ilerledi Durumu gören Ömer asasını kaldırdı ve şöyle dedi:


“Bu şekilde gelmekle Allah’ın yeryüzündeki otoritesini korkutmak mı istiyorsun? Allanın otoritesinin senden korkmadığını sana öğretmek istedim


el-Medinî'nin bir rivayetine göre der ki:


“Amr b Ma'dikerb, emiri olan Sel-man b Rabia'nın seriyyesinde (beşten az, dörtyüzden fazla olmayan askeri grup) idi Süvariler gelip geçtiklerinde Amr kendisine ait bir ata binmişti” Bunu gören Selman dedi ki:


“Bu at yarış atı değildir” Bunun üzerine Amr dedi ki:


“Hayır, bu at yarış atıdır


Selman bir kurna getirilmesi için emretti Kurna getirildiğinde ona su boşalttı Ve yarış atının getirilmesi için emir verdi At gelip kurnadan su içti Amr'ın atını getirdiklerinde ön ayakları üzerine çömelerek su içti Koşu atı olmayan at böyle su içer Emir Selman b Rabia, Amr'a dedi ki:


“Görmüyor musun?” Amr:


“Evet, görüyorum Yarışçı olmayan, yarışçı olmayanı tanır


Bu haber Ömer b Hattab'a ulaştı Ve ona şöyle bir mektup yazdı:


"Emirine söylemiş olduklarını öğrenmiş bulunuyorum Semsame diye isimlendirdiğin bir kılıcın var Bende Allahın verdiği güç ve kuvvetle keskin ve katı bir kılıç vardır Bu kılıçla sana bir darbe vuracak olursam topuklarına kadar kesecektir Söylediklerimin haklı olduğunu bilmeni ve seni memnun edecekse söylediğinden geri dönmeni isterim” [134]


Bu, erdem sahibi olan her sistemin unsuru olan taatin yok olmasına ve sisteme karşı çıkılmasına sebep olan raiyenin cür'etiyle emirin kudreti ve arzusu dahilindeki tevazu arasındaki farklılığın olağanüstü imasından başka bir şey değildir


c) Halka karşı şefkatli olmak: Bu hususta Ömer hakkında meşhur bir rivayet vardır Bir gün bir Müslümanı vali olarak tayin etmek için yanına çağırdı Katip konuyla ilgili yazıyı yazarken Ömer'in çocuklarından biri gelip Ömer'in kucağına oturdu Halife onunla eğlendi ve kendisini öptü Adam Ömer'e dediki:


“Ey mü'minlerin emiri! Onun gibi benim on tane çocuğun var, fakat onlardan hiçbiri şimdiye kadar bana yanaşmadı” Bunun üzerine Ömer şunları söyledi:


“Allah, rahmeti senin kalbinden koparıp atmışsa, bunda benim günahım nedir? Allah, rahmet sahibi kullarına rahmet eder


Valilik için yazılan yazıyı kendisine vermelerini emretti Yazıyı eline alarak yırttı ve daha sonra şunları söyledi:


“Çocuklarına karşı acıma duygusu olmayan bir kimse raiyesine karşı nasıl merhametli olabilir?” [135]


d) Kişinin valilik için aday olarak kendisini ileri sürmemesi: Bu husustaki rivayetlere göre Ömer (ra), birini vali olarak tayin etmek istedi Bu isteğini adama iletmeden önce adam kendisine gelerek iş talebinde bulundu Bunun üzerine Ömer (ra) kendisine şöyle söyledi:


“Daha önce bu görev için biz seni istiyorduk Ancak bu görev, isteyene verilmez


Bütün bunlardan sonra Ömer, raiyesini çok iyi bilmesine ve durumlarım idrak etmesine rağmen tek başına hiçbir valiyi seçmedi Müslümanlarla yaptığı istişareden sonra seçim işini yapardı







[134] Rivayete göre Irak halkı kendilerine gönderilen İmamı küçümseyerek taşladılar Daha önce de bir imamı aynı şekilde taşlamışlardi Ömer buna çok kızdı ve Şam halkına şunları söyledi:


“Irak halkı için hazırlanın Şeytan onlarda yumurtladı ve yumurta piliç oldu


[135] Bu husustaki meşhur sözleri:


“Bu iş, güçsüzlük (kuvvetsiz, zayıf) olmaksızın esneklik, anarşi olmaksızın kuvvet olmadan yararlı olmaz (Burada kastedilen şey, güç ve kuvvetle birlikte esnekliğin de bulunması ve anarşiye sebep olacak kuvvetin değil, anarşiye engel olacak güç ve kuvvetin bulunmasıdır)”


“Kim ki, birini akrabalığı veya ona karşı duyduğu sevgiden dolayı veya başka bir sebepten ötürü görevlendirmemişse yaptığı bu hareketle Allah'a, Resulüne ve mü'minlere ihanet etmiştir Kim ki, facir olduğunu bile bile birini görevlendirirse o da onun gibi facirdir (kötüdür)”


Alıntı Yaparak Cevapla
 
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !

Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.

Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.

IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.

« Önceki Konu   |   Sonraki Konu »


forumsinsi.com
Powered by vBulletin®
Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd.
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.