1982 Anayasası - 1982 Anayasası Özellikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-31-2012

1982 Anayasası - 1982 Anayasası Özellikleri

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1982 Anayasası olarak bilinen anayasa değişikliği, Türkiye Cumhuriyeti'nin hâlihazırdaki anayasasıdır

12 Eylül 1980 darbesi sonrasında hazırlanmış ve 18 Ekim 1982 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe girmiştir

Türkiye Cumhuriyeti'nin1982'de yapılan halk oylamasına katılan %91

3 oranında seçmenlerin %82

7'si "evet" %8

6'sı "hayır" oyu kullanmıştır

Bu oran 1961 Anayasasının %61

5 olan "evet" oylarına göre çok yüksek bir kabul düzeyini yansıtmaktadır

Bu yüksek kabul oranının sebepleri arasında MGK'nin partiler üstü görünümü, medyanın sıkı denetim altında tutulması, siyasî partilerin kapatılmış ve değişik görüşlerin ortadan kaldırılmış olması, 1980 öncesinin halkta derin izler bırakması, şiddet olaylarına tepki, eski siyasî iktidarlara güvensizlik ve referandumum sonucunun "hayır" çıkması dahilinde olacakların belirsizliği sayılabilir

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Başlangıç, Genel Esaslar, Temel Haklar ve Ödevler, Cumhuriyetin Temel Organları, Mali ve Ekonomik Hükümler, Çeşitli Hükümler, Geçici Hükümler ve Son Hükümler olmak üzere toplam sekiz bölümden oluşur

Ana ilkeleri

Anayasada devlet, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olarak tanımlamaktadır

Devletin şeklini, dilini, başkentini ve rejimin temel özelliklerini belirleyen ilk üç madde 4

maddede belirtildiği üzere değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez

Egemenlik TBMM bünyesinde vücut bulur ve kayıtsız şartsız milletindir

İlk üç maddede laiklik, sosyal eşitlik, kanun önünde eşitlik, cumhuriyet idaresi ve ülkenin bölünmez varlığı konu edilmektedir

Ayrıca yasama, yürütme ve yargı arasında yatay mânâda bir denklik yaratılmış ve bu üç erk biribirinden kesin çizgilerle olmasa da ayrılmıştır

Yasama yetkisi Türk Milleti adına TBMM'nindir ve bu yetki devredilemez TBMM için 1961 sisteminin getirdiği çift kanatlı parlamento sistemi terk edilmiş meclis tek çatı altında birleştirilmiştir

Yürütme yetkisi ise aynı zamanda devletin başı olan Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu'na verilmiştir

Genel değerlendirme

Olağanüstü hal rejimlerini düzenleyen maddeleri (mad

119, mad

120, mad

121 ve mad

122) ve yine bununla alakalı olarak kısmi bir yasama yetkisi devri sayılabilecek Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve Olağanüstü Hal (İki çeşit OHAL, sıkıyönetim ve de seferberlik ve savaş hali olmak üzere 4 adet OHAL belirtilmiştir

) dönemlerinde Bakanlar Kurulu'nca çıkarılabilen OHAL KHK'lerinde köklü ve iyileştirici düzenlemeler yapılmıştır

Ayrıca anayasanın sonunda yer alan ekteki geçici 15

madde cunta döneminde yapılmış uygulamaları ve çıkarılmış bulunan yasaların Anayasa'ya uygunluğu bakımından herhangi bir denetimi yasaklamaktadır

Ayrıca 1982 anayasası Kazuistik (her şeyi kuralla çözme yöntemi, ayrıntıcı) bir anayasadır

07-31-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	1982 Anayasası - 1982 Anayasası Özellikleri 1982 Anayasası - 1982 Anayasası Özellikleri Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1982 Anayasası olarak bilinen anayasa değişikliği, Türkiye Cumhuriyeti'nin hâlihazırdaki anayasasıdır 12 Eylül 1980 darbesi sonrasında hazırlanmış ve 18 Ekim 1982 tarihinde kabul edilerek yürürlüğe girmiştir Türkiye Cumhuriyeti'nin1982'de yapılan halk oylamasına katılan %913 oranında seçmenlerin %827'si "evet" %86'sı "hayır" oyu kullanmıştır Bu oran 1961 Anayasasının %615 olan "evet" oylarına göre çok yüksek bir kabul düzeyini yansıtmaktadır Bu yüksek kabul oranının sebepleri arasında MGK'nin partiler üstü görünümü, medyanın sıkı denetim altında tutulması, siyasî partilerin kapatılmış ve değişik görüşlerin ortadan kaldırılmış olması, 1980 öncesinin halkta derin izler bırakması, şiddet olaylarına tepki, eski siyasî iktidarlara güvensizlik ve referandumum sonucunun "hayır" çıkması dahilinde olacakların belirsizliği sayılabilir Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Başlangıç, Genel Esaslar, Temel Haklar ve Ödevler, Cumhuriyetin Temel Organları, Mali ve Ekonomik Hükümler, Çeşitli Hükümler, Geçici Hükümler ve Son Hükümler olmak üzere toplam sekiz bölümden oluşur Ana ilkeleri Anayasada devlet, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olarak tanımlamaktadır Devletin şeklini, dilini, başkentini ve rejimin temel özelliklerini belirleyen ilk üç madde 4 maddede belirtildiği üzere değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez Egemenlik TBMM bünyesinde vücut bulur ve kayıtsız şartsız milletindir İlk üç maddede laiklik, sosyal eşitlik, kanun önünde eşitlik, cumhuriyet idaresi ve ülkenin bölünmez varlığı konu edilmektedirAyrıca yasama, yürütme ve yargı arasında yatay mânâda bir denklik yaratılmış ve bu üç erk biribirinden kesin çizgilerle olmasa da ayrılmıştır Yasama yetkisi Türk Milleti adına TBMM'nindir ve bu yetki devredilemez TBMM için 1961 sisteminin getirdiği çift kanatlı parlamento sistemi terk edilmiş meclis tek çatı altında birleştirilmiştir Yürütme yetkisi ise aynı zamanda devletin başı olan Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Kurulu'na verilmiştir Genel değerlendirme Olağanüstü hal rejimlerini düzenleyen maddeleri (mad119, mad120, mad121 ve mad122) ve yine bununla alakalı olarak kısmi bir yasama yetkisi devri sayılabilecek Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ve Olağanüstü Hal (İki çeşit OHAL, sıkıyönetim ve de seferberlik ve savaş hali olmak üzere 4 adet OHAL belirtilmiştir) dönemlerinde Bakanlar Kurulu'nca çıkarılabilen OHAL KHK'lerinde köklü ve iyileştirici düzenlemeler yapılmıştır Ayrıca anayasanın sonunda yer alan ekteki geçici 15 madde cunta döneminde yapılmış uygulamaları ve çıkarılmış bulunan yasaların Anayasa'ya uygunluğu bakımından herhangi bir denetimi yasaklamaktadır Ayrıca 1982 anayasası Kazuistik (her şeyi kuralla çözme yöntemi, ayrıntıcı) bir anayasadır