Karşılaştığı Kimseye Güzel Söz Söyleyip Güler Yüz Göstermek

Karşılaştığı kimseye güzel söz söyleyip güler yüz göstermek
KARŞILAŞTIĞI KİMSEYE GÜZEL SÖZ SÖYLEYİP
GÜLER YÜZ GÖSTERMEK

Âyetler

1 "Mü'minlere kol kanat ger"
Hicr sûresi (15), 88

Bu âyet-i kerîmenin muhatabı öncelikle Peygamber aleyhisselâm'dir Allah Teâlâ Resûl-i Ekrem'inin mü'minlere, mü'minlerin de birbirlerine alçak gönüllü davranmalarını emretmektedir Müslümanlar birbirlerini himaye söz konusu olduğunda, bu benim din kardeşimdir diye düşünecek ve din kardeşine, kendi ailesinin bir ferdiymiş gibi sahip çıkacaktır Onun yaramazlıklarını hoş görmeye gayret edecek, kabalıklarına göz yumacaktır Bu davranışın bir huy haline gelebilmesi için de, yolda karşılaşan müslümanların birbirlerine sevgiyle bakması, gülümseyerek selâm vermesi ve birbirlerine tatlı söz söylemesi ön şarttır
2 "Sen huysuz, katı kalpli biri olsaydın, etrafından dağılıp giderlerdi" Âl-i İmrân sûresi (3), 159
İnsanları bir araya getirecek ve onları birbiriyle kaynaştıracak kimsenin, her şeyden önce onlarla kaynaşabilecek özellikte olması gerekir Huysuz, kaba, geçimsiz, insanlara karşı anlayışsız, merhametsiz ve katı kalpli kimseler, onları birleştirmez nefret ettirirler, bir araya toplamak şöyle dursun, ürkütüp dağıtırlar İşte bu sebepledir ki, Allah Teâlâ sevgili Resûlü'nü duygulu, yumuşak huylu, alçak gönüllü, anlayışlı, güler yüzlü ve tatlı dilli bir insan olarak yaratmıştır O da bu üstün özellikleri sebebiyle ashâbına kendini sevdirmiş, bir işaretiyle uğrunda canlarını fedâ edecek kadar onların gönlüne girmiştir
Mü'minlerin güzel bir toplum meydana getirebilmesi için Resûlullah Efendimiz'in bu birleştirici özelliklerini benimsemesi ve birbirlerine sevgiyle kucak açması gerekir
Hadisler

694 Adî İbni Hâtim radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Yarım hurma vermek suretiyle de olsa kendinizi cehennem ateşinden koruyunuz O kadarını da bulamayanlar, güzel bir sözle olsun kendilerini korusunlar"
Buhârî, Edeb 34, Zekât 10, Rikak 49, 51, Tevhîd 36; Müslim, Zekât 66-70 Ayrıca bk Tirmizî, Zühd 37, Kıyâmet 1; Nesâî, Zekât 63-64; İbni Mâce, Mukaddime 13, Zekât 28
Bir sonraki hadisle birlikte açıklanacaktır
695 Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Güzel söz sadakadır"
Buhârî, Edeb 34, Cihâd 128, Müslim, Zekât 56

Açıklamalar
İnsanın en belirgin özelliğinin konuşmak olduğu bilinir Bu sebeple insan, bazı âlimler tarafından "konuşan hayvan" diye tarif edilir Duygularımızı, düşüncelerimizi ve isteklerimizi birbirimize en kolay ve en mükemmel şekilde anlatabilmemiz için Allah Teâlâ, atamız Âdem aleyhisselâm'a her şeyin adını ve dolayısıyla konuşmayı öğretmiştir İlâhî armağanların en büyüklerinden birine, konuşma imkânına sahip olan insan, bu ilâhî nimetin şükrünü yine kendi cinsinden bir şeyle, yani sözün güzelini söylemek suretiyle ödemek durumundadır
Sözün en güzelini bilen ve onu bir başka armağan olarak Kur'ân-ı Kerîm adıyla bize gönderen Yüce Rabbimiz'in güzel söz söylemeyi sadaka sayması, O'nun bitmeyen lutuflarından bir başkasıdır
İnsanın iyiliği, kendinden bir şey vermesiyle belli olur Verilen şeyin azlığı çokluğu önemli değildir Nitekim 694 numaralı hadiste yarım hurma vermek suretiyle de olsa insanın kendisini cehennem ateşinden koruyabileceği belirtilmektedir "Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onun karşılığını görür" [Zilzâl sûresi (99), 7] âyeti, hiçbir iyiliğin küçümsenmemesi gerektiğini ortaya koymaktadır Yarım hurmayla da olsa cehennemden korunma meselesi, önemi ve ilgisi sebebiyle daha önce 141, 406 ve 547 hadislerde geçmiş ve oralarda açıklanmıştır Güzel söz söylemek de, tıpkı Allah rızası için yarım hurma vermek gibi bir iyilik ve Allah katında makbul sayılacak bir davranıştır Yolda karşılaştığı kimseyi selâmlamak, tanıdığı ise hatırını sormak ve böylece ona değer verdiğini göstermek hadisimizde tavsiye edilen güzel sözlerden birkaçıdır
Güzel dinimiz insanların birbiriyle kaynaşmasını sağlayan her davranışı değerli bulur Aşağıdaki hadîs-i şerîfte, kaynaşmayı sağlayacak olan bir başka güzel davranışa temas edilecektir
Hadislerden Öğrendiklerimiz
1 Allah rızası için yapılan her iyilik değerlidir Yapılan bir yardımın az ve önemsiz görünmesi, onun değerini düşürmez
2 İnsanlara güzel ve tatlı söz söylemek, Cenâb-ı Hakk'ın beğendiği bir davranıştır
3 Bir kimse kendisinden istenen yardımı yapamıyorsa, bunu tatlı bir ifadeyle belirtmelidir
`

696Ebû Zer radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Din kardeşini güler yüzle karşılamaktan ibaret bile olsa, hiçbir iyiliği küçümseme"
Müslim, Birr 144 Ayrıca bk Tirmizî, Et`ime 30, Birr 45

Açıklamalar
Güzel dinimiz, insanları birbiriyle kaynaştıracak her harekete değer vermiş, bunların insana sevap kazandıracağını belirtmiştir Yukarıdaki hadislerde görüldüğü gibi küçücük bir ikram, tatlı bir söz, hatta bir gülümseme bile iyilik sayılmıştır Zira İslâmiyet'in gayesi, insanlara tek bir Allah'ın kulu olduklarını, aynı ana babadan üreyip çoğaldıklarını hatırlatmak, bu sebeple de birbirlerine yakınlaşmalarını sağlamaktır
Hedef böylesine yüce olunca, insanı o hedefe yaklaştıran her hareket önemli ve değerlidir Bu sebeple Peygamber Efendimiz tebessümdeki sihire dikkatimizi çekmiştir Aslında bu sihirin gücünü herkes bilir Soğuk bir tavırla birbirine bakan kimselerden birinin dudağının ucunda beliren hafif bir tebessümün, aradaki mesafeleri bir anda yok ederek onları birbirine nasıl yaklaştırdığını bilmeyen ve yaşamayan yoktur Ne yazıkki çoğumuz, Cenâb-ı Hakk'ın esirgemeden hepimize verdiği bu serveti kullanmakta cimri davranır, aramıza buzdan duvarlar öreriz Kâinâtın Efendisi bu hadisiyle, hepimizi bu değerli sermayeyi kullanmaya davet etmektedir
122 numarayla geçen hadisimiz, önemi sebebiyle 797 ve 894 numarayla tekrarlanacaktır
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Hiçbir iyilik basit görülmemeli, elden gelen her güzel iş yapılmalıdır
2 Müslümanlar birbirini sevmeli, birbiriyle kaynaşmalıdır
3 Sevgi dolu bir gönlün habercisi olan tebessüm, insanlardan esirgenmemelidir
Riyazüs Salihin