Aksaray'ın Coğrafi Bilgileri |
07-28-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Aksaray'ın Coğrafi BilgileriAksaray İlinin Coğrafi Özellikleri Aksarayın Coğrafi Konumu, Aksarayın Coğrafi Durumu Aksaray AKSARAY iLiNiN COĞRAFi KONUMU Aksaray,ülkemizin kalbi sayılacak bir noktadadır Edirne, İstanbul, Ankara,Adana, İskenderun karayolu ile Samsun, Kayseri,Konya,Antalya karayolu üzerindedir 33-35 derece doğu meridyenleri ile 38-39 derece kuzey paralelleri arasında yer alır Yüzölçümü 7626 km²dir Aksarayın 6 ilçesi : 1Ağaçören 2Eskil 3Gülağaç 4Güzelyurt 5Ortaköy 6Sarıyahşi Ayrıca 191 köy ve kasabası bulunmaktadır YÜZEY ŞEKİLLERİ: Aksaray,yüzey şekilleri itibariyle düzlüktürDenizden 1000 metre yükseklikte yer alırİlin güneydoğusunda Hasan dağı(3268 m);Kuzeyi,orta bölümünden ayıran noktada uzanan ve Hasan dağı ile birleşen Ekecik dağı(2137 m),bu yaylada yer alan yüksekliklerdirAksarayın orta kesimleri,kuzeyi,güneyi tamamen ovalıklarla kaplıdırGüneyde Obruk platosunun uzantısı ve Aksaray ovası bulunurEn önemli akarsuyu Uluırmaktır7626 km² olan ilin 5713 km² si tarım arazisi,çayırlık,otlak ve meradır Aksarayın en önemli gölü Konya ve Ankara ile müşterek sınırlara sahip oldukları Tuz gölüdürTuz gölü ülkemizin en büyük ikinci gölüdür,yüzölçümü 1500 km² dir,yurdumuzun en önemli tuz yataklarından biridir BİTKİ ÖRTÜSÜ: Aksaray,etrafı kuzeyde Kuzey Anadolu(Karadeniz),güneyde Güney Anadolu (Toros)dağları;doğusu yüksek Doğu Anadolu Platosu,batısında İç Batı Anadolu yüksek platosuyla çevrili olan Orta Anadolu Bölgesinin Tuz gölü havzasında yer alır Deniz etkisinden tamamen mahrumdur Dolayısıyla orman yetiştirme ortamına sahip değildir Yağışın diğer yörelere nazaran daha fazla olduğu Hasan Dağı eteklerinde altta ve üstte meşe,ortada bir kuşak halinde dağ kavağı, Ekecik Dağında meşe ormanları görülür İlimizin bitki örtüsü Bozkır ikliminin tabii bitki örtüsü olan Bozkır bitkileridirİklim; kışları sert,yazları kuraktır,yağışlar azdır Havanın kuru olması ve kurutucu etkisi, az olan yağışın tesirini bir kat daha azaltır AKSARAY İLİNİN TARİHÇESİ KISA TARİHÇE MÖ 7000-6000 yıllarında Neolitik devirde Anadolu medeniyetinin ilk izlerini gördüğümüz Konya yakınlarındaki Çatalhöyükte Hasandağına dolayısıyla Aksaray’a ait vesikalara rastlanılmaktadır Burada Hasandağının lav püskürttüğünü tasvir eden bir kazıntı resme rastlanmıştır Neolitik dönemde Aksaray ve çevresi iskan görmüştür Kalkolitiktik ve eski demir devirlerinde iskan olup olmadığı bilinmemekle birlikte çevre köylerde (Böget ve Koçaş) bu döneme ait seramiklere rastlanılmaktadır MÖ 3000-2000 yıllarında Anadolu Hitit kavmi yaşamıştır Bu dönemde asurlu tacirler burada ticaret yapmışlardır Aksaray’ın ilk ve orta tunç devirlerindeki durumunu Acemhöyük ören yerlerindeki yapılan arkeolojik kazılardan ve müze müdürlüğünün satın almış olduğu eski eserlerden öğrenmekteyiz Bu dönemde asurlu tüccarlar Mezopotamya’ dan gelerek şehirlerin banliyölerinde ticaret merkezi kurmaya başlamışlardır Asurlu tüccarlar yazıyı biliyorlardı Pişirilmiş çamur üzerine yazılmış metinler, çamurun pekiştirilmesi suretiyle yapıştırılıyordu Höyük, MÖ 2000 yılının ilk yarısına isabet etmektedir Koloni döneminin sonlarına doğru, MÖ 1700 yıllarında Kafkaslardan gelen, küçük şehir devletleri kuran ve Anadolu’da, Askeri bir devlet halinde bir kavmin varlığını görüyoruz Hint-Avrupalı olan bu kavmin Anadolu’da siyasi iktidarı ele geçirerek kurduğu devlet, eski Hitit devletidir Aksaray’da Hititlere ait eserler bulunmamakla beraber mağlup memleketler arasında Aksaray’ında adı geçmektedir Orta Anadolu’da MÖ 13 yy sonlarına kadar devam eden Hitit egemenliği MÖ 12 yy- da batıdan (Trakya) gelen ve deniz kavimleri olarak bilinen kavimlerin en güçlüsüdür Yanardağ küllerinin sıkışmasından oluşan tüf tabakalarının çok kolay kazılabilme özelliği nedeniyle bölgemize çok sayıda yeraltı şehri ve dik yamaçlara kaya içinde yerleşme birimleri yapılmıştır 7 yy sonlarından itibaren Müslüman Arapların Anadolu üzerinden İstanbul’a yaptıkları sefer nedeni ile bölgeye sığınan Hıristiyanların sayısı çok artmış, Ihlara, Gelveri ve Göreme gibi yerleşim birimleri birimleri oluşmuştur Aksaray, 1142 tarihinde Selçuklular tarafından zapt edilmiş ve 1470 yıllarındaki Osmanlı hakimiyetine kadar İlhanlı, Danişmentli, Karamonoğulları egemenliğinde kalmıştır 1470 yıllarında Aksaray’ı ele geçiren İshak Paşa tarafından, Fatih Sultan Mehmet’in emri ile halkın bir bölümü İstanbul’a nakledilmiştir SELÇUKLULAR DÖNEMİNDE AKSARAY 1142 yıllarında Selçuklu egemenliğine giren Aksaray’a ıı Kılıçarslan zamanında saraylar, medreseler, zaviyeler, kervansaraylar yaptırıldı |
|