İlk Türk Devletlerinde Devlet Anlayışı

İlk türk devletlerinde devlet anlayışıyla alakalı kafanıza takılan sorular varsa tüm soruların cevaplarını bu yazımızdan öğrenebilirsiniz Umarız yardımcı olabilmişizdir





Türk devletlerinin göçebe yaşam tarzına sahip olmasına rağmen hızlı bir şekilde teşkilatlanması nedeni ile birçok devlet kurmuşlardırBöylece devlet yıkılsa bile hızlı bir şekilde yenisini kurmuşlardır İlk Türklerde ülke hanedanın ortak malı sayılması, hanedan üyeleri arasında kavgalara yol açardıAma bu kavgaların iyi yönü olduğu gibi kötü yanları da oluyorduİyi yanı bu çekişmelerde iyi olanın ülkeyi yönetmesiydiFakat kötü tarafı bu kavgaların yönetimde yardımcı olan hanedan üyeleri ile çekişmenin yönetime zarar vermesiydi


Güçlü olan kişinin devletin başına gelmesi ile şad ünvanını yani hükümdarlık ünvanını alırdıŞadın hükümdar olarak görevi ülkeyi birlik ve baraberlik içinde tutmak, halkın barış ve huzurunu sağlamaktıŞada bu gücünü tanrı tarafından verildiğine inanılıyorduHükümdara devleti yönetmenin tanrı tarafından verildiği inancına ‘kut’ denilmektedirKut babadan oğula geçmektedir


İlk Türk devletlerinde devlet ikili şekilde yani doğu ve batı olarak yönetilmiştirSağ kısmı şad, sol kısmı ise yabgu yönetirdiBu iki yönetici arasında uyum hakimdi fakat esas yönetim şadın olduğu bölge idi


Türklerde hükümdarlığın belirli sembolleri vardıBunları görelim şimdi


- Otağ ( Çadır )


- Tuğ ( Sancak )


- Bayrak


- Taht


- Ferman


- Para bastırma gibi sembolleri vardı


Hükümdarların ayrıca şad haricinde kullandığı sembolleri vardıBunlar;

• Şanyü
• Kağan
• Hakan
• Han
• Yabğu
• Tan-hu gibi ünvanlar kullanmışlardır

İlk Türk devletlerinde yönetimde hükümdar eşide görev almıştırHükümdar eşine hatın denirdi ve Hatun hükümdar yardımcısıdır Hatun meclis toplantılarına da katılırdıBu Türk devletlerinde kadına önem verildiği ve kadının toplumda üst düzeyde görev aldığı görülmüştür


Yönetimde meclis denilen kurultayın olması demokratik bir yapı olduğunu gösterir Meclise toy, kurultay ve kengeş gibi isimler verilmiştirToy meclisinde devlet kararları alınırdı ve hükümdar başkanlık ederdiBazen hükümdarın kararlarının red edildiği görülmüştür Çünkü hükümdarında uyması gereken kurallar vardı herkes töreye uymak zorundaydı


Yazan : Yener BERKTAŞ