Aksaray Efsaneleri

Aksaray isminin efsanesi,

Aksaray ın efsanesi,

Aksarayın efsaneleri,

Aksaray ilinin efsanesi,

Aksaray adının efsanesi,



Tarihte kurulan her köyün, her şehrin adının is*ter gerçek olsun, ister rivayet, isterse efsane bir hi*kayesi vardır Aksaray'ın da adı hakkında bir çok rivayet, bir çok efsane anlatılır Aksaray'ın adının ilk olarak I Hattuşili ye ait eski Hitit metinlerinde geçen "Nenessa (Nenossos) olduğu sanılmaktadır MÖ 718 yılında Yeni Asur kralı II Sargon vergi vermeyi durduran ve Muşkili Mita (Frig kralı Midas) ile Kargamış Kralı Pisiris ile işbirliğine giren Şinukhtulu Kiaki'ye karşı Tabal seferi başlatmıştır


Aksaray İli yakınlarında olduğu düşünülen bu kentin adı, eski Asur metinlerinde Şinakhatum olarak geçmektedirSefer sonucunda Kiakki'nin egemenliği sona ermiş Şinukhtu kenti Atunalı Kurti'nin yönetimine bırakılmıştır Aksaray Merkezinde bulunan Hitit hiyeroğlifli stelde adeta Aksaray'ın Geç Hitit dönemindeki Şinukhtu kenti olduğuna desteklemektedir


Persler bölgeyi iş*gal ettiklerinde "Güzel atlar ülkesi" manasına ge*len "CAPPADOCIA" adını bu bölgeye vermişler*dir "Garsaura" olarak bilinen Aksaray'a MÖ 42'de son Kapadokya Kralı Archelaos kendi adına atfen "Kolonea-Archelais" adını vermiştir Orta Çağlarda, Bizans Döneminde bu adın "Taxara" şeklinde değiştiği izlenir En eski Selçuknamelerde "Aksera, Aksara" sözcükleri kentin adı olarak kullanılmıştır Aksaray'da büyük evliyalar yetişmesinden dolayı bir adı da "Dar-i Süleha" dır Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde bu kenti, "Piga Helena" olarak nitelemiştir


"Aksaray" adına dair rivayetler şöyledir;


Dar-üs-Zafer


Haçlı seferleri sırasında II Kılıçarslan başkent Konya dışında askeri bir üs kurmayı düşünür Bu*nun için de günümüzdeki Aksaray'ı seçer Şehri sağlam surlarla, medrese, cami, hastane, bedesten vb kamu yapılarıyla süsler Her zafer dönüşünde Aksaray'a uğrar, şenlikleri burada başlatır Şehire de "Zafer Yurdu" manasında "DAR-ÜS-ZAFER" adını verir


Dar-üs-Süleha


Kılıçarslan burayı o kadar çok sevmektedir ki, kötü ni*yetli kişilerin bu kente gireme*yeceğine dair bir ferman Çı*kartır Suç işleyenin hemen başı vurulacaktır Evliya Çele*bi'nin anlattığına göre bu amaçla sarayın giriş kapısının iki yanına tunçtan iki aslan heykeli yaptırır Bunlar şehre gözcülük eder, kötü niyetli ki*şiler kente girdiklerinde aslan*lar ağızlarından çıkardıkları alevlerle onları yakar, kül ederler Bu yüzden iyilerin, doğruların, salihlerin yaşadığı Aksaray'a "iyilerin yurdu", "Salihlerin yurdu" anlamına gelen "DAR-ÜS-SÜLEHA" adı verilmiştir


Ah Saray - Aksaray


Bir zamanlar Selçuklu sultanlarından birinin çok sevdiği kızı hastaIanır Ülkenin tüm hekimle*ri saraya çağırılır, ama hastalığın sebebi anlaşıla*maz Kızın "Ah Saray" iniltileri odalarda yankı*lanmaktadır o sırada saraya derviş kılıklı bir adam gelir Sultan‘dan izin alıp hastayı görür, konuşturur, nabzını dinler Sevda kelimeleri geçtikçe kızın nabzının hızlandığını görür Kızın kime sevdalı olduğunu, onun nerede yaşadığını öğrenir Kız saraydan kurtulup sevdiğine kavuşamayacağını düşündükçe "Ah Saray" diye inlemektedir Derviş, sultanın huzuruna çıkar Sultana:


- Sultanım gözdenizin kurtulmasını ister misi*niz? diye sorar Sultan:


- "Evet, onun yaşaması, benim yaşamamdır," der Derviş öğrendiklerini Sultana anlatır, hastalı*ğın dermanının iki sevdalının evlendirilmesi olduğunu söyler


Rivayetlere göre delikanlıyı buldurtur, getirtir Düğün, dernek kurulur Bundan sonra "Ah Saray" iniltileri "AKSARAY"a dönüşür