Bronşektazi Nedir? Tedavisi

Bronşektazi hastalığının ne olduğu ve tedavisiyle ilgili merak ettiğiniz yada edebileceğiniz bilgilerin tamamına bu yazımızdan ulaşabilir, sorularınıza yanıt bulabilirsiniz




BRONŞEKTAZİ: Tanım, Teşhis, Türleri, Belirtileri ve Tedavisi


Bronşektazi : Nefes borusundan akciğerlere havayı ileten bronşların dallarında (2mm'den geniş çaplı olan bronşların) duvar harabiyeti nedeni ile geri dönüşümsüz genişleme olarak tanımlanır


Buna yol açan genellikle geçirilmiş akciğer enfeksiyonlarıdır Özellikle çocukluk çağında ağır geçirilen kızamık, boğmaca; bunun dışında geçirilen zatürre, akciğer tüberkülozu sonrasında akciğerlerin o bölümünde bronşlarda genişleme, bronş duvarında bozulma, harabiyet olur Enfeksiyon hastalıkları dışında bronşlarda daralma veya tıkanmaya neden olan her türlü hastalık, tıkanan bölümün arkasında yine enfeksiyona yol açarak bronşektazi gelişimine zemin hazırlar Örneğin çocuklarda yabancı cisimlerin soluk borusuna kaçırılması, daha çok erişkinlerde bronş içi tümörler, bronş içi tüberküloz hastalığı bronşlarda tıkanmaya yol açarak hastalığın ortaya çıkmasına neden olurlar


Bunların dışında daha az oranda da doğumsal bir hastalık olarak da bronşektazi görülebilir


Bronşektazi radyolojik görünümleri ve otopsi bulgularına göre 3 sınıfa ayrılmıştır
Silendirik bronşektazi : Bronş enine kesit çapı artmıştır yani bronş basitçe genişlemiştir


Variköz bronşektazi : Bronşların aynı bacaklarda görülen varisli damarlar gibi hem genişlemiş hem de duvarları düzensiz hale gelmiştir


Kistik bronşektazi : Bronşlar yapısal özelliklerini tümüyle kaybederek balon gibi yuvarlak kistik yapılar haline gelmiştir


Bronşektazi'nin Belirtileri


Öksürük ve balgam çıkarma en sık görülen bulgudur Öksürüğün şiddeti ve balgamın miktarı bronşektazinin yaygınlığına (akciğerin ne kadarını tuttuğuna) ve bronşektazinin tipine göre değişir


Genişlemiş ve yapısal özelliklerini kaybetmiş bronşlar akciğerin savunma sistemini zayıflatarak sık sık enfeksiyonlara neden olurlar Bu bozuk alana mikropların yerleşmesi kolay olacağından bronşektazisi olan kişiler akciğer enfeksiyonlarına sık yakalanırlar Diğer insanlarda basit üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan virus ya da bakteriler, bronşektazi hastalarında akciğer enfeksiyonlarına sebep olur


Bronşektazi ne kadar yaygınsa hasta o kadar sık rahatsızlanır Enfeksiyon dönemlerinde ateş, balgam miktarında artma, balgamın iltihaplı sarı-yeşil görünüm kazanması, kötü kokulu soluk ve kan tükürme gibi belirtiler ortaya çıkar Önlem alınmadığı taktirde sürekli tekrarlayan enfeksiyonlar akciğerlerdeki harabiyeti arttırarak hastalığın ilerlemesine neden olabilir


Yaygın hastalığı olanlarda nefes darlığı, kilo kaybı, böbrek fonksiyonlarında bozulma ve kansızlık görülebilir Yaygın bronşektazisi olan hastalarda parmaklarda çomaklaşma görülebilir


Bronşektazide akciğer grafisi bazı hastalarda hiç bir bulgu vermez Bronşektazinin kesin tanısı ince kesit bilgisayarlı tomografi ile konulur ve tomografi bulgularına göre hastalığın tedavisi planlanır




Bronşektazi'nin Tedavisi


Bilgisayarlı tomografide bronşektazik değişiklikler her iki akciğerde yaygın olarak görülüyorsa, ilaç tedavisi ve akciğerleri korumaya yönelik tedbirler uygulanır


Bu hastalarda enfeksiyon ataklarının olduğu dönemlerde antibiyotikler mutlaka kullanılmalıdır Bunun dışında balgamı sulandırıcı ve rahat balgam çıkarılmasını sağlayan şuruplar, balgamla kanama varsa istirahat ve kanamaya yönelik tedaviler uygulanmalıdır




Öksürükle kanama olduğunda hasta sıcak bir şey yiyip içmekten kaçınmalıdır Ciddi kanaması olan ve hastalık yaygınlığı nedeniyle cerrahi girişim düşünülmeyen olgularda kanamanın durdurulmasına yönelik olarak kanayan damarın tıkanmasına yönelik (bronşial arter embolizasyonu gibi) radyolojik girişimsel tedavi yöntemleri uygulanır Bu yöntemde bilgisayarlı tomografi cihazı rehberliğinde kanayan bronşun atardamarına bir kateter ile girilerek buraya atardamarın tıkanmasına neden olan bir madde enjekte edilir




Belirli bir bölgede sınırlı bronşektazide ise; ciddi ve hayatı tehdit eden kanama, sürekli bol miktarda balgam çıkarma, sık tekrarlayan enfeksiyonlar söz konusu ise; yani hastanın hayati tehlikesi varsa ya da yaşam kalitesi bozulmuş ise cerrahi girişim uygulanır, ameliyatla bronşektazili bölge çıkarılır Ancak fazla yakınmaya neden olmayan sınırlı bronşektazilerde, yaygın bronşektazide olduğu gibi ilaçla tedavi yöntemleri tercih edilebilir


Ayrıca ilaç tedavisi uygulanan hastalara, genişlemiş bronşlar içersinde biriken balgamı çıkartılabilmeleri için uygun postüral drenaj (pozisyona bağlı drenaj=balgam çıkarma teknikleri) öğretilmelidir


Bronşektazi hastalarının takibi çok önemlidir Kalıcı bir hastalık olmasına rağmen, iyi bir tedavi ile enfeksiyon atakları azaltılabilir ve ilerlemesi engellenebilir; ayrıca hastanın yaşam kalitesinin düşmemesi çok önemlidir Hastanın Göğüs Hastalıkları Uzmanı Hekim takibinde olması, sigara içmemesi, grip aşılarını ve zatürree aşılarını düzenli yaptırması gereklidir