Peygamber [S.A.V.] Yalan Nisbet Etmek, Bundan Kaçınmak Ve O'ndan

Peygamber [sav] Yalan Nisbet Etmek, Bundan Kaçınmak Ve O'ndan
PEYGAMBER SALLALLAHU ALEYHİ VE SELLEM'E YALAN NİSBET ETMEK, BUNDAN KAÇINMAK VE O'NDAN SAHİH OLARAK GELENLERİ YALANLAMAK



RUDANİ
327-Alî radiyailahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Benim adıma yalan söylemeyin! Kim be nim adıma yalan söylerse, ateşe girer"
[Buhârî, Müslim ve Tirmizî)
328-el-Mugîre (bin Şu'be) radiyailahu anh'dan:
(Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Bana karşı (demediğimi dedi diye) yalan uydurmak, herhangi biri adına yalan söyle mek gibi değildir Kim benim adıma yalan söylerse, cehennemdeki yerine hazırlansın!"
[Buhârî Müslim ve Tirmizî]
329-Bezzâr'm İbn Mes'ûd radiyailahu anh'dan rivayetinin lafzı: "İnsanları saptır mak için kasıtlı olarak kim benim adıma yalan söylerse"
330-İbn Amr b el-Âs radiyailahu anh'dan:
Bir adam Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in elbisesi gibi bir elbise giydi Medi ne'deki haneye geldi ve dedi ki: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, bana istediğin eve girebilirsin" dedi Şöyle cevap verdiler:
"Hayatımız boyunca Allah Resulü sallal lahu aleyhi ve sellem'in çirkin bir şeyi ve ah laksızlığı emrettiğini görmedik" Adama bir oda hazırladılar, sonra Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e bir haber gönderip durumu bildirdiler Bunun üzerine o, Ebû Bekr ile Ömer'e şöyle buyurdu; "Haydi oraya gidin, eğer adamı diri bulursanız önce öldürün, son ra ateşe atıp yakın! Gittiğinizde ona yapacak bir şeyin kalmamış olarak görürseniz, yine de onu ateşte yakın!" Geldiler; gece küçük su dökmeğe çıktığında yılan tarafmdan sokulup öldüğünü gördüler Hemen naşını ateşe atıp yaktılar Sonra Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'e dönüp durumu anlattılar Bunun üzerine şöyle buyurdu:
"Kim bana karşı (demediğimi dedi diye) yalan (uydurup) söylerse, ateşteki yerini ha zırlasın!"
[Taberânî el-Mu'cenm'l-Evsal'm&d leyyin bir isnâd-la]
331-Enes radiyailahu anh'dan:
Size çok hadis rivayet etmemden beni alı koyan, Allah'ın Peygamberi sallallahu aleyhi ve sellem'in şu sözüdür: "Kim kasden (benim demediğimi dedi, diye) bana karşı yalan söy lerse, ateşteki yerini hazırlasın!" [Müslim]
332-İbnu'z-Zübeyr radiyailahu anh'dan: Babama dedim ki; "Falan, falanın Pey gamber sallallahu aleyhi ve sellem'den hadis naklettikleri gibi neden sen de (çok) nakletmi yorsun?" Şu cevabı verdi:
"Ben müslüman olduğum günden beri O'nun yanından hiç ayrılmadım; ancak şöyle buyurduğunu duydum: «Kim benim adıma ya lan uydurup söylerse, cehennemdeki oturağı nı hazırlasın!»" [Buhârî ve Ebû Dâvud]
333-Evs b Evs radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Kim peygamberine, yahut gözlerine, ya da anne babasına karşı (demediklerini dedi, görmediğini gördü, diye) yalan uydurursa cennet kokusunu asla koklayamaz"
[Taberânî, el-Mu' cemu' l-Kehîr]
334-Mücâhid radiyallahu anh'dan:
Büşeyr el-Adevî, İbn Abbâs radiyallahu anh'a gehp "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki" diyerek hadis nakletmeye başladı İbn Abbâs ona hiç aldırmadı, yüzüne de bakmadı, derken Büşeyr şöyle dedi:
"Sana Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'den hadis naklediyorum, sen hİç aldır mıyorsun, üstelik beni dinlemiyorsun da?" İbn Abbâs radiyallahu anh şu cevabı verdi:
"Biz bir zamanlar herhangi biri «Allah Re sulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki» diye başlayarak hadis rivayet ettiğinde kulak kesilir dinlerdik; baktık ki insanlar yalan yan lış herşeyi nakletmeye başladılar; işte o za man, insanlardan bildiklerimizden başka (ri vayetleri) almamaya karar verdik" [Müslim]
335-Ebû Katâde radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Ümmetimin helaki şu üçünde olacaktır: Kaderiyye (kaderi inkarcılık), asabiyye (soy sopla övünme, ırkçılık) ve iyice tedkİk ve tes-bİt etmeden rivayet"
[Taberânî, el-Mu'cemu'l-Evsat'ta zayıf bir isnâd-la]
336-Semure radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Kim benden, yalan olduğunu bildiği hal de bir hadis naklederse kendisi de yalancılar dan birisidir" [Müslim ve Tirmizî]
337-Abdurrahman b Ebî Leylâ radiyalla hu anh'dan:
Zeyd b Erkam'a dedim ki:
"Ne olur bize biraz Allah Resulü sallalla hu aleyhi ve sellem'in hadislerinden naklet"
"Yaşlandık, unuttuk; O'ndan hadis naklet mek zordur" dİye cevap verdi [İbn Mâce]
338-İmrân b Husayn radiyallahu anh' dan:
"Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sel-lem'den birçok hadis duydum ve ezberledim; onları anlatmama mâni olan, arkadaşlarımın bana muhalif düşmelerini istemeyisimdir" [Taberânî el-Mu'cemu'l-Kebîr]
339-Alî radiyallahu anh'dan:
Size Peygamber sallallahu aleyhi ve sel-lem'den bir hadis anlattığım zaman, bilin ki o, en ilgi çekici, en güzel yol gösterici, kişiyi en mükemmel takvaya ulaştırıcıdır" [Dârimî]
340~Amr b Meymûn radiyallahu anh' dan;
Her perşembe akşamı İbn Mes'ûd radiyal lahu anh ile görüşürdüm Herhangi bİr şey hakkında hiç kimseye: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu" gibi bir şey dediğini duymazdım Bir akşam: "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki" dedi Başmı eğdi; baktım kİ gömleği çö zülmüş, rengi solmuş, gözleri incelmiş, da marları şişmiş (perişan bir vaziyette) Biraz sonra, "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sel lem (Öyle) veya aşağı yukarı, ya da ona yakın yahut da ona benzer buyurdu" dedi [İbn Mâce]
341-(Ensâr'dan olan) Karaza b Kâ'b ra diyallahu anh'dan:
Ömer bizi Kûfe'ye gönderirken yolcu etmek istedi ve bizimle beraber "Sırâr" denilen yere kadai" yürüdü ve "Sizinle buraya kadar nçden yürüdüm, biliyor musunuz?" diye sor du "Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sel-lem'in sohbetinin hakkı, ya da Ensâr'ın hakkı için yürüdün" dedik Şöyle dedi: "Sizinle, si ze anlatmak istediğim bir husus için yürüdüm ki sizinle yürüdüğümü hatırlar da onu aklınız dan çıkarmazsınız; öyle bir kavme (Küfe aha lisine) gidiyorsunuz ki, onların göğüslerinde, kazanın kaynarken çıkardığı ses gibi bir Kur'ân sesi vardır Sizi gördükleri zaman bo yunlarını uzatırlar ve "İşte Muhammed sallal lahu aleyhi ve sellem'in ashabı" derler
Sizler Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem'den az hadis rivayet edin Ben de sizin (sevapta) ortağmızım"
[Dârimî ve aynı lafızla ibn Mâce]
342-Selmân radiyallahu anh'dan: (Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Kim hakkımda (demediğimi dedi) dİye yalan söyleyip iftirada bulunursa, ateşteki evine hazırlansın! Kim de benden kendisine ulaşan hadisimi reddederse Kıyamet günün de onun hasmı olurum Benden size bİr hadis ulaşıp da onu bilemezseniz, «Allah en iyi bi lendir» deyiniz!"
[Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr'de]
343-Câbir radiyallahu anh'dan:
(Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu
"Kim benden kendisine ulaşan hadisi ya lanlarsa, üç şeyi yalanlamış olur: Allah'ı, Re sulünü ve o hadisi rivayet edeni"
[Taberânî, el-Mu' cemu' l-Evsat'ta]



TAHRİC
==========================================
190-İsnâdında yer alan Abdullah bin Abdilkuddûs'u Buhârî ve İbn Hibbân tevsîk etmiş, Yahya bin Maîn ise zayıf addetmiştir (Mecma' I, 120)
191-Asl-ı senedi şöyledir: el-Velîd b Cümeyl ani'l-Kâsım Ebî Abdirrahman an Ebî Umâme
Tirmizî, tahrîc ettikten sonra (no 2685) isnâdı hakkında garîbtir demektedir Ebû Zur'a, İbn Cümeyl'i zayıf bir râvi olarak addetmektedir
Bezzâr, bunu daha kısa bir metinle Âişe'den tahrîc etmiştir: "Hayrı öğretene herşey istiğfar eder, denizdeki balıklar bile" (Tergîb I, 101)
192-Asl-ı senedi: el-Velîd bin Müslim an Revh b Cenâh an Mücâhid an İbn Abbâs
Sünen'inde (no 2681) bu hadisi tahrîc eden Tirmizî, "Garîb bir hadistir, bunu ancak el-Velîd'in rivayetinden bilmekteyiz" demektedir İbnü'l-Cevzî ise râvi Revh'i hadis uydurmakla ithâm etmektedir İrâkî: "Oldukça zayıf bir hadis" demektedir (bkz Tergîb I, 102; Feyd IV, 443)
Bu hadisi İbn Mâce de (no 222) tahrîc etmiştir
193-Bu haberin isnâdı şöyledir: el-Hasan b er-Rebî' an Abdillah b Ubeydillah ani'l-Hasan b Zekvân an İbn Sîrîn
Dârimi rivayet etmiştir (I, 98)
194-Bu hadisin asl-ı senedi "Ebû Dâvud et-Tayâlisî an Hammâd bin Seleme an Sâbit an Enes" şeklinde olup Tirmizî'de yer almıştır (no 2345) el-Hâkim'in de Müstedrek'inde (I, 94) tahrîc etmiş olduğu bu hadis hakkında Tirmizî "hasen sahîh" hükmünü vermiştir
195-Bu hadisi İbn Asâkir'inde tahrîc etmiş olduğunu Suyûtî'nin Cem'ul-Cevâmi'inden öğrenmekteyiz
196-Bu hadisin başında bir kıssa yer almıştır Tirmizî'den meâli şöyledir:
Bir adam, Medine'den Şam'a Ebû'd-Derdâ'nın yanına geldi: Ebû'd-Derdâ, "Kardeşim! Seni buraya getiren sebep nedir?" diye sorunca adam: "Allah'ın Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem'den rivayet ettiğini haber aldığım bir hadis" diye cevap verdi Bunu üzerine Ebû'd-Derdâ: "Sen hakikaten başka bir iş için gelmedin mi?" deyince adam: "Hayır" dedi Ebû'd-Derdâ yine: "Ticaret için de mi gelmedin?" deyince adam: "Hayır, yalnız bu hadis için geldim" dedi Daha sonra Ebû'd-Derdâ bu hadisi sevketti
Bu hadisin asl-ı senedi: Âsım bin Recâ bin Hayve (an Dâvud b Cümeyl) an Kays b Kesîr an Ebî'd-Derdâ
Ebû Dâvud (no 3641) ve Tirmizî (no 2681) tarafından tahrîc olunmuştur
Bu hadisin isnâdında ihtilâf vardır Sebebi kopukluk şüphesidir Ancak aynı metni Ebû Dâvud (no 3642) Osmân b ebî Sevde tarikiyle Ebû'd-Derdâ'dan tahrîc etmiştir
197-Asl-ı senedi şöyledir: A'meş an Ebî Sâlih an Ebî Hureyre
Tirmizî'nin (no 2646) isnâdı hakkında "hasen" hükmünü verdiği bu hadisi Ebû Dâvud da (no 3643) tahrîc etmiştir
198-Münzîrî'ye göre isnâdı hasendir (Tergîb I, 103)
199-İsnâdında yer alan Hârice bin Mus'ab oldukça zayıf bir râvidir (Mecma' I, 121)
200-Heysemî, "Ricâli güvenilir râvilerden oluşmuştur "demektedir (Mecma' I, 122) Ebû Zür'a ise, "Bu hadisin isnâdında zaaf vardır" demektedir Râvilerinden Atâ bin Müslim el-Haffâf ise, hakkında ihtilâf olan bir râvidir
201-Zayıf olmasının sebebi Ubeydullah bin Zahar'ın Alî bin Zeyd bin Cüd'ân'dan rivayetidir Her ikisi de zayıf râvilerdir Münzîrî ise Tergîb'inde (I, 115) diyor ki: "Bu hadisi Taberânî, M el-Kebîr'de tahrîc etti Tirmizî bu tarikten rivayet gelen başka bir hadisin isnâdı hakkında "hasen" hükmü vermiştir
202-Heysemî, Mecmau'z-Zevâid'de (II, 128) diyor ki: "İsnâdında kimsenin adından sözetmediği Ubeyd bin Rezîn adlı bir râvisi vardır"
203-Hadisin zaafına sebep iki husus vardır: Rişdîn bin Sa'd, hakkında ihtilâf olan bir râvidir Ayrıca Enes'in sohbetdaşı Ebû Hafs'ın hâli mechûldür (Mecma' I, 121)
Ahmed'in (III, 157) tahrîc ettiği hadisin asl-ı senedi: Heysem bin Hârice an Rişdîn bin Sa'd an Abdillah bin el-Velîd an Ebî Hafs an Enes
204-Asl-ı senedi şöyledir: İbn Vehb an Yahyâ bin Eyyûb an Sehl bin Muâz bin Enes an ebîhî
İbn Mâce'nin (no 240) rivayetini yaptığı hadisin isnâdında yer alan Sehl bin Muâz'ın hakkında ihtilaf vardır İbn Maîn'in onun zayıf addetmesine karşılık, el-İclî ile İbn Hibbân onu tevsîk etmişlerdir Ancak Tirmizî onun babasından rivayet ettiği hadisleri "tahsîn" ve "tashîh" etmiştir (Tergîb IV, 57; Feyd VI, 182) Kimilerine göre Yahya bin Eyyûb, Sehl'i idrak etmemiştir Buna göre bir inkitâ sözkonusudur
205-Münzirî: "Bu hadisin isnâdında bir beis yoktur" (Tergîb I, 104); Heysemî ise: "Ricâlinin tamamı güvenilir kimselerdir" (Mecma' I, 123) demektedirler
206-Heysemî, şu bilgiyi vermektedir: "İsnâdındaki Ya'kub bin Humeyd bin Kâsib'i Buhârî ve İbn Hibbân tevsîk; Nesâî ve bir başkası zayıf addetmektedir Zaafın sebebi rivayetlerinin sınırlı sayıda olduğu hususuna istinâd etmektedir
207-İsnâdı şöyledir: Yezîd bin Hârûn ani'l-Hasan an Ebî Kerîme an raculin min ehli'l-Basra an Kabîsa
Ahmed'in (V, 60) rivayet ettiği bu hadiste görüldüğü gibi ismi belirtilmeyen bir râvi vardır
208-Asl-ı senedi şöyledir: Abdullah bin Ca'fer an Osman bin Muh ani'l-Makburî an Ebî Hureyre
Ahmed'in Müsned'inde (III, 323) tahrîc ettiği hadisin râvileri güvenilir râvilerden oluşmuştur
209-Heysemî (Mecma' I, 123) ve Münzirî'ye (Tergîb I, 96) göre isnâdı güvenilir râvilerden oluşmuştur
210-Asl-ı senedi: İsmâil b Ca'fer an Abdillah bin Saîd bin ebî Hind an ebîhî an İbn Abbâs
Tirmizî (no 2645), bu hadisin isnâdı hakkında "hasen sahih" hükmünü vermiştir
211-Bu hadisi Buhârî (fardu'l-humus 7/3, IV, 49; i'tisâm 10/2, VIII, 149) ve Müslim (zekât no 98, 100, s 718, 719; emâre no 175, s 1524) tahric etmiş olup, Muâviye'den bunu Humeyd bin Abdirrahman Abdullah bin Âmir ve Yezîd bin el-Asamm tahrîc ettiler
212-Tirmizî (no 2647), bu hadisi tahrîc ettikten sonra isnâdı hakkında: "Hasen garîbtir, kimisi bu hadisi Enes'in sözü olarak rivayet etmiştir" demektir
Asl-ı senedi şöyledir: Hâlid bin ebî Yezîd el-Utekî an Ebî Ca'fer er-Râzî ani'r-Rebî' bin Enes an Enes
Diyâu'l-Makdisî'nin el-Muhtâre'sinde de tahrîc etmiş olduğu hadisin isnâdındaki Hâlid, el-Ukaylî'ye göre münker hadisler rivayet edermiş
213-Asl-ı senedi şöyledir: Ziyâd bin Hayseme an ebî Dâvud an Abdillah b Sihbere an Sihbere
Tirmizî (no 2647), bu hadisi tahrîc ettikten sonra şunları söylemektedir: "Bu hadisin isnâdı zayıftır (Nufey') Ebû Dâvud (el-A'mâ) zayıftır Onun hakkında Katâde ve ehl-i ilimden bazıları menfi sözler sarfettiler" Zehebî'ye göre metrûk, hattâ hadis uyduran bir kişidir
214-Asl-ı senedi: İbn Vehb an Amr bin el-Hâris an Derrâc an Ebî'l-Heysem an Ebî Saîd
Tirmizî (no 2686), bu hadisin isnâdı hakkında "hasen garîb" hükmünü vermiştir
215-Metni sûfiler mâbeyninde meşhur olan bu hadisin asl-ı senedi: İbn Numeyr an İbrâhim b el-Fadl an Saîd el-Makburî an Ebî Hureyre
Bu hadisi Tirmizî (no 2687) ve İbn Mâce (no 4169) tahrîc ettiler Tirmizî daha sonra: "Hadis bu vecihten garîbtir Râvilerinden İbrâhim b el-Fadl el-Medenî el-Mahzûmî, hıfzının kötülüğü nedeniyle zayıf addedilmiştir" demektedir
216-Asl-ı senedi: Abdurrahman b Ziyâd b En'am el-İfrîkî an Abdirrahman b Râfi' an İbn Amr
Bu hadisi Ebû Dâvud (no 2885), İbn Mâce (no 54), Dârekutnî (II, 67) ve el-Hâkim (Müstedrek IV, 332) tahrîc ettiler
el-İfrîkî sebebiyle isnâdı zayıftır
217-Asl-ı senedi: İshâk bin Abdillah b ebî Talha an Ebî Murre Mevlâ Akîl bien ebî Tâlib an Ebî Vâkıd
Bu hadisi Mâlik (selâm no 4, s 960), Buhârî (ilm 8, I, 24; salât 84/3, I, 121), Müslim (selâm no 26, s 1713) ve Tirmizî (no 2724) tahrîc ettiler
218-Bu hadisin râvilerinden Osmân b Abdirrahman el-Kureşî hakkında Buhârî: "Mechûldür, bu hadiste olduğu gibi onun Hammâd bin ebî Süleymân'dan yaptığı rivayetler ondan Şu'be, Sevrî ve Destevâî gibi imamların rivayetleri dışında makbul değildir Zira bu imamlar, ondan o, ihtilâta uğramadan önce hadis dinlemişlerdir" demektedir (Mecma' I, 119-120)
219-Ebû Saîd hadisini Taberânî, Mu'cemu'l-Evsat'ta tahrîc etmiştir İsnâdındaki Yahyâ bin Hâşim es-Simsâr, hadis uyduran bir râvidir
İbn Abbâs'ın hadisini yine Taberânî Mu'cemu'l-Evsat'ta tahrîc etmiştir İsnâdındaki Abdullah bin Abdilazîz bin ebî Revâd, oldukça zayıf bir râvidir
220-Taberânî, bu hadisi Mu'cemu's-Sağîr'de tahrîc etmiştir İsnâdındaki Abdulazîz bin ebî Sâbit, oldukça zayıftır
221-İsnâdında Ubeydullah bin Zahr an Alî bin Yezîd şeklinde iki râvi yer almıştır ki, ikisi de ihticâca lâyık olmayan zayıf kimselerdir (Mecma' I, 125)
222-Heysemî'ye göre isnâdında ismi belirtilmemiş yani kimliği belirsiz bir râvi mevcuttur (Mecma' I, 126)
223-Heysemî (I, 126) ve Münzirî'ye (I, 101) göre isnâdını oluşturan râviler güvenilir kimselerdir
224-Asl-ı senedi: Alî bin el-Hakem an Atâ an Ebî Hureyre
Bu hadisi Ahmed (II, 305, 353, 495), Ebû Dâvud (no 3658), İbn Mâce (no 261), Tirmizî (no 2649), İbn Hibbân (no 95) ve el-Hâkim (I, 101) tahrîc ettiler
Bu hadisin isnâdı hakkında Tirmizî, "hasen"; Münzirî, "Bu hadisin bütün tarikleri hakkında tenkitler yapılmıştır Ancak bu tarik hasendir Ancak İbnu'l-Kattân, Atâ'nın Ebû Hureyre'den hadis dinlemediğini ileri sürerek kopukluk iddiasında bulunmuştur Zehebî de Kitâbu'l-Kebâir'inde ricalinin güvenilir kimseler olduğunu söylemiştir (Feyd VI, 146; Tergîb I, 121)
225-Asl-ı senedi: Abdülazîz bin ebî Hâzım an ebîhî an Sehl
Ebû Dâvud'un (no 3661) tahrîc ettiği bu hadisi Buhârî, Müslim ve Nesâî daha uzun bir metinle Hayber gazvesi içinde tahrîc etmişlerdir Şöyle ki bu ibâreyi Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem, Hz Ali'ye hitâb buyurmuştur
226-Asl-ı senedi: Avf el-A'râbî an Şehr bin Havşeb an Ebî Hureyre
Bunu tahrîc eden Tirmizî (no 2091), akabinde "bu hadiste ıztırab vardır Bir başka rivayette Avf bunu Süleymân bin Câbir kanaliyle İbn Mes'ûd'dan tahrîc etmiştir" demektedir
228-Asl-ı senedi söyledir: Hafs bin Ömer bin ebî'l-İtâf an Ebî'z-Zinâd ani'l-A'rec an Ebî Hureyre
Bu hadisi İbn Mâce (no 2719) tahrîc etmiştir İsnâdının zayıf olmasının nedeni râvilerinden Hafs b Ömer'in İbn Maîn, Buhârî, Nesâî, Ebû Hâtim, İbn Hibbân ve İbn Adî'ye göre oldukça zayıf bir râvi olmasıdır
230-Asl-ı senedi: Ebû Hârun İmâre b Cüveyn el-Abdî an Ebî Saîd
Bu hadisi Tirmizî (no 2650-1) ve İbn Mâce (no 247, 249) tahrîc ettiler
İsnâdı Ebû Hârun sebebiyle zayıftır İbnü'l-Kattân: "Ebû Hârûn yalancıdır"; Zehebî: "Zayıf bir tâbîidir" demiştir Ancak Moğaltây: "Bu hadis bu tarik dışında hasen, hatta sâlih bir tarikle de vârid olmuştur" demektedir (Feyd II, 400)
231-İsnâdı şöyledir: Muh b el-Hâris b Râşid el-Mısrî ani'l-Hakem b Abde an Ebî Hârûn an Ebî Saîd
İbn Mâce'nin (no 247) tahrîc ettiği hadisin isnâdı Ebû Hârun sebebiyle zayıftır
232-Asl-ı senedi: Ebû'l-Ahvas an Saîd b Mesr-k an İbn Eşva' an Yezîd b Seleme
Bu hadisi tahrîc eden Tirmizî (no 2683), daha sonra şu bilgiyi vermektedir: "Bu hadisin isnâdı muttasıl değildir Bence mürseldir Şöyle ki kanaatimce İbn Eşva', Yezîd'i idrak edememiştir"
234-İsnâdında yer alan Muh b ebî Humeyd sebebiyle zayıf bir hadistir (Mecma' I, 165)
235-Asl-ı senedi: el-A'meş+Mansûr an Ebî Vâil an İbn Mes'ûd
Bu hadisi Ahmed (I, 377, 378, 425, 427, 440, 443, 462), Buhârî (ilm 11, 12, I, 25), Müslim (sıfatu'l-munâfikîn no 82, 83, s 2172-3) ve Tirmizî (no 2855) tahrîc ettiler
236-Buhârî, Sahîh'inde (da'vât 20, VII, 153) tahrîc etmiştir Asl-ı senedi: Hârûn el-Mukrî ani'z-Zübeyr bin el-Hirrît an İkrime an İbn Abbâs
237-Asl-ı senedi: Ma'rûf bin Harrebûz an Ebî't-Tufeyl an Ali
Buhârî, Sahih'inde (ilm 49, I, 41) tahrîc etmiştir
238-Bu mevkûf hadisi Dârimî (I, 89) iki ayrı senedle tahrîc etmiştir
Asl-ı senedi şöyledir: Leys bin ebî Süleym an Yahyâ b Abbâd an Ali
239-Asl-ı senedi: Cerîr an Süleyman bin Sümeyr an Kesîr bin Murre olan bu hadisi Dârimî (I, 105) tahrîc etmiştir
240-Asl-ı senedi şöyledir: İbn Vehb an Yûnus ani'z-Zührî an Ubeydillah bin Abdillah bin Utbe an İbn Mes'ûd
Bunu Müslim (mukaddime 5/8, s11) tahrîc etmiştir
241-Asl-ı senedi: Cerîr an Süleym bin Âmir an Ebî Umâme
Ahmed (V, 256) ve Taberânî'nin rivayet ettikleri bu hadisin râvileri Sahîh râvileridir (Mecma' I, 129)
242-Bu hadis metni Buhârî'nin lafzı (tefsir İbrahim s V, 220) olup Ubeydullah an Nâfi' an İbn Ömer tarikiyledir
Bu hadisi ayrıca Sahîh'in başka yerlerinde (at'ime 42, VI, 211; edeb 79, VII, 101; edeb 89, VII, 106) Buhârî, Müslim (sıfatu'l-munâfikîn no 63-4, s 2164-6) ve Tirmizî (no 2867) tahrîc ettiler
243-Sözkonusu rivayetin asl-ı senedi: İsmaîl bin Ca'fer an Abdillah bin Dînâr an İbn Ömer olup, Müslim tarafından (no 63) tahrîc olunmuştur
244-Bu rivayet Mücâhid'in İbn Ömer'den tahrîci ile gelmiştir
Buhârî (at'ime 42, VI, 211) ve Müslim (no 64/2, s 2165) tarafından tahrîc edilmiştir
246-Heysemî'ye göre râvileri güvenilir kimselerdir (Mecma' I, 135)
247-İsnâdında geçen Ebû Bekr ed-Dâhirî, zayıf bir râvidir (Mecma' I, 135)
248-Râvilerinden Abdüsselâm bin Abdilkuddûs, ihticâca layık olamayacak kadar zayıftır (Mecma' I, 136)
249-Zaafın nedeni râvilerinden Mis'ade bin el-Yesa', oldukça zayıf bir râvidir (Mecma' I, 162)
250-Ebû Saîd el-Bakkâl'dan mâdâ diğer râvileri güvenilir kimselerdir Ebû Sâid, ismi Saîd bin el-Merzubân olup üzerinde ihtilaf vardır Şöyle ki el-Fellâs, "hadisi tekolunmuştur"; Buhârî, "hadisi münkerdir"; Ebû Zür'a, "sadûktur, ancak tedlîs yapar" demektedirler (bkz Tergîb I, 123)
251-Râvileri güvenilir kimselerdir (Mecma' I, 161)
252-Râvileri Sahîh râvileridir (Mecma' I, 161)
253-Râvisi Atâ bin es-Sâib'in, ömrünün sonlarına doğru hıfzı bozulmuştur (Mecma' I, 165)
254-Râvileri Sahîh ricâlindendir (Mecma' I, 165)
255-Râvilerinden Mervân bin Sâlim eş-Şâmî'yi Buhârî, Müslim ve Ebû Hâtim zayıf addetmişlerdir (Mecma' I, 125)
256-Asl-ı senedi: Hammâd bin Seleme an Ali bin Zeyd an Evs bin Hâlid an Ebî Hureyre
Bunu Ahmed (II, 405, 508) ve İbnتMâce (no 4172) de tahrîc etmiştir
İsnâdı râvisi Ali bin Zeyd sebebi ile zayıftır
257-Asl-ı senedi: Ümeyye bin Hâlid an İshâk bin Yahyâ bin Talha an İbn Ka'b bin Mâlik an ebîhî
Tirmizî (no 2654), bu hadis tahrîc ettikten sonra: "Bu hadisi ancak bu vecihten bilmekteyiz İshâk, hakkında hıfzı sebebiyle söz söylenmiş kuvvetsiz bir râvidir" demektedir
258-Asl-ı senedi: Alî bin el-Mübârek an Eyyûb es-Sahtiyânî an Hâlid bin Düreyk an İbn Ömer
Tirmizî'nin (no 2655) "hasen garîb" hükmünü verdiği bu hadis, aynı zamanda İbn Mâce (no 258) tarafından da tahrîc olunmuştur
Râvileri güvenilir râvilerdir Ancak Hâlid, İbn Ömer'i işitmemiştir (Feyd VI, 108)
259-Asl-ı senedi: İbnu'l-Mübârek an Yahyâ bin Ubeydillah bin Abdillah bin Mevheb an ebîhî an Ebî Hureyre
Bu hadisi Tirmizî (no 2404) tahrîc etmiştir
260-Dârimî'nin Sünen'inde (I, 101) yer alan hadisin senedi: Abdullah bin Saîd an Abdillah bin Eclah an ebîhî an Mücâhid
261-Asl-ı senedi: Ebû Bişr an Saîd bin Cübeyr an İbn Abbâs Bu hadisi Ahmed (I, 215, 271) ve el-Hâkim (II, 321) tahrîc ettiler Heysemî'ye göre râvileri Sahîh ricâlindendir
262-Heysemî'ye göre ricâli güvenilir kimselerdir (Mecma' I, 185)
263-Münzirî'ye göre isnâdında bir beis yoktur Ayrıca bunu Ebû Ya'lâ, Bezzâr ve Taberânî el-Abbâs'ın hadisinden de tahrîc etmişlerdir (Tergîb I, 130)
264-Asl-ı senedi: Muâviyetu'n-Nasrî an Nehşel ani'd-Dahhâk ani'l-Esved bin Yezîd an Abdillah
İbn Mâce'nin (no 257, 4106) tahrîc ettiği bu hadisin isnâdında yer alan Nehşel b Saîd, münker hatta uydurma hadisler rivayet eden bir şahıstır Her ne kadar bu nedenle hadis zayıf olmakta ise de İbn Ömer'in rivayetinden sahih bir senedle gelen bir şahidi vardır ki bunu el-Hâkim Müstedrek'inde (II, 443; IV, 329) tahrîc etmiştir
265-Senedi şöyledir: Muh b es-Sabbâh ani'l-Velîd b Müslim an Yahyâ b Abdirrahman el-Kindî an Ubeydillah b ebî Bürde an İbn Abbâs
İbn Mâce'nin (no 255) tahrîc ettiği bu hadisin isnâdı hakkında bu kitabın Zevâid'ini hazırlamış olan Bûsirî: "İsnâdı zayıftır, Ubeydullah'ın ise hâli bilinmemektedir"; Münzirî ise: "Râvileri güvenilir kimselerdir" (Tergîb I, 117) demektedir
266-Dârimî'nin (I, 49) tahrîc ettiği bu mevkûf hadisin isnâdı şöyledir: Abdullah b Sâlih ani'l-Leys an Yezîd b ebî Habîb an Amr b el-Eşca' an Ömer
267-Dârimî'nin (I, 46) tahrîc ettiği bu mevkûfun isnâdı: Amr b Avn an Hâlid b Abdillah an Atâ ani'ş-Şa'bî an İbn Mes'ûd
268-Senedi: Müslim b İbrâhîm an Hammâd b Zeyd el-Minkârî an ebîhî an İbn Ömer
Bunu Dârimi, Sünen'inde (I, 50) tahrîc etmiştir
269-Ricâli güvenilir kimselerden oluşan hadisin asl-ı senedi: Hammâd b Zeyd an Eyyûb an Ebî Kılâbe an İbn Mes'ûd
Dârimî (I, 54) tahrîc etmiştir
270-Asl-ı senedi: ez-Zührî an Amîr b Sa'd an ebîhî Bu hadisi Ahmed (I, 176, 179), Buhârî (i'tisâm 3/1, VIII, 142), Müslim (fadâil no 132-3, s 1831-2) ve Ebû Dâvud (no 4610) tahrîc ettiler
271-Sahih olan bu hadisin tarikleri çoktur Bunu Ebû Hureyre'den Saîd b el-Müseyyeb, Ebû Seleme, Ebû Sâlih, el-A'rec, Hammâm b Münebbih gibileri rivayet etmişlerdir
Buhârî (i'tisâm 2, VIII, 142) ve Müslim (fadâil no 130, s 1830-1) tarafından tahrîc edilmiştir
272-Bu hadis, Ebû Hureyre'den muhtelif tariklerle tahrîc olunmuştur Bu metnin asl-ı senedi: Eyyûb an Muh b Sîrîn an Ebî Hureyre'dir
Müslim (îmân no 212-3, s 119) tahrîc etmiştir
274-Asl-ı senedi: Hişâm b Urve an ebîhî an Ebî Hureyre
Bu tarikten Buhârî (bed'ul-halk 11/7, VI, 92), Müslim (îmân no 212, s 119) ve Ebû Dâvud (no 4721) tahrîc etmiştir Bu hadisi Yezîd bin el-Esamm tarikiyle Müslim de (îmân no 216, s 121) tahrîc etmiştir
275-Asl-ı senedi şöyledir: Utbe bin Müslim mevlâ benî Teym an Ebî Seleme an Ebî Hureyre
Ebû Dâvud (no 4722) tahrîc etmiştir
278-Ricâli güvenilir kimselerdir (Mecmâ' I, 158)
279-Râvilerden Muh b Ömer er-Revî'yi Ebû Dâvud ve Ebû Zür'a zayıf addetmiş, İbn Hibbân ise onu güvenilir râviler arasında zikretmiştir (Mecma' I, 159)
280-İsnâdı hakkındaki bu bilgiyi Heysemî vermektedir (Mecma' I, 160)
281-İsnâdı hakkında Heysemî şunları söylemektedir: "Karîne dışında tüm râvileri güvenilir kimselerdir Zehebî: "Ondan rivayet hususunda kardeşinin oğlu Mûsâ b Ya'kub teferrüd etmiştir" demektedir (Mecma' I, 156)
282-Râvilerinin tümü güvenilir kimselerdir Ancak, İbrâhîm, İbn Mes'ûd'a yetişememiş olduğu için isnâdında kopukluk vardır (Mecma‘ I, 156)
283-Hadisin senedi şöyledir: Ebû'n-Nu'mân an Hammâd b Zeyd an Yezîd b Hâzım an Süleymân
Dârimî (I, 54) rivayet etmiştir
284-Heysemî'ye göre ricâli Sahîh ricâlidir (Mecma' I, 179)
285-İsnâdı şöyledir: Saîd b Süveyd an İbn ebî'r-Ricâl ani'l-Evza'î an Abde bin ebî Lubâbe an İbn Amr
Bûsirî'ye göre İbn Mâce'nin (no 56) şeyhi Saîd sebebiyle isnâdı zayıftır Ancak bu hadisi Bezzâr da tahrîc etmiş, Heysemî'ye göre ihtilâflı râvisi Kays bin er-Rebî‘ sebebiyle isnâdı, İbnu'l-Kattân'ın kavlince hasendir (Mecma‘ I, 180)
286-İsnâdı şöyledir: Muh b Ahmed b ebî Halef an Yahyâ bin Süleym an Dâvud b ebî Hind an İbn Sîrîn
Dârimi (I, 65) tahrîc etmiştir
287-Ricâli, Heysemî'ye göre güvenilir kimselerdir (Mecma‘ I, 183)
288-Dârimî'nin (I, 57) tahrîc ettiği bu mürsel hadisin isnâdı şöyledir: İbrâhîm b Mûsâ an İbni'l-Mübârek an Saîd b ebî Eyyûb an Ubeydillah bin ebî Cafer
289-Dârimî'nin (I, 154) tahrîc ettiği bu mevkûf hadisin isnâdı şöyledir: Ahmed b Humeyd an İbni'l-Mübârek an Ma'mer an Simâk b el-Fadl an Vehb b Münebbih ani'l-Hakem
290-Tirmizî'nin (no 2714) tahrîc ettiği bu hadisin isnâdı: Kuteybe an Ubeydillah b el-Hâris an Anbese an Muh b Zâdân an Ümmü Sa'd an Zeyd şeklinde olup isnâdı hakkında şu hükmü vermiştir: "Hadis, bu vecihten garîbtir; zayıf bir isnâdı vardır; Anbese ile Muh b Zâdân iki zayıf râvidirler"
İbnü'l-Cevzî, daha da aşırı giderek, bu hadis hakkında "uydurmadır" hükmünü vermiştir İbn Hacer ise onun bu iddiasını iki ayrı tarikten olmak üzere İbn Asâkir'in tahrîci olduğunu ileri sürerek reddetmiştir (Feyd IV, 255)
291-Hadisin asl-ı senedi: Şebbâbe an Hamza an Ebî'z-Zübeyr an Câbir
Tirmizî (no 2713), bu hadisin isnâdı hakkında münker hükmünü vermiştir Buna sebep, Hamza bin Amr an-Nasîbî'nin zayıf bir râvi oluşudur
292-Râvileri, Kays b er-Rebî‘ dışında güvenilir kimselerdir Kays ise, Sevrî, Şu'be ve diğerleri tarafından güvenilir addedilmiş, başkaları tarafından ise zayıf görülmüştür (Mecma' VIII, 98)
293-İsnâdında hakkında ihtilâf vâki olan Seleme bin el-Ebreş adında bir râvi vardır Onu Buhârî, İbnü'l-Medînî ve Ebû Zür'a'nın zayıf saymasına karşılık, İbn Maîn ve Ebû Hâtim tarafından güvenilir addedilmiştir (Mecma' I, 153)
294-Asl-ı senedi: Süfyân b Uyeyne an Abdilmelik b Umeyr an Abdirrahman b Abdillah b Mes'ûd an ebîhî (no 2658) ve Şu'be an Simâk an Abdirrahman an ebîhî (no 2657) şeklinde Tirmizî'de yer alan hadis hakkında müellif "hasen sahîh" hükmünü vermiştir
295-Asl-ı senedi şöyledir: Hassân b Atiyye an Ebî Kebşe an İbn Amr
Bu hadisi Ahmed (II, 159, 202, 214), Dârimî (I, 136), Buhârî (enbiyâ 51/9, IV, 145), Tirmizî (no 2669) ve Taberânî Mu'cemu's-sağîr'de (I, 166) tahrîc ettiler
296-Bu lafız Buhârî'ye ait (buyû‘ 1/1, III, 2) olup aslı senedi şöyledir: Şuayb ani'z-Zührî an Saîd ve Ebî Seleme an Ebî Hureyre
Bu tarikten ayrıca Ahmed (II, 240, 374) ve Müslim (fadâilu's-sahâbe no 2492, s 1940) tahrîc ettiler
297-Bu rivayetin asl-ı senedi: ez-Zührî ani'l-A'rec an Ebî Hureyre
Bu tarikten tahrîc edenler: Buhârî (ilm 42/1, I, 37; hars ve'l-müzârâ 21/2, III, 74; i'tisâm 22/2 VIII, 158), Müslim (fadâilu's-sahâbe no 159, s 1939) ve İbn Mâce (çok kısa olarak, No 262) tahrîc ettiler
298-Bu rivayetin asl-ı senedi: İbn ebî Zi'b an Saîd el-Makburî an Ebî Hureyre
Bunu Buhârî (amel fi's-salât 18/3, II, 65) tahrîc etmiştir
299-Buhârî'nin tahrîc ettiği (ilm 42/4, I, 38) bu hadisin asl-ı senedi: İbn ebî Zi'b ani'l-Makburî an Ebî Hureyre'dir
300-Bu hadis, Buhârî tarafından "muallak" olarak yani isnâdsız irâd edilmiştir (Sahîh ilm 10, I, 25) Ancak Dârimî, bu sözü, daha büyük bir metinle (I, 136-7) ve şu isnâdla tahric etmiştir: Abdülvehhab bin Saîd an Şuayb bin İshâk ani'l-Evzaî an Ebî Kesîr an ebîhî an Ebî Zerr
301-Asl-ı senedi şöyledir: Süleyman b Bilâl an Rebîa b ebî Adirrahman an Abdilmelik b Saîd b ebî Süveyd an Ebî Humeyd ve Ebî Useyd
Ahmed (III, 497; V, 425) tarafından tahrîc olunmuştur Heysemî'ye göre râvileri Sahîh ricâlidir (Mecma' I, 150)
302-Dârimî'nin Sünen'inde (I, 67) tahrîc ettiği hadisin senedi: Mervân b Muh an Saîd an Rabîa bin Yezîd an Muâz
303-Bu hadisi Diyâü'l-Makdisî de el-Muhtâre'sinde tahrîc etmiştir Heysemî'ye göre isnâdında Sâlih bin Hilâl adlı hâli Ebû Hâtim'e göre mechûl olan bir râvi vardır Ancak onun techîlinde ihtilâf vardır Buna göre hasen mertebesine yükselmektedir (Feyd I, 388)
304-Ricâli Sahîh ricâlindendir (Mecmâ' I, 154)
305-Kezâ bunun da ricâli Sahîh ricâlinden olup İmam Ahmed (IV, 283) tarafından Muâviye b Hişâm an Süfyân an Ebî İshâk ani'l-Berâ isnâdı ile tahrîc olunmuştur
306-Heysemî: "Ne Ya'kub ne de babasını zikreden birisini görmedim" demekle râviler hakkanda bilgi edinemediğini zikretmektedir (Mecma' I, 154)
307-Adı geçen Ebû Râşid Mevlâ benî Âmir'i zikreden birisini görmediğini Heysemî söylemektedir (Mecma' I, 154)
309-Taberânî, bu hadisi üç Mu'cem'inde tahrîc etmiştir M el-Evsat ve M es-Sağîr'in isnâdı hasen olup, râvileri güvenilir kimselerdir Her ne kadar bazıları hakkında cerh ve tadîl yönünden ihtilaflar vâki olduysa da bunlara pek zararlı değildir (Mecma' I, 149)
310-Râvilerinden birisi olan Bukeyr b Ma'rûf hakkında ihtilaf vardır Onun hakkında Buhârî "atın onu!"; Ahmed bir rivayette "zayıf" diğerinde "güvenilir"; İbn Adî ise "Umarım ki bir beis yoktur" demektedir (Mecma' I, 164)
311-Kerd-s dışındaki râvileri Heysemî'nin verdiği bilgiye göre güvenilir kimselerdir Kerd-s'u İbn Hibbân güvenilir râviler arasında zikretmekte, Ebû Hâtim ise "ona dikkat edilmesi gerekir" demektedir (Mecma' I, 191)
312-Râvileri güvenilir kimselerden oluşmuştur (Mecma' I, 165)
313-İsnâdı içinde geçen Gıyâs b İbrâhim adlı râvi, oldukça zayıftır (Mecma' I, 166)
314-Râvilerinden Sâlih bin ebî'l-Ahdar, zayıf olmasının yanısıra, hadisi yazılıp rivayet olunan râvilerden biridir (Mecma' I, 171)
315-Asl-ı senedi: Hemmâm an Zeyd b Eslem an Atâ b Yesâr an Saîd olan hadisin metni şöyle devam etmektedir: "Benden hadis naklediniz! Bir mahzur yoktur Benim aleyhime yalan uyduran, cehennemdeki yerine hazırlansın"
Bu hadisi Müslim (Zühd no 72, s 2298-9) tahrîc etmiştir
316-Ricâli güvenilir râvilerden oluşmuştur Ancak isnâdında bir yerinde "vicâde" yolu ile rivayet gerçekleşmiştir (Mecma' I, 152)
317-Asl-ı senedi: Ubeydullah bin el-Ahnes ani'l-Velîd bin Abdillah bin ebî Muğîs an Yûsuf bin Mâlik an İbn Amr şeklinde olan hadisi Ebû Dâvud tahrîc etmiştir (no 3646)
318-Asl-ı senedi: Halîl bin Murre an Yahyâ bin ebî Sâlih an Ebî Hureyre
Bunu tahrîc eden Tirmizî (no 3666), daha sonra isnâdı hakkında şu bilgiyi vermektedir: "Bu hadisin isnâdı "düzgün" değildir Muh b İsmaîl el-Buhârî'yi ‘Halîl bin Murre hadiste münkerdir' dediğini işittim"
319-Asl-ı senedi: Amr b Dînâr an Vehb b Münebbih an ahîhî (Hemmâm b Münebbih) an Ebî Hureyre
Bu hadisi Buhârî (ilm 39/4, I, 36) ve Tirmizî (no 2668) tahrîc ettiler
320-Asl-ı senedi: İbn ebî'z-Zinâd an ebîhî an Hârice b Zeyd b Sâbit an ebîhî
Bunu muallak olarak Buhârî (ahkâm 40, VIII, 120), Ebû Dâvud (no 3645) ve Tirmizî (no 2715) tahrîc ettiler
321-Müslim'in (mukaddime no 7/7, s 13) tahrîc ettiği bu mevkûf hadisin isnâdı şöyledir: Dâvud b Amr ed-Dabbî an Nâfi b Ömer an İbn ebî Müleyke an İbn Abbâs
322-Bu haber Buhârî'nin Sahîh'inde muallak yani isnâdsız olarak yer almıştır (ilm 34, I, 33)
323-Bu hadisin metni "ilim hadisi" diye meşhur olmuştur Asl-ı senedi: Urve b ez-Zübeyr an İbn Amr'dır Bazı tariklerinde Âişe ile birlikte bir kıssa da anlatılmaktadır
Bu hadisi Ahmed (II, 162, 190, 203), Dârimî (I, 77), Buhârî (ilm 34/2, I, 33; i'tisâm 8/1, VIII, 148), Müslim (ilm no 13, s 2058), Tirmizî (no 2652) ve İbn Mâce (no 52) tahrîc ettiler
324-Asl-ı senedi: Muâviye b Sâlih an Abdirrahman b Cübeyr b Nüfeyr an ebîhî an Ebî'd-Derdâ olan hadisi tahrîc eden Tirmizî (no 2653) isnâdı hakkında şunları söylemektedir: "Bu hadis hasen garîbtir Muâviye b Sâlih de ilim ehli katında güvenilir bir râvi olup, hakkında Yahya b Saîd el-Kattân'dan başka menfî söz söyleyen birisini tanımıyoruz Kimileri bu hadisi Abdurrahman b Cübeyr b Nüfeyr an ebîhî an Avf tarikiyle rivayet etmişlerdir"
325-Heysemî isnâdında Zührî'den rivayette bulunan Muh b Abdilmelik hakkında Bezzâr'ın "mütabaât olunmayan hadisler rivayet eder" suçlamasını nakletmiştir (Mecma' I, 201)
326-Hadisin asl-ı senedi: İbn Lehî'a an Zebbân an Sehl b Muâz b Enes an ebîhî
Ahmed'in Müsned'inde (III, 439) tahrîc ettiği bu hadisin isnâdında yer alan İbn Lehîa ve Zebbân, hakkında ihtilaf olan râvilerdir
327-Asl-ı senedi: Rib'î an Alî
Bu hadisi Ahmed (I, 83, 123, 150), Buhârî (ilm 38, I, 35), Müslim (mukaddime No 1, s 10), Tirmizî (no 2660) ve İbn Mâce (no 31) tahrîc ettiler
328-Bu hadisin asl-ı senedi: Alî b Rebîa ani'l-Muğîre Bu hadisi Buhârî (cenâiz 34, s 643-4) ve Tirmizî (no 1000) tahrîc ettiler Hadisin metni aslında ölüye ağıt yakmanın zemmi hususundadır Sadece Buhârî ve Müslim'in ilk rivayetinde yukarıdaki sözkonusu bölüm ziyâde olarak geçmektedir
329-Bezzâr'ın ricâli Sahîh ricâlidir Hadisin asl-ı senedi Âsım an Zir an İbn Mes'ûd olup "li-yudille bihi'n-nâs" ibâresi olmaksızın Tirmizî (no 2659) tarafından tahrîc olunmuştur (Mecma' I, 144)
330-İsnâdında geçen Atâ b es-Sâib hakkında ihtilaf vâki olmuştur Ahir-i ömründe hıfzı bozulduğu için hakkında menfî sözler sarfedilmiştir Buhârî ve Tirmizî, metnin sonunda geçen merfû- hadis kısmını Ebû Kebşe'nin İbn Amr'dan rivayeti ile tahrîc etmişlerdir (Mecma' I, 146)
331-Müslim'in (mukaddime no 3, s 10) tahrîc ettiği bu hadisin senedi şöyledir: Züheyr b Harb an İbn Uleyye an Abdilazîz b Suheyb an Enes Bu hadisi Buhârî (ilm 38/3, I, 35) Abdülvâris kanalıyla Abdülazîz'den rivayet etmiştir
332-Asl-ı senedi: Şu'be an Câmi' b Şeddâd an Âmir bin Abdillah bin ez-Zübeyr an ebîhî an ceddîhî
Bu hadisi Buhârî (ilm 38/2, I, 35) ve Ebû Dâvud (no 3651) tahrîc ettiler
333-Bu hadisin isnâdı Heysemî'ye göre hasendir (Mecma' I, 148)
334-Müslim'in (mukaddime no 7/7, s 13) tahrîc ettiği bu hadis-i mevkûfun asl-ı senedi şöyledir: Ebû Âmir el-Akadî an Rebâh an Kays b Sa'd an Mücâhid
335-Râvisi Süveyd bin Abdilazîz sebebiyle isnâdı zayıftır (Mecma' I, 141)
336-Bu hadisi Müslim (mukaddime s 9) ve İbn Mâce (no 39) tahrîc ettiler Asl-ı senedi: Şu'be ani'l-Hakem an Abdirrahman b ebî Leylâ an Semure
Kimileri de bu hadisi Abdurrahman bin ebî Leylâ an Alî tarikiyle (İbn Mâce No 38, 40) tahrîc etmişlerdir
337-Asl-ı senedi Şu'be an Amr b Murre an Abdirrahman b ebî Leylâ an Zeyd olan hadisi İbn Mâce (no 25) tahrîc etmiştir
338-Heysemî'ye göre isnâdını oluşturan râviler güvenilir kimselerdir (Mecma' I, 141)
339-Dârimî'nin tahric ettiği bu mevkûf hadisin senedi (I, 145-6) şöyledir: Ebû Nu'aym an Mis'ar an Amr b Murre an Ebî'l-Bahterî an Ebî Abdirrahman es-Sülemî an Alî
340-Asl-ı senedi: İbrâhim b Yezîd et-Teymî an Amr b Meymûn an İbn Mes'ûd
Bu hadisi Ahmed (I, 452), Dârimî (I, 83), İbn Mâce (no 23), Taberâni (Mu'cemu'l-Kebîr No 86/7) ve el-Hâkim (I, 111) tahrîc ettiler İsnâdı Bûsirî'ye göre sahihtir
341-Lafız İbn Mâce'ye aittir Asl-ı senedi ise şöyledir: eş-Şa'bî an Karaze b Ka'b an Ömer
Bunu iki ayrı tarikle Dârimî (I, 85) ve İbn Mâce (no 28) tahrîc ettiler
342-Heysemî, isnâdında geçen Hilâl el-Vezzân hakkında malumat edinemediğini söylemektedir (Mecma' I, 147)
343-İsnâdında adı geçen Mahfûz b Meys-r'u irâd eden İbn ebî Hâtim, hakkında cerh ve ta'dil açısından bir şey zikretmemiştir (Mecma' I, 149)