Eskişehirde Giyim |
08-01-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Eskişehirde GiyimBölgedeki yerleşim yerleri ve coğrafi konum nedeni ile giyimde değişiklikler gözlenmektedir Eskişehir, Ege, Marmara ve İç Anadolu Bölgelerinin kavşak noktasındadır Bu konumundan dolayı çevre bölgelerden Ankara, Bilecik, Kütahya ve Konya giyiminden etkilenmeler görülürBölgedeki yerleşim yerleri ve coğrafi konum nedeni ile giyimde değişiklikler gözlenmektedir Yöredeki kadın giysileri genel olarak ağır esvap diye adlandırılır Yörede giyilen giysilerin hemen hemen tümü cepken-şalvar biçimindedir Cepkenler biçim olarak birbirinden farklılık göstermesine karşın, şalvarlar biçim olarak birbirinin aynıdır Sadece kumaş ve işleme olarak birbirinden farklılık gösterir Yörede giyilen giysiler ile göçmen olarak yöreye yerleşen muhacirlerin getirdiği giysiler, biçim olarak, hatta motif olarak oldukça benzerlik göstermektedir Rumeli giysilerinin yapımında atlas kumaş daha çok kullanılmıştır Atlas, yüzü ipek, tersi parlak yüzlü, düz bir kumaş türüdür Üzerine işleme yapılmaya çok uygundur Bursa ipeklileri içinde kırmızı ve yeşil renkli atlaslar çok değerlidir Osmanlı sarayında kışın giyilen giysi ve kürklerde atlas çok kullanıldığından kış mevsimine sarayda ?Atlas Mevsimi? denmiştir Yörede 12 çeşit yöresel kadın giysisi bulunmaktadır Bunlar Sarka-pesent, Canfes, altıparmak, cezi, hint kumaşı, sevai, kıron, elmasiye, bindallı, tamaşa, dizbağlı, meydani olarak adlandırılmaktadır Tüm giysiler birbirini andırmaktadır ve bunların en değerlisi, en çok seçileni sarka-pesent?tir Sarka-Pesent : Biçim olarak birbirinden fazla bir farklılık göstermemelerine karşın motif işlemelerine göre değişik çeşitleri vardır Genelde sarka altına giyilen işlemeli şalvara pesent denir Bu şalvara çakar, don, kasnak da denmektedir Sivrihisar yöresinde sarka altına Sefavıl (sevai) şalvar giyilir Giysiler arasında en ağır işli olan cepken modelidir Uzun kollu ve önü açıktır Yörenin değişik alanlarında motif, renk (kırmızı, mor, lacivert, vişne çürüğü, siyah) ve işleniş açısından farlılık gösterir Sözgelimi merkezde giyilen sarkalarla, Sivrihisar yada İnönü bölgesinde giyilenler farklıdır Bir de İzmir Sarkası denen örneği vardır Pesent, eskiden adı kasnak olan bir şalvar modelidir Sarkadan bir iki ton açık bordo ipekten yapılır Kırmızı ve pembe renkleri de vardır Pesentin tümü sim, pul ve boncuklarla işlenmiştir Tüm desen aynı motifin yan yana sıralanmasından oluşmuştur Motifin ortasına yeşil ipek aplike edilmiş, etrafına sim tırtıllarla çiçek ve yaprak desenleri işlenmiştir Bunun çevresinde ise blonga iğnesi tekniği ile işlenmiş yaprak ve dal motifleri vardır Motifin büyük dallı yapraklı ve çiçekli kısımları mavi, beyaz, sarı, yeşil, pembe kordonlarla birbirine tutturularak dantel gibi hazırlanan bordür geçirilmiştir Kumaş önce astarla duble edilmiş, nakış ondan sonra işlenmiştir Daha sonra pesentin içi beyaz mermer şahi ile astarlanmıştır 8-10 metre kumaştan yapılır Eskişehir?de geleneksel erkek giysileri potur, dokuma gömlek ve cepken ? dir Seyitgazi İlçesi Kırka yöresindeki giyim kuşam diğer yörelere göre biraz farklılık göstermektedirDizbağlı olarak adlandırılan bu yöresel kıyafet günümüzde de düğünlerde kullanılmaktadır DİZBAĞLI Yöre : Eskişehir ? Seyitgazi Kırka Giysinin üst kısmı iki parçadan oluşuyor İç kısma giyilene enteri ya da kapaklı deniliyor Enterinin üstüne sarka giyiliyor Her iki giyside kadifeden yapılmıştır Bu giyside üste giyilen sarka ile giysinin alt kısmını oluşturan şalvar simle yapılmış nakışlarla bezenmiştir Yörenin geleneksel erkek giyimi zeybek giysisidir Zeybek giysisi eskiden yörede yaz, kış giyilen bir günlük giysiymiş Siyah ve mavi renkte olanları varmış Bunlar dimiden yapılırmış Alta, dizlere kadar örülmüş yün çoraplar giyerlermiş Bu giyimle ilgili bir gelenek de donun paçalarına,ilgi duydukları kızların ördükleri oyaların çekilmesiymiş Zeybek giysisi eskiden günlük bir giysiyken, bugün bir tören giysisi durumundadır Zeybek oyunu oynanırken giyiliyor GELİNLİK (Kıron yada ağır esvap) Yöre : Eskişehir Yıl : Takiben 100 Yıllık Kaynak kişi bilinmiyor bağış yoluyla okula verilmiş Özellikleri: Krem rengi atlas üzerine sim sırma ile Maraş işi tekniği uygulanarak işlenmiş Gelinlik 4 parçadan oluşmaktadır Ceket, etek, yaka ve kemer Gelinliğin tüm yüzeyi nakışlarla bezenmiştir Desen Özellikleri: Bitkisel bezemeler kullanılmıştır MANTO Yöre : Eskişehir Kırka Yıl: 35 İplik Özelliği: Yün Özellikleri: Cicim tekniği ile kilim desenleri ile dokunmuştur Mantonun tamamı desenlidir Sivrihisar?da Sarka don,uzun entari, maher, futa,bindallı gibi tamamen Sivrihisar işi kıyafetler bulunmaktadırBu kıyafetler özellikle düğünlerde, özel günlerde giyilmektedir |
|