Manisa'nın Yöresel Kıyafetleri

Manisa'nın Yöresel Kıyafetleri

Erkekler başa kırmızı fes ve çelep sarığı, bedenlerine pamuklu alacadan dikilmiş yakasız önden tek düğmeli entari giyerler Bele kuşak sarılır Ayaklara kalçın veya kara yemeni; köylerde çarık ve nalın da giyilir Kadınların mahallî kıyâfeti ise: Ayakta kısa konçlu, burnu püsküllü sarı çizme, el örgüsü kısa kırmızı çorap, çok renkli el dokuması pamuklu bir çitare, canfesten yapılmış beli uçkurlu bol şalvar, aynı renkli uzun kollu entaridir

Başta çeşitli renkte işlemeli fes, fesin üzerinde boncuklu oyalı yazma, uçları çene altından dolaştırılarak başın üzerine bağlanır Alna iki dizi altın, kollara aynalı bilezik takılır Boyunda da altın vardır Manisa yöresi geleneksel giysileri çevre koşulları, sosyal ve ekonomik durum gibi etkenlerle farklılıklar göstermektedir Son yıllarda ulaşım ve iletişimin hızla gelişmesi nedeniyle yöresel özellik gösteren giysiler, yerini çağdaş giysilere bırakmış, geleneksel giysiler daha ziyade belirli gün veya törenlerde giyilir olmuştur

Kadın Giysileri
Baş kuşamı olarak günlük giysilerde iki oyalı yazma kullanılır Kenarları pul, boncuk ya da bitkisel öğelerle (karanfil, buğday sapı vb) oyalanmış birinci yazma üçgen yapılarak başa örtülür, uçları çene altından dolanıp, ensede ya da tepede bağlanır Başka bir yazma ise rulo yapılarak üçgen kısmı öne gelecek şekilde alına bağlanır

Özel günlerde ise başa örtünün üzerine tepelik, alna mançın ya da gümüş alınlık, yanağın iki yanına da uçlarında tozaklar sallanan kemik ya da çitlenbik ağaçından yapılmış yanaklık takılır Nişanlı kızlar ve yeni gelinler en üste birde al bez bağlar Al bez kare formundadır ve üçgen şeklinde ikiye katlanarak oyalı yazma gibi ensede bağlanır Üzeri tamamen pullarla işlenebileceği gibi, sadece üçgenin üste gelen kısmının işlendiği de olur Kenarlarına püskül, pul veya boncuklardan oya yapılır

Beden giyiminde en alta pamuklu dokumadan yapılan iç gömlek giyilir Genellikle kol ve yaka kenarları ile etek uçları oyalanır yada nakışlanır Şalvar kullanım amacına göre pazen, saten ya da kadifeden yapılır Paçaları lastikli olan şalvarın, ağ uzunluğu diz hizasındadır Bazı yörelerde iç gömleğin üzerine "delme" denilen, boyu göğüs altında biten, kolsuz, önden açık yelek türünde bir giysi giyilir

İç kuşam tamamlandıktan sonra üzerine, boyu ayak bileğine kadar inen üçetek giyilir Üçetek saten olabileceği gibi, çitare, beşyol, tren yolu gibi isimler verilen çizgili kumaşlardan da yapıldığı olur İçi astarlanan üçeteğin, kol boyu cepken kolundan 10-15 cm uzun olur Yöre farklılıklarına göre üçeteğin öndeki iki parçası belin arkasına dolanıp, değişik şekillerde bağlandığı gibi serbest bırakıldığı da olur Bazı yerlerde üçetek yerine uzun entari giyildiği de görülür

Üçeteğin üstüne belin arka kısmına yörede dokunan kaba kumaşlardan yapılan, uçlarında püskülleri olan arkalık (bel kuşağı, dongurdaklı kuşak) bağlanır Ön kısma ise "çekki", "öncek" gibi isimlerle anılan önlük bağlanır Önlük; yapağı yünden el dokuması kumaşlardan yapılabildiği gibi, beyaz ya da renkli hazır kumaşlardan yapıldığı da olur Önlüğün üzeri renkli iplerle nakışlanır ve etek uçlarına püskül ya da fırfır dikilir Ailenin ekonomik durumuna göre bele gümüş veya bafon kemer takılır

Kadın kıyafetinde en üste cepken giyilir Eskiden mor kadifeden yapılan cepkenlerin, önü, arkası, kolları sim ya da sırma işlenip, içi astarlanırdı Ancak günümüzde bu tür işlemeler yapılmadığı için ?ilbade? denilen saten kumaştan yapılan işlemesiz cepkenler giyilmektedir İlbadelerin kol, yaka ve etek uçları sutaşı veya pullarla süslenir Ayağa elde örülmüş, kısa konçlu, nakışlı yada düz renkli çoraplar giyilir Ayakkabı olarak manda gönünden yapılan, burun ucu yukarı kalkık olduğu için "göğe bakan" denilen konçu ayak bileğini örtecek yükseklikte olan çarık çizme giyilir


Erkek Giysileri
Geleneksel erkek giysilerini yörede kullanılırken bulmak mümkün değildir Bu giysiler yerini hızla çağdaş giysilere bırakmıştır Ancak halk oyunları gösterilerinde orijinallerine uyularak yapılan giysiler giyilmektedir Başta kırmızı renkli fes bulunur Fesin üzerine rengarenk iğne oyaları ile süslenmiş yazma sarılır Bedene ham bez ya da çitare denilen kumaştan yapılmış, yakasız, önden açık uzun kollu gömlek giyilir

Gömleğin üzerine dar kesimli, boyu göğüs altında biten, uzun kollu, içi astarlı cepken giyilir Cepken genellikle mavi veya gri gabardin ya da çuha kumaştan olup, önü, arkası ve kolları sırma veya siyah kaytanla işlenir Camedan ya da kartal kanadı denilen parça, cepkenin üzerine giyilir Önü, cepkenin işlemelerinin görülebilmesi için açık ve düğmesizdir Kanat denilen parçalar bedene omuzdan dikilmiştir Tüm beden ve kanatlar siyah kaytanla işlenir

Zeybeklerin kötü hava şartlarından korunmak için poturun altına giydikleri "karadon" genellikle siyah renkte olur Dar kesimli pantolon biçimindeki karadonun beli lastiklidir Potur mavi veya gri kumaştan yapılır Bacağın ön tarafına gelen kısmı siyah kaytanla işlenir Beli uçkurlu olan potur, belden aşağı bol iner, ağı yoktur Boyu diz hizasındadır Bele, cepkenle potur arasındaki boşluğa 20 cm eninde, pamuklu ya da yün dokuma "bel kuşağı" sarılır Bunun üzerine de şal kuşak sarılır

Dokundukları yere göre isimler alan bu kuşaklara "trablus kuşak" ya da "acem şalı" da denir Kuşak belin ön kısmında fazla görünmez çünkü üzerine silahlık, tütünlük, köstek, pistov, peşkir gibi aksesuarlar takılır Ayağa yünün ham renginde, nakışsız çorap giyilir Körüklü çizme; siyah renkte, kösele tabanlı, içi deri astarlı olup konçu diz kapağına kadar uzanır