Taşikardi Nedenleri |
07-27-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Taşikardi NedenleriTaşikardi nedir, nedenleri ve hakkındaki önemli bilgilerin neler olduğunu ayrıntılı olarak öğrenmek istiyorsanız uzmanların yapmış olduğu açıklamalardan faydalanabilirsiniz Taşikardi kalp ritminin dinlenme sırasında normal olarak ulaşacağı üst sınırı aşan bir hız kazanmasıdır Sinüs taşikardisi ? Sinüs taşikardisi normal bir fizyolojik durumdur Gün boyunca farkına bile varılmadan ortaya çıkabilir Vücudun değişen koşulların yarattığı gereksinimlere, uyum gösterme yeteneği vardır Taşikardi bu amaçla sık sık devreye girer Örneğin, önemli ölçüde kas gücü gerektiren işler sırasında nabız atışının hızlandığını hemen herkes bilir Kasları çalıştıran bir iş yaparken enerji gereksinimi artar Bu da ancak kaslara yeterli miktarda oksijen gitmesiyle karşılanabilir Daha çok oksijen, daha çok kanı, daha çok kan da kan akımının hızlanmasını gerektirdiğine göre, dolaşımı sağlayan motorun, yani kalbin atımlarını sıklaştırarak çalışmasını hızlandırması gerekir Aynı durum bir sure uzandıktan sonra ayağa kalkınca da ortaya çıkar Heyecan anında kalp atımlarının hızlanması ruhsal yapıdaki değişikliği çok doğru ve açık biçimde ortaya koyduğu için ?kalp çarpması?, bütün ?aşk? romanlarında en sık kullanılan olgulardan biridir Kalp atımlarında bu tür hızlanma doğrudan sempatik sinir sisteminden kaynaklanır Duyulan heyecanın beyinde yarattığı özel durum sempatik sinirleri uyanr Bu sinirler de kalp atımlarını hızlandırır Kalp atımlarının hızlanması, hareket artışı durumunda vücudun gereksineceği oksijeni de sağlar Ama ister güç harcama, isterse heyecan duyma olsun gelişen bu durumlar karşısında insanların verdiği tepki hep aym değildir Özellikle fiziksel güç harcamaya alışkın bir kişinin kalp atımlanndaki artış, böyle bir enerji harcamaya alışık olmayan kişilerdekinden çok daha azdır Kalp ritmi kahve ve alkol tüketimine ya da aşın sigara içmeye bağlı olarak da hızlanabilir Daha önceki durumlarda kalp atım düzeninin hızlanmasından şikâyet edenler bu uyarıcı maddelere karşı da aşırı duyarlılık gösterirler Taşikardi bazen gerçek bir hastalık belirtisi olarak da ortaya çıkar Vücut sıcaklığı 37°C?yi aştığı durumlarda, her bir derecelik yükselme sonucu kalp ritminde ortalama 10 atımlık artış olur Özellikle büyük kanamalardan sonra gelişen şoklarda taşikardi en tipik belirtilerdendir Aynı belirti tiroit bezinin aşın çalışmasında da (hipertiroidizm) görülür Ama ritim artışları aşamalı olarak ortaya çıkar Önce dakikada 60-90 atım arasında değişen ritim, giderek dakikada 180 atıma kadar yükselir Bu artış genellikle bir rahatsızlık yaratmamasına karşılık, bazen çarpıntı ve ?yüreğin ağza gelmesi? biçiminde açıklanan durumlara yol açabilir Özetlemek gerekirse, sinüs taşikardisi enerji açığı bulunan organizmaya önemli bir destek, anlaşılması kolay bir belirti, bazen de kahve ve tütün gibi bir alışkanlığın yol açtığı uyarıya verilen aşın bir tepkidir Uyancı maddelerin alımını azaltmak, ruhsal ve fiziksel zorlanmalardan uzak bir yaşam sürmek duyulan rahatsızlıklan kesin biçimde giderir Birçok insanın sandığının tersine ?çok çalışan? kalp daha çok yıpranmaz Ama taşikardi başka belirtilerle birlikte ortaya çıktığı zaman üzerinde önemle durulmalıdır Örneğin, bir sindirim sistemi kanamasının ilk fark edilen bulgusu shıüs taşikardisi olabilir Sinüs taşikardisinin en belirgin özelliği aşamalı olarak ortaya çıkması ve kaybolmasıdır Öte yandan, geçici taşikardi ve kulakçık flateri birden ortaya çıkar ve kaybolur Aynca bunlar fiziksel zorlanmaya ve solunuma bağlı olarak ya da kendiliğinden değişiklik göstermez Sinüs taşikardisinde gözyuvarlanna baskı yapılarak vagus siniri uyanldığı sürece kalp atım hızını yavaşlatmak mümkündür Geçici taşikardide ise vagus etkisi hiçbir işe yaramayabileceği gibi, bazı durumlarda belirtileri bütünüyle ortadan kaldırabilir Geçici (paroksismal) taşikardi ? Birden ve nöbetler halinde gelen geçici taşikardi anormal bir durumdur Bazen kalbe ilişkin bir lezyondan kaynaklanabilir Ama çoğu kez bütünüyle sağlıklı kişilerde de görülür Belirli bir neden yokken kalp ritmi birden dakikada 160-180, bazen 200 atıma çıkar Bundan sonra dinlenme ya da daha çok hareketlenme kalp ritmini değiştirmez ve dakikalar ya da saatlerce süren taşikardi başladığı gibi birden son bulur Ritim hızlanmasının birden başlaması, dinlenirken bile ortaya çıkabilmesi, fiziksel ya da ruhsal nedenlere bağlı olması, nöbetler sırasında kalp atım hızının hiç değişmemesi geçici taşikardiyi sinüs taşikardisinden ayıran başlıca özelliklerdir Geçici taşikardi hiçbir yakınmaya yol açmayabilir Ama bazen belirgin biçimde rahatsızlık yaratır Nöbet, tanımlanması oldukça güç olan ?kalpte sıkışma? duygusuyla başlayabilir Daha sonra kalp ritminin hızlandığı fark edilir Atımlar çok sıksa ya da bu durum zaten sağlıksız bir kalpte ortaya çıkmışsa, diyastolun (dolum) çok kısa sürmesinden ötürü kalp az miktarda kanla dolar ve bunun sonucu olarak her sistolde büyük dolaşıma pompalanan kan miktarı azalır Kalp ritminin hızlanması bile yeterli kan miktarım karşılayamaz Dokulara gelen oksijenlenmiş kan azdır Kalbin oksijen azlığına verdiği tepki ağrı ya da sol göğüs yansında algılanan bir sıkışma biçiminde ortaya çıkar Baş dönmesi, sersemleme ve bulanık görme beynin; soğuk ter atma, bulantı ve soluma güçlüğü vücudun öbür bölümlerinin tepkisinden kaynaklanır Nöbetler sırasında idrar yapma miktarı azalır, nöbet sonunda yapılan idrar ise bol ve berraktır Geçici taşikardinin nedenine ilişkin açıklamalar henüz kuramsal düzeydedir Bu kuramlardan birine göre, kulakçıkta sinüs-kulakçık düğümünden daha hızlı ve birden elektrik uyarısı yayabi-len bir bölge vardır Bu bölge sinüs-kulakçık düğümünün belirleyici etkisini ortadan kaldırıp onun yerine geçer Kalp kasını oluşturan her lif kendiliğinden ve düzenli olarak belirli bir elektriksel düzeyde hem kendisini, hem de bütün kalp kasını uyarabilme özelliğine sahiptir Bu sayede elektrik uyansı bütün kalp kası lifleri boyunca yayılır Sinüs-kulakçık düğümünün duyarlılığı öbür bölgelere göre daha baskın olduğu için, elektrik uyansına daha Önce tepki verir ve elde ettiği önceliğin sağladığı düzen sayesinde kalp ritmini belirler Ama herhangi bir nedenle kalp kasının bir bölgesinden daha hızlı ritimde uyanlar çıkacak olursa, kalp bu yeni merkezin yönetimi altında daha hızlı çalışacaktır Bu bölgenin elektrokardiyogramda yarattığı değişikliklerle saptanabilecek taşikardiler kanncıküstü taşikardisi ve karıncık taşikardisi olmak üzere iki grupta incelenir Kanncıküstü taşikardisi gençlerde, karıncık taşikardisi yaşlılarda daha sık görülür Buraya kadar açıklandığı gibi, kalp ritmini belirleyen yeni bir merkezin ortaya çıkması, taşikardi mekanizmasını açıklayan kuramlar arasında en yaygm kabul görenlerden biridir Taşikardide kalp ritmini belirleyen yeni bir merkezia niçin ve nasıl meydana geldiğine ilişkin olarak da farklı görüşler vardır Bazılarına göre bu merkez damar sertliği ya da romatizmaya bağlı olarak ortaya çıkar Bazılarına göre ise kalp kasındaki bir lezyondan kaynaklanan Örselenmiş bir bölge söz konusudur Ama özellikle gençlerde son derece ayrıntılı yapılan incelemelerde bile kalbin bütünüyle normal, organizmanın da son derece sağlıklı olduğu görülebilir Bu durumdaki kişilerde nöbet sırasında bile çok az belirti ortaya çıkarOlguların yüzde 60-70′inde, başlayan nöbeti durdurabilecek bazı Önlemler alınabilir Bu önlemler hekimin olguya göre belirlediği öneriler doğrultusunda ve gerektiği durumlarda uygulanır Örneğin gözyuvalanna basınç uygulanabilir Bunun için hasta bir yere uzanır Gözler aşağı bakar konumda ve kapalıyken gözkapaklanna kalp ritmi normale dönünceye değin giderek artan baskı uygulanır Ama çok tehlikeli olduğu için hekimlerin bile uygulamaktan kaçındığı bu yöntem ani kalp durmalarına yol açabilir Kusma refleksi uyanlarak iyi sonuçlar alınmaktadır Bu refleks parmağın boğaza sokulmasıyla uyarılır Aynca karın kaslan dışkılama yapılıyormuşça-sına kasılır ya da küçük yudumlar halinde su içilirken soluğun olabildiğince tutulmasına çalışılır Şahdamanna uygulanacak basınç da çok etkili sonuç verebilir Nabız sayılarak yapılması gereken bu uygulama ritmin normale dönmesiyle hemen kesilir Basmç sürerse kalp gereğinden çok yavaşlayabilir ve sonunda görme bulanıklaşır ya da bilinç yitirilir Dolayısıyla hastanın kesinlikle kendi başına bu tür yöntemleri denememesi gerekir |
|