Ölüde Görülen Hoşa Gitmeyen Halleri Söylemekten Kaçınmak

Ölüde görülen hoşa gitmeyen halleri söylemekten kaçınmak
ÖLÜDE GÖRÜLEN HOŞA GİTMEYEN HALLERİ
SÖYLEMEKTEN KAÇINMAK



Hadisler
930 Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in âzad ettiği kölesi Ebû Râfi’ Eslem radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Ölüyü yıkayıp da onda gördüğü hoş olmayan halleri gizleyen kimseyi Allah Teâlâ kırk kere bağışlar”
Hâkim, Müstedrek, I, 362 Ayrıca bk Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, III, 395

Ebû Râfi’ Eslem
Kıptî olduğu belirtilen Ebû Râfi’, Hz Peygamber’in amcası Abbas’ın kölesiydi Abbas onu Hz Peygamber’e hediye etmişti Abbas müslüman olunca, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem de Ebû Râfi’i âzâd etti Resûl-i Ekrem Efendimiz onu, âzadlı câriyesi Selmâ ile evlendirdi Bu evlilikten Ubeydullah İbni Ebû Râfi’ dünyaya geldi
Ebû Râfi’, Uhud, Hendek ve sonraki gazvelere katıldı Resûlullah’tan 68 hadis rivayet etti Bunlardan bir tanesi Sahih-i Buhârî’de, üç tanesi de Sahih-i Müslim’de bulunmaktadır Diğer rivayetleri Sünen’lerde yer almıştır
Ebû Râfi’ Hz Osman’ın şehid edilmesinden önce (veya sonra) Medine’de vefat etti
Allah ondan razı olsun
Açıklamalar
Gerçekten son derece ketum olmayı gerektiren bazı haller ve meslekler vardır Zira yapılacak bir açıklama, kimilerinin boş yere üzülmesine, kimilerinin kötü düşünmesine sebep olur; fertler arasında ve toplumda kırgınlıklar ve düşmanlıklar üretir İşte bu tür durumlardan biri, herhangi bir müslümanın ölüsünü yıkayan kimsenin, ölünün renginin kararması gibi gördüğü bazı hoş olmayan değişiklikleri kimseye söylemeyip saklamasıdır Zira bu çeşit beyanlar bazan kaybedilen kişinin üzüntüsünden daha büyük üzüntülere ve kırgınlıklara sebep olabilir Bunun tam aksine ölüyü yıkayan kişi, gördüğü olumlu değişiklikleri cenâze sahiplerine söyleyebilir Böylece onların üzüntülerini hafifletme yoluna gidebilir
Öte yandan ölü yıkayan kimselerin açıklamaları, iyilik veya kötülük bakımından ölenin âhiretteki durumuyla ilgilendirilebilir Halbuki hiç de öyle olmayabilir Ancak halk, ölünün yüzündeki değişiklikleri iyiye veya kötüye yorma alışkanlığındadır Hele bir de onu yıkayan ve çoğu kere de din görevlisi olan bir kişinin, cenaze hakkında yorum yapar bir eda ile açıklamalarda bulunması, işi iyiden iyiye ciddileştirir
Mesele son derece önemli olduğu için, böylesi bir durumda çenesini tutabilen ölü yıkayıcısının Allah Teâlâ tarafından kırk kez bağışlanacağı ifade edilmiştir Hâkim’e göre İmam Müslim’in şartlarına uygun olan hadisimiz, konuyla ilgili daha başka bazı hadisler tarafından da desteklenmektedir Böyle bir kişi, “Anasından doğduğu günde olduğu gibi günahlarından temizlenir”, “ Allah onu günahlarından arındırır” ve “Allah onun günahlarını örter” gibi müjdelerle biten bu hadisler, hadisimizdeki “kırk kez bağışlar” ifadesinin anlamını farklı şekillerde ortaya koymaktadır
Yaşayanların ölüler hakkında hüsn-i zanda bulunması, onların bağışlanacağını umması ve bunu temenni etmesi çok güzel bir tavırdır Bu güzel düşünceleri gölgeleyecek herhangi bir beyanda bulunmak, kimseye bir şey kazandırmayacaktır Bu sebeple, ölü yıkayanların, hele hele bu işi meslek olarak icrâ edenlerin, sır saklamasını bilen kimseler olması gerekmektedir Hem kendi gelecekleri, âhiret hayatları hem de cenâze sahiplerinin umut ve güzel temennilerini devam ettirebilmeleri açısından bu davranış önemlidir
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Ölü yıkayan kimseler, gördükleri hoşa gitmeyen halleri açıklamamalıdırlar
2 Müslüman kardeşinin herhangi bir ayıbını gizlemeyi başarabilen kimseleri Allah Teâlâ bağışlar
3 Ölen kimsedeki olumlu değişiklikleri söylemekte herhangi bir sakınca yoktur Hatta bu isabetli bir davranıştır
Riyazüs Salihin