Çorumun Tarihi Ve Turistik Yerleri

Çorumun Tarihi ve Turistik Yerleri

Çorum târihî eserler bakımından gerçek bir hazînedir Başlıcaları şunlardır:

Çorum Kalesi: Kimin tarafından yapıldığı bilinmemektedir Evliyâ Çelebi Seyâhatnâmesi’nde Dânişmendliler tarafından yapıldığı bildirilmektedir Kale, şehrin güneyinde az yüksek platform üzerinde ovaya hâkim bir yerde kurulmuştur Kare biçiminde olup, her kenarı 80 metredir Kale içinde ahşap evler ve minâresi yıkılmış büyük bir mescit vardır




İskilip Kalesi: Yüz metre yüksekliktedir Üç tarafı kayalarla çevrilidir Yalnız kuzeybatı kısmı girişe elverişlidir Etrâfı surlarla çevrilidir Dört yanında burçlar bulunmaktadır Kalenin güneye bakan kısmında bir kapısı vardır Kalede iki gizli yol bulunmaktadır Birisi büyük Câmi yönünde, birisi de Tabakhâne Mahallesine çıkmaktadır Kalenin kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir

Osmancık Kalesi: Eski Osmancık ilçesinin doğusunda çok dağlık olan Kandiber denilen kalenin içerisinde kurulmuştur Surlarının uzunluğu 2500 m, yüksekliği 275 metredir Kalenin ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir Kale içerisinde kayaları oymak sûretiyle yapılmış bir hamam harâbesi bulunmaktadır

Ulu Câmi: Çorum’un en büyük câmisidir Minberinin kapısı üstünde 706 senesi Safer ayının onuncu günü (1306 Ağustos) yazısı bulunmaktadır Sultan Alâeddîn Keykubât’ın kölesi tarafından yaptırılmıştır Çeşitli zelzelelerde yıkılıp yeniden yapılmıştır En son olarak Çabarzâde Süleymân Bey ile oğlu Abdülfettah Bey zamânında bugünkü şekli inşâ edilmiştir İnşaat, 1810 senesinde tamamlanmıştır

Hıdırlık Câmii: Eshâb-ı kirâmdan Süheyb-i Rûmî’ye saygı nişânesi olmak üzere ilk defâ Hıdır oğlu Hayreddîn Bey tarafından yaptırılmıştır Beşiktaş Muhâfızı Çorumlu Yedisekiz Hasan Paşanın Süheyb-i Rûmî’den bahsetmesi üzerine, Sultan İkinci Abdülhamîd Hanın emri üzerine şimdiki câmi ve türbe yapılmıştır

Şeyh Muhiddîn Yavsî Câmii: İskilip’te Ebussuud Efendinin babası Şeyh Yavsî tarafından tek kubbeli olarak yaptırılmış, daha sonra Ebussuud Efendi tarafından ekleme yapılarak câmi büyütülmüştür Câminin yanında Şeyh Muhiddîn Yavsî’nin türbesi vardır

Büyük (Ulu) Câmi: 1839’da Göçükoğlu Hasan Usta tarafından yapılmıştır İskilip’tedir Büyük ahşap kubbesi vardır

Mihri Hatun Câmii: Dördüncü Murad Han, Kargı’ya bağlı Karakire köyünde hastalanarak vefât eden hanımı için yaptırmıştır 1943 zelzelesinden zarar gören yapı, tâmir ettirilmiştir Sâdece minâresi ilk yapılış şeklini korumaktadır

Sinan Paşa Külliyesi: Kargı ilçesindedir Külliye câmi, sıbyan mektebi, han ve hamamdan meydana gelmiştir 1507’de Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır Câmi avlusunu çevreleyen medrese zamânımıza ulaşmamıştır Hamam 1956’da tâmir ettirilmiş olup, günümüzde kullanılmaktadır Hanın bir kısmı yıkıktır

Koca Mehmed Paşa Câmii: Sultan İkinci Murad’ın vezîri Koca Mehmed Paşa tarafından 1430 senesinde Osmancık ilçesinde yaptırılmıştır Selçuklu mîmârî özelliği hâkimdir Kapısı cevizden olup, üzerinde çok zarîf ve sanatkârane bir işçilikle işlenmiş oyma süslemeler vardır Granit taştan yapılı mihrabın geometrik süsleri çok güzeldir Câminin yanında imâret vardır

Akşemseddîn Câmii: Fâtih Sultan MehmedHanın hocası Akşemseddîn tarafından yaptırılmıştır Osmancık ilçesindedir Günümüze ulaşan dershâne ve iki oda mescid olarak kullanılmaktadır

Elvan Çelebi Zâviyesi: Mecitözü ilçesi Elvan köyündedir Zâviye, câmi ve türbeden meydana gelen yapı, Osmanlı döneminin ilk zâviyelerindendir 1352’de Âşıkpaşaoğlu Elvân Çelebi yaptırmıştır Kündekari tekniğinin çok güzel bir örneği olan türbe kapısı, Çorum İl Müzesindedir

Koyun Baba Türbesi: Sultan İkinci Bâyezîd döneminde Osmancık ilçesinde yaptırılmıştır Türbe, tekke, imâret ve kervansaraydan meydana gelen külliyeden günümüze sâdece türbe kalmıştır Ağaç işçiliğinin eşsiz bir örneği olan kapı, Çorum Müzesindedir

Koyun Baba Köprüsü: Osmancık ilçesinde olup, Osmanlı köprü mîmârîsinin en güzel örnekleridir İnşâsına 1486’da başlanmış, 1491’de tamamlanmıştır Köprü, 250 m uzunlukta, 75 m yüksekliktedir Dokuz kemerli, on beş gözlüdür

Çorum Saat Kulesi: 1894 târihinde İkinci Abdülhamîd Hanın Beşiktaş muhâfızı, Yedisekiz Hasan Paşa tarafından yaptırılmıştır Saat Kulesi 275 m yüksekliğindedir Tabanı sekiz köşeli olup, 53 m çapındadır Her köşesi 21 metredir Kulenin gövde çapı 39 m olup, 24 köşegenlidir Kuleye döner merdivenle çıkılır 81 basamağı vardır Saatın rakamları dâiresi çapı 15 m olup, yelkovan uzunluğu 85 cm, akrep uzunluğu 70 santimetredir Geniş ve çok derin bir temel üzerine oturtulduğu söylenmektedir 68 cm genişliğinde, 170 m yüksekliğindeki kapısının üzerinde 60x95 cm ebadındaki kitâbesinde:

Şehinşâh-ı zamân Abdülhamîd Hân-ı keremkârın
Ferikân-ı kirâmından Hasan Pâşâ bî-hemtâ
Bütün evkâtını vakf ile ihyâ-i hayrâta
Muvaffak eylesin hem de aynı âmâline Mevlâ
Bu saat kulesi ezcümle hayrât-ı güzîninden
Yapıldı yümn-i evferle bu şehri eyledi ihyâ
Çıkıp bir vakt-i eşrefde yazıldı bâbına târih
Bu mevkat-ı celili yaptı bak heft heşt Hasan Paşa
yazıları yer almaktadır

Sungurlu Saat Kulesi: 1892 yılında Kaymakam Edip Bey tarafından yaptırılmıştır

Güpür Hamamı: Ulucâmi karşısındadır 1436’da yapılan hamamda sonradan bir takım değişiklikler yapılmıştır Hâlen kullanılmaktadır

Paşa Hamam: Çöplü semtinde bulunan hamam, Tâceddîn İbrâhim Paşa tarafından 1484’te yaptırılmıştır Hâlen kullanılmaktadır

Ali Paşa Hamamı: Çarşı içinde saat kulesi yanındadır Çorum’un en büyük hamamıdır Erzurum Beylerbeyi olan Ali Paşa tarafından 1573 yılında yapılmıştır Hâlen kullanılmaktadır

Boğazköy (Hattuşaş): Anadolu’da yaşayan Hitit Devletinin başkentidir Çorum’a 82 km, Sungurlu ilçesine 30 km uzaklıktadır Boğazköy (Hattuşaş)ün çevresi 6-8 km uzunluğunda büyük bir sur ile çevrilidir 7 kapısı vardır Bu kapıların üçü önemlidir Kral Kapı, Aslanlı Kapı ve Yer Kapıdır Yer Kapıya 70 m uzunluğunda bir yeraltı tünelinden girilmektedir Bu surlar içerisinde birçok tapınaklar vardır En önemlisi Büyük Tapınak etrâfında çeşitli erzak küpleri mevcuttur Bu tapınak içinde sütunlu galeriler, râhiplere âit odalar, adak sunma yerleri ve kurban kesme yerleri mevcuttur Bugün yabancı istilâlar ve bir takım tahribat sonucu duvarların büyük kısmı yıkılmış, 15 m yükseklikte duvarlar kalmıştır Hattuşaş şehrinin 5 tapınağının en büyüğü ve en önemlisi Büyük Tapınaktır Kazılarda 10000’den fazla yazılı tablet bulunmuştur Dünyânın en zengin Hitit Müzesi Çorum’dadır

Alaca Höyük (Arinna): Alaca’ya 22 km, Çorum’a 45 km, Boğazköy’e 37 km uzaklıktadır Höyüğün genişliği 277 m, uzunluğu 310 m olup, 20 m yüksekliktedir Alacahöyük’te ilk kazı yapılmasını sağlayan Türk bilgini İstanbul Müzeler Müdürü Halil Ethem Bey olmuştur Kazıya 1906-1907 yıllarında başlanılmıştır Altın, gümüş ve tunçtan yapılmış çok sayıda eser bulunmuştur Büyük kısmı Ankara Müzesindedir Geri kalanı Alacahöyük’tedir Hitit İmparatorluğuna âit on binlerce eserin çıkarıldığı târihî bir hazînedir

Yazılı Kaya: Hattuşaş şehrinin 2 km doğusunda yer alır Bu kaya iki büyük galeriden ibârettir Taptıkları şeylerin resimleri ile süslüdür Büyük galeride insanlar sayısı 69, küçük galeride ise 18’dir Bir açık hava tapınağı olarak kurulan muzzam kabartmaların MÖ 1300 yıllarında Üçüncü Hattuşil zamânında yapıldığı anlaşılmaktadır Yazarlı, Büyük Gülücek, Eski Yapar, Kalın Kaya, Kalehisar ve Gerdek Kayada eski çağlara âit çeşitli târihî eser ve kalıntılar vardır

Eski Ekin Mağarası: Yapma mağaradır Yanından dere geçen bu mağara yığılmış taş basamaklarından çıkınca yontulmuş bir kapıdan dar bir koridorla geniş bir odaya geçilir Odanın içerisinde oturma yerleri ve dışardan ışık alması için bir de penceresi vardır Gerdek Kaya Mağarası: Çorum’a 12 km uzaklıkta Elmalı köyüne yakın bir yerdedir Mağara tek bir odadan ibârettir Dış duvarları üzerinde çok enterasan motifler vardır Büyük Laçin Mağarası: Laçin’e bir km uzaklıktadır Bir odadan ibârettir Mescitli Mağarası: Kaya içine oyulmuştur Köye iki kilometredir Kapılı Kaya Mağarası: Kırkdilim Boğazının bitiminde yüksek odalı bir mağaradır Geniş bir penceresi vardır Yeni Kışla Mağarası: Mağaranın içerisi 8-10 m yüksekliğindedir Köye bir kilometre uzaklıktadır Molla Hasan ve Kadıderesi Mağarası: Yanyana dizilmiş üç dallı bir mağaradır Köye 1 km uzaklıktadır Alköy Mağarası: Cemilbey bucağına bağlı Alköy’ün yakınında yerden 4 m yükseklikte çok düzgün oyulmuş bir mağaradır Sazak Mağarası: Saçayak boğazına 500 m uzaklıkta bir kaya üzerindedir Mağarada ocak yerleri ve sedirler vardır Böğdüz Kılıçören Mağarası: İçerisine, çok derin bir koridorla girilir Bu mağarada söylentilere göre büyük bir hazînenin Bizanslılar zamânında saklandığı söylenmektedir Mağaranın ağzı kapalıdır, az bir yeri açıktır Kılıçören köyünün güneyindeki dağlardan birisidir

Mesire yerleri: Çorum ilindeki mesire yerleri genellikle ormanlık bölgelerde toplanmıştır Bâzıları şunlardır:

Belediye Parkı: 40000 metrekarelik bir sahada ağaçlı, çiçekli bir mesire yeridir 1884’te Kaymakam Mahmud Bey yaptırmıştır Baha Bey Çamlığı: İl merkezine 2 km uzaklıkta Çamlık bir mesire yeridir Hacılar Hanı Çamlığı: Çorum-Samsun yolu üzerinde il merkezine 30 km uzaklıkta, çam ve meşe ağaçlarıyla kaplı bir dinlenme yeridir Soğuksu kaynakları çoktur Çatak: Çorum’a 20 km uzaklıkta orman içi bir mesire yeridir Keklik ve üveyik av kuşları çoktur

Kaplıcaları: Çorum ilinde şifâlı su kaynakları varsa da az olup, yeteri kadar faydalanılmamaktadır Bâzıları şunlardır:

Laçin Hamamı: İl merkezine 40 km uzaklıkta Laçin ilçesi yakınındadır İçme kürleri idrar söktürücüdür Arak Mâdenî Suyu: Çorum-İskilip karayolu üzerinde Karacaören köyü yakınındadır Mîde, karaciğer, safra yolları ve metabolizma hastalıklarının tedâvisinde faydalıdır Figani (Beke) Hamamı: Çorum-Mecitözü yolu üzerindedir İdrar söktürücü özelliği vardır