Prof. Dr. Sinsi
|
Avusturya Coğrafyası
avusturya iklimi - avusturya bölgesinin iklimi ve bitki örtüsü - avusturya bölgesi iklimi - avusturya bölgesinin bitki örtüsü ve özellikleri - avusturya ikliminin özellikleri
Avusturya Coğrafyası
Avusturya Batı'da Konstans Gölü'nden doğuda Neusiedl Gölü'ne kadar uzanır En doğu noktasından en batı noktasının uzaklığı 570 kilometre, en kuzey noktasından en güney noktasının uzaklığı yaklaşık 300 kilometredir
Doğu Alpler üzerinde kurulmuş bulunduğundan ülkenin aşağı yukarı dörtte üçü dağlık arazidir Kuzeyde ülkeyi batıdan doğuya kateden Tuna Nehri'nin ülkedeki uzunluğu 350 kilometredir Bu kısımlar en alçak yerlerdir Alpler Avusturya'da ülkeyi batıdan doğuya doğru üç sıra halinde kaplamışlardır Ülkenin en yüksek dağı 3798 m ile "Grossglockner"dir
Göller bakımından çok zengin olmasına rağmen bu göller çok küçüktür En büyük gölü Neusiedl Gölü'dür ki, yüzölçümü 320 km² dir Bunun bir kısmı da Macaristan'a aittir
İklim
Avusturya'nın büyük bölümü, karasal ve okyanus etkileri gösteren, Orta-Avrupa geçiş ikliminin etkisi altındadır Yoğun yağış ve Batı rüzgarı iklimi etkileyen önemli etkenlerdir Alp bölgesinin kendine ait bir iklim özelliği vardır Bu bölgede yazlar serin, kışlar bol kar yağışlıdır Burada yıllık yağış 3000 mm seviyesine ulaşır
Ülkenin kuzey ve batısını etkisi altına alan okyanus etkisi nedeniyle bu bölgelerde yağışlar daha düşük (yıllık 2000 mm) ve yıl içinde sıcaklık farklılaşmaları daha stabildir Kışlar bu bölgelerde göreceli olarak yumuşak ve yazlar da sıcak geçer Salzburg'da ortalama sıcaklık Ocak ayında -2 °C Temmuz'da 18 °C'dir
Ülkenin doğusunda karasal iklim egemendir Bu bölgede kışlar çok sert ve yağışlı geçer Yağışlar genellikle kar şeklinde olup, alçak yerlerde yağmur halinde olur Hava sıcaklığı kışın genellikle 0 °C'ın altında bulunur Bu zamanda dahi hava açık ve berrak olduğundan kış sporlarına elverişlidir Ortalama sıcaklık Ocak ayında -4 °C, Temmuz ayında 18 °C'dir Bu bölgede yıllık yağış oranı 600 mm civarındadır
Tuna Nehri kış aylarında donduğundan, ulaşımın aksamaması için buz kırma çalışmaları devamlı yapılır Yükseklerde fırtınalar bazen çok şiddetli olur Kara iklimi özelliğinden dolayı yaz ayları sıcak geçer Sıcaklık ortalaması 20 °C'ın üzerindedir Bu mevsimde az miktarda da olsa yağış görülür
Ülkenin toplam alanının yarıya yakını ormanlıktır Kuzey Alplerin ön bölgesini daha çok meşe ve kayın ağaçlarının hakim olduğu ormanlar kaplar Waldviertel ve Hausruck bölgeleriyle merkezi Alpler'in doğu kısmı kayın, meşe, akçaağaç, ladin ağırlıklıdır
Avusturya'nın en önemli çevre sorunu sanayi, turizmin yol açtığı yoğun trafik ve çevre ülkelerin çevre kirliliğinin büyük katkıda bulunduğu asit yağmurudur Ormanlık alanın dörtte biri bu problemden etkilenmektedir ve kimi bölgelerde ağaç sayısında hızlı bir azalma gözlenmektedir Yoğun tarım, elektrik enerjisi elde etmek üzere yapılan barajlar ve ormanların azalmasıyla ortaya çıkan erozyon ülkenin diğer önemli çevre sorunlarıdır
Avusturya'nın hayvanlar dünyası Orta Avrupa'nın çeşitliliğini gösterir Dağlık bölgelerin tipik türleri dağ keçileri ve dağ sıçanlarıdır Ormanlarda ayrıca karaca, alageyik ve yaban domuzları da yaşar Ülkede 1997 yılından beri koruma altında bulunan iki düzine kadar özgür kahverengi ayı yaşamaktadır Ülkenin doğusunda tarla faresi ve tarla sincabına rastlanır
Ülkenin toplam alanının % 24'ü doğal koruma altındadır Avusturya'da üç doğal park, yüzlerce de koruma alanı ve doğal park bulunur
Doğal kaynaklar
Ülkenin aşağı yukarı %47'si ormanlarla kaplıdır Orta Avrupa'nın en fazla ormana sahip ülkesidir Alplerin 2150 metreye kadar olan yüksekliklerinde mevcut olan ormanların büyük bir kısmı özel şahıslara aittir
Madenler bakımından oldukça zengin sayılan Avusturya'da demir, magnezyum, grafit ve kömür elde edilir Dünyada en çok grafit üreten ülkedir Petrol ve doğal gaz üretiminde Avrupa'da dördüncü sıradadır Bunlardan başka bakır, çinko, kurşun, antimon, boksit ve tungsten madenleri de kafi miktarlarda üretilmektedir
Nüfus
1961'den itibaren nüfus gelişimi
8,17 milyon olan nüfusun yaklaşık % 93'ü Avusturyalı'dır Türkler, Almanlar, Slavlar, Hırvatlar ve Macarlar (özellikle Burgenland'da), Slovenler (özellikle Karintiya'da), Çekler (özellikle Viyana'da) ve daha küçük sayıda da İtalyanlar, Sırplar ve Romenler ülkenin diğer azınlık gruplarıdır Nüfusun %18,6'sını 1-14 yaş grubu, %61,6'sını 15-59 yaş grubu, %19,8'ini de 60 yaşından yukarısı teşkil etmektedir Halkın % 68'i şehirlerde yaşar Ülkenin nüfus yoğunluğu kilometre kareye 99 kişidir Bununla birlikte nüfus alana eşitsiz dağılmıştır Alplerin geniş bölgelerinde yerleşim yoktur Yıllık nüfus artışı 2004 yılına göre yüzde 0,14 seviyesindedir Ortalama yaşam süresi erkeklerde 76, kadınlarda 81,9 yıldır
Nüfus
Statistik Austria'ya göre
Yıl Nüfus
1527 civarında 1 500 000
1600 civarında 1 800 000
1700 civarında 2 100 000
1754 2 728 000
1780 2 970 000
1790 3 046 000
1800 3 064 000
1810 3 054 000
1821 3 202 000
1830 3 476 500
1840 3 649 700
1850 3 879 700
1857 4 075 500
1870 4 520 000
1880 4 941 000
1890 5 394 000
1900 5 973 000
1910 6 614 000
1913 6 767 000
1919 6 420 000
1923 6 535 000
1930 6 684 000
1939 6 653 000
1951 6 935 000
1961 7 086 000
1971 7 500 000
1981 7 569 000
1988 7 697 000
1991 7 755 000
2001 8 043 000
2007 8 315 000
Eyaletler ve şehirler
Federal bir cumhuriyet olan Avusturya, dokuz eyaletten oluşur:
Eyalet (Bundesland) Başkent
The States of Austria Numbered png
1 Burgenland Eisenstadt
2 Karintiya (Kärnten) Klagenfurt
3 Aşağı Avusturya (Niederösterreich) St Pölten
4 Yukarı Avusturya (Oberösterreich) Linz
5 Salzburg Salzburg
6 Steiermark Graz
7 Tirol Innsbruck
8 Vorarlberg Bregenz
9 Viyana (Wien) Viyana (Wien)
18 yy da Viyana
Avusturya'nın en büyük şehirleri Viyana (1,56 milyon), Graz (227 bin), Linz (186 bin), Salzburg (145 bin) ve İnnsbruck'tur (114 bin) Tabiat şartları icabı kış sporlarının merkezi durumundadır Dolayısıyla turizm ve kış sporları çok gelişmiştir
Okuma-yazma oranı oldukça yüksektir (% 98 (1983)) Ülkedeki eğitim kurumları Avrupa'nın en eski eğitim kurumlarındandır Meselâ Viyana Üniversitesi 1365'te kurulmuştur Ülkede mevcut dört üniversite ve buna bağlı çeşitli fakülte ve üniversite seviyesinde akademiler vardır Kilisenin eğitim ve öğretimde büyük bir ağırlığı vardır Avrupa'nın kavşak noktası olduğu için taşımacılık ve ulaşım çok gelişmiştir
Siyaset
Başkent Viyana'da bulunan parlamento binası
Avusturya anayasasına göre ülke demokratik federal bir cumhuriyettir Burgenland, Karintiya, Aşağı Avusturya, Yukarı Avusturya, Salzburg, Steiermark, Tirol, Vorarlberg ve Viyana olmak üzere dokuz eyaletten oluşmaktadır
Yürütm
Devlet Başkanı, Federal Cumhurbaşkanı sıfatı taşır Anayasa, altı yıllık bir devre için devlet başkanının halk tarafından seçilmesini şart koşmuştur Federal Cumhurbaşkanı dış meselelerde devleti temsil eder Anlaşma ve kanunları imzalar, şansölye, yardımcı şansölye, bakan ve diğer yetkilileri tayin eder Başkan aynı zamanda meclisi toplar, fesheder ve tatile sokabilir
Avusturya'nın şu andaki başbakanı (Almanca: Bundeskanzler) Avusturya Sosyal Demokratik Partisi (SPÖ) üyesi Werner Faymanndir
Hükümet başkanı ise Şansölye olarak da bilinen Federal Başbakan'dır
Yasama
Parlamento iki kamaralıdır: Bundesrat (Eyaletler Meclisi), eyalet parlamentoları tarafından seçilen 62 milletvekilinden; Nationalrat (Millî Meclis)) ise nisbi temsil ile doğrudan seçilen 183 üyeden oluşmaktadır Nationalrat adaylarının en az 19 yaşını doldurma şartı vardır Bundesrat'ta hangi eyaletin kaç parlamenterle temsil edileceği, eyaletin nüfusuna bağlı olarak belirlenir Bu meclis sadece danışman fonksiyonuna sahip olmasına karşın, kimi yasaların çıkmasını geciktirebilir
Avusturya'da oy kullanma yaşı 16'dır
Siyasî partiler ve başkanları
* Avusturya Sosyal Demokratik Partisi (SPÖ) - Werner Faymann
* Avusturya Halk Partisi (ÖVP) - Dr Josef Pröll
* Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) - Heinz-Christian Strache
* Avusturya’nın Geleceğinin İttifakı (BZÖ) - Josef Bucher
* Yeşiller (GRÜNE) - Dr Eva Glawischnig
* Liberal Forum (LIF) - Angelika Mlinar
* Avusturya Komünist Partisi (KPÖ) - Mirko Messner
Ekonomi
Avusturya ekonomisi
Avusturya ekonomisi, sanayi, turizm ve tarıma dayanmaktadır Tarıma elverişli toprakları azdır Bol ürün alabilmek için modern tarım II Dünya Savaşından sonra hızla gelişmiştir Ülkenin alçak bölgelerinde bulunan çayırlık alanlarda hayvancılık gelişmiştir
Ekonomisinin ana kaynağını meydana getiren sanayi dalında, pik demir ve ham çelik, alüminyum üretimi ön sıralarda yer alır Kağıt, kimyasal madde ve plastik diğer sanayi ürünleridir
Avusturya, dünyanın önde gelen tabii magnezit üreticisidir Schwechat'taki büyük petrol rafinerisi, ülkenin toplam petrol ve petrol ürünleri tüketiminin dörtte üçünü karşılar
Geniş ormanlarından elde edilen kerestenin sadece bir bölümü ülkede işlenir İşlenmemiş kereste ülkenin başlıca ihraç ürünleri arasında yer alır
En önemli ihraç ürünlerini; makineler, elektronik araçlar, maden ürünleri, kâğıt, elektrik enerjisi, gıda maddeleri meydana getirir
Turizm
Avusturya'nın dağları, ormanları ve vadileri yaz ve kış aylarında ideal tatil yerleridir Göller, dağlar ve vadiler, çeşitli sporları ile ünlüdür Viyana ise müzik, güzel sanatlar ve tarihi eserlerin merkezidir Operalar, sanat galerileri bale gösterilerinin verildiği salonlar başşehirde toplanmıştır Kış aylarında binlerce ziyaretçi, kayak yapmaya Avusturya'ya gelmektedir
|