Mamografinin Zararları Nelerdir?

Mamografi göğüs kanserinin teşhisinde önem taşıyor Peki mamografinin sağlık üzerinde bir etkisi var mı? Mamografinin sağlığa etkileri ile ilgili önemli bilgileri ve akıllara takılan soruları Acıbadem Maslak Meme Merkezi'nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof Dr Cihan Uras cevaplıyor



1YANLIŞ: Kadının ailesinde meme kanseri öyküsü yoksa kanser riski yoktur
DOĞRU: Özellikle anne tarafından 1 derece akrabasında (anne, teyze, anneanne, kızı) meme kanseri hikayesi olması önemli bir risk faktörü Bu akrabaların meme kanserine menopoz öncesinde yakalanmaları ve/veya çift taraflı meme kanseri olmaları, riski daha da artıyor Ancak ailesinde meme kanseri öyküsü olmaması kadının meme kanserine yakalanmayacağının göstergesi olmuyor Çünkü ?kadın olmak? tek başına meme kanseri riski taşımak anlamına geliyor Ayrıca ilerleyen yaş, ilk adeti erken görmek, menopoza geç girmek, kilo almak, menopoz sonrası hormon tedavisi görmek, yağ bakımından zengin beslenmek ve günde 1 kadehten fazla alkol kullanmak da bu riski artırıyor

2YANLIŞ: Meme kanseri genç kadınlarda görülmez
DOĞRU: Meme kanseri 50 yaş üstü kadınlarda daha yaygın olsa da her yaş grubunda ortaya çıkabiliyor Üstelik Türkiye?de 40 yaş altı meme kanseri oranı Avrupa?dan daha yüksek Öyle ki Avrupa?da tüm meme kanserlerinin yüzde 7-10?u genç yaş grubunda görülürken, Türkiye?de bu oran yüzde 17?ye yükseliyor

3YANLIŞ: Kitle yoksa kanser yoktur
DOĞRU: Kitle hissedilmeden de kanser olunabiliyor Bu nedenle risk grubunda olmayan kadınların, hiçbir yakınmaları olmasa bile 40 yaşından sonra senede bir kez klinik meme muayenesi olmaları ve mamografi çektirmeleri son derece önemli Risk grubundaki kadınlar ise hekimleri ile bu durumu konuşmalı ve kişiselleştirilmiş bir tarama politikası çerçevesinde izlenmeli

4YANLIŞ: Mamografi çekimi ağrı veren bir işlemdir ve memeye zarar verebilir
DOĞRU: Mamografi çekimi sırasında memenin baskılanmasının 3 nedeni var: Birincisi, memenin hareket etmesini önlemek ve kaliteli görüntü elde etmek İkincisi, memenin kalınlığını azaltarak daha az X-ışını verilmesini sağlamak Üçüncü nedeni de meme içinde birbiri üzerine binen dokuların açılmasını sağlayarak olası tanı hatalarını engellemek Memenin baskılanması rahatsızlık veren bir durum olsa da memeye zarar vermiyor ve genelde ağrı duyulmuyor Mamografi çekiminin, memenin daha az hassas olduğu adet dönemi sonrasına denk getirilmesi, bu rahatsızlığı azaltabiliyor

5YANLIŞ: Memedeki kitlenin kanser olup olmadığını anlamak için mutlaka genel anestezi ile ameliyat olmak gerekir
DOĞRU: Çoğu meme kanseri, cerrahi girişim gerekmeden lokal anestezi altında iğne biyopsileri ile teşhis edilebiliyor Günümüzde iğne biyopsisi dışında vakum aspirasyon biyopsi tekniği ile milimetrik odaklar tamamen çıkarılarak tanı konabiliyor

6YANLIŞ: Meme kanserine yakalanan kadınlar memesini kaybetmeye mahkumlar
DOĞRU: Geçmişte, meme kanseri tedavisinde memenin tamamının çıkarılmasından başka seçenek olmadığı düşünülüyordu Ancak günümüzde erken dönemde tanı konmuşsa bu işlem çok daha az sayıda hastaya uygulanıyor Öyle ki her 2 hastadan birinde sadece tümörü çıkarmak ve sonrasında memeye radyoterapi uygulayarak memeyi korumak mümkün olabiliyor Gerçekleştirilen tedavi planına göre memesinin tamamının alınması kararı verilen durumlarda da cerrahiyle eşzamanlı veya tedavi sonrasında hastanın kendi dokusundan veya protezler ile uygulanan ayrı bir cerrahi müdahale ile eskisi kadar doğala yakın yeni bir meme yapılabiliyor

7YANLIŞ: Şifalı bitkiler meme kanserinin tedavisinde fayda sağlar
DOĞRU: Planlanan tedavi süresince izleyen hekimlerin onayı olmadan herhangi bir bitkisel madde kullanılması doğru bulunmuyor Çünkü kullanılacak ilaçlar ve bitkisel maddeler verilen tedaviyle uyumsuzluk gösterip yan etkilere neden olabiliyor ve verilen tedavinin etkinliğini azaltabiliyor Ayrıca yapılan çalışmalar vitamin ilaçları kullanılmasının meme kanseri riskinde azalma sağlamadığını ortaya koydu

8YANLIŞ: Radyasyon tedavisi meme derisini yakıyor ve zarar veriyor
DOĞRU: Meme kanseri tedavisinde radyoterapi uygulaması, ciltte güneş yanığına benzer geçici kızarıklığa neden olabiliyor Birkaç yıl içinde de radyoterapinin izleri ortadan kalkıyor

9YANLIŞ: Radyoterapi alan kadınlar, radyasyon yayacakları için arkadaşları ve aileleri ile fiziksel temastan kaçınmalılar
DOĞRU: Meme kanseri tedavisinde uygulanan X-ray ışınları vücutta kalıcı olmuyor Dolayısıyla hastanın tedavi bölgesine özen göstermenin dışında, insanlarla temas etmesini engelleyecek bir neden yok

10YANLIŞ: Koltukaltındaki lenf bezlerinin tümü alındığında, kol her zaman şişer
DOĞRU: Koltukaltındaki lenf bezleri alınan kadınların sadece yüzde 25?inde etkilenen kol şişebiliyor (lenfödem) Radyoterapinin tedaviye eklenmesi de kolda şişme riskini çoğaltıyor Ancak günümüzde (sentinel lenf nodu biyopsisi) sayesinde sadece ilk beze çıkarıldığı için kolda şişme sorunu genellikle görülmüyor