Masum Oluş, Peygamberlikten Önce Mi? Yoksa Sonra M

PEYGAMBERLERİN MA'SUMİYETİ


Masum Oluş, Peygamberlikten Önce Mi? Yoksa Sonra Mı Olur?


Alimler, Peygamberlerin masumiyetinin Peygamberlikten Önce mi? Yoksa sonra mı? ve masumiyetin yalnız büyük günahlardan mı? Yoksa; hem büyük günah ve hem de küçük günahlardan mı? olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir

Bu konuda bazı alimlerin görüşü şöyledir: Peygamberler için masumiyet, hem Peygamberlikten önce hem de Peygamberlikten sonra sabit olabilmektedir Çünkü kişisel hareketler ve davranışlar -Peygamberlikten önce olsa bile- gelecekte olan peygamberin davetine etki eder Peygamberin, güzel bir gidişatı ve nefsinin tertemiz olması gerektiği bunun dışındadır Böyle bir durum, peygamberin risâletine ve davetine zarar verici bir etki söz konusu değildir

Bu görüşü savunan alimler, buna; Yüce Allah'ın, Peygamberleri, kısanların en tertemiz olanından seçmesini ve onları küçüklüğünden itibaren bizzat kendisinin gözetmesini delil getirmişlerdir Yüce Allah, Hz Mûsâ (as) ile ilgili:

"(Ey Mûsâ!) Gözümün önünde yetişip (terbiye edilesin) diye"[15]

Ve ayrıca Yüce Allah'ın, Peygamberleri seçkin ve iyi kimselerden seçtiği ile ilgili, "Doğrusu onlar (Peygamberler) katımızda seçkin ve iyi kimselerdendirler"[16] ayetlerini, kendi görüşlerine delil getirmişlerdir

Buna göre Peygamberlerin, Peygamberlikten Önce ve sonra her türlü günahları; masumiyetleri ve çirkin fiilleri, işlemekten masum olmaları ve bunlardan korunmuş olmaları gerekmektedir

Diğer gruba gelince ise; bunlarda "Peygamberlerin, masum oluşunu sadece Peygamberlikten sonra olacağım ve bu dönemde küçük ile büyük günahlardan masum olduklarım savunmuşlardır

Çünkü insanlar, Peygamberlikten önce Peygamberlere tabi olmakla ve onlara uymakla emrolunmarmşlardır Tabi olma ve uyma, ancak Peygamberlere vahyin inmesinden ve risalet ile emaneti yüklenmeleri suretiyle şerefli bir konuma geldikten sonra olur Peygamberlikten öncesine gelince ise; Peygamberler de ancak diğer insanlar gibidir Bununla birlikte (Peygamberlik öncesi) onların gidişatında masiyetler, günahlar veya kötü ve çirkin bir yola saptıklarında meydana gelecek bir durumda ikaz edilirler Çünkü onlar, Peygamberlikten önce masum değildirler Fakat onlar, Allah'ın inayetiyle ve yaratılışla-rmdaki temiz halleri üzere korunmuşlardır

"el-Akidetü'1-İslamiyye ve Ususüha" adlı kitap ta aynen şöyle denilmektedir:

"Peygamberler, peygamberliğe seçilmeden önce iki çeşit üzeredirler:

1 Peygamberin daha sonra gelecek mutlak bir şeriat ile teklif olunmaması: Buna göre masumiyet, peygamberin kendisi hakkında konmuş bir özelliktir Çünkü masiyetler ve Allah'ın emrine muhalefetlikler, ancak şeriat geldikten sonra olur Mükellef olması da, kendisine gelen şeriat iledir Kabul edilen durum ise; Peygamberin henüz getireceği şeriat ile mükellef olmamasıdır Bundan dolayı henüz masumiyetin varlığından; veya yokluğundan bahsetmeye gerek yoktur Çünkü ortada peygamberin bir şeriat ile mükellef tutulması söz konusu değildir Çünkü Peygamberlik henüz gelmemiştirFakat peygam-! berin yaratılışının yüce olması, nefsinin temiz olması, ruhunun yüksek olması, aklının sağlam olması; kavmi arasındaki ahlakının, muamelatının, güvenirliliğinin, aklı seliminin, dosdoğru tabiatına ve nefret edilecek çirkinlikleri ve masiyetleri işlemekten uzak oluşu, O'nun örnek ve yüce olmasını gerektirir

2 Peygamberin, önceki bir peygamberin şeriatı ile mükellef tutulması: Nitekim Hz Lût (as) peygamberliğinden önce-amcası Hz İbrâhîm (as)'in şeriatına tabi idi Yine Hz Mû-sâ(as)'dan sonraki İsrail oğullan Peygamberleri, kendilerine peygamberlik vahyolunmadan önce Hz Mûsâ (as)'ın şeriatına bağlıydılar İşte bu durum; peygamberin, Peygamberlikten önce, ne küçük bir günah ve ne de büyük bir günah işlemediğine kesin bir delildir Fakat Peygamberlerin, Peygamberlikten önceki hayatlarını nakleden tarihçiler, onların; insanların işlediği küçük ve büyük günahlar ve masiyetler gibi masiyetlerden ve günahlardan uzak olduğuna şahitlik etmişlerdir

Eğer Peygamberlerden -yukarıda anlatılanlardan- bir şey meydana gelse, bu, onlarda pek nadir görülen yanılma ve sürçmelerdir Onların yaratılışlarının yüce olmasından, nefislerinin temiz olmasından, ruhlarının yüksek olmasından ve sonradan teklif olunacakları şeyin önemli olmasından dolayı, böyle bir şey onlara zarar vermez Ancak onlardan kaynaklanan bu yanılmalar ve sürçmeler, onların; insanlar tararından insanlık seviyesinin üstüne yükseltilmemeleri ve vasıflanmaları mümkün olmayan ilahi sıfatları yükletilmemeleri için insanların Önünde normal bir insan gibi olmalarını ispat etmek için (bunlar) meydana gelmiştir Bundan dolayı onların, Peygamberlikten önceki ve sonraki halleri arasındaki fark ortaya çıkmaktadır Onlar, Yüce Allah'ın seçkin kullan ve yaratıklarıdır"[17]

Alimlerin görüşlerinden çıkarılan sonucun Sahîh olanını kısaca şöyle özetleyebiliriz: "Peygamberler -Allah'ın salât ve selâmı onların üzerine olsun- Peygamberliklerinden sonra her türlü küçük-büyük günahlardan ve masiyetlerden ittifakla korunmuşİardır Peygamberlikten öncesine gelince ise; onların kişiliklerine zarar vermeyecek ve risâletine etki etmeyecek bazı basit aksiliklerin meydana gelmesinin ise ihtimali vardır

Allame Kurtubî (rha), "el-Câmiu li Ahkâmi'l-Kur'ân" adlı tefsirinde konuyla ilgili olarak şöyle der:

"Alimler, Peygamberlerden -Allah'ın salât ve selâmı onların üzerine olsun- büyük günahlardan ve her türlü toplu olarak eksiklik ve çirkinliklerden korunmuş olduklarına dair ittifak ettikten sonra, küçük günahın onlardan meydana gelip gelmeyeceği konusunda ise ihtilaf etmişlerdir

Fıkıhçıların çoğu; Peygamberler, büyük günahlardan korunmuş oldukları gibi -bunda icma vardır-, küçük günahların hepsinde de masumdurlar Çünkü biz, Peygamberlere, mutlak bir emir olarak davranışlarında, naklettiklerinde ve gidişatlarında bir delile dayanmaksızın tabi olmakla emrolunduk Buna göre eğer biz onların küçük günah işlemelerini caiz görürsek, o zaman onlara uymak caiz olmaz Çünkü Peygamberlerin davranışlarının her birisinden maksat; yakınlık mıdır? Mubahlık mıdır? Yoksa isyan tehlikesi olan bir davranış mı? Masiyet mi olduğu açıkça bilinmez Dolayısıyla kişinin, masiyet olabileceği şüphesi bulunan bir emre uymakla emrolunması doğru olmaz

Ehli Sünnet alimlerinden olan Ebu İshâk el-İsferani bu konuda şöyle der: 'Peygamberlerden, günahlar meydana gelmez Çünkü onlar, küçük ve büyük günahlardan masumdurlar İşte onların mucize sahibi olmaları, bir delil olarak onların masum olmalarını gerektirir'

Ehli Sünnet alimlerinden bazıları da konuyla ilgili olarak şöyle derler: 'Peygamberlerden, küçük günahlar meydana gelir' Bu görüşün aslı yoktur Zira Ehli-i sünnet alimlerinden çoğuna göre; Peygamberlerden küçük günahların sadır olması caiz değildir

Bazı son devir alimler ise, konuyla ilgili olarak şöyle derler: 'Bu konuda şöyle demek en uygun olanıdır: 'Yüce Allah, peygamberlerin bazılarından günahların meydana geldiğini haber vermiş, onların günah işleyebileceğini belirtmiş, bu günahlardan dolayı onları ikaz etmiş; Peygamberler ise bu günahları kendilerinin işlemiş olduklarını söylemişler, işlemiş oldukları günahlardan dolayı sıkıntı çekmişler, bu günahlarından dolayı Allah'a tevbe etmişler Bunların hepsi, yorumu gerektirmeyecek bir şekilde Kur'an'in birçok yerinde nakledilmiştir Her ne kadar bazı ayetler, yorumu gerektirecek olsa da, Peygamberlere ait bu hallerin hepsi, onların makamlarına ve derecelerine zarar getirmeyecektir Ancak Peygamberlerde meydana gelen bu haller, hata (zelle) ve unutma yönünde gelmiştir Buna göre bu haller, başkalarına nispetle Peygamberler için iyilik, makamlarının ve kadr-ü kıymetlerinin yüceliğine nispetle kendileri hakkında kötülüktür Bu konuda en güzel sözü, Cüneyd el-Bağdadi söylemiştir ki, o da şudur: "Ebrarlann (= iyi kulların) hasenatı (= iyilikleri), Mukarreblerin (= Allah'a en yakın olan kulların) seyyiatı (= kötülükleri) gibidir" Buna benzer şöyle bir söz daha vardır: "Bir iş yapmakla kalacaksa ecir, ondan sorumlu tutulur vezir"

(Kurtubî bu konuya devamla şöyle der) 'işte doğru olan şudur: Her ne kadar ayeti kerimeler, Peygamberlerin bazılarından günahların meydana geldiğini gösteriyorsa da, bu durum onların makamlarına zarar getirmez ve derecelerini de indirmez Bilhassa Allah, onlardan her türlü kötülükleri ve masiyetleri gidermiş, onları, yarattıkları arasından seçmiş, onları hidayete erdirmiş, onların nefislerini kötülüklerden temizlemiş, onları diğer yaratıklara karşı seçkin ve mümtaz kılmıştır Allahın salât ve selâmı onların üzerine olsun"[18]




[15] Taha: 20/39

[16] Sâd: 38/47

[17] Ustad Abdurrahman Habenneke, el-Akidetül-İslamiyye, s 116

[18] Kuıtubî, et-Câmiu li Ahkâmil-Kur an, İ/308

Muhammed Ali Sâbûnî, Peygamberler Tarihî, Ahsen Yayınları: 111-115