08-01-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Motor Üstünde Neden Kulak Tıkacı Takmalıyız?
Gürültüye Bağlı İşitme Kayıpları(Noise Induced Hearing Loss,NIHL)
Gelişmiş ülkelerdeki verilere göre sağırlık veya işitme kaybı %60 gibi bir oranda kalıtsaldır Genetik kökenli olanlarında % 70 i herhangi bir sendromla ilşkili değilken (Non-sendromik) % 30 u bir sendromla birliktedir
Kulak, 3 ayri bölümden oluşmaktadır:
dış kulak,
orta kulak
iç kulak

Ses, dış kulak tarafından toplanıp orta kulağa, buradaki orta kulak kemikleri tarafindan da iç kulağa iletilir İç kulakta bulunan reseptör hücreler tarafindan sinirler uyarılır ve bu uyarı beyne gönderilerek değerlendirilir Bu bölümlerdeki herhangi bir yapının fonksiyonunu veya gelişimini etkileyen her türlü faktör işitme kaybına neden olur
Hemen her toplumda çok sayıda işitme kaybı ve sağırlığa maruz kalmış birey bulunmaktadır İşitme kaybı doğumsal ve edinsel olarak ortaya çikar Doğumsal işitme kaybı ortalama olarak her 1000 veya 2000 doğumda bir görülmektedir
Toplumda görülen işitme kaybı ve sağırlığın 3 temel nedeni vardir:
1 Genetik faktörler
2 Çevresel faktörler (doğumöncesi dönemde annenin geçirdiği enfeksiyonlar, menenjit, kabakulak, hamilelik döneminde annenin kullandigi bazı ilaçlar )
3 Sebebi belirlenemeyen işitme kayıpları
İşitme kayıpları genellikle;
1 İletim tipi(konduktif), ortakulak ve dış kulaktaki anormalliklerle karaktarizedir
2 Sensorineural (perception) iç kulakta meydana gelen bozukluklar sonucu ortaya çikar
3 Miks tipte işitme kayıpları, yukarıdaki iki tipin bir arada olduğu durumlardır
Gelişmiş ülkelerdeki verilere göre sağırlık veya işitme kaybı %60 gibi bir oranda kalıtsaldır Genetik kökenli olanlarında % 70 i herhangi bir sendromla ilşkili değilken (Non-sendromik) % 30 u bir sendromla birliktedir
Gürültüye bağlı işitme kayıpları (Noise induced hearing loss,NIHL), otorinolaringologların en sık karşılaştığı erişkinlerdeki işitme problemlerindendir Bu sayı işgücünün artmasıyla ve dolayısıyla potansiyel gürültüye maruziyetin artmasıyla da yükselmektedir
Dünyada endüstriyel gelişimin artmasıyla birlikte gürültü kirliliği de artarak milyonlarca kişinin hayatını etkilemektedir
Gürültünün en sık kaynağı işyerleridir, ayrıca evde ve diğer günlük sosyal aktivitelerde yaş, cins ve etnik grup gibi faktörlerden bağımsız olarak toplumu etkilemektedir Kişinin iletişiminin bozulmasından, yaşam kalitesinin ve sosyal iyilik halinin azalmasından, işgücü kaybına ve dolayısıyla ekonomik kayba kadar uzanan etkileri bulunmaktadır
Gürültü terimi genelde sinir bozucu ve istenmeyen ses olarak tanımlanmaktadır İşitme alanında bu terim işitmeye potansiyel olarak zarar veren yüksek ses anlamına gelir Çevresel gürültü tipik olarak 4 şekilde tanımlanır
1 Devamlı (Continious)
2 Dalgalanan (Fluctuating)
3 Aralıklı (Intermittent)
4 Ani (Impulsive)
Genel olarak yüksek frekansları tutan işitme kaybı, yüksek vurgulu kulak uğultusu ve konuşmayı ayırt etme skorunda düşme ile kendini gösterir Endüstriyel gürültülerin geniş spektrumlu olması nedeniyle oluşan işitme kayıpları 3-6kHz arasındadır
İşitme kaybının seyrinde ise, Periferik işitme organında gürültü seviyesine bağlı olarak; geriye dönüşü olan veya kalıcı hasar oluşabilmektedir Geriye dönüşlü kayıp, geçici eşik kayması (temporary threshold shift ,TTS) olarak adlandırılır ve orta şiddette seslerle oluşur (Örn Rock müzik konserlerinde vs ) TTSde eşik yükselmesi özellikle 3-6 kHz i içeren frekanslarda belirginleşir Gürültünün süresiyle orantılı olarak dakikalar içinde geri dönebilirken, saatlerce veya günlerce de uzayabilir Maruziyet sonrası TTS geri dönmez ve kulak tekrar şiddetli sesle karşılaşırsa işitmede kalıcı değişiklikler oluşur Bunada kalıcı eşik kayması (permenant threshold shift, PTS) denir PTSde işitme eşiklerindeki yükselme geri dönüşsüzdür Kokleada kalıcı hasar oluşmuştur Koklea dış tüylü hücrelerde sterosiliyaların kaybı, birbirleriyle yapışmaları ve deformasyonları söz konusudur Şiddetli gürültüye kısa süreli maruz kalma sonucu koklear membranların yırtılması ve endolenfin perilenfle karışması sonucunda sürekli işitme kayıpları ortaya çıkar  
ABDde İşyerlerinde sesin 90dB için 8 saati, 95dB için 4 saati, 100dB için 2 saati , 105dB için 1 saati ve 130dB için 2 dakikayı geçmemesi için önlem alma zorunluluğu getirilmiştir 140dB'den daha şidettli sese ise izin verilmez
Kısaca gürültünün 85dB'i geçtiği ortamlarda bulunanlar için önlem alma zorunluluğu vardır
Gürültüye bağlı işitme kayıplarında işitme cihazlarının yararı vardır; ancak, gürültüden korunma en etkili tedavi yöntemidir Sevgili Ali Tüterden alıntıdır
|
|
|