Mobil Terimler Sözlüğü

1G:
Birinci Kuşak analog mobil telefon kuşağının kısaltması Kökeni 19 yy'a kadar giden ilk kuşak sistemlerden bazıları halen ABD'de kullanımda

2G:
İkinci kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma Dünyanın farklı yerlerinde farklı sistemler içermesine karşın ikinci kuşağa dahil olan GSM global anlamda hakim durumda

25G:
GSM ikinci faz GSM'in HSCSD ve GPRS'i kapsayan geliştirilmiş versiyonu

3G:
Üçüncü kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma Bu kuşağa ait cihaz ve ağlar IMT-2000 adıyla anılan bir standartı kullanıyor UMTS bu ailenin en bilinen üyesi


AMR (Adaptive Multi Rate):
Uyarlanabilir Birden Çok Hız Konuşma frekanslarını etkin bir şekilde paketlemeye odaklanan bir ses kodlama dosya biçimi


Battery:
Batarya Kablosuz telefonların güç kaynağı Kablosuz telefonlar ve iletişim cihazlarında, nikel kadmiyum, nikel metal hidrid ve lityum iyon gibi, yeniden şarj edilebilir bataryalar kullanılır

Baz İstasyonu:
Bir mobil telefon sisteminde yer alan radyo istasyonu

Bitmap:
Bir görüntü alanını ve her bir pikselin rengini belirler GIF ve JPEG, bitmap içeren grafik görüntü dosya tipine iyi birer örnektir

Bluetooth:
Farklı cihazların kısa mesafeler içinde bir ağ oluşturmasına imkan veren kablosuz radyo teknolojisi Taşınabilir kablosuz cihazlar arasında kolay veri iletimi sağlayan teknoloji, yaklaşık 10 metrelik bir menzile sahip Yeni çıkan bazı telefonlarda bu menzil 100 metreye kadar çıkmaktadır

Bookmark:
Yer imi Web yada wap sayfalarında sık ziyaret ettiğiniz yerleri özel bir listeye ekleyip daha sonra hızlı erişmenizi sağlamak


Call Barring:
Telefonun tüm yapılan aramalara veya belirli aramalara kapatılıp açılabilmesi

Call Divert:
Çağrı yönlendirme Gelen çağrıların daha önceden belirlenmiş numaralara veya telesekretere yönlendirilmesi özelliğidir

Call Hold:
Çağrı Bekletme Abonenin, konuştuğu aboneyi bekletmeye alarak başka bir çağrı yapabilmesi özelliğidir

Caller ID (CLI):
Arayan kişinin numarası Bu özelliği olan telefonlarda, arayan kişinin numarası ekranda gösterilir

Cell :
Hücre Ağ alanında ATM tipi anahtarlamada temel veri birimi olarak kullanılır Modern cep telefonu ağlarının tamamı hücresel bir yapıya sahiptir Her hücrenin ortasında bir baz istasyonu yer alır

Cell Broadcast (Hücre Yayını):
Belirli bir coğrafi alandaki telefonlara ücretsiz mesaj gönderimi sağlayan mobil teknolojidir Örnek 55nci kanaldan Maç Yayınları

CIF:
Ortak Değişim Biçimi CIF Kamera, küçük boyutlu bir telefondaki entegre kamera modülüdür 352x288 piksel çözünürlüğünde fotoğraflar çeker CIF Görüntüler hafızada görece daha az yer tutar ve telefonun ekranındaki görüntü kalitesi iyidir

CSD (Circuit Switch Data):
Devre Anahtarlamalı veri aktarımı 9600 bit/sn hızında devre anahtarlamalı veri iletimi Nokia 3330, Ericsson T29, Siemens C45 gibi, GPRS özelliği olmayan WAP'lı telefonlar CSD ile WAP'a bağlanırlar


Dual Band:
Çift Bant İki farklı frekans boyunda sinyal alıp gönderme yapabilen telefonlara verilen spesifikasyon Çift bantlı aygıtlar 900MHz ve 1800MHz frekanslarında çalışırlar Üçüncü jenerasyonda yer alan UMTS'ye ait tek bir frekans olduğundan üçüncü jenerasyonda çift bantlı telefonlara gerek olmayacaktır

Duplex Seperation:
Duplex Ayırım İki mobil cihaz arasındaki iletişimde yer alan frekansların çift yönlü olarak (Downlink - Uplink) kullanılması Telefonların Duplex olması aynı anda iki tarafında konuşabilmesine imkan verir Walkie-talkie tipi telsiz aygıtları yarım-duplex veya simplex'tir


EDGE (Enhanced Data Rates for GSM Evolution):
GSM Evrimi için Gelişmiş Veri Oranları GSM faz2+ ağlar için yüksek hızlı veri transferinin yolunu açan bir spesifikasyon EDGE getirdiği kodlama metodu sayesinde veri transfer hızı 14,400'den 48,000 bit/saniye'ye çıkmıştır

EFR (Enhances Full Rate):
Gelişmiş Tam Oran Hücresel sistemlerde ses kalitesini geliştirmeye yarayan bir teknoloji


GHz:
1 milyar hertz Alternatif akım veya elektromanyetik dalga frekans ölçüsü Bilgisayarlarda işlemcinin saat hızını gösterir

GIF (Graphics Interchange Format):
Grafik dosyalarını sıkıştırmak amacıyla Compuserve tarafından yaratılmış bir grafik formatıdır Web dökümanlarında sık sık kullanılır

GPS (Global Positioning System):
Küresel Konumlandırma Sistemi Dünya etrafında bir yörünge izleyen 24 uydu yoluyla dünya üzerindeki çok küçük şeylerin bile yerini belirlemeyi mümkün kılan sistem Doğruluk derecesi 10 ile 100 m arasında bir farkla değişiyor

GPRS (General Packet Radio Service):
Genel Paket Radyo Servisi 25G'nin temelini oluşturan teknoloji GPRS ile her an çevrimiçi olabilirsiniz Veri şebekelerine sürekli bağlı kalabilir ve sık kullandığınız bilgi ve eğlence servislerini kullanabilirsiniz Öncesiyle karşılaştırıldığında, gecikmesiz bağlantı ve yüksek veri akışı sağlayarak bilgi alımını daha da erişilebilir ve kullanışlı hale getirir GPRS'in ilk temel kullanımı, WAP servisleri için taşıyıcı olmasıdır GPRS teknolojisinde veriler 'paketler;' halinde gönderilir; bu, veri uygulamalarının dağınık doğasına uygun bir yöntemdir GPRS, ayrıca CSD ve HSCSD kullanımına benzer bir şekilde PC uygulamaları için taşıyıcı olarak kullanılabilir

GRX (GPRS Roaming Exchange):
GPRS Roaming değişimi

GSM (Global System for Mobile Communications):
Mobil İletişim için Küresel Sistem Avrupa'da kullanılan 2G mobil iletişimin en bilinen adı Önceleri ETSI'nin "Groupe Spéciale Mobile" isimli alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM daha sonraları sistemin küresel bir çapa ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya başlandı 900MHz, 1800MHz ve sadece ABD'de kullanılan 1900MHz'lik frekans boylarına sahip


Handsfree:
Cep telefonlarında da bulunan, cihazın megafonu kullanılarak konuşulmasına imkan veren teknoloji

HSCSD (High Speed Circuit Switched Data):
Yüksek Hızlı Devre Switch'li Veri Bir GSM ağında devre-switch'li verinin yüksek hızlı iletimini sağlayan bir transmisyon metodu Özel terminaller gerektiren HSCSD, 14,400 bit/saniye hızla çalışan iki GSM kanalının toplam 28,800 bit/saniye hızda çalışmasını sağlayabilir


IMEI (International Mobile Equipment Identity):
Cep telefonlarında *#06# tuşlarına basıldığında ekrana gelen 15 haneli olan cihazın uluslararası numarasının adıdır ve başka hiç bir cep telefonuna aynı numara verilemez Telefona sim kart takıp görüşmeye başlayınca cihazın seri numarası operatör kayıtlarına yansır

IMT-2000 (International Mobile Telephone Standart 2000):
Üçüncü jenerasyon için iletim methodlarının dahil olduğu standartlar bütünü

Infrared:
bakınız IRDA

IrDA (Infra-red Data Association):
Kızılötesi ışık üzerinden çalışan kablosuz bir ağ konsepti Cep telefonları, PDA'ler ve dizüstü sistemlerde kullanılıyor

IP (Internet Protocol):
İnternet Protokolü İnternet üzerinde veri transferi yapılmasını sağlayan protokol Paket bazlı bir veri iletim yolu olan IP'de her bir paket İnternet üzerinde farklı yollar izleyebilir İnternet'e bağlı her terminalin kendisine özel bir IP adresi bulunmak zorundadır

ISDN (Integrated Services Digital Network):
Entegre Servisler Dijital Ağı Sabit bir ağ üzerinde kullanılabilen bir dijital iletişim ağı Telefon, faks ve İnternet erişimi gibi değişik amaçlarla kullanılabilir

ITU (International Telecommunications Union):
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği Cenevre'de kabul edilen iletişim standartlarının dünya çapında uygulanabilmesi için çalışan kuruluş ETSI gibi diğer kuruluşlarla koordine biçimde çalışır


JAVA:
Platformdan bağımsız programlama dili Mobil Telefonlar için geliştirilen versiyonu da bulunmaktadır(j2ME) Bu sayede başta oyunlar olmak üzere, java ile geliştirilmiş birçok uygulama uyumlu telefonlara indirilebilmektedir

JPEG (Joint Photographic Experts Group):
Bazı sıkıştırma özellikleri seçilerek yaratılan grafik formatı


Kızılötesi:
Bkz IrDA

Konum Tabanlı Servisler:
Cep telefonu kullanıcılarının "neredeyim?" , "yakınımda neler var?" ve "oraya nasıl ulaşırım?" sorularına, coğrafi konum bilgisini kullanıp en uygun cevaplar sunan servislerdir
(Örn: En yakın hastane, haritada göster gibi)


LAN (Local Area Network):
Yerel Alan Ağı

LINK:
Internet'te, bir kelime, resim veya bilgiden bir başkasına yapılan bağlantı İletişimde, alıcı ve verici arasındaki bir devre veya iletim yolu ile bunlara ilişkin ekipmanları içeren kanal Internet' te gezilen sayfaların içersinden bir diğer sayfa ya da siteye geçiş, yönlendirme


Mhz (Megahertz):
1 milyon hertz

MMS ( Multimedia Messaging Service):
Çokluortam Mesaj Servisi GSM'de bulunan SMS servisinin ses ve resimlerle desteklenerek geliştirilmiş hali

MPEG (Motion Picture Experts Group):
1988 de kurulan ve ISO'nun himayesinde çalışan, video ve sayısal ses sıkıştırma standartlarını geliştiren grup

MSC (Mobile switching centre):
GSM sistemi hücrelerin gruplaşmasından oluşur Her bir grup hücrede bulunan 1 santral ve 1 baz istasyon kontrolorü bulunur Bu kontrol merkezine MSC adı verilir

Multimedia:
Metin, ses ve video'nun birleşimi için kullanılır

MVPN (Mobile Virtual Private Network):
Mevcut GSM operatörünün sağladığı GPRS hizmeti kullanılarak, şirket veya özel ağlara erişilme

OLED(Organic Light Emitting Diode):
Organik Işık Yayan Diyot Bu teknoloji ile son yıllarda geliştirilen ve özellikle cep telefonu ve dijital fotoğraf makinesi gibi cihazların ekranlarında kullanılan bir yenilik Normal LCD ekranların aksine oldukça düşük enerji tüketen (2-10 V), klasik ekranlara göre daha az yer kaplayan ve yaklaşık 160 derecelik bir görüş açısı sağlayan bu yeni teknolojiyi, kısa vadede birçok cihazda görebileceğiz

OTA (Over the air activation):
Operatörlerin verileri terminallere ve uzak bölgelere şebeke üzerinden aktarmasına olanak tanıyan teknoloji


PDA (Personal Digital Assistant):
Kişisel Dijital Asistan Avuçiçi bilgisayar olarak da bilinen bu cihazlar küçük, kompakt bir yapıda, dokunmaya hassas bir ekrana sahip, klavyesiz, veri girişi için özel bir kalem kullanılan bir sistem

PIN Kodu (Personal Identification Number):
Kişisel Kimlik Numarası Kablosuz cihazlar kapsamında PIN, bir aramayı veya veri iletimini tamamlamak için SIM kartla birlikte kullanılan bir koddur

Piksel:
Bir bilgisayar ekranında veya görüntüsünde programlanabilen temel renk birimi Fiziksel değil mantıksal bir birimdir Bir pikselin boyutu, ekranın ayarladığınız çözünürlüğüne bağlıdır


RAM (Random Access Memory):
Rastgele erişimli bellek İşlemci tarafından okunup yazılabilen, üzerinde bilgilerin geçici olarak tutulduğu bellek

Roaming:
Dolaşım Yabancı bir ağ içinde yapılan aramaları tanımlayan terim Mobil telefon operatörlerinin kullanıcılarına, anlaşmalı oldukları diğer operatörlerin kapsama alanlarında hizmet vermesi Dolaşımın sadece ülkeler arasında olması gerekmez, yakın gelecekte aynı ülkede GSM ve UMTS ağları içinde de dolaşım uygulaması yapılabilir


SAR (Specific Absorption Rate):
SAR, bir cep telefonu kullanılırken vücudun emdiği radyo dalgası enerjisi miktarının bir ölçüsü olan Spesifik Absorpsiyon (Emilim) Oranı anlamına gelmektedir Yürürlülükte olan bilimsel tabanlı uluslararası tavsiyeler ve standartlar, maksimum SAR seviyesini 2 W/kg olarak belirlemiştir

SIM (Subscriber Identity Module):
Abone Kimlik Modülü Cep telefonlarında kimlik belirleme çipini taşıyan kart Abonenin telefon numarası, ağda kimlik belirleme için şifreli bir algoritma, PIN ve abonenin telefon defterini içerir Üçüncü jenerasyon UMTS ağlarda yerini USIM adlı yeni bir teknolojiye bırakacak

Smartphone:
Akıllı Telefon Hem PDA hemde cep telefonu olarak kullanılan cihazlara verilen isim

SMS (Short Message Service):
Kısa Mesaj Servisi GSM ağı içinde mesaj servisi 160 karakter uzunluğunda mesajlar cep telefonları arasında alınıp, gönderilebilir

SMSCB (SMS Cell Broadcast):
Sms Yayını

Speed Dialing:
Hızlı Arama One touch dialing (tek tuş arama) diye de bilinen, önceden numaralara atanmış kişilerin tek tuşla aranmasını sağlayan teknoloji

SSL (Secure Sockets Layer):
Ağ üzerindeki mesaj iletişiminin güvenliğinin yönetimi için Netscape tarafından oluşturulmuş bir program katmanı

Streaming:
Eşzamanlı Dijital ses ve videonun İnternet üzerinden iletimini tanımlayan terim Ses ve video kullanıcıya bir veri akışı halinde sunulur

Symbian:
PC'de kullanılan Microsoft Windows gibi, Symbian da mobil cihazlarda kullanılan bir işletim sistemidir Symbian tarafından belirlenen standartlar, farklı cihazların bilgileri kolayca paylaşmasını sağlar

SyncML:
Senkronizasyon Uygulaması kişisel bilgileri içeren ağdaki bir sunucuyla kişisel bilgileri (rehber, yapılacaklar ve ajanda kaydı girişleri) senkronize etmenize olanak tanıyan bir yazılım uygulamasıdırSyncML, farklı şebekeler üzerinden farklı türlerdeki cihazların ve uygulamaların veri senkronize etmelerine olanak tanıyan bir teknolojidir SyncML, senkronize edilebilen veri türlerini ve cihazların birbirleriyle iletişim yöntemlerini tanımlayan bir iletişim kuralıdır

Standby Time (Bekleme süresi):
Kablosuz bir telefonun veya Communicator'ün tamamen dolması, açılması ve arama veya veri iletmeye hazır olması için gereken süre Bekleme süresi, önceleri yalnızca saat ve dakika cinsinden belirtilirken yeni modellerde günlerle ifade edilebilmektedir


Talk time (Konuşma süresi):
Kablosuz bir aracın, batarya gücünü tüketmeden önce, belirli bir iletim işleminde kullanıldığı süre (telefon görüşmeleri, veri gönderme ve alma) Konuşma süresi, saat ve dakika cinsinden ifade edilir ve iletim daha fazla güç gerektirdiği için bekleme süresinden daha kısadır

Tri-Band:
Cep telefonunun GSM 900, GSM 1800 ve GSM 1900 gibi üç farklı frekans bandında çalışabilmesi

Truesync:
Starfish tarafindan geliştirilen, mobil araçlarla, pclerde bulunan takvim, adres defteri, ajanda kullanımının senkronize edilmesini sağlayan teknoloji


UMA (Unlicensed Mobile Access):
Lisanssız Mobil Erişim Bu teknoloji GSM ve GPRS teknolojileri ile Bluetooth ve W-LAN bağlantılarını bir arada kullanımına olanak sağlamaktadır Bu şekilde evde bulunan standart telefon ile cep telefonları arasında iletişim kurularak, eve girince cep telefonu ile normal hat üzerinden, ev dışında ise GSM şebekeleri üzerinden görüşme yapmak mümkün olabiliyor

UMTS (Universal Mobile Telecommunications System):
Evrensel Mobil İletişim Sistemi Üçüncü kuşakta IMT-2000 ailesinin en çok bilinen ve gelecek vaadeden üyesi TD-CDMA ve W-CDMA transmisyon metodlarını kullanan UMTS ağlar multimedya uygulamaları ceplere taşıyacak yüksek hızlı veri iletimini sağlayacak

UPnP (Universal Plug And Play):
Evrensel Tak ve Çalıştır Sistemi Cep telefonları ile W-LAN üzerinden herhangi bir cihazı (TV, klima vs) kumanda etme imkanını sağlayacak teknoloji Örnek telefon: Nokia N80

URL (Uniform Resource Locator):
Internetteki resmi adres sistemi


VGA Kamera:
Video Grafik Düzeni (Video Graphics Array) En fazla 640 x 480 x 16 değeri için piksel özelliklerini destekler Bu, fiili video standardıdır ve çok sayıda video modundan oluşur

VMS (Video Messaging Service):
Video Mesaj Servisi GSM ağlarında SMS'in video iletimine imkan verecek şekilde geliştirilmiş hali

VPN (Virtual Private Network):
Sanal özel ağ Herkese açık olan iletişim altyapısını kullanan özel bir veri ağıdır Tünel protokolu ve çeşitli güvenlik prosedürleri ile izinsiz girişlere karşı korunur

Voicemail:
Sesli Mesaj Sesli olarak mesaj gönderip, alabileceğiniz mesaj servisidir

VoIP (Voice over IP):
IP üzerinden Ses IP ağları üzeriden ses iletimini tanımlayan terim VoIP ses ve verinin aynı ağ altyapısı üzerinden iletimine imkan verir


WAP (Wireless Application Protocol):
Kablosuz Uygulama Protokolü Mobil cihazlardan İnternet erişimi sağlayan teknoloji HTML dilini mobil cihazlarda kullanıma uygun WML diline çeviren WAP geçiş noktalarına mobil cihazlardan erişime dayanır Mobil cihazlarda İnternet içeriğini çevirip, gösterecek bir tarayıcıya ihtiyaç duyulur

Wi-Fi:
Wireless Fidelity Kablosuz Ethernet Uyumluluk İttifakı (WECA) tarafından onaylanmış, WLAN'ların diğer WLAN sistemleri ile ortak çalışmasına imkan veren fiili bir standarttır Wi-Fi terimi, bazen genel olarak WLAN'ı ifade etmek için kullanılmaktadır
Bkz W-LAN

W-LAN (Wireless Local Area Network):
Kablosuz yerel alan şebekesi (WLAN) dünyada giderek tanınan şebeke erişim teknolojisidir Kullanıcıların, portatif bilgisayarlarını ve kablosuz cihazları ile evde veya kafeler, havaalanları ve oteller gibi (kamusal Erişim Bölgeleri veya "hot-spot" diye tabir edilen) kamu alanlarında kablosuz bir biçimde şebeke kaynaklarına erişmelerine imkan verir

WML (Wireless Markup Language):
Kablosuz Biçimlendirme Dili Kablosuz kullanım için en iyi duruma getirilmiş HTML gibi bir biçimlendirme dili

WWW (World Wide Web):
Bir browser gibi istemci uygulamaları kullanılarak bağlanılan ve çeşitli servisler sunan, Internet sunucularının oluşturduğu büyük ağ


XML (Extenden markup language):
Internet üzerinde bilgiyi paylaşabilmek için ortak bir bilgi formatı yaratma yolu HTML diline benzer