Orta Sınıf Performansı Yeniden Tanımlanıyor : Amd Ati Radeon Hd 3800 Serisi

2007 yılı içinde yaşantımıza giren AMD'nin ATI Radeon HD 2000 serisi, firma için tam bir başarı sağlamaktan uzaktı Öncelikle, tüm seri piyasaya fazlasıyla gecikmiş olarak sunuldu Serinin en üst modeli HD 2900XT, başarılı performansına rağmen aşırı yüksek güç gereksinimi ve performans konusunda en üstte olmaması nedeniyle çok ses getiremedi Serinin orta düzey üyeleri HD 2600 ve HD 2400'lerse büyük kardeşlerine göre çok daha iyi fiyat / performans oranı sunmalarına rağmen piyasaya hayli geç girdiler ve NVIDIA'nın eşdeğer çözümleri karşısında büyük bir üstünlük sağlayamadılar Yine de, özellikle HD 2600 serisi 200$ altındaki fiyat kategorisinde satın alınabilir kartlar olarak ortaya çıktılar, üstelik bu kartların grafik işlemcileri 65nm üretim tekniğiyle üretildiklerinden AMD'ye gelir de sağladılar


AMD şimdi aslında 2007 yılı için pek beklenmeyen bir atak yapıyor ve yeni bir grafik işlemcisiyle, orta düzeyde iki yeni ekran kartı daha duyuruyor Biz orta düzey diyoruz ama, aslına bakarsanız yeni HD 3800 serisinin performansı, bir önceki neslin performans kralı HD 2900XT ile yarışmakta Dolayısıyla AMD, "orta düzey performans" kavramını baştan başa değiştiriyor ve NVIDIA karşısına eski HD 2600 serisinden çok daha güçlü kozlarla çıkıyor


En baştan belirtelim, AMD'nin yeni grafik ürünlerinin teknolojisini ele aldığımız bu testimizde performans testleri yer almıyor Performans testleri için elimize kartların ulaşmasını beklemek durumundayız


HD 3800 Serisi ve RV670 Grafik İşlemcisi


AMD'nin yeni ATI Radeon HD 3800 serisi ekran kartlarına güç veren teknoloji, yeni RV670 grafik işlemcisinde yatıyor Bu işlemci temel olarak R600 grafik işlemcisinin 55nm üretim teknolojisine güncellenmiş hali Dolayısıyla bu yeni ve fiziksel olarak küçük işlemci daha az güç tüketiyor ve daha ucuza üretilebiliyor İşlemci sadece 192mm2 büyüklüğünde ve 666 Milyon adet transistör içermekte Bunu neredeyse iki kat büyüklüğünde, 408mm2 alanda 720 Milyon transistör bulundıran R600 ile karşılaştırdığımızda, üretim teknolojisinin ne kadar gelişmiş olduğunu farketmek kolay


amd-ati-hd3800-corejpg (39995 bytes)

Yarıdan fazla küçülen çekirdekte neredeyse aynı miktarda transistör


320 adet işlem ünitesi içerdiğinden grafik işlem gücü olarak R600'den daha zayıf olmayan RV670'de en önemli fark bellek arabiriminde yer alıyor R600'ün yüksek performanslı ama büyük tasarım sorunları getiren 512-bit bellek arabirimine karşın, RV670'de 256-bit bir bellek arabirimi var Bellek kontrolcü işlemci içinde 512-bit bir veriyolu kullanıyor Daha zayıf olan bellek arabirimine rağmen RV670'in R600'e göre üstünlükleri de bulunuyor RV670, PCI Express 20 bağlantısını destekliyor, üstelik R600'de eksikliği eleştirilen UVD (Universal Video Decoder) donanımı da RV670'de standart olarak gelmekte Hatta AMD, RV670 ile gelen video ünitesini UVD+ olarak isimlendiriyor, ama bu ek + ifadesinin neyi temsil ettiği şu anda net değil


Peki 512-bit bellek arabirimli HD 2900XT karşısında sadece 256-bit bellek arabirimine sahip olan bu kartlar, nasıl performans konusunda 2900XT'ye kafa tutabiliyorlar? Bunun yanıtı basit; yeni kartlarda bellek arabirimi daha dar olsa da, bellek hızı çok daha yüksek Üstelik kartların işlemci hızı da yüksek Dolayısıyla bu bileşenler, bellek arabiriminden kaynaklanan farkı ciddi ölçüde kapatıyorlar


amd-ati-hd3800-uvdpng (21632 bytes)

RV670 ile gelen UVD+ ünitesi, HD çözünürlüklerde video hızlandırmanın tüm aşamalarını üstleniyor


RV670'de grafik işlem ünitesi de ince ayar görmüş ve henüz kullanıma sunulmamış DirectX 101 standartına destek sağlanmış Ayrıca kartın 320 genel işlem ünitesinden 256 tanesi, çift hassasiyetli kayar nokta işlemleri yapabilir hale gelmiş Bu gelişme oyun piyasası için pek bir şey ifade etmese de, grafik işlemcilerinin bilimsel araştırmalar için kullanıldığı alanlar için önem taşıyor


DirectX 101 Neyin Nesi?


DirectX 10 destekli yeni bir ekran kartı satın almış herkesin canını sıkmıştır herhalde "DirectX 101 desteği" ifadesi Aslında kullanıcılara hak vermek gerek, çünkü daha DirectX 10'un bir yararını görmemişken DirectX 101'den söz edildiğini farketmek gerçekten de insanı mutlu etmiyor Öte yandan NVIDIA'nın öncülüğünü yaptığı bir "DirectX 101 o kadar önemli değil ki?" iddiası da ortada dolaşmakta Tabii NVIDIA'nın DirectX 101 destekli donanımı olmaması, bu iddiaları ortaya sürmesinin en güçlü nedeni En iyisi DirextX 101'in tam olarak neler getirdiğini görelim de kararı kendimiz verelim:


DirectX 101 öncelikle shader ve doku kaplama işlemlerine bazı iyileştirmeler getiriyor Örneğin yeni Gather4 işlemi, bir seferinde 2x2 piksellik bir doku bloğunun verilerinin okunabilmesini sağlıyor Aynı işlem daha önce Fetch4 olarak biliniyordu ve standartlaştırılmış değildi "Cube Map Arrays" isimli yeni işlem, bir sahnede birden çok cube map kaplamasının aynı anda aktarılıp işlenmesine olanak sağlıyor Vertex Shader'lerin girdi ve çıktı tampon bellekleri 32 adet 128-bit veriyi kabul edecek şekilde geliştirilmiş AMD, shader alanındaki yeniliklerin özellikle "Global Illumination" ışıklandırma sistemini kullanılabilir kılacağını belirtiyor ama gerçekçi olmak gerekirse, daha Hollywood yapımı animasyonlarda bile bir kaç yıl önce kullanılmaya başlanan bu tekniğin gerçek zamanlı oyunlara gelmesi pek kolay gerçekleşebilecek değil


Sistemin Anti-Aliasing alanına getirdiği yeniliklerse öncelikle programlanabilir AA örnekleme şablonlarını içeriyor Bu gelişme, AMD'nin HD 2000 serisiyse grafik işlemcilerine eklediği ek AA modlarının oyunların içinden kullanılabilmesini sağlayacak Ayrıca AA kalitesini ve görüntü içinde hangi yüzeye hangi AA modunun uygulanacağını belirleyebilen bir çok yenilik sisteme entegre edilmiş


amd-ati-hd3800-dx101png (15830 bytes)

AMD'nin sunduğu dökümanlara göre, DirectX 10 ile 101'in farkları


Yeni DirectX sürümüyle gelen üçüncü kategori yeniliklerse, daha önceki standartta opsiyonel olan bazı işlevlerin DirectX 101 ile şart olarak gelmesi Örneğin FP32 hassaslığında filtreleme ve 4x AntiAliasing eskiden opsiyonel özelliklerken, DirextX 101 destekli donanımlarda bu özelliklerin bulunması şart Ayrıca 2x / 4x / 8x ve 16x AA modları için kullanılan AA örnekleme düzenleri standartlaştırılmış Bu özellikler, bütün DirectX 101 donanımlarının marka bağımsız olarak birbirlerine çok yakın görüntüler oluşturmasını sağlamaya yönelik şeyler


Peki bütün bu özelliklerden ne anlamalıyız, elimizdeki HD 2000 ya da GeForce 8000 serisi kartlar demode mi oldu? Aslında öyle sayılmaz Bu kartlar şu anda DirectX 101 ile gelen özelliklerden bir kısmını zaten destekliyorlar Geri kalan özelliklerse, bir oyun ya da uygulamada şart koşulacak ve o oyunu sizin elinizdeki kartta çalışmaz kılacak şeyler değil Bütün bu özelliklerin ortaya koyduğu bütünün sadece bir yönü oyuncuları direkt ekleyebilir Yeni DirectX 101 de shader ve antialiasing alanlarındaki gelişmeler, normalde özel görüntü oluşturma sistemleri nedeniyle antialiasing desteklemeyen Halo, Splinter Cell, Oblivion, STALKER gibi oyunlarda da antialiasing kullanılmasını sağlayacak Yanlış anlaşılmasın, bu eski oyunlara AA eklenmeyecek elbette ki, ancak bu oyunlar gibi "deferred shading" denen görüntü oluşturma sistemini kullanan gelecekteki oyunlarda antialiasing kullanılabilecek Yeni DirectX 10 ile 101 destekli iki kart arasındaki gelecekteki bir fark, yeni bir oyunda oyun içinden antialiasing modlarını açamama ve açabilme noktasında kalabilir DirectX 101 elbette DirectX platformu için bir ilerleme ifade ediyor, ama DirectX 10 destekli ekran kartınızın şu an itibariyle geçersiz ve demode olduğunu, işe yaramayacağını düşün****zi gerektiren bir şey yok


Unutmadan belirtelim, DirectX 101 desteği şu anda Vista'ya eklenmiş değil Bu destek ancak 2008 yılında Vista Service Pack 1 çıktığında işletim sistemine eklenecek

DirectX 101 Çok mu Önemsiz?


DirectX 101 önemsiz mi? Bu noktada, daha önce de benzerlerini gördüğümüz bir durumla karşı karşıyayız ATI, elinde rakibinin henüz sahip olmadığı bir teknolojiye sahip olduğu için bu kozu alabildiğine kullanmak istiyor ve DirectX 101'in önemini gerçekte olduğundan daha fazla gösteriyor Oysa unutmamak lazım ki bu DirectX platformuna sadece ufak bir güncelleme, öyle olmasaydı sürüm numarası 1 değil, 1 kademe artardı ve DirectX 11'i konuşuyor olurduk Diğer taraftan, NVIDIA'da kendisinin sahip olmadığı bir teknolojiyi alabildiğine gereksiz ve önemsiz göstermek çabasında, hatta nasıl beceriyorlarsa bu çabaya Crysis oyununun yapımcılarını ve Microsoft'u bile dahil etmeyi başarıyorlar Dolayısıyla, her şey normal, heyecanlanmaya gerek yok! Şu noktadan sonra DirectX 101 destekli bir kart almanız elbette akılcı olabilir, ama elinizdeki DirectX 10 kartını çöpe atmanızı gerektirecek hiç bir şey yok


Güç Tüketimi Kabusu Bitiyor: PowerPlay


AMD'nin HD 3800 serisine de aktardığı UVD sistemi için zaten bir test yapmış ve yayınlamıştık, o yüzden o konunun üzerinde tekrar durmaya gerek görmüyoruz HD 2900XT'de bu sistemin bulunmaması bir eksiklik sayılabilirdi, şimdi tüm 3800 serisinin UVD ile gelmesi ve her çözünürlükte (2560x1600 dahil) video hızlandırma yapması güzel bir detay, ama tekrar terkrar üzerine yazı yazılacak bir konu değil


Daha önemle üzerinde durulması gereken konulardan birisi, yeni işlemcilerin güç tüketimi konusunda eskisinden çok daha başarılı oldukları R600 ve bu işlemciyi kullanan HD 2900XT tam bir güç canavarıydılar ve özellikle de 2900XT'nin üzerindeki 8 pinlik güç girişi çok kullanıcının başını ağrıttı Oysa yeni kartlarda bu 8 pinlik güç girişi bulunmuyor, sadece 6 pinlik tanıdık PCI Express güç bağlantısı var AMD'nin verdiği değerlere göre, HD 3870 modelinin 3DMark06 performansı HD 2900XT ile eşit olmasına rağmen güç tüketimi yarısından bile az durumda Biz de HD 3850 ile yaptığımız denemelerde kartın güç tüketiminin eskiye göre çok çok azaldığını gözledik


amd-ati-hd3800-powerpng (7813 bytes)

AMD'ye göre yeni kartların güç tüketimi ve HD2900XT'nin durumu Özellikle yeni

karşılaştığımız "Light Gaming" güç tüketim profili ilgi çekici


Güç tüketimindeki bu düşüş iki yönlü Birincisi geliştirilmiş üretim teknolojisi ve işlemci tasarımının iyileştirilmesinden gelen normal düşüşler, ikincisiyse ATI'nin daha önce mobil grafik işlemcilerinde kullandığı PowerPlay sisteminin masaüstü grafik işlemcilerine de aktarılması Bu sayede artık ekran kartı sürücüsü kartın yük ve çalışma durumunu çok yakından izliyor ve kartı üzerindeki yük durumuna göre uygun bekleme modlarına sokabiliyor Grafik işlemcisinin ve belleklerin sadece çalışma hızları ve gerilimleri değil, işlemcinin içindeki birimler de kullanıma göre bekleme modlarına geçirilebiliyor Çok önemli bir gelişmeyse, eskiden çok sorun yaratan 2D / 3D saat hızı ayrımının artık kalkması Artık bunun yerine, grafik işlemcisinin yüküne göre saat hızı dinamik değişiyor Bunun getirdiği en büyük yenilik pencere içinde çalışan 3D uygulamalarda hissedilecek Eski sistemde pencere içinde çalışan uygulamalar sürücü tarafından 3D uygulama olarak tanınmadığından, ekran kartları saat hızlarını 3D moduna geçirmiyorlardı Yeni sistemde bu sorun yok


CrossFire X


amd-ati-logo-cfxpng (5727 bytes)AMD, CrossFire sistemini bu yeni ekran kartı serisiyle iyice ilerletme niyetinde Yeni kartlar CrossFire X logosuyla geliyorlar Bu yeni sistem öncelikle 3 ve 4 ekran kartlı CrossFire kurulumlarının desteklendiği anlamına geliyor Ayrıca yeni sistemde CrossFire kurulumlarının overclock yapılabilmesi kolaylaştırılmış, sürücülere dahili gelen OverDrive sistemi CrossFire modunda tüm işlevleriyle sorunsuz çalışmakta Son olarak, 4 ekran kartı kullanıldığında toplam 8 monitörün bağlanıp aktif olarak kullanılabilmesi sağlanmakta Bu son özelliğin tam olarak aktif hale geçmesi için Ocak ayında çıkacak Catalyst 81 sürücü paketinin gelmesi gerekecek


AMD, CrossFire modunun bazı oyunlarda işe yarayıp bazı oyunlarda pasif kalması konusunu çözmek için ciddi çaba harcamakta Bu çabaların son ürünü olarak, Catalyst 710 paketinden itibaren "Compatible AFR" modu tüm CrossFire kurulumları için varsayılan çalışma modu haline getirilmiş ATI, bu modda çalışan iki HD 3870'in oyununa göre tek karta göre %80 ile %50 arası performans artışı sağlayacağı iddiasında


amd-ati-hd3800-cfx-4jpg (72657 bytes)

AMD'Nin 790FX yonga setiyle birlikte böyle bir kurulum yapabilirsiniz, ama bütçeyi

nasıl sağlarsınız işte orasını bilemiyoruz


Bir sonraki sayfada, yeni kartlarla gelen yeni isimlendirme sistemini ve kartların özelliklerini göreceğiz