Azerbaycan Hakkında Bilgi

Azerbaycan ile ilgili bilgiler


Azerbaycan Devleti Hakkında Genel Bilgiler



Azerbaycan



Azerbaycan resmi adıyla Azerbaycan Cumhuriyeti (Azerice: Azərbaycan Respublikası), Avrupa ve Asya kıtaları arasında, Güney Kafkasya'da ülkedir Azerbaycan kuzeyde Rusya, kuzey batıda Gürcistan, güney batıda Ermenistan, güneyde İran ve güney batıda Nahçıvan'a komşu olarak Türkiye ile komşudur Ülkenin doğu sınırını Hazar Denizi çizmektedir

Azeri ordusu Kafkasyada en güçlü ordu ünvanına sahipdir


Günümüzden Geçmişe Azerbaycan Türkleri 'nin tarihi;

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1921-1991)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti (1918-1920)

Rusya hakimiyyeti (1813-1918)

Azerbaycan Hanlıkları (1747-1813)

Safeviler (1501-1736)

Akkoyunlular (1468-1501)

Karakoyunlular (1410-1468)

Timurlu hakimiyyeti (1380-1408)

Celairiler (1357-1380)

İlhanlılar (1256-1357)

Eldenizliler (1136-1230)

Selçuklu hakimiyyeti (1054-1136)

Revvadiler (983-1054)

Salariler (941-983)

Saciler (879-941)

Arap hakimiyyeti (705-879)

Sabirler (638-705)


Azerbaycan sözcüğünün kökeni


Azerbaycan'ın adı konusunda değişik görüşler bulunmaktadır Burayı (MÖ 323) yöneten komutanlarından Atropates'ten geldiği söylendiği gibi "Od" anlamındaki azer sözcüklerinden geldiği de belirtilmektedir Ancak, bu yer adının etimolojisi yapılırken, bu bölgede egemenlik Süren Kasar (Hazar) Türkleri'nin ismi de göz önüne alınmalıdır ve kaynaklara göre gerçek payı da büyüktür

Selçuklu Türkleri'nin Azerbaycan'da görülmeleri ise 1015-1021 yılları arasındadır Sultan Alparslan zamanında Azerbaycan'da Türkmenler sayesinde Azerbaycan'ın Türkleşmesi kolay gerçekleşmistir Azerbaycan daha sonra İlhanlılar'ın egemenliğine girmiş ve bir süre Altınordu Devleti'nin hakimiyetinde kalmış; Akkoyunlu ve Karakoyunlular döneminde Türk nüfusu bakımından en yoğun dönemini yaşamıştır Daha sonra Azerbaycan'da Safeviler, Afşar ve Kaçarlar hüküm sürmüşlerdir

Bundan sonra sırasıyla; Şeki, Gence, Bakü, Derbent, Kuba, Nahcivan, Revan, Tebriz, Urmiye, Erdil hanlıkları dönemi başlamıştır

Azerbaycan toprakları Rusların egemenliğine girdikten sonra Erivan'a ve Karabağ'a Ermeni'ler yerleştirilmeye başlanılmıştır

Azerbaycan Türkleri, 1918 - 1920'de Kafkasya Kurultayı'nı toplamış ve 28 Mayıs 1918'de de ulusal Azerbaycan Devleti'ni kurmuşlardır Bu devlet Orta Doğu'da ilk özerk cumhuriyet olmuştur Ancak 1920'de Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetler Birliği'ne katılmak zorunda kalmıştır 30 Eylül 1991'de SSCB çöküşüyle bağımsızlığını yeniden ilan etmiştir

Azeriler Kafkasya bölgesinin en büyük Türk bölümünü oluşturmaktadır

Bugüne kadar Kafkaslarda Türkçülük hareketlerinin merkezi hep Bakü olmuştur Bu düşüncenin isim babaları Hüseyni Zade Ali, Ağaoğlu Ahmed, Ali Merdem Topçu Bey'dir


Coğrafi konumu


Azerbaycan 38°-25 kuzey enlemleri ile 44°-50 doğu boylamları arasındaki coğrafı bölgeye yerleşmiştir Sınırların uzunluğu 3600 km dir Azerbaycan 657 metre deniz seviyesinden yüksektir ve topraklarının % 50'si dağlık alanlardır Dağlık alanlar Büyük Kafkasya, Küçük Kafkasya ve Talış dağlarından meydana gelmektedir En yüksek yeri Bazardüzü 4466 metre'dir Hinal dağı, Delidağı, Kedidağı önemli dağlarıdır Kura-Aras Ovası en büyük düzlüktür

Azerbaycan iklimi dünyadaki 11 iklim çeşidinden 9 una sahiptir Yıllık ortalama sıcaklığı 10 °C'nın üzerindedir En büyük gölü 17,5 km² ile Hacıkabul Gölü'dür

Azerbaycan'ın en uzun nehri 1364 km Hazar Denizi'ne dökülen Kura Nehri'dir Kura'nın bir kolu olan Aras ise 1072 km'dir


Ekonomik ve sosyal yapı


1991'de bağımsızlığını aldıktan sonra, özellikle geçiş döneminin ilk yıllarında ekonomik alanda düşüşler olmuş ve para birimi olarak Manat'a bağlı kalmıştır Ancak, Azerbaycan verimli tarım arazileri, doğalgaz, petrol ve demir cevheri bakımından zengin kaynaklara sahip bulunmaktadır Ham petrol üretimi 2006' da günlük 600,000 varile ulaşmıştır

Doğal gaz üretimi ise 1991 de 11 milyon m³ dur Toplam doğalgaz rezervi 2 trilyon metreküp, petrol rezervlerin de 8 milyar varil olduğu savunulmaktadır Ayrıca, petrokimya, yiyecek, giyim gibi hafif sanayide vardır

Turizm potansiyeli yüksek bir cumhuriyettir

Bankacılık ve sigortacılık gelişme süreci göstermektedir

En önemli ihracatı petroldur

Petro-kimya ürünleri de ihracatta önemli yer tutmaktadır

ayrıca inşaat sektöründe farklı gelişmeler olmuştur

İlk teleferik 2007 yılında Balakende hizmete açılmıştır


Coğrafi Verileri


Konum: Güneybatı Asya'da, Hazar Denizi'nin kıyısında, İran ve Rusya arasında bir bölgede yer almaktadır

Coğrafi konumu: 40 30 Kuzey enlemi, 47 30 Doğu boylamı

Haritadaki konumu: Güneybatı Asya

Yüzölçümü: Toplam: 86,600 km²

kara: 86,100 km²

su: 500 km²

Sınırları: toplam: 2,013 km

Sınır komşuları: Ermenistan (Azerbaycan sınırı) 566 km, Ermenistan (Nahçıvan sınırı ) 221 km, Gürcistan 322 km, İran (Azerbaycan sınırı) 432 km, İran (Nahçıvan sınırı) 179 km, Rusya 284 km, Türkiye 9 km

Sahil şeridi: 825 km (Hazar denizi)

İklim: Dünyadaki mevcut 11 iklim tipinden 9'unun hüküm sürdüğü Azerbaycan'da iklim oldukça çeşitlidir Azerbaycan'da iklim başlıca 3 etki altındadır: Büyük Kafkas dağlarının kuzeyinden gelen soğuk hava kütlelerinin etkisi; Küçük Kafkas dağlarının güneyinden gelen sıcak hava akımlarının etkisi; 825 kmlik sahil şeridiyle bölgenin yanı başında bulunan Hazar Denizi'nin bölge iklimi üzerindeki etkisi Bölgenin en rutubetli ve yağış alan yeri Talu dağları ile Lenkeran ovalığı (1600-1800mm), en kurak bölgesi ise Abşeron yarımadasının güneybatı kısmıdır

Arazi yapısı: Orta yükseklikte bir ülke olan Azerbaycan'ın ortalama yüksekliği 657 mdir Ülkelerin en yüksek dağları olan Bazar düzü ve Tufandağ'in zirveleri 4197-4489 metreye ulaşmaktadır

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Hazar Denizi -28 m; en yüksek noktası: Bazardüzü dağı 4,485 m

Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, demir yatakları, metaller, alüminyum

Toprakları: Tarıma elverişli: %20

sürekli ekilen: %5

otlaklar: %25

ormanlık arazi: %11

diğer: %39 (2003 verileri)

Sulanan arazi: 14,550 km² (2003 verileri)

Doğal afetler: kuraklıklar; bazı deniz seviyesine yakın topraklarda su baskınları, deprem

Akarsuları: 371000 km²lik bir alanı kapsayan ve 75000 m³lük bir hacme sahip olan Hazar Gölü ülkenin sınırlarının bulunduğu tek denizdir Volga, Ural, Kür, Aras, Terek, Samur, Sulak gibi birçok nehrin sularını döktüğü bu göle hacmi büyük olduğu için Deniz de denilmektedir Hazar'ın kuzeyden güneye ortalama uzunluğu 1200 km, eni ise ortalama 300 km dir Denizin ortalama derinliği 180 m en derin yeri 1020 m, en sığ yeri ise 5 m civarındadır


Nüfus Bilgileri


Nüfus: 7,961,619 (Temmuz 2006 verileri)

Yaş yapısı: 0-14 yaş: %258 (erkek 1,046,501; bayan 1,011,492)

15-64 yaş: %663 (erkek 2,573,134; bayan 2,706,275)

65 yaş ve üsleri: %78 (erkek 246,556; bayan 377,661) (2006 verileri)

Nüfus artış oranı: %066 (2006 verileri)

Mülteci oranı: -438 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)

Cinsiyet oranı: doğumlarda: 105 erkek/kadın

15 yaş altı: 104 erkek/kadın

15-64 yaşlarında: 095 erkek/kadın

65 yaş ve üzeri: 065 erkek/kadın

toplam nüfusta: 094 erkek/kadın (2006 verileri)

Bebek ölüm oranı: 79 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)

Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 6385 yıl

erkeklerde: 5978 yıl

kadınlarda: 6813 yıl (2006 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 246 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)

Ulus: Azeri

Nüfusun etnik dağılımı: Azeri %90, Dağıstanlı %32, Rusya %25, diğer %43

Dinler: Müslümanlar %96, Ortodoks %25, diğer %18

Dil: Azerice %91, Rusça %3, diğer %6

Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri

toplam nüfus: %988

erkek: %995

kadın: %982 (2003 verileri)


Yönetimi


Ülke adı: Azerbaycan Cumhuriyeti

yerel adı: Azerbaycan Respublikası

eski adı: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

ingilizce: Azerbaijan

Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet

Başkent: Bakü (Bakı)

İdari bölümler: 59 il, 11 şehir, 1 bağımsız cumhuriyet; Abşeron, Ağcabedi, Ağdam, Ağdaş, Ağstafa, Ağsu, Ali Bayramlı, Astara, Baki, Balakan, Berde, Beylaqan, Bilasuvar, Cebrayil, Celilabad, Daşkesen, Deveci, Füzuli, Gedebey, Gence, Goranboy, Göyçay, Hacıgabul, İmişli, İsmayilli, Kelbecer, Kürdemir, Laçın, Lenkeran, Lenkeran, Lerik, Masallı, Mingeçevir, Naftalan, Naxçivan Bağımsız Cumhuriyeti, Neftçala, Oğuz, Gabala, Gakh, Gazakh, Gobustan, Guba, Gubadlı, Gusar, Saatlı, Sabirabad, Şeki, Salyan, Şamakhı, Şemkir, Samukh, Siyazan, Sumgayıt, Şuşa, Tartar, Tovuz, Ucar, Khaçmaz, Khankandi, Khanlar, Khızı, Khocalı, Khocavend, Yardımlı, Yevlakh, Zengilan, Zagatala, Zerdab

Bağımsızlık günü: 18 Ekim 1991

Milli bayram: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin Kuruluş Günü, 28 Mayıs (1918)

Anayasa: 12 Kasım 1995

Hukuk sistemi: Uygar hukuk sistemi temel alınmıştır

Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

Azerbaycan hakkında kısa bilgiler


Azerbaycan 1991'de bağımsızlığını aldıktan sonra, özellikle geçiş döneminin ilk yıllarında ekonomik alanda düşüşler olmuş ve para birimi olarak manat’a bağlı kalmıştır Verimli tarım arazileri, doğalgaz, petrol ve demir cevheri bakımından zengin kaynaklara sahip olan Azerbaycan'ın ham petrol üretimi 1991'de 12 milyon tona yaklaşmıştır Doğal gaz üretimi ise 1991'de 11 milyon metreküp'e ulaşmıştır Ülkenin toplam doğalgaz rezervi 118,65 milyar metreküp, petrol rezervleri de 8 milyar varil olarak hesaplanmaktadır


Tarım ve Hayvancılık

Azerbaycan’ın yüzde 7’si tarıma elverişli topraklara sahiptir Bu tarım topraklarının büyük bölümü de Kura ve Aras nehirleri etrafında olup, ülkede, tarım büyük ölçüde sulamaya dayalıdır Yetiştirilen başlıca ürünler tahıl, meyve, pamuk, çay, tütün ve üzümdür Ayrıca, dut ağacından yılda 5000 ton ipek kozası elde edilir

Azerbaycan tarımında ve ekonomisinde hayvancılığın da büyük yeri bulunuyor En son verilere göre Azerbaycan’da 1,5 milyon sığır, 5 milyon koyun, 30 milyon kümes hayvanı bulunuyor


Sanayi Ürünleri

Ülkede üretimi yapılan ağır sanayi ürünleri enerji, metalurji, makine, imal, kimya ve orman ürünleri olarak sıralanırken, hafif sanayi ürünleri ise dokuma, dikiş, deri, kürk ve kundura olarak sıralanıyor


Gelişmiş bir ulaştırma sistemine sahip olan Azerbaycan'da 2090 kilometre demiryolu ve 30400 kilometre karayolu bulunuyor Deniz ulaşımı ise Hazar Denizi yoluyla yapılıyor Bakü hava limanından yapılan hava ulaşımı, İstanbul, Paris, Moskova, Taşkent, Astana, Bişkek, Pekin gibi dünyanın diğer bölgeleriyle bağlantılıdır


Eğitim

Azerbaycan’da eğitimin diğer Türk devlet ve topluluklarına göre çok daha ileride olduğu görünüyor 1991 verilerine göre, 4775 okulda 1,5 milyon öğrenci eğitim alıyor


Azerbaycan da 6500 kültür tesisi, 4605 adet kütüphane, 125 müze, 125 müzik okulu, 43 halk tiyatro salonu, 3680 kültür evi bulunuyor Bakü-Azerbaycan Devlet Üniversitesi ve buna bağlı Enstitüler bütün bilimsel, teknik, sağlık, sanat kollarını içerir boyutlardadır


Sağlık

Azerbaycan'da sağlık hizmetleri verilirken üçlü bir sistem uygulanıyor Buna göre;


* İlk müdahale sağlık memurlarıyla yapılıyor,


* Bunların yetersiz kalması halinde hastalar, hastanelere gönderiliyor,


* Hastanelerin yetersizliği durumunda ise hastalar üniversitelerdeki araştırma hastanelerine yollanıyor Böylece Azerbaycan halkı sağlık hizmetlerinden eşit bir şekilde yararlanabiliyor

Azerbaycan hakkında bilmek istediğiniz herşey



Azerbaycan'a Nasıl Gidebilirim?
Bakü'ye en kolay ulaşım yöntemi Ankara, İstanbul ve Antalya'dan uçakladır THY'nin hergün İstanbul-Bakü seferi vardır Yazları bu sefer bazen günde iki defadır, THY web sitesinden incelemek lazım THY'nin en büyük dezavantajı Bakü'ye Azerbaycan saatiyle gece 0400 gibi inmesidir Bir de Azerbaycan Havayolları (AZAL) ile kıyaslanınca nispeten pahalıdır AZAL iyi bir havayolu şirketidirUçakları Boeing ve Airbuslardan oluşur Ankara'dan haftada iki gün uçuş olduğunu da unutmayın AZAL Türk saatiyle öğleyin 1230-1300 gibi İstanbul'dan kalkar, Azerbaycan saatiyle 1700'de Bakü'de olur Biletler 200-300 USD arasında değişebilir

Özellikle uçağı pahalı bulanlar için Azerbaycan'a Karayoluyla Gürcistan ve İran üzerinden gitmek mümkündür İstanbul'dan Bakü'ye Gürcistan üzerinden otobüsler var Öte yandan karayolunda öğrencilerin büyük kısmı İran yoluyla gelmeyi tercih ederler Bunun için öncelikle bulunduğunuz şehirden Iğdır'a gelmeniz gerekir Iğdır'dan Nahcıvan'a geçip uçakla Bakü'ye ulaşmak mümkün olmakla birlikte Azeri vatandaşı olmayanlar için uçak ucuz değildir Dolayısıyla zaten pahalı olduğu için uçağı tercih etmeyen bir öğrenci doğal olarak İran-Tebriz üzerinden Azerbaycan sınırında Astana şehrine ulaşır Bu aradaki yol kiralık taksiyle geçilir Bir taksinin Azerbaycan sınırına ulaşması pazarlığa göre 60-100 dolara mal olabilir 2-3 kişinin bir arada seyahat etmesi maliyetleri düşürecektir İran-Azerbaycan sınırından geçtikten sonra yine bir taksi kiralanarak 3-4 saatte Bakü'ye ulaşırsınız Burada da taksi maliyeti 50 USD civarındadır

Azerbaycan'a gelirken önceden durumunuza göre vizenizi Türkiye'de almanız, özellikle öğrenci iseniz Bakü'ye girişte size bazı kolaylıklar sağlayabilir Uçakla girişte havaalında 10 USD karşılığı 2 aylık vizeyi Bakü'de de alabilirsiniz Karayoluyla geleceklerin vize işini muhtemel zorluklara karşı Türkiye'de halletmesi önerilir

Azerbaycan ucuz bir ülke midir?
Azerbaycan'ın taşra bölgesi nispeten ucuzdur ama Bakü şehri için yanılgıya düşmemek gerekir Bakü'de hayatın muadil bir Türkiye şehrinden farkı yoktur Öğrencilerin 2-3 kişi bir arada kirada kalması kira maliyetini düşürmekle birlikte, hayat Ankara, İstanbul ayarına yakın düzeyde pahalıdır Özellikle Anadolu'nun küçük şehirlerinden ilk defa Bakü'ye gelenler büyük şehre adapte olmakta zorluk çekerler Ankara, İstanbul, İzmir, Adana gibi şehirlerde yaşayanların Bakü'ye adapte olması çok kolaydır

Bakü dışında Gence'deki üniversitelerde okuyacaklar maddi açıdan daha şanslıdır Gence ucuz ve güzel bir şehirdir Gence'ye Bakü'den uçak, tren veya otobüzle gidebilirsiniz 20 Yanvardaki avtovağzal(otogar)dan sürekli otobüs bulabilirsiniz (Otogar yakın zamanda yeni yerine taşınacak, Sumqayıt yolunda) Hergün direk Gence treni yanında haftada 3 gün uçak vardır

Azerbaycan'da Ne Kadar Parayla Geçinebilirim?
Bu sorunun cevabı aslında Azerbaycan'da ne iş yapacağınızla ilgili Bir öğrenci ya da başka amaçla orada bulunan bekar bir şahıs 2-3 arkadaşıyla 200 dolar kirayı paylaşıyor ve yemek işini evde hallediyorsa, veya yemek dahil bir yurtta kalıyorsa çok para harcamasi için bir sebep yok 300-400 dolara çok rahat geçinir Elbette öğrencilerin ekstra para harcaması için bir sürü sebep var, yalnız bir evde yaşıyorsa, yemekleri dışarıda yiyorsa, geceleri diskoya vs gidiyorsa, içki içip eğleniyorsa ayda 1500 dolar da yetmeyebilir

2-3 çocuklu bir aile halinde Bakü'de bulunacaksanız kira dahil 800-1000 USD ile rahat geçinirsiniz Daha önce de belirttiğim gibi, burada maliyetin esas bölümünü tutan ev kirasıdır Şehir merkezinde iyi bir ev 400-500 doları bulabilir 1-2 odalı ortahallisi en az 300-350 dolardır Taşraya doğru çıktığınızda 150-200 dolara da ev bulabilirsiniz Bunun dışında yeme içme, ulaşım çok pahalı değildir, normal Türkiye'dekine yakındır

Azerbaycan Parası Manat ile ilgili bilgi verir misiniz?
Azerbaycan para birimi Manattır 2006 yılı başından itibaren 2007 yılına kadar geçerli olacak eski Manatın yerine yeni Azeri Manatı kullanılmaya başlanmıştır Ancak piyasada çokca eski manat göreceksiniz, eski manatların halk arasında isimleri vardır ve alışverişte bu isimler kullanılır 3-4 ay bu kavramlar kullanılacağına göre kısaca bilgi vermekte yarar görüyorum

Azerbaycan paralarının isimleri paranın üzerindeki resme göre verilmiştir Mesela eski 500 Manat üzerindeki Nizami Gencevi resmi sebebiyle Nizami, 1000 Manat eskiden mevcut olan Mehmet Emin Resulzade'nin resmi sebebiyle "Memmet", 10000 Manat ise Şirvanşahlar Sarayı resmi sebebiyle "Şirvan" olarak adlandırılır Yeni 1 Manat 5000 eski manata eşittir Yani eski 1 Şirvan (10000 Manat) Yeni 2 Manattır (5000X2)

Azerbaycan'da döviz olarak Dolar yaygındır Yalnız alışverişlerde (büyük meblağlar dışında) dolar geçmez, buna dikkat edin Çok sayıda döviz büfesi vardır, dolayısıyla paranızı bozdurabilirsiniz, endişe etmeniz gerekmez YTL, Euro gibi paralar da bu büfelerde bozulur ama değeri biraz düşük olabilir

Bakü Güvenli Bir Şehir midir?
Evet Hatta kanunlara riayet ettikten sonra Türkiye'nin büyükşehirlerine göre çok daha güvenli ve huzurlu bir şehirdir Elbette Anadolu'nun küçük bir şehriyle 3-4 milyonluk koca bir başkenti kıyaslama hatasına düşmemek gerekir Sonuçta Bakü büyük bir şehir Ama genel anlamda hırsızlık, soygun vs yok denecek kadar azdır Kapkaç hiç yoktur

Yalnız Azerbaycan kanunlarına uymazsanız, mesela lüzumsuz yere kavga edip başınızı derde sokarsanız hukuki açıdan kurtulabilmek için bazı dolambaçlı yollara girmeniz, masraf etmeniz gerekebilir Dolayısıyla, ortalama bir öğrenci ya da çalışan için Azerbaycan Türkiye'ye göre daha güvenli bir şehirdir Ortalama bir serseri için ise Türkiye'den nispeten daha problemlidir

Azerbaycan'da Rüşvet Yaygın deniyor, endişe etmeli miyim?
Hayır Azerbaycan'da yasalara uygun hareket ettikten sonra rüşvet sizi rahatsız edecek bir problem değildir Pasaportunuz, vizeniz, Türkiye'den gelirken getirmeniz gereken evraklarınız tam ise hiç problem yaşamazsınız Önceden de belirttiğim gibi, evraklarınızda problem varsa probleminizin çözümünde işin yokuşla sürülmesi, rüşvet istenmesi gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz Mesela, bir yıl Azerbaycan'da kalacaksanız oturum belgesi almanız gerekebilir, normalde bu belgeyi bağlı olduğunuz kurum sizin adınıza alır ama bazen işlerin hızlanması için 2-10 Dolar arası bir rüşvet ödenmesi söz konusu olabilir Yine de rüşvet işinin çok abartılıp korkunç bir karabasana dönüştürülmesi yanlış olur Mesela bir yıllık süre zarfında ben hiç alenen rüşvet istemiyle karşılaşmadım Öte yandan ticaret amaçlı Bakü'ye geliyorsanız, daha önce bu amaçla gelmiş olanlardan, ATIB ve TUSIAB gibi kuruluşlardan detaylar sormanızda yarar vardır

Peki Öğrenim Kurumlarındaki Rüşvet?
Bu da yaygın bir duyumdur ve maalesef nispeten doğruluk payı vardır Azerbaycan'da (2-3 istisna dışında) tüm eğitim kurumlarında öğrencilerin ders geçebilmek için hocalara veya okul idaresine rüşvet verdiği söylentisi hakimdir Bu konuda şunu söyleyebilirim, Hazar Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi, Türk Dünyası İşletme Fakültesi vs dışındaki Azeri okullarında derece derece öğrencilerden para alınarak ders geçirilmesi ihtimali göz önüne alınmalıdır Elbette Bakü'deki köklü üniversitelerde bunlar büyük ölçüde duyumlar ve öğrencilerin abartılı rivayetlerinden ibarettir Ancak benim de şahsi bazı duyumlarım olmuştu

Sadece şunu söyleyebilirim, başarılı bir öğrenci iseniz bu sizi ilgilendiren bir konu değildir Eğer derslere çalışırsanız, kimse sizden rüşvet istemez Ama başarısız olmuşsanız, karşınızdaki hocaların meşrebine göre para ödeyerek dersi geçme teklifiyle karşılaşabilirsiniz Tembel ve aymaz öğrencilerin bu sistemi beslediği de düşünülebilir Ancak, Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi, Bakü Devlet Üniversitesi, Diller Üniversitesi, Neft Akademisi, Güzel Sanatlar Okulu gibi köklü ve göz önündeki okullarda rüşvete karşı idarelerin aleni bir mücadele başlatmış olduğunu biliyorum Buralarda rüşvete meyilli bazı eski hocalar olmakla birlikte, Azerbaycan'ın dış dünyaya açılması ve şeffaflık talepleriyle birlikte zaman içinde rüşvetin tamamen ortadan kalkacağını ileri sürebiliriz

Kısaca, okuma niyetiyle Bakü'ye gelen azimli ve aklı başında bir öğrenci için üniversitelerde rüşvet meselesi çok önemli bir konu değildir Ana-babaların endişeye kapılmasına gerek yok Tabii bazı öğrencilerin "ailelerden uzak keyiflerine bakma isteği" biraz farklı bir durum, onlar için çalışıp çabalamadan parayla diploma sahibi olma ihitmali cazip gelebilir, ama bu kafadakiler başka sebeplerle zaten başarısız olacaklardır

Azerbaycan'ın günlük hayatı, gelenekleri Türkiye'ye benzer mi?
Hem hayır, hem evet Komşuluk, canayakınlık gibi özellikler özellikle Bakü dışındaki şehir ve köylerde bizimkinin neredeyse aynısıdır Bakü'de ise tipik bir büyükşehir özelliği olarak insanlar daha kendi işiyle meşgul havadadır Bizim İstanbul'da veya irice bir şehrimizde komşusu ölse adamın haberi olmamasına yakın bir durum vardır Yine de yaşadığım evde komşum ve ev sahibimle çok iyi ilişkilerim vardı Kısaca, Türkiye'deki şehir hayatıyla Bakü'deki hayat arasında bir fark olmamakla birlikte genel anlamda gelenekler bayağı farklılaşmıştır

Çay içme alışkanlığınız varsa Azerilerde bunu biraz farklı şekilde de olsa bulursunuz Onlar da çok çay içer ama genelde çayın yanında reçel, çikolata, gofret vsden oluşan bir sofra kurulur Bu tür meclislerde yemekten önce çay içilir Tabii çaya şeker atılmaz, yanındaki tatlılarla içilir Bir de çay bizdeki gibi demlenmez Yine de adapte olması zor değil

Azerbaycan Rus Kültüründen Etkilenmiş midir?
Büyük ölçüde evet Ama son zamanlarda Türk televizyonlarının yoğun izlenmesi, AB ve Batı dünyası ile ilişkilerin gelişmesi gibi sebeplerle Rus etkisinin önemini kaybetmeye başlamasından söz etmek mümkün Global dünyada kültürler birbirine yakınlaşıyor, Azerbaycan'da da bu gerçek kolayca izlenebiliyor

Azerilerle kolayca anlaşabilir miyim?
Teorik olarak evet, ama uygulamada ilk günlerde belli başlı 20-30 kelime ve kalıbı öğrenene kadar zorlanırsınız Mesela bir şeyin fiyatını soramazsınız, ekmek, para, yoğurt gibi temel kelimeleri kullanamadığınız için sıkıntı çekebilirsiniz Bu kelimelerin Azeri Türkçesindeki karşılığına adapte olduktan sonra günlük hayatta anlaşmada problem yoktur Tabii okullarda eğitim alabilmek için Azeri Türkçesi veya Rusça hazırlık okumanız gerekir

Genelde soru eki "mi" kullanılmaz G'nin biraz kalını Q, Bizdeki şapkalı A'ya benzeyen Ters E ve H-K arası bir ses olan X Türkiye Türkçesinden farklı olarak Azerbaycan'da kullanılır "Olmak" mastarı yaygın kullanılır Mesela "girebilir miyim" yerine "girmek olar?" (girmek olur mu anlamında) denir

Temel bazı kelime ve cümleler:

Ekmek: Çörek
Yoğurt: Gatık
Domates: Pamidor
Salatalık: Hıyar
Anahtar: Açar
Para: Pul

Konuşmak: Danışmak (Yahşı danışır: İyi konuşur)
Bulmak: Tapmak
Anlamak: Başa düşmek
Anladın mı: Başa düştün?, Anladım: Başa düştüm vs
İyi: Yahşı, Kötü: Pis (Bizdeki pis anlamında değil, doğrudan kötü anlamındadır)
Doğru: Düz (Doğru konuş: Düz Danış)

Günaydın: Sabahınız heyr
Selam: Salam
Allahaısmarladık: Sağol, Helelik, Salamatla
İzninizle kendimi tanıtayım: İcaze verin özümü tagdim edim
Nasılsınız: Necesiniz?
Teşekkürler, iyiyim: Sağol, yahşıyam
Bunun fiyatı nedir: Bu neçeyedir?
Durun, burada ineceğim: Sakhlayın, düşen var
Ne zaman?: Ne vakht (vaxt)
Saat Kaç: Saat neçedir?
Saat 3'ü 10 geçiyor: Saat 4'e 10 işleyip
Lütfen, rica ederim: Hahiş edirem
Dövizi nerede bozdurabilirim: Valyutayı harada deyişebilerem?
Sabah erken bekliyorum: Seher tezden gözlüyrem

Bu kelime ve kalıplara kısa sürede adapte olursunuz ama yine de önden bilgi sahibi olduğunuz takdirde rahat edersiniz

Yemekler konusunda ne önerirsiniz?
Ailece gidenler yemekleri kendi pişireceği için pek bir problem olmaz, pazarlar ve marketler tıka basa ithal gıda maddesi doludur Neptün Market ve Ramstore'larda bolca Türk malı da bulursunuz Gerçi ben Ramstore'u pek tavsiye etmem Türk malı diye aynı malı 2-3 kat pahalı almak mümkündür Bazıları bunu güven meselesi yapabilir ama bence boş bir avuntu Tavuk, et ve et ürünlerini bahsettiğim marketlerden almanızı tavsiye ederim, bunun dışında normal günlük erzakınızı, pirinç, yoğurt, ekmek vs canınızın istediği yerden, tercihan en yakın bakkalınızdan temin edebilirsiniz

Haram olduğu endişesiyle et yemeyenler olabilir, kısaca onlara da ipucu vereyim Evet, Azerbaycan'da bir miktar hristiyan nüfus yanında Rus döneminin etkisiyle dinle ilgisiz bir kesim olduğu için az da olsa domuz eti mevcuttur (Domuzun bir türüne Gaban denir, bu isimle de karşılaşabilirsiniz) Ancak domuz eti satan yerlerde genelde bu yazıyla veya resimle belirtilir Daha çok dana (mal) eti yaygındır Azerbaycan'da hayvanlar boğazlanarak kesildiği için bir problem yoktur Et konusunda daha da hassas olanlara Ramstore ve Neptün dışında Gençlik civarında Buta Market ve Nizami Metrosu civarındaki Kasap Azizi öneririm
Bakü'de istemediğiniz kadar Türk kebapçısı, lokantası mevcut olduğundan ne yeriz filan diye düşünmenize gerek yok Fiyatlar da Türkiye ile aynıdır Azeri lokantalarında ise kebaplar dışında birkaç tür çorba içebilirsiniz Alışabilirseniz Şeki pitisi de yenebilir Çorbaları bol etli ve sebzeli, doyurucudur

Pazar yerleri bizdeki açık semt pazarlarının aynısıdır Yalnız bunlar daimidir Sebze ve meyveleri buralardan alabilirsiniz Kapalı pazarları bazı yerlerde açık et de satıldığı için pek hijyenik değildir ama pek de problem etmeye değmez Çok titiz, hijyene düşkün iseniz, biraz fazla ödeyerek bolca mevcut olan manavlardan alışveriş edersiniz

Çeşitli internet site ve forumlarında Azerbaycan ve Bakü hakkında olumsuz yazılar var, ne dersiniz?
Bu yazıların bir kısmını ben de gördüm, Bakü'de iken durmadan şikayetlenen, sızlanan, işlerin asla olumlu tarafına bakmayan Türklere de bizzat şahit oldum Bunlara kulak asmamak lazım Neticede Azerbaycan Türkiye'ye kıyasla biraz daha kuralların oturmadığı bir ülke Fukaralık, gelir dağılım dengesizliği de mevcut Ülkede nisbi bir karmaşıklık var ve bu havadan yararlanmak isteyen memur, esnaf vs olabiliyor Daha önceki yazılarda da söylediğim gibi bu özellikler Türkiye'de de fazlasıyla var ve ne amaçla gittiğini bilen için hiçbir şeyden çekinmeye gerek yoktur
Elbette bunu söylerken cennete gidiyorsunuz demiyorum ama "esnaf bizi kazıklıyor" türü laflara da itibar etmeyin İsterseniz Türkiye'de herhangi bir şehirde gurbette okuyan öğrencilerin internette yazdıklarına bakın orada da falanca şehirde ev kiralarını öğrenciler için yükseltiyorlar, filanca şehrin esnafı öğrenci, yabancı olduğumuz için bizi kazıklıyor gibi laflar duyarsınız Neticede bunun Azerbaycan, Türkiye vs ile bir ilgisi yok Sonuçta biri diğerinden biraz daha gelişmiş iki azgelişmiş ülkeden bahsediyoruz
Esnafın sizi kazıklamaya çalıştığını düşünüyorsanız çok basit bir şey yapın, kazıklanmayın Bir sürü market var, herşeyin fiyatı üzerinde yazıyor Bir şey almadan bir iki dükkan dolaşıverin Ev tutacağınızda da bilen eski arkadaşlarınıza, hocalarınıza, okul idarenize filan sorun Ev sahibiyle açık konuşun Ederinin çok üzerinde bir fiyat söylemişse zaten siz vazgeçme eğilimi gösterirseniz düşecektir Fakat ben genelde piyasa fiyatıyla üç aşağı beş yukarı fark edeceğine inanmıyorum Sonuçta hiçkimse ahmak değil, düşünüp taşınıp öyle karar veriyoruz
Siz karşınızdaki Azeri vatandaşa olumlu, tepeden bakmayarak, onu potansiyel bir üçkağıtçı görmeden yaklaşırsanız o da size olumlu yaklaşacaktır Siz sağda solda işittiğiniz yarısı yalan laflarla Azerilere genellemeci önyargılarla yaklaşırsanız karşılığını aynı şekilde alırsınız Benim maalesef Bakü'de sıkça karşılaştığım bir durum ortalama bazı Türk vatandaşlarının Azerilere tepeden bakar bir tavır takınmaları, Azerbaycan ve Bakü'nün çok geri kalmış bir yer olduğu vs değerlendirmeler yapmalarıydı Duyan da bu şahısların Anadolunun ortalama bir kasaba, ilçesi yahut İstanbul gibi trafik belasından muzdarip, pahalı, kalabalık, karmakarışık bir şehrinden değil Lüksemburg'dan geldiğini zannedecek
Kısaca, bu forumlarda bahsedilen olumsuz olaylar münferit bazı problemlerdir ve dünyanın hangi ülkesine gitseniz karşılaşmanız mümkündür Öte yandan bize göre daha kötü bir altyapı ve hijyen eksikliği olduğunu belirtmek gerekir Ancak yakın zamanda yeniden gittiğimde bu konularda da ilerleme olduğunu fark ettim