Karadeniz Bölgesinin Fiziki Özellikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-31-2012

Karadeniz Bölgesinin Fiziki Özellikleri

Yeryüzü Şekilleri Bölgede, çeşitli jeolojik zamanlara ait araziler bulunmakla birlikte, daha çok III

jeolojik zamanda oluşmuş araziler yer alır

Dağlar kıyıya paralel uzanır

Karadeniz Bölgesinde dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı olarak ortaya çıkan özellikler şunlardır ;

a) Dağlar kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı güçleştirmektedir

Ulaşım geçitler yardımı ile yapılmaktadır

Doğu Karadeniz Bölümünde Kalkanlı ve Kop geçitleri bulunmaktadır

b) Dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı kıyılarda boyuna kıyı tipi ortaya çıkmıştır

Kıyılarda girinti ve çıkıntı azdır , kıyılarda doğal liman azdır, kıyılarda koy ve körfez sayısı azdır, ada sayısı azdır

c) Falez ( Yalıyar ) oluşmuştur

d) Kıyı ve iç kesimler arasında farklı iklim tipleri ortaya çıkmıştır

Kıyılarda nemli ve yağışlı bir iklim iç kesimlerde ise karasal iklim koşulları görülmektedir

e) Nüfus kıyılarda daha yoğundur , iç kesimlere doğru gidildikçe nüfus azalmaktadır

f) Kıta sahanlığı (Şelf sahası ) dardır

Bu dağlara Karadeniz Dağları ya da Kuzey Anadolu Dağları adı verilir

Kuzey Anadolu Dağları kıyı ve iç sıra dağları olarak ikiye ayrılır

Bu iki sıradağ kuşağını Kuzey Anadolu Fay Hattı birbirinden ayırır

Dağlar, Batı Karadeniz Bölümü’nde yaklaşık 2000 m

yükseltiye sahiptir

Orta Karadeniz Bölümü’nde yükselti azalarak 1000 m

ye iner

Doğu Karadeniz Bölümü’nde ise yükselti artarak yaklaşık 4000 m

ye çıkar

Bölgede, ovalar çok az yer kaplar ve genellikle Orta Karadeniz Bölümü’nde toplanmıştır

Çarşamba ve Bafra ovaları bölgenin en büyük ovalarıdır

Bölgenin en önemli akarsuları Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya, Çoruh, Bartın ve Yenice (Filyos) dir

Yerşekillerinin özelliği nedeni ile, göllerin yüzölçümü küçüktür

Sera, Tortum, Uzungöl, Yedigöller ve Abant bölgenin başlıca gölleridir

Doğu Karadeniz Bölümü’nün yüksek dağ zirvelerinde ise buzul (sirk) gölleri bulunur

Yerşekillerinin özelliği nedeni ile ulaşım kıyı şeridinde yoğunlaşır

İç kesimlerle olan bağlantı Kalkanlı (Zigana) ve Kop gibi önemli geçitlerle sağlanır

Ayrıca, bölgedeki dağlar denize paralel uzandığı için, kıyılarda boyuna kıyı tipi görülür

07-31-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Karadeniz Bölgesinin Fiziki Özellikleri Karadeniz Bölgesinin Fiziki Özellikleri Yeryüzü Şekilleri Bölgede, çeşitli jeolojik zamanlara ait araziler bulunmakla birlikte, daha çok III jeolojik zamanda oluşmuş araziler yer alır Dağlar kıyıya paralel uzanır Karadeniz Bölgesinde dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı olarak ortaya çıkan özellikler şunlardır ; a) Dağlar kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı güçleştirmektedir Ulaşım geçitler yardımı ile yapılmaktadır Doğu Karadeniz Bölümünde Kalkanlı ve Kop geçitleri bulunmaktadır b) Dağların kıyıya paralel uzanmasına bağlı kıyılarda boyuna kıyı tipi ortaya çıkmıştır Kıyılarda girinti ve çıkıntı azdır , kıyılarda doğal liman azdır, kıyılarda koy ve körfez sayısı azdır, ada sayısı azdır c) Falez ( Yalıyar ) oluşmuştur d) Kıyı ve iç kesimler arasında farklı iklim tipleri ortaya çıkmıştır Kıyılarda nemli ve yağışlı bir iklim iç kesimlerde ise karasal iklim koşulları görülmektedir e) Nüfus kıyılarda daha yoğundur , iç kesimlere doğru gidildikçe nüfus azalmaktadır f) Kıta sahanlığı (Şelf sahası ) dardır Bu dağlara Karadeniz Dağları ya da Kuzey Anadolu Dağları adı verilir Kuzey Anadolu Dağları kıyı ve iç sıra dağları olarak ikiye ayrılır Bu iki sıradağ kuşağını Kuzey Anadolu Fay Hattı birbirinden ayırır Dağlar, Batı Karadeniz Bölümü’nde yaklaşık 2000 m yükseltiye sahiptir Orta Karadeniz Bölümü’nde yükselti azalarak 1000 mye iner Doğu Karadeniz Bölümü’nde ise yükselti artarak yaklaşık 4000 mye çıkar Bölgede, ovalar çok az yer kaplar ve genellikle Orta Karadeniz Bölümü’nde toplanmıştır Çarşamba ve Bafra ovaları bölgenin en büyük ovalarıdır Bölgenin en önemli akarsuları Kızılırmak, Yeşilırmak, Sakarya, Çoruh, Bartın ve Yenice (Filyos) dir Yerşekillerinin özelliği nedeni ile, göllerin yüzölçümü küçüktür Sera, Tortum, Uzungöl, Yedigöller ve Abant bölgenin başlıca gölleridir Doğu Karadeniz Bölümü’nün yüksek dağ zirvelerinde ise buzul (sirk) gölleri bulunur Yerşekillerinin özelliği nedeni ile ulaşım kıyı şeridinde yoğunlaşır İç kesimlerle olan bağlantı Kalkanlı (Zigana) ve Kop gibi önemli geçitlerle sağlanır Ayrıca, bölgedeki dağlar denize paralel uzandığı için, kıyılarda boyuna kıyı tipi görülür