Yahya Kemal Beyatlı Biyografisi

Yahya Kemal Beyatlı (1884 - 1958)





1884 yılında Üsküp'te dünyaya gelir Asıl adı Ahmed Agâh'tır İlk öğrenimini Üsküp'te gördü İstanbul Vefa Lisesi mezunudur Başlangıçta Sultan IIAbdülhamit yönetimine karşı muhaliflerin safında yer alarak Paris'e kaçtı Fransa'da siyasal bilgiler okurken hocası Albert Sorrel'in etkisinde kalarak düşüncelerinde değişmeler oldu


Fransa'da 9 yıl kaldı Fransız Edebiyatı'nı ve edebiyatçılarını yakından tanıma imkânı buldu Onlardan etkilendi Doğu Dilleri Okulu'na devam ederek Arapça ve Farsça'sını geliştirdi Divan şiiri üzerinde yoğunlaştı


1913 yılında İstanbul'a döndü Darüşşafaka, Medresetü'l-Vâizin ve Darülfünûn'da tarih ve edebiyat dersleri okuttu Gazete ve dergilerde yazılar yazdı Lozan Konferansı'na katıldı 1923'te Urfa Milletvekili seçildi Çeşitli ülkelerde diplomatik görevler alarak Türkiye'yi temsil etti Yozgat, Tekirdağ ve İstanbul Milletvekilliği yaptı Pakistan Büyükelçiliği görevindeyken emekli oldu (1949) ve yurda döndü


Tedavi için Paris'e gitti Bir yıl sonra da öldü (1958) Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin en büyük temsilcilerinden birisidir Aruzla yazmıştır Klasik şiirimizin temel özelliklerine bağlı kalarak, kendine özgü bir şair olmuştur Sanatta ve edebiyatta millî ve manevî değerlere bağlı kalmıştır



Şairin bazı şiirleri


HAYAL ŞEHİR


Git bu mevsimde, gurub vakti, Cihangir'den bak!

Bir zaman kendini karşındaki rüyaya bırak!


Başkadır çünkü bu akşam bütün akşamlardan;

Güneşin vehmi saraylar yaratır camlardan;


O ilah isteyip eğlence hayalhanesine,

Çevirir camları birden peri kaşanesine


Som ateşten bu saraylarla bütün karşı yaka

Benzer üç bin sene evvelki mutantan şarka


Mest olup içtiği altın şarabın zevkinden

Elde bir kırmızı kaseyle ufuktan çekilen


Nice yüz bin senedir şarkın ışık mimarı

Böyle ma'mur eder ettikçe hayal Üsküdar'ı


O ilahın bütün ilhamı fakat anidir;

Bu ateşten yaratılmış yapılar fanidir;


Kaybolur hepsi de bir anda kararmakla batı

Az sürer gerçi fakir Üsküdar'ın saltanatı;


Esef etmez güneşin şimdi neler yıktığına;

Serviler şehri dalar kendi iç aydınlığına,


Ezeli mağfiretin böyle bir ikliminde

Altının göz boyamaz kalpı kadar halisi de


Halkının hilkati her semtini bir cennet eden

Karşı sahilde karanlıkta kalan her tepeden,


Gece bir çok fıkara evlerinin lambaları

En sahih aynadan aksettiriyor Üsküdar'ı


Bir Başka Tepeden


Sana dün bir tepeden baktım aziz İstanbul!

Görmedim gezmediğim, sevmediğim hiçbir yer

Ömrüm oldukça gönül tahtına keyfince kurul!

Sade bir semtini sevmek bile bir ömre değer

Nice revnaklı şehirler görünür dünyada,

Lakin efsunlu güzellikleri sensin yaratan

Yaşamıştır derim en hoş ve uzun rüyada

Sende çok yıl yaşayan, sende ölen, sende yatan


İstanbul'un Fethini Gören


Üsküdar Üsküdar, bir ulu rüyayı görenler şehri!

Seni gıpta ile hatırlar vatanın her şehri


Hepsi der: "Hangi şehir görmüş onun gördüğünü?

Bizim İstanbul'u fethettiğimiz mutlu günü!"


Elli üç gün en mehabetli temaşa idi o!

Sanki halkın uyanık gördüğü rüya idi o!


Şimdi beş yüz sene geçmiş o büyük hatıradan;

Eli üç günde o hengame görülmüş buradan;


Canlanır levhası hala beşer ettikçe hayal;

O zaman ortada, her saniye gerçek bir hal


Gürlemiş Topkapı'dan bir yeni şiddetle daha

Şanlı namiyle 'Büyük Top' denilen ejderha


Sarf edilmiş nice kol kuvveti gündüz ve gece,

Karadan sevk edilen yüz gemi geçmiş Haliç'e;


Son günün cengi olurken ne şafakmış o şafak,

Üsküdar, gözleri dolmuş, tepelerden bakarak,


Görmüş İstanbul'a yüz bin meleğin uçtuğunu;

Saklamış durmuş asırlarca hayalinde bunu


Leyla


Gece, Leyla’yı ayin on dördü,

Koyda, tenha, yıkanırken gördü


"Kız, vücudun ne güzel böyle açık!

Kız, yakından göreyim sahile çık!"


Baktı etrafına ürkek, ürkek

Dedi; tenhada bu ses ne olsa gerek?


"Kız vücudun sari güller gibi ter!

çık sudan kendini üryan göster!"


Aranırken ayin ölgün sesini

Soğuk ay öptü beyaz ensesini


Sardı her uzvunu bir ince sizi

Bu öpüş gül gibi soldurdu kızı,


Soldu, günden güne sessiz soldu

Dediler hep "kıza bir hal oldu!"


Ta içinden geliyor hıçkırığı,

Kalbinin vardı derin bir kırığı,


Yattı, bir ses duyuyormuş gibi lal,

Yattı, aylarca devam etti bu hal


Simdi sirasira, aksam hüzünü,

Böyle yastıkta görenler yüzünü,


Avuturlarken uzun sözlerle,

O susup Baktı derin gözlerle


Evi rüzgar gibi bir sır gezdi,

Herkes endişeli, bir şeyi sezdi,


Bir sabah söyledi son sözlerini,

Yumdu dünyaya ela gözlerini


Koptu evden acı bir vaveyla,

Odalar inledi Leyla - Leyla!


Geldi köy kızları el bağladılar,

Diz çöküp ağladılar, ağladılar,


Nice günler bu saadetli ölüm;

Oldu çok kimseye bir gizli düğüm


Nice günler bakarak dalgalara

Dediler "Leyla uğradı nazarca"


Akıncılar


Bin atlı akınlarda çocuklar gibi sendik

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik


Haykırdı ak tolgalı beylerbeyi "ilerle"

Bir yaz günü geçtik turadan kafilelerle


Simsek gibi atıldık bir semte yedi koldan

Simsek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan


Bir gün yine doludizgin atlarımızla

Yerden yedi kat arsa kanatlandık o hızla


Cennette bu gün gülleri açmış goruruzde

Hala o kızıl hatıra gitmez gözümüzde


Bin atlı akınlarda çocuklar gibi sendik

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik