Kelile Ve Dimne (Beydaba)/ Kelile Ve Dimne (Beydaba) Hakkında

Kelile ve Dimne


15 yüzyıl Pers el yazması Kelile ve Dimne'denMÖ 1 yüzyıl civarında yaşadığı düşünülen Beydeba tarafından kaleme alınan Kelile ve Dimne fabl tarzında hikayeler barındıran bir hikaye kitabıdır

Beydeba'nın yaşadığı zaman hakkında birçok ihtilaf bulunmakta ise de kitabın Depşelem isimli bir Hint hükümdarı zamanında yazıldığı düşünülmektedir Zira eserin hükümdara sunulduğu ve hükümdara bir tür nasihat niteliğinde olduğu öne sürülmüştür Fabl türünün ilk ve en önemli örneklerinden olan Kelile ve Dimne`deki hikayeler siyasetten erdeme kadar birçok farklı konuyu ele almıştır Eser adını ilk bölümündeki bir hikayenin kahramanı olan iki çakaldan almıştır; "doğrunun ve dürüstlüğün" simgesi "Kelile" ile "yanlışın ve yalanın" simgesi "Dimne"

Sanskritçe yazılmış olan eser ilk önce Pehlevice'ye, sonra Pehlevice'den Arapça'ya ve daha sonraları Arapça'dan Farsça'ya çevrilmiştir Batı dillerine olan tercümeleri bu son Farsça çeviriden yapılmıştır Edebi otoritelerce, Ezop ve La Fontaine fabllarının, Kelile ve Dimne`den ilham alınarak yazıldığı öne sürülür


Beydeba



MÖ 1 yüzyılda yaşamış olan ünlü Hint yazarı Beydeba’nın hayatı hakkında yeterli bilgi mevcut değildir Gerçek ismi ve ırkı üzerine birçok farklı görüş ortaya atılmış olsa da, tarihçilerin çoğu adı Ketku olan bir aryan olduğu kanısındadırBaküye’de doğup, sonraları Hindistan’a göç ettiği rivayet edilir Vefaat yeri ve tarihi üzerine hiçbir bilgi bulunmamaktadır Fabl türünün en önemli eserlerinden biri olan Kelile ve Dimne’yi Depşelem isimli bir Hint Hükümdarı döneminde kaleme almış, eserini hükümdara sunmuştur Eserde bulunan hikayelerde siyaset, erdem ve eğitim gibi birçok farklı konu işlenmiştir Bu eser zalimliği ile tanınan Hükümdar Depşelem’e dolaylı bir nasihat niteliğindedir diyebiliriz Eser adını ilk bölümündeki hikayelerin kahramanı olan iki çakaldan almıştır; “doğruluğu ve dürüstlüğü” simgeleyen "Kelile" ile “yanlışlığı ve yalanı” simgeleyen "Dimne" Beydeba, hiç kuşkusuz, Hint edebiyatında eşsiz bir yere ve öneme sahiptir


Beydeba ile ilgili özlü sözler bulunur
Eserlerinden biri de "Bülbül ile Bağcı"dır





ESERDEN ÖRNEKLER:


Kelile ve Dimne


Günlerin birinde iki arkadaş yaşarmışBu arkadaşların biri çok dürüst,çok aklıllı ve de çok çalışkanmışDiğer arkadaşı ise yalancı,tembel ve çok kurnaz biriymişDürüst olanın ismi Kelile,diğerinin ismi se Dimne’ymiş
Bir gün bu iki arkadaşın yaşadığı ülkenin padişahı,ülkede hiç vezir bulamamışDimne ile Kelile arasında bir seçim yapacakmışO da Dimne’yi seçmişÇünkü o çok kurnaz biriymişÜlkenin kralı onu vezir yapmışOna çok güveniyormuş
Günün birinde kral odada yalnı başına otururken,bir ses gelmişÇok derin bir sesmişBu sesin kaynağını öğrenmek için araştırmalar yapmışAma hiçkimseye de söyliyemiyormuş derdiniÇünkü koskoca bir kral,bir sesten korkarmıymış hiç!Her neseDimne,kralın birşeylerden korktuğunu biliyormuş
Bir gün,Dimne yine kraln yanındayken yine o ses gelmişSes bir inek sesiymişAma kral bunu çözememişKral korkuyla orada dururken Dimne neden korktuğunu anlamışSesin kaynağına doğru yol almışİşte o zaman kral sesin bir inekten geldiğini sezinlemiş(Nihayet!)Kral,bu ineği çok severmişHer gün onunla oynamaya başlamışDimne bu olayı kıskanmaya başlamışVe bir iftşra uydurmuşKrala şöyle demiş”Sayın kralım,bu inek sizin tahtınıza göz koyuyorBunun böyle sürüp gitmesine göz yumamazsınız sanıyorum”demişKral da düşünmeye başlamış
O düşüne dursun,Dimne,ineğin yanına gidip şöyle demiş”Bak inek kardeş,ben kralın yanından geliyorumKral ykında seni kesip kendine yemek olarak pişirecekSen buradan kaçamazsn daBenden söylemesi”demişAma inek bunu pek kafasına takmamış kral kadarFakat içinde hâlâ İiçinde bir şüphe varmış doğrusu
Yine günlerden bir gün kral onun yanına gitmişBunu gören inek,hemen ona saldırmaya başlamışKral bunu görünce Dimne’nin sözlerini doğrulamaya başlamışHemen ineği öldütmüş



***
Aradan 2 yıl geçmiş(Aradan uzun bir süre geçmiş diyorduFakat ben 2 yıl dedim)Kral yaptığıdan pişmanmışAma bir şey de yapamamış Dimne’yeÇünkü onu suçsuz olarak görüyormuş
Annesi o anda içeri girmiş:
-Bak evladım,demişSen,Dimne’nin suçsuz olduğuna inanmaya devam etAma şunu da bil ki,bugün ineğini öldüren,yarın seni öldürürEğer canını seviyorsan öldür onu…
Kral bu sözlerden etkilenmişVe Dimne’yi öldürmüş
***
Kelile ise,bu durumdan etkilenip,hastalanmışVe sonunda ÖLMÜŞ…
Bu iki arkadaşın sonu böyle bitmişEğer Dimne bunları söylememiş olsaydı,şu and yaşayabilirdiHem de vezir olarak…



Ateş Sıcağında Dürüstlük Sınavı



Bir zamanlar Basra'da ormanla kuşatılmış bir ada vardıAda değil sanki bir cenneti burasıYemyeşil ağaçlarBerrak sularKuşlarÇiçeklerBirbirinden güzel canlılar yaşardı, ormanda İçlerinde birisi vardı ki, oldukça değişiktiKeskin dişleri vardıGüçlü pençesi

Çok çevikti

Kaplandı bu

Gücü sayesinde ormanın kralı olmuştuSuçluları hemen cezalandırırdı

Haksızlığı önlerdiYoksullara yardım ederdi

Hayvanlar onu hem seviyorlar hem de korkuyorlardıKaplanın miniminnacık bir de yavrusu vardıGözü gibi koruyordu onuOrmanın yönetimini ölünce ona bırakacaktı

Yönetime ilişkin bilgilerle donatmıştı onu

Haklı ile haksızı nasıl ayırdedeceğini öğretmiştiSuçlunun nasıl belirleneceğiniNasıl cezalandırılacağınıHaklıya hakkının ne şekilde verileceğiniToplum yararın çalışanın hangi biçimde ödüllendirileceğini

Her ölümlü gibi Kaplan da göçüp gitti bu dünyadan

Yavru henüz büyümemiştiBabası sağlığında onu ormanın yönetimine getirmemişti

Bu durum, ormanda karışıklığa yol açtıVahşi hayvanlar birbirlerine girdilerHerkes liderlik peşindeydi

Büyük kavgalar olduBirçok hayvan birbirini hırpaladıBazıları öldü

Sonuçta galip çıkan aslan oldu

Dev pençeleriyle herkese korku verdiHiçkimse karşısına çıkamadı

Yavru Kaplan çaresizdiBir süre ortalıkta görünmedi

Kimsenin olmadığı ıssız yerlerde gezindi

Epeyi bir zaman başıboş, serseri gibi dolaştıSonunda pençesi kuvvetlenmiştiOldukça güçlenmiş, dişleri de keskinleşmişti

Gitti, yaşlı kaplanlara danıştıArslana karşı bir harekete girişmek istiyorduYaşlılar deneyimlerini anlattılarOnu yüreklendirdilerFakat herhangi bir eyleme giriştiğinde onu destekleyemeyeceklerini söylediler

Yavru Kaplan, Arslan 'a bizzat kendisi gitti

Arslan, iyi kalpli biriydi

Kaplan'ı sarayına aldı Yakınında bir görev verdiHer defasında ona güvendiğini belirtiyordu

Günler böyle geçip giderken

İlginç bir olay oldu

Hava sıcak mı sıcaktı Bunalmıştı herkesUzak bir yerde görülmesi gereken bir iş çıktı

Arslan sarayda düşünceli düşünceli geziyordu

"Bu görevi kime verebilirim? Kim bunun üstesinden gelebilir?" diye koşuşturuyordu

Kaplan içeri girdi

- Sizi bu düşünceye düşüren nedir? diye sordu

Arslan,

- Hava çok sıcak olduğu için kimse görev istemiyor, dedi

Kaplan,

- Havanın sıcak olması göreve koşmaya engel değildir, dedi; izniniz olursa bu işe ben gitmek istiyorum

Arslan çok şaşırdı

"Nasıl olur" diye düşündüKimse gitmek istemezkenGerçi kaplana güveniyorduOnun bu işi başaracağına da inanıyordu

- Beni çok sevindirdin , dedi

Kaplan hemen davrandıYanına birkaç asker de alarak yola çıktı

Havada ateş sıcaklığı vardıGüneş yeryüzünü ateş yalımı gibi yakıyordu

Epeyi yol aldılar

Artık yürümek imkansızlaşmıştı

Kaplanın yanındakiler daha fazla dayanamayacaklarını söylediler

Biri atıldı,

- Şurada, serin bir yerde dinlensek dönüp gitsek arslanın ne haberi olacak? diyecek oldu

Kaplan kestirip attı:

- Sizler dayanamıyorsanız geri dönün Ben tek başıma devam ederimPadişahımızın bize güvendiğini biliyoruzBu güvene layık olmalıyım

Kaplanın bu sözleri Arslanın kulağına gittiSevincine diyecek yoktuKaplan'a o olaydan sonra önemli görevler verdiEn yakınına aldıHayatı boyunca çok güvendi