Alzheimer Hakkında Herşey

Alzheimer Hastalığını detaylı olarak tanımak ve tüm sorularınıza yanıt bulmak istiyorsanız Alzheimer ile ilgili tüm bilgileri sizler için araştırdığım yazımızda okuyacaksınız

Alzheimer ilk kez Alman bir psikiyatrist olan Dr Alois Alzheimer tarafından 1906 yılında, ölümünden sonra bir kadın hastanın beyninde bulunan anormal topaklar ve yumaklar şeklinde tanımlandı








Bunlar, saptanan ilk Alzheimer hastası olan Auguste D?nin olgu notlarından alıntıdır


ALZHEİMER HASTALIĞININ TANIMI


Alzheimer hastalığı bellek, dil ve mantıklı düşünme de dahil olmak üzere bütün zihinsel yetilerde ilerleyici kötülemeye, gündelik etkinlikleri ve davranışları yerine getirme yetisinde değişikliklerin eşlik ettiği bir hastalıktır


ALZHEİMER HASTALIĞININ BAŞLANGIÇ YAŞI


30?lu yaşlarının sonlarında Alzheimer hastalığına tutulduğu bildirilen bireyler olmakla birlikte, hastalık genellikle 60 yaşından sonra ortaya çıkar3 Araştırmalar beyindeki özgül bazı sinir hücrelerinin dejenere olduğunu ve beynin sözcük anlamında büzüştüğünü göstermiştir Beynin tutulan alanlarına ait işlevler kademe kademe kötüler, ve bellekte (özellikle kısa süreli bellek), yoğunlaşmada, yönelimde, soyut düşünmede bozuklukların yanı sıra kişilik değişiklikleri ortaya çıkar ve önünde sonunda yıkanma ve giyinme gibi gündelik etkinlikleri yerine getirme yetisi kaybolur


BELİRTİLER ve PROGNOZ


Alzheimer hastalığının geniş biçimde tanımlanmış üç evresi vardır, ancak hastalar arasında büyük farklılıklar görülebilir Bu üç evre yaklaşık bir hastalık takvimiyle Şekil 3?te özetlenmiştir Alzheimer hastalığı olan kişilerde zaman içinde beyin işlevlerinde ilerleyici düşme gözlenir ve tanıdan sonra ortalama yaşam beklentisi 7-10 yıldır3


Alzheimer hastalığına yakalanmış ünlüler arasında Maurice Ravel (Bolero?nun Fransız bestecisi), Winston Churchill (İngiliz Devlet Adamı), Iris Murdoch (İngiliz romancı ve felsefeci), Willem de Kooning (Hollandalı ressam), Sugar Ray Robinson (ABD?li orta
sıklet boksör), Ronald Reagan (ABD eski Başkanı ve aktör) ve Charlton Heston
(ABD?li film yıldızı) sayılabilir


Şekil 3: Alzheimer hastalığının ilerleyişi












ALZHEİMER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ


Davranışsal belirtiler
Demanslı hastalarda en sık görülen davranışsal değişiklikler apati ve atıllıktır (hiçbir şey yapma isteği duymama)6 Alzheimer hastalığının bir evresinde, genellikle de hastalık ilerlediğinde, amaçsız gezinme ve saldırganlık gibi sorunlar ortaya çıkar3 Volta atma ve karıştırma (sözgelimi, Alzheimer hastalığı olan kadınlar sürekli çantalarını karıştırıp durabilirler) gibi amaçsız davranışlar Alzheimer hastalığı için karakteristiktir6


Depresyon
Depresyon semptomları Alzheimer hastalığında yaygındır, hastaların yaklaşık %40-50?sinde bunların varlığı bildirilmektedir Hastalarda bilişsel bozulmanın daha az olduğu erken evrelerde daha sık ortaya çıkma eğilimindedirler ve hastalığına karşı bir miktar içgörüsü kalmış olan hastalarda daha sık olabilirler3,7


Ajitasyon
Saldırganlık, kavgacılık, bağırma, hiperaktivite ve disinhibisyon (normal toplumsal sınırların dışına taşan davranışlar) gibi bir dizi davranışsal bozukluğu kapsayan genel bir terimdir Demanslı hastaların %50?ye varan bir oranında, özellikle de hastalığın orta ve ileri evrelerinde ajitasyon görülür8,9


Psikoz
Hastaların küçük bir oranında paranoya, sanrılar ve varsanılar ortaya çıkar Bunlar hastalar ve bakımverenler açısından özellikle sıkıntı verici olabilir ve şiddete yol açabilir Bir çalışmada, olası Alzheimer hastalığı tanısı konmuş hastaların neredeyse yarısında (%435) sanrılar bulunduğu gösterildi10


Alzheimer hastalığında en sık görülen sanrılar kötülük görme tipindedir (birinin kendi peşinde olduğuna ya da onu öldüreceğine inanmak) Alzheimer hastalığında görülen beş tipik sanrı şunlardır:


? insanların bir şeyler çaldıkları
? o evin kendi evi olmadığı
? eşinin (veya bakımveren diğer bir kişinin) yerine başkasının geçmiş olduğu
? terk edilme
? sadakatsizlik


Varsanılar veya gerçekte olmayan şeyler görme veya işitme belirtileri Alzheimer hastalığı olanlarda sıktır ve daha sık olarak görseldir9


Uyku bozukluğu ?uykuya dalma güçlüğü, sık uyanmalar, geceleri dolaşma ve diürnal ritmlerde değişiklikleri içerir Uyku bozuklukları Alzheimer hastalığında yaygındır


ALZHEİMER HASTALIĞI NE KADAR YAYGINDIR?


Alzheimer hastalığı ender bir hastalık değildir Bunama olasılığı yaşla birlikte artar Aşağıda, Şekil 4?te de gösterildiği gibi, Alzheimer hastalığı kadınlarda erkeklerdekine göre daha yaygındır1


Avrupa?daki rakamlar 65 yaş veya üstü kişilerin yaklaşık %5?inde Alzheimer hastalığı bulunduğunu düşündürmektedir Bu rakam 85 yaş ve üstü grupta %20?ye çıkar2


Şekil 4: : 65 yaşında veya daha yaşlı kişilerde Alzheimer hastalığı prevalansı (%)1










Bütün dünyada 18 milyon kişide demans bulunduğu tahmin edilmektedir 2020 yılında bu rakamın 34 milyona çıkmış olacağı öngörülmektedir3 Alzheimer hastalığı olan insanlara ait rakamlar farklı çalışmalarda değişkenlik gösterir; Şekil 5?te 2002 yılında ülkelerdeki tutulum oranları gösterilmektedir


Şekil 5: : Ülkelere göre Alzheimer hastalığı
prevalansı, 2002










Yaşlanan nüfus ve Alzheimer hastalığı
Nüfus progresif biçimde yaşlanmaktadır, bu yüzden giderek artan sayıda insan Alzheimer hastalığının daha yaygın olduğu yaş gruplarına doğru ilerlemektedir 2020?ye gelindiğinde bütün dünyada yaşlıların sayısı bir milyarı aşacaktır5 Avrupa?nın dünyadaki ?en yaşlı? bölge unvanını koruyacağı düşünülmektedir5 Halihazırda yaşlılar nüfusun yaklaşık %20?sini temsil etmektedir ve bunun 2020?de %25?e çıkması beklenmektedir5 Bu da Alzheimer hastalığı olan kişilerin sayısının gelecek 10-20 yıl içinde dramatik biçimde artacağı anlamına gelir


ALZHEİMER HASTALIĞININ NEDENLERİ NELERDİR


Alzheimer hastalığının kesin nedeni bilinmiyor, ancak birçok etmenin hastalığın gelişmesi riskini artırdığı bulundu Bunlar aşağıda Şekil 6?da özetlendi


Alzheimer hastalığında ortaya çıkan nörodejenerasyonun, hipoksi veya iskemi (düşük oksijen veya düşük kan akışı) gibi, beyine yönelik bir saldırıya karşı immün veya inflamatuvar bir yanıt olduğuna ilişkin iyi kanıtlar vardır


Alzheimer hastalığında beyindeki dejenerasyonun bir akut faz tepkisini (bedenin genellikle enfeksiyon veya travmaya tepki olarak hızla başlattığı savunma işlemi) uyardığı düşünülmektedir Bu sitokin denen ve bedenin savunma düzeneklerini uyaran proteinlerde hızlı bir artışa yol açar


Serbest radikaller de (hücrelere hasar verebilecek ileri derecede reaktif kimyasallar) Alzheimer hastalığında rol oynuyor olabilir Beden normalde serbest radikalleri, serbest radikal parçalayıcılar adı verilen kimyasal maddelerle ?temizler?, ancak Alzheimer hastalığında bu yeti bozulmuş olabilir




Şekil 6: : Alzheimer hastalığı için risk etmenleri (önem sırasına göre)










Şekil 6: : Alzheimer hastalığı için risk etmenleri (önem sırasına göre) - devam










ALZHEİMER HASTALIĞI SIRASINDA BEYİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER


Alzheimer hastalığı beynin yapısında ve işlevinde karakteristik değişikliklerle ilişkilidir


Alzheimer hastalığı olan beyindeki yapısal değişiklikler
Alzheimer hastalığı sırasında beyinde ortaya çıkan en belirgin yapısal değişiklik büzüşme, küçülmedir7 Aşağıda Şekil 7?de gösterildiği gibi ventriküllerin (beyindeki boşluklar) boyutları büyür




Şekil 7: Alzheimer hastalığında ventriküllerin boyutlarındaki değişiklikler ve sağlıklı beyin dokusu kaybı










Beynin merkezindeki koyu mavi boşluklar ventriküllerdir; hastalığın ilerlemesiyle bunların büyüdüğü görülür Sarı bölgeler sağlıklı beyin dokusu ve beyin aktivitesini göstermektedir, hastalık ilerledikçe bu da azalır






Alzheimer hastalığında anahtar patolojik süreçlerden biri, yoğun protein tortularının?bunlara amiloid veya senil plaklar denir ?beyindeki nöronların etrafında birikmesidir Alzheimer hastalığında plaklar ilk olarak beyinde bellek ve diğer bilişsel (düşünme gibi) işlevler için kullanılan bölgelerde birikir Amiloid plakların kendilerinin mi Alzheimer hastalığına yol açtığı, yoksa bunları Alzheimer hastalık sürecinin bir sonucu mu oldukları açık değildir Amiloid öncül (prekürsör) proteinindeki (APP) bir kusurun (gen mutasyonları, yaşlanma ve diğer çevresel etmenlere bağlı olarak) beyinde anormal amiloid birikmesine yol açtığı düşünülmektedir


Nöronların içlerinde nörofibriler yumak adı verilen, çözünmez birbirine dolanmış lifler oluşur Bunlar, hücrelerin içindeki yapı iskeletlerine benzetilebilecek, sağlıklı nöronların yapısal çerçevesini şekillendiren tau adındaki bir proteinden yapılır




Alzheimer hastalığında nörotransmitterlerdeki değişiklikler


Alzheimer hastalığında nörotransmitter düzeylerinde kayda değer değişiklikler olur Bu değişiklikler tedavinin önemli hedefleri olmakla birlikte, büyük olasılıkla Alzheimer hastalığı olan insanların beyinlerindeki daha temel patolojik değişikliklere ikincildir


Şekil 8: Alzheimer hastalığında anahtar nörokimyasal değişiklikler










Asetilkolin
K olinerjik nöronların nörotransmiteridir (kimyasal habercisi) Alzheimer hastalığında ilk dejenere olan bunlardır Asetilkolin aktivitesindeki azalma, beyinde bazal çekirdeklerdeki hücre kaybına bağlanmıştır Alzheimer hastalığında asetilkolin sentezi ve yıkımından sorumlu enzimlerin düzeylerinde düşmeler de gözlenmiştir


Glutamat
N ormal koşullarda N-metil-D-aspartat reseptörünü (NMDA) aktive eden glutamat bellek ve öğrenmeyi kolaylaştırmak için kısa, ani salınımlarla salınır Alzheimer hastalığında glutamat sürekli olarak salınır, bu da kalsiyum iyonlarının (Ca2+) hücre içine girmesine izin verir Bu bellek ve öğrenme süreçlerini sekteye uğratır ve önünde sonunda hücre ölümüne yol açar


Serotonin
Alzheimer hastalığında serotonin reseptörlerinin sayısı azalmıştır, bu da duygudurum değişikliklerine yol açabilir


ALZHEİMER HASTALIĞINA NASIL TANI KONUR


Alzheimer hastalığı konabilmesi için önce diğer birçok durumun dışlanması gerektiğinden, doğru tanıyı koymak zordur Bu, yanlış tanıya götürebilir ve sonuçta hasta ve ailenin akılları iyice karışır Sözü edilen diğer durumlar arasında depresyon, metabolik hastalıklar ve beyin tümörleri sayılabilir


Alzheimer hastalığının tanısı hastanın tıbbi öyküsü, belirtileri, nöropsikolojik testlerin1 sonuçları ve beyin taramasının yanı sıra, demans semptomlarına yol açabilecek diğer durumların yokluğunun doğrulanmasıyla konur


Kan Testi ve Beyin Taramaları


Kan ve İdrar Testleri
Demansın olası diğer nedenlerini dışlamak üzere kan ve idrar testleri yapılır Bazı olgularda omurilik sıvısı da incelenebilir


Beyin taramaları BT (Bilgisayarlı Tomografi) ve MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme) beyin tümörleri gibi, demansın olası diğer nedenlerini dışlamak için kullanılan yapısal taramalardır PET (Pozitron Emisyon Tomografisi) ve SPECT (Tek Foton Emisyonlu Bilgisayarlı Tomografi) beynin farklı bölgelerindeki aktiviteyi (kan akımı veya glukoz metabolizması) ölçen işlevsel taramalardır
Alzheimer hastalığı olan kişilerde elektroensefalografide (EEG) (beyin aktivitesinin elektriksel örüntüsü) yavaş dalga aktivitesinde hastalık ilerledikçe daha da belirginleşen bir artış görülebilir


Nöropsikolojik Test


Kişide Alzheimer hastalığı olup olmadığını anlamak ve hastalığın evresini ve progresyonunu değerlendirmek üzere kullanılan bir dizi test vardır Bu testler Alzheimer hastalığının dört ana alanında beynin ne kadar iyi işlediğini ölçer: bilişsel (kognitif düşünme ve bellek), işlevsel, davranışsal ve global (bütünde düzelme) Bu testlerden bazıları Şekil 9?da özetlendi ve izleyen sayfalarda daha ayrıntılı biçimde sıralandı


Şekil 9: Alzheimer hastalığına tanı koymak ve hastalığı değerlendirmek üzere sık olarak kullanılan bazı testler










Mini-Mental Durum Muayenesi (Mini-Mental State Examination -MMSE)
B u herhalde bütün dünyada en yaygın kullanılan bilişsel testtir ve genellikle bilişsel işlevlerin ?altın standart? testi olarak görülür Yönelim, kayıt, dikkat, hesaplama, anımsama, dil ve kopyalama ve çizim yetilerini ölçer


Alzheimer hastalığı Değerlendirme Ölçeği ?bilişsel alt ölçek (ADAS-cog)


Bellek, kopyalama, çizim ve dil yetilerini değerlendirir Hafif ila orta şiddette Alzheimer hastalığı için yeni tedavilerin klinik denemelerinde yaygın olarak kullanılır Testlerin yapılması en az bir saat sürer, testi yapan kişi deneyimli olmalıdır Daha ağır demanslı hastalar işbirliğine giremezler


Ağır Bozukluk Bataryası (Severe Impairment Battery ?SIB)


Alzheimer hastalığının daha ileri evrelerindeki hastalardaki bilişsel işlevler için bir testtir Sözsüz ipuçlarıyla birlikte verilen tek adımlı komutları yerine getirmek gibi basit ödevlere dayanır


Alzheimer hastalığı için İşlevsel Ölçekler
Alzheimer Hastalığında İşbirliği Çalışması - Gündelik Yaşam Etkinlikleri (Alzheimer?s Disease Cooperative Study Activities of Daily Living ?ADCS-ADL) 8
42 maddeden oluşan, Alzheimer hastalığının bütün evrelerinde işlevsel yetileri ölçen kapsamlı bir testtir


Alzheimer hastalığı için davranışsal ölçekler


Davranışsal ölçekler ajitasyon, saldırganlık, depresyon, sanrılar ve varsanıları değerlendirir


Geriatrik Hastalar için davranışsal değerlendirme (BGP) ?Bakım için bağımlılık? alt ölçeği


Bu test geriatrik hastaların davranışlarını ölçer 23 maddeyi değerlendirir ve güvenilirliği iyidir

Nöropsikiyatrik Envanter (NPI)


Bu test davranışsal belirtilerin sıklığını, şiddetini ve yarattığı sıkıntıyı değerlendirir: sanrılar, varsanılar, ajitasyon, depresyon, anksiyete, öfori, apati, disinhibisyon, iritabilite, anormal motor davranışlar, geceleri çıkan davranışlar ve iştah ile yeme bozuklukları

Alzheimer hastalığı için global ölçekler


Global ölçekler hekimin son muayeneden bu yana Alzheimer hastalığı olan kişideki genel değişikliği değerlendirmesini temel alır ve bilişsel, işlevsel, ve davranışsal alanları içerirler Genellikle yeni tedavilerin klinik denemelerinde kullanılırlar Global ölçeklerin ardındaki fikir şudur, eğer bir doktor görüşme temelinde bir değişiklik algılıyorsa, büyük olasılıkla o değişiklik klinik olarak anlamlıdır


En yaygın kullanılan global ölçekler Değişikliğe dair Klinik Global İzlenim (Clinical Global Impression of Change -CGI-C) ve Hekim Görüşmesine-Dayalı Değişiklik İzlenimidir (Clinician?s Interview-Based Impression of Change-CIBIC); bakımverenin görüşü de dahil ediliyorsa ölçeğe CIBIC+ denir


Alzheimer hastalığının şiddetini ölçen testler


Alzheimer hastalığının evrelerini ölçen birkaç ölçek vardır Bu ölçekler, olağan yaşamı bağlamında hastanın performansını yorumlar Evreleme ölçekleri arasında şunlar sayılabilir:

Klinik Demans Derecelendirmesi (Clinical Dementia Rating ?CDR)


Bu test bellek, yönelim, yargılama, problem çözme, toplum içi ilişkiler, ev ve hobiler ve özbakımı değerlendirir Ölçümler hastaye test verilmesi ve hasta ve bakımverenle görüşülmesine dayanır Demansı beş ana evreye böler ?yok, kuşkulu, hafif, orta ve şiddetli

Alzheimer Hastalığı Değerlendirme Ölçeği (Alzheimer?s Disease Assessment Scale -ADAS)


Bilişsel ve bilişsel-olmayan birer alt ölçekten oluşur Bilişsel alt ölçekten bilişsel testler bölümünde söz edilmektedir Bilişsel-olmayan bölüm duygudurum, ajitasyon, sanrılar ve varsanıları inceler Test ağır demanslı hastalarda kullanılamayacak kadar uzun ve karmaşıktır

Global Kötüleşme Ölçeği (Global Deterioration Scale ?GDS)


Yedi puanlı bu derecelendirme ölçeği Alzheimer hastalığı olan kişilerin klinik değerlendirmesi için en yaygın kullanılan testlerden biridir ve genellikle araştırma amaçlı kullanılır Evreler 1 (bilişsel gerileme yok ?hiç bellek kaybı yok) ile 7 (çok ağır bilişsel gerileme ?bütün sözel yetiler kaybedilmiş, idrar inkontinansı, yürüme yetisi kaybolmuş) arasındadır




ALZHEİMER HASTALIĞININ TOPLUMSAL ve EKONOMİK ETKİLERİ NELERDİR


Alzheimer hastalığı insanın en temel yetisini etkiler: düşünme yetisi Alzheimer hastalığının tutulan kişi üzerinde felaket boyutundaki etkisi açıktır ?sağlıklı, toplumun özerk bir bireyi olmaktan çıkıp, hastalığın ileri evrelerinde hem fiziksel hem de ruhsal açıdan tamamen başkalarına bağımlı biri haline gelir


Daha genç hastalarda Alzheimer hastalığının gelişmesi demek, çalışmayı bırakmaları, bu yüzden parasal bağımsızlıklarını da yitirmeleri anlamına gelir






Avrupa ve Kanada?dan gelen rakamlara göre, Alzheimer hastalığı olan kişilerin %50-80?ine evde bakım verilmektedir Aşağıda Şekil 12?de de görüleceği gibi, evde bakıma karşılık bir kurumda bakım oranı ülkelere göre büyük değişkenlik gösterir 1,2


Şekil 12: Bazı ülkelerde evde bakılan demanslı hastalara karşılık kurumlarda bakılanların yüzdesi (1997)










Kişinin yeti yitimi yaratan ve yozlaştırıcı bir duruma yakalanmış bir yakınına bakması ve onun yavaş yavaş kimliğini yitirmesini, sözcük anlamıyla gözünün önünde eriyip gitmesini izlemesi her açıdan çok büyük stres yaratır; hem ruhsal hem de fiziksel olarak Araştırmalar bakımverenlerde yaşa göre eşleştirilmiş kontrollere kıyasla kayda değer psikolojik ve fiziksel morbidite olduğunu ortaya koymuştur


Birçok bakımveren çökkünlüğe girer Yakın tarihli bir çalışma, yaşa göre eşleştirilmiş kontrollere kıyasla bakımverenlerde hem anksiyete hem de depresyon düzeylerinin daha yüksek olduğunu gösterdi Bakımverenler ayrıca fiziksel sağlıklarını yaşıtlarınınkinden anlamlı derecede daha kötü olarak değerlendirirler


Alzheimer hastalarına bakım verenler için kurulmuş destek grupları yararlı eğitsel ve sosyal işlevler sunmakta, bakımveren depresyonu ve diğer psikiyatrik Belirtiler üzerinde az da olsa olumlu etkiler yaratmaktadır Aralıklı uzman bakımı ?Alzheimerli hastaların iki veya üç haftalığına hastane veya bakımevlerine yatırılması ?bakımevine daimi yatışı geciktirebilir, ancak bakımverenin üzerindeki yük veya depresyon açısından uzun süreli etkisi azdır

Demasın Maliyeti


Kesin olarak nicelemek güç olmakla birlikte, bazı çalışmalarda demansın maliyeti hesaplanmıştır Şekil 13?te ülkeler için demansın ortalama yıllık maliyeti gösterilmekte


Maliyet bakımverene (gayrı-resmi bakım) ve devlete (resmi bakım) düşen mali yük şeklinde ayrılabilir


Bakım Verene Düşen Mali Yük


Alzheimer hastalarının yakınları tarafından bakılmalarının mali yükü muazzamdır Bütünde parasal, fiziksel ve duygusal gerginlik de bu yükün içindedir


Alzheimer hastalığı olan birine bakmanın parasal maliyetine şunlar dahil edilebilir:


Bakımverenin ayırdığı zaman (Alzheimer şiddetiyle paralel artar)
Bakımverenlerin kazançtan kaybı
Bakımverenlerin yaptığı ekstra tıbbi harcamalar
Bazı Avrupa ülkelerinde Alzheimer hastalığının bakımı için bir ailenin ortalama net yıllık gelirinin yaklaşık %10-25?i harcanmaktadır4 ABD çalışmaların göre Alzheimer hastalığının maliyetinin neredeyse yarısı bakımverenlerin sırtına binmektedir, yani dolaylı ve gayrı-resmi harcamalar ABD?de Alzheimer hastalığının dolaylı maliyeti 46 milyar USD (1991) olarak hesaplanmıştır ABD?de Alzheimer hastalığının toplam maliyeti (dolaylı ve doğrudan harcamalar) bugün yılda yaklaşık 100 milyar dolardır (2000)




Tıp Hizmetleri ( Resmi Bakım )


Alzheimer hastalığı için verilen hizmetlerin doğrudan maliyeti içinde hastanede yatış, psikiyatristler, nörologlar, toplum-içi hemşireler ve birinci basamak hekimleri, sosyal hizmet uzmanları ve huzurevi maliyeti sayılabilir1 ABD rakamlarına göre Alzheimer hastalığı kanser ve kalp hastalığından sonra en maliyetli üçüncü hastalık konumundadır Alzheimer hastası başına ortalama yaşam-boyu maliyetin 174,000 USD olduğu tahmin edilmektedir


Avrupa?da Alzheimer hastalığıyla bağlantılı ilaç harcamaları henüz görece azdır Bir çalışma, İngiltere?de 1992/93 yıllarında demans tedavisi için yapılan ilaç harcamalarının, Ulusal Sağlık Hizmetleri bilançosunda bildirilmeye gerek kalmayacak kadar düşük olduğunu ortaya koydu Bu, 1992/93?te İngiltere?de net Ulusal Sağlık harcamalarının sırasıyla %904?ü ve %207?sinden sorumlu olan hipertansiyon ve diyabet gibi kronik durumlarla1 belirgin tezat içindedir


Alzheimer hastalığının toplam maliyeti ?gayrı-resmi ve resmi bakım
Hastalık şiddetiyle birlikte artar Ağır Alzheimer hastalığının maliyeti özellikle yüksektir Topluma-dayalı çalışmaların sonuçları esas yükün, demanslı insanlara verilen bakımın maliyetinin %75?inin ileri evrelerde gerçekleştiğini gösterdi


Ağır Alzheimer hastalığıyla bağlantılı çok yüksek maliyetler göz önüne alındığında, bozukluğun bu evresinde iyileşme sağlayan ve kurumsal bakıma geçiş gereksinimi geciktirme potansiyeli taşıyan tedaviler maliyet-yarar açısından çok olumlu olabilir

ALZHEİMER HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?


Alzheimer Hastalığı Tedavisinde Hedefler


Alzheimer hastalığı için kesin bir sağaltım yoktur, bu yüzden bu hastalığa yakalananların tedavisinde birincil hedefler, kognisyonu (bellek, yönelim ve konsantrasyon), duygudurum ve davranışları (özellikle amaçsız gezinme ve saldırganlık) düzelterek yaşam kalitelerini iyileştirmek ve işlevsel performanslarını en yüksek düzeye çıkarmaktır


Alzheimer hastalığı ilerleyici ve geri dönüşsüzdür, ama belirtileri bir süreliğine geciktirebilir, hatta iyileştirebilir


Alzheimer Hastalığına Karşı Halihazırdaki Kullanılan Tedaviler


Alzheimer hastalığına karşı farmakolojik ve farmakolojik-olmayan tedaviler kullanılır


Farmakolojik Tedaviler


Asetilkolinesteraz inhibitörleri


Asetilkolinesteraz inhibitörleri (AChEI) kolinerjik nöronlar arasındaki iletişim sürecini hedeflerler


NMDA reseptör antagonistleri


NMDA reseptör antagonistleri yeni bir ilaç sınıfıdır ve ağır Alzheimer hastalığında yardımcı olan ilk gruptur


Diğer Farmakolojik Tedaviler


Bir dizi farklı ilaç Alzheimer hastalığındaki etkileri açısından sınanmaktadır Bunlar arasında Şekil 14?te sıralanmış olan östrojen ve non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID) gibi koruyucu etmenler de yer alır


Deprasyon Tedavisi


Sıklıkla Alzheimer hastalığının erken evrelerine depresyon eşlik eder1 Bu durumun tedavisinde antidepresanlar endikedir Diğer psikiyatrik belirtiler: ajitasyon, apati, uyku bozuklukları, saldırganlık, paranoya vs ile tek tek ilgilenmek gerekir, ancak Alzheimer hastaları genellikle ciddi miktarda nöroleptik ve sedatifle tedavi edilir


Farmakolojik Olmayan Tedaviler


Psikososyal stratejiler Alzheimer hastalarının yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir ?Anıştırma terapisi? (hastalara geçmişlerini anımsatmak üzere tasarlanmış) gibi duygulara yönelik psikoterapi davranışsal sorunları azaltabilir ve hastaların duygudurumunu iyileştirebilir Sanat ve diğer dışavurumcu terapiler, egzersiz ve dans gibi uyaran-yönelimli tedavi de yararlı olabilir


Bilişsel işlev bozukluğunu düzeltmek üzere gerçeklik yönelimi ve belleğin korunması da dahil bir dizi psikoterapi tekniği önerilmiştir Ne var ki bu yöntemlerin yararları azdır ve hastalar ve bakımverenler için uygulaması güç olabilirler1 Bakımverenlerin yarısı kadarının çökkünlüğe girdikleri düşünülürse, bakımverenler de psikoterapi girişimlerinden yarar görebilirler