Hutbe Nedir ?

HUTBE NEDİR ?




Hutbe; Cuma günü namazdan önce, bayramlarda ise namazdan sonra, hatibin minbere çıkıp usûlüne uygun olarak Mü’minlere vaaz ve nasihatte bulunduğu bir konuşmadır


Hatibin minberdeki görevi, peygamber görevinin bir devamıdır Peygamberimizin minberdeki sesini günümüze kadar hatipler taşıyagelmiştir Bu cihetle hatiplerin sorumluluğu ve görevlerinin kudsiyeti tartışılamaz derecede yüksektir Peygamber arzusuna uyulan hutbelerle peygambere itaat, peygamber arzusuna uyulmayan hutbelerle peygambere ihanet edilmiş olunur


Hutbe; farzdır Cuma ve bayram namazlarının şartlarından biridir Allah’a hamd; Resulüne salât ve şehadet; Mü’minlere, nasihat ve duadan ibaret olan bir zikirdir


Hutbe; o belde Müslümanlarının gelecek Cumaya kadar, yaptıklarını, yapacaklarını ve her tür ihtiyaçlarını dile getirmenin yoludur


Hutbeler, cemaatin çoğunluğuna, toplumun kültür ve geleneklerine uygun, yapıcı ve birleştirici özellikte olmalıdır Toplumu tefrikaya sokan, ırk, milliyetçilik ve sınıf farklılığı gibi sözleri içeren konular hutbenin sıhhatine zarar verir


Hutbelerin bağımsız ve baskısız olması, Cumanın sıhhati açısından önemli bir konudur Baskı altında, İslâmı ilgilendirmeyen boş sözlerden ibaret bir hutbe okumak, hutbenin sıhhatine zarar verecek ve hutbeyi geçersiz kılacaktır Geçersiz bir hutbe, Cumayı da geçersiz kılacak ve o bölge, o hafta Cumasız kalmış olacaktır


Fakir bir beldede haccı, aşiret kavgasının olduğu bir yerde trafik haftasını anlatmak veya anlattırmak; minber ve peygamber hukukuna tecavüz olacaktır


Hutbe; hür iradenin, bağımsız ve baskısız ifadesidir Tek merkezli hutbeler hiçbir zaman umumu tatmin edip yönlendiremez, aksine tepki kazandırır


Ankara’yı ilgilendiren bir konu Van’ı, Van’ın herhangi bir bölgesindeki bir konu da koca bir ülkenin bütün camilerini bağlayamaz ve bağlamamalıdır


Bugün, artık cemaatin dahi ezberlediği, kalıplaşmış ifadelerle okunan hutbeler verimli olmamaktadır Hutbenin, cemaati bire bir olarak ilgilendirmesi, dikkatini çekmesi, fikir ve yol göstermesi, her alanda dinleyiciyi tatmin etmesi gerekir


Bu sebeple, hutbe okuyan bir hatibin, üzerinde bulunduğu minberin asıl sahibi olan; peygamberin ve meleklerin, kendisini dinlediğini iyi düşünmesi ve ona göre hutbe okuması gerekir


“Ulu’l- Emr’e itaat farzdır” fakat, “Ulu’l Emr’in”, emin bir Müslüman olması da farzdır Bu cihetle her idareci, asla “Emir’ul Mu’minun” veya “Ulu’l Emr” değildir Hele hele İslâmın temel realitelerine zıt bir merciinin emrine emir kulluğu yapmak, Allah’a olan kulluğu ortadan kaldırır Çünkü İslâmda; “Halık’a (yaratıcıya) isyanda, mahlûka (yaratılmışa) itaat yoktur” İlkesi vardır

HUTBENİN RÜKNÜ



v Hutbenin rüknü Allah (cc)’ı zikirdir

v Namazla hutbe aynı kapsamdadır



HUTBENİN ŞARTLARI



v Vakit içinde okumak

v Namazdan önce (Bayram namazlarında, namazdan sonra) okumak

v Hutbe niyetiyle okumak

v Cemaatin bulunması,

v Hutbe ile namaz arasının kesilmemesi



HUTBENİN UYGULAMASI



Cuma ve bayram hutbeleri iki kısımdan meydana gelir Her iki hutbede de; Allah (cc)’a hamd, varlığına ve birliğine şehadet, peygambere salât vardır

Birinci hutbede Mü’minlere nasihat, ikinci hutbede ise bütün Müslümanlar için dua vardır




Evrensel Hutbeler
Hasan Ortakaya