İnsan Haklarının Korunmasında Eğitimin Önemi

İnsanlığın ortak üretimi ve insanlığın en büyük ortak mirası olan “İnsan Hakları” konusu birkaç cümleyle anlatılamaz İnsanlık uzun yıllar hatta yüz yıllar süren mücadeleler sonunda yarattığı insan hak ve özgürlükleri yüz yıllar boyu baskılarına nüfuz kaldığı otoritelere kabul ettirmiş ve yasalarla güvence altına almayı başarmıştır
İnsanlığın bugün bir problem olarak gördüğü insan haklarını oluşturmak değil, mevcut insan hak ve özgürlüklerini geliştirmek korumak ve kendinden sonraki nesillere bırakmak yani yarına taşımak olacaktır İşte yapmış olduğumuz araştırma insan, haklarını geliştirme ve korunmasında eğitimin rolü ve önemini kapsamaktadır Eğitim insan hayatının her alanına girmiş ve insanlıkla bütünleşmiştir İnsanlığın kendisinden ayrı düşünemeyeceği bu iki konuyu, insan hakları ve eğitimi iç içe size sunmaya çalışacağız
İnsan hakları fikri, insanoğlunun temel hak ve özgürlükleri elde etme çabalarının başladığı günden bu yana düşünceleri meşgul etmesine rağmen, son yıllarda “insan hakları” konusu giderek artan bir şekilde dünya kamuoyunun dikkatini çekmektedir Bugün “insan hakları” terimi, insanlığın belli bir gelişme çağında, teorik olarak bütün insanlara tanınması gereken ideal hakların tümünü ifade etmektedir İnsan hakları deyince daha çok “olması gereken” ve bildirilerde “ulaşılacak hedefler” başlığı altında yer alan haklar akla gelmektedirbu haklar, temelde devlet gücünü sınırlar ve yasal hem de ahlaksal düzenlemeleri ilgilendirir Bugün, insan haklarının tanımı ve sınırları konusunda tam bir anlaşmaya varılmamış olsa da, yukarıda belirtilen temel noktalar üzerinde uzlaşma sağlanmıştır
Genel anlamda temel hak ve özgürlüklerin kapsamına giren kişisel haklar ve özgürlükler (özel hayatın gizliliği ve korunması, yerleşme ve yolculuk özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, düşünce ve kanaat özgürlüğü, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü, bilim ve sanat özgürlüğü, basın ve yayın özgürlüğü, toplantı hak ve özgürlüğü, mülkiyet hakkı, vb), siyasal haklar ve özgürlükler (Türk Vatandaşlığı, seçme, seçilme ve siyasal etkinlikte bulunma, siyasal parti kurma veya girme, kamu hizmetlerine girme, vb), sosyal ve ekonomik haklar ve özgürlükler (ailenin korunması, eğitim ve öğretim hakkı, kamu yararı, çalışma ve sözleşme özgürlüğü, toplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavt, ücrette adaletin sağlanması, vb), 1982 Anayasası’nda ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir

2İNSAN HAKLARI TANIMI
İnsan olmanın beraberinde getirdiği hakların vazgeçilmezliği söz konusudur Medine Vesikası’ndan, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne kadar milletlerarası hukuki metinlerde yer alan bu haklar onun tabii hakları olarak kabul ve teslim edilir İnsan eğitim alma ve benzer haklar bakımından diğerleriyle bir olma, hür olma, eşit olma, şeref ve onur, akıl ve vidan sahibi olma, düşünme, düşündüğünü ifade etme, inanma, bu doğrultuda tapınma insan olmanın beraberinde getirdiği önemli haklardır
İnsan hakları yada kamu özgürlükleri genel olarak, insan onurunu korumayı, maddi ve manevi gelişmesini sağlamayı amaçlayan haklardır Kısaca insan hakları bireylerin yalnızca insan olmaları nedeniyle kazandıkları haklardır İnsana özgü olarak kabul edilen bu haklar, bütün insanların, hatta bazı durumlarda henüz doğmamış olanların, her zaman ve her yerde sahip olması gereken haklardır Bu sebeple de insan haklarına sahip olmak için özel bir çaba gerekmez İnsan olarak dünyaya gelmiş olmak insan haklarına sahip olmak için yeterli bir sebeptir Bunun yanı sıra insanların deri rengi, ırkı, dili, din ve kültürleri insan hakları için bir ayrıcalık ölçütü olamaz Yani hiçbir kimse burada sözü edilen ölçütlerden birine yada bir kaçına dayanarak; “Ben insan haklarına daha çok layığım” diyemez Deri rengi, dili, yaşama biçimi, dini inanç ve uygulamaları ile düşünceleri insan haklarının güvence sınırları içinde yer alır

3İNSAN HAKLARI EĞİTİMİNİN AMAÇ VE ÖNEMİ
İnsan hakları eğitimi, İnsan Hakları Eğitimi Birleşmiş Milletler (BM) On Yılı Eylem Plânı ile İnsan Hakları Eğitimi Ulusal Plânları Hazırlama Yönergesinde şöyle tanımlanıyor:
“İnsan Hakları Eğitimi; bilgi, yetenek, anlayış ve davranışlardan oluşan evrensel bir hakları kültürü aşılayıp yerleştirmeyi amaçlayan, bilgilendirme ve eğitim etkinliklerinin tümüdür”
Bu tanım, insan hakları eğitiminin aynı zamanda bilgilendirme ve davranış kazandırma olmak üzere iki işlevini kap

Daha Fazla Bilgi