Prof. Dr. Sinsi
|
Dengeli Beslenme Ve Spor
Dengeli Beslenme Spor Üzerinde Etkisi
DENGELİ BESLENME SPOR ÜZERİNE ETKİSİ VİTAMİN VE MİNERALLİ BESLENME
Sağlıklı beslenme yeterli ve dengeli beslenmedir Vücudumuzu oluşturan hücrelerin düzenli ve dengeli çalışması için besin öğelerinden yani yağlar, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler ve minerallerden yeterli miktarda almalıyız Vücudumuzun tüm besin maddelerine ihtiyacı vardır Tek taraflı beslenmek yani sadece protein veya karbonhidratla beslenmek yanlıştır Dengeli beslenerek vitaminler, mineraller ve lifler gibi önemli besin maddelerinden de almış oluruz

Beslenme Piramidi

Beslenme piramidi 5 ana besin grubunu içerir Piramit en altta yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken karbonhidratlarla başlar ve daha az tüketilmesi gereken gıdalara doğru gider Bu besin grupları karbonhidratlar, mineraller, proteinler, yağ ve şekerdir Beslenme piramidi gıdaların doğru seçimi için rehberiniz olmalıdır
Karbonhidratlar:Alt grupta yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken gıdalardır Karbonhidratlar pirinç, bulgur, makarna gibi tahıllardır
Mineraller: Sağlıklı yaşam için gereklidir Mineraller (kalsiyum, bakır, iyot, demir, çinko vb ) sebze ve meyvelerde bulunur, hücre korunması ve sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı için önemlidir Mineraller ayrıca kalp ritmi, kan basıncı, vücuttaki sıvı dengesi gibi daha birçok düzenleyici fonksiyonlarda rol oynar
Proteinler: Vücudun en etkili kalori yakıcı bölümü olan kas dokusunu güçlendirmek açısından çok önemlidir Protein ette, süt ürünlerinde ve daha az olarak hububat ürünlerinde bulunmaktadır
Yağ-şeker: Yağ ve şeker, çok az tüketilmesi gereken gıdalardır fakat A, D, E ve K vitaminleri gibi vücudumuz için önemli vitaminleri taşıma görevi yaptıklarından dolayı sağlığımız için yenilmesi de çok önemlidir Sıvı ve katı yağlar, şeker ve tatlılar bu grupta yer alır
Yemek yeme alışkanlığımız zihinsel ve bedensel faaliyetlerimizi etkileyen unsurlardan biridir Sağlıksız beslenme düşünme ve kavrama yeteneğinin azalmasına ve hafıza kayıplarına neden olur Günde 8 saat uyuduğunuz halde kendinizi yorgun hissediyor, bedensel, zihinsel faaliyetlerinizde çabuk yoruluyor, hafıza ve düşüncenizde azalma görüyorsanız mutlaka yemek yeme alışkanlığınızı gözden geçirin ve aşağıdaki önerilerimize bir göz atın
Dengeli Beslenme Önerileri:
Doymuş yağ (tere yağ, kuyruk yağı) oranı yüksek besinleri daha az tüketin Yeterli miktarda doymamış yağ (ay çiçek, mısırözü, soya, fındık, zeytin yağı) almaya dikkat edin Yarım yağlı süt, yağsız yoğurt tüketin Yağlı kırmızı et yerine yağsız et, kuru baklagiller (nohut, mercimek, fasulye gibi) balık ve tavuk tercih edin Süt ve süt ürünleri de (yoğurt, peynir vb ) tüketilmeli fakat bunlarında az yağlı olmalarına dikkat edilmeli Yemeklerinizi haşlama, fırında pişirme veya ızgarada pişirme yöntemleriyle pişirirseniz yemeğe eklenecek yağıda azaltmış olursunuz
Aşırı şekerli gıdalardan kaçınmalı ve hatta çay, kahve gibi içecekler şekersiz içilmeli veya şeker miktarı azaltılmalıdır
Gıdalardan aldığımız günlük tuz miktarı 6 gr ı (bir tatlı kaşığı) geçmemelidir Bu miktara yemeklerden, ekmekten, içeceklerden aldığımız tuz miktarı dahildir Tuz tüketimi ile yüksek tansiyon arasında ilişki bulunmaktadır Yüksek tansiyonu olanlar doktorlarının tavsiyesine göre ya hiç tuz kullanmamalı yada miktarını azaltmalıdır
Güne kahvaltınızı yaparak başlayın Gece boyu gıda alımı olmadığından beyninizin sabah kalkınca enerjiye ihtiyacı vardır Daha sonra gıda alımınızı kahvaltıdan başlayarak gün içine yaymanız daha etkin kalori yakmanıza neden olur Öğünlerinizi önceden belirleyiniz Mümkünse yediklerinizi 3 ana öğün, 3ara öğüne bölün az ve sık beslenin Bol su için, yiyecekleri iyice çiğneyin Her yemek yediğinizde midenin 1/3’ünü boş bırakın Tam olarak dolu mide sağlığımızın zaman içinde bozulmasına ,erken yaşlanmaya neden olur Midenizi katı gıdalarla doldurmayın Katı gıdalarla dolu mide içeriğinin gerekli öz suyu her tarafa dengeli ulaştırması güçleşir ve sindirim zorlaşır Düzenli yemek yiyenler daha dengeli ve sağlıklı beslenmekte ve ideal kilolarını korumaktadırlar
Zihinsel faaliyetlerin gerektirdiği enerji kaynaklarının en önemlilerinden biride meyvelerdir Beynin oksijen dışındaki tek enerjisi glikozdur Glikoz meyvelerde hazır halde bulunur Diğer gıdalarla alınan şeker midede yakılarak glikoza çevrilir Bu nedenle meyveleri aç karnına yemeliyiz Meyveler yemeklerden 30 dakika önce veya 3 saat sonra alınmalıdır Mide doluyken alınan meyveler midede kalıp besin değeri kaybolup orada mayalanacağı için bütün sindirim sistemimizi yorar
Vücudumuzda dakikada 10 milyon hücre ölür ve bir o kadarı da yenilenir Ortalama 100 günde (beyin ve sinir hücreleri hariç) bütün vücudumuz yenilenir Düzensiz kötü beslenme yenileme sistemini aksatır Cildiniz canlılığını, tazeliğini kaybeder ve en önemlisi hastalıklara açık olursunuz Yorgunluk, çabuk yorulma, baş ağrısı olabilir Düşünce ve hafıza sistemi bulanıklaşır Bu nedenlerden dolayı düzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmeli ve yemek için yaşamamalı sadece yaşamak için yemeli görüşünü benimsemeliyiz
DENGELİ BESLENMENİN ÖNEMİ VE KURALLARI
Hayatınızda akılcı bir beslenme rejimi her zaman olmalı Kilo vermeyi ertelemeyin Eğer hızla kilo veremediyseniz,
hayal kırıklığına uğramayın Keza çok çabuk kilo kaybederseniz, yeme alışkanlıklarınızı değiştirmeniz imkansız
Herhangi bir tatlıyı yemeden veya bisküvi paketini açmadan önce kendinize sorun, “Ben gerçekten aç mıyım” eğer
cevabınız olumluysa, on dakika bekleyin ve bu soruyu tekrar sorun
Yiyeceklerinizi haftalık olarak planlayın Böylece alışveriş yaparken, abur cubur satın almaktan
kurtulabilirsiniz Asla süpermarkete aç gitmeyin Eğer insanlar tok karnına alışverişe giderlerse, besin değeri daha
yüksek yiyecekler alıyorlar Abur cuburdan da uzak duruyorlar
Daha hareketli olabilmek için hayatınızda, beslenme rejiminizde değişiklik yapmaktan kaçınmayın
Bir günlük tutun Hem ne yediğinizi, hem de ruh halinizi kaydedin Eğer istemediğiniz halde yemek yiyorsanız, bir
dakika sonra kendinizi kontrol altına alabilirsiniz İradeyi kullanmak, dakikalarla başlar, saatlik, günlük,
haftalık, aylık… sürelerle devam eder Daima geriye dönüp kendinizi kontrol edin 
Hiçbir zaman neden kilo vermek istediğinizi unutmayın Sıkıldığınızda veya diyet yapmaktan yorulduğunuzda eski
fotoğraflarınıza göz atın Ve her verdiğiniz kiloda kendinizi nasıl hissettiğinizi hatırlayın Değişimin zamanla ve
sabırla olacağını hep aklınızın bir köşesinde bulundurun
Geçmişi değiştiremeyebiliriz ama gelecek için şansımızı deneyebiliriz
Eğer istemediğiniz halde yemek yiyorsanız, bir dakika sonra kendinizi kontrol altına alabilirsiniz İradeyi
kullanmak, dakikalarla başlar, saatlik, günlük, haftalık, aylık… sürelerle devam eder
Yeryüzündeki hiçbir yiyecek, sizin kendinizi zayıf hissetmenizden daha lezzetli olamaz
Artık biliyorum ki, doğru seçimler yaparsam, zayıflayabilirim Her an şu soruyu soruyorum: “Buna ihtiyacım var mı,
gerçekten onu yemeyi istiyor muyum?
Eğer yemek yemek istemiyorsanız, yemek yiyebileceğiniz bir yere gitmeyin
Sosyal zorunluluk olarak, bir partiye gidiyorsunuz, ne yiyeceğinizi de planlayın
Eğer bir açık büfe ile yüz yüze iseniz, hemen salata bölümüne gidin ve tabağınızı salatayla doldurun İkinci kez
gittiğinizde kendinizi tok hissedeceksiniz ve daha fazla kontrol edebileceksiniz
Her zaman ölçülü olun Porsiyonlarınız küçük olsun
Bol sebze, Az yağ, Bardak bardak su… 
Yemeğe başlamadan önce bir bardak su için ve bu sırada düşünün, “Şu anda yemek yiyorum ama hedeflediğim kilodan
uzaklaşıyorum ” Kendi kendinizle yapacağınız tartışmalar işe yarayacak
Bilinçli bir şekilde yemek yiyin Yavaş olun Ağzınıza götürdüğünüz her lokmaya dikkat edin
Her yemekten sonra dişleriniz fırçalayın Ağzınızdaki temizlik duygusu sizin bir kaç saat acıkmanızı engelliyor
|