Jajce - Bosna Hersek

Jajce Coğrafyası - Jajce Nerededir - Jajce Hakkında - Jajce Nüfusu

Jajce Bosna-Hersek'in merkezinde Vrbas nehrinin kenarında; Banja Luka, Mrkonjiç Grad ve Donji Vakuf yollarının kesişim noktasında yer alır İsmini etrafında bulunan ve yumurtaya (jaja) benzeyen irili ufaklı tepelerden almıştır Travnik'in 45 km kuzeyindedir Dik çatılı tipik evleri ile dikkat çeker Kalesi adeta zamana meydan okumaktadır


1991 nüfus sayımında merkezinde 11000 olmak üzere toplam 44903 nüfusu vardı Bunun %38'ini Boşnaklar, %35'ini Hırvatlar, %19'unu Sırplar oluşturmaktaydı

Tarihçe


Osmanlı Devleti 1463'te Jajce'de egemenlik kazandı fakat aynı yıl içinde bu bölge tekrar Bosna Krallığının eline geçti 1463'ten 1528'e kadar Bosna'da Osmanlılara karşı Hıristiyanlığın kalesi olarak kabul edildi Bu dönem boyunca son Bosna Kraliçesi Büyük Katerina şehrin en eski kilisesi olan Aziz Luka Kilisesini onardı Papa bütün Hıristiyan monarşilerine Jajce'nin düşmemesini sağlamaları için ısrar etti Venedik şehrin savunması için hatırı sayılır miktarlarda maddi yardımda bulundu, Macaristan bir çok askeri birliğini bölgeye sevketti Ancak 1526'da gerçekleşen Mohaç Meydan Muharebesi'nde Macaristan'ın yenilgiye uğratılması ve Osmanlı devletine bağlı bir krallık haline getirilmesiyle Jajce savunmasız kaldı 1528'de Osmanlı topraklarına bağlandı Bu bölge muhtemelen Osmanlı egemenliğine giren son Bosna şehridir


Şehir tarihi eserleri bakımından her hangi bir hükümranlık dönemine ilişkin baskın özellikler taşımaz Farklı zamanlarda ve farklı hükümranlıklar altında yapılan bir çok kilise ve camiye sahiptir


Jajce II Dünya savaşı ve sonrası önemli etkinliklere ev sahipliği yapmasıyla ün kazandı II Dünya savaşı sırasında Yugoslavya Milli Liberalleşme Anti-Faşist Meclisi'nin ikinci toplantısı ile II Dünya savaşında sonra Yugoslavya Sosyal Federal Cumhuriyetinin kuruluş toplantıları bu şehirde gerçekleşti


Avrupanın en güzel şelalelerinden birine sahiptir Vrbas nehrinin Pliva gölüyle birleştiği yerde bulunan şelale görülmeye değer niteliktedir Şelalenin yüksekliği 30 metre iken son savaş sırasında 20 metreye düşmüştür Bunun nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte gerçekleşen bir deprem sarsıntısının etkisi ve/veya Bosna savaşı sırasında nehir üzerindeki hidro-elektrik santrallerinin bombalanması sonrası nehrin su seviyesinin yükselmesi sonucu gerçekleşmiş olabileceği belirtilmektedir


Savaşın başında her etnik gruptan insanın yaşadığı bir yerdi Kuzeyinde yaşayan Sırpları, güneydoğusunda bulunan Müslümanları ve kuzeybatısındaki Hırvatları birleştiren bir kesişme noktasıydı 1992'de Sırplar şehri terk ederek Sırp Cumhuriyetine yerleştiler Aynı yıl Sırp ordusu şehri ağır bir bombardımana tabi tuttu Hırvat ve Müslümanlar arasında herhangi bir işbirliğinin sağlanamaması nedeniyle Ekim 1992'de Sırp ordusu şehre girdi ve uzun süre işgali altında tuttu Ağustos-Eylül 1995'te şehir Hırvatların karşı saldırısı sonucu ele geçirildi ve Dayton anlaşmasına göre Boşnak-Hırvat Federasyonuna bağlandı


Jajce'yi ziyaret etmek adeta bir ortaçağ şehrinin kalp atışlarını duymak ve bir açık hava müzesini gezmek gibidir Yukarıda ismi geçenler dışında şehirde bulunan diğer bazı göze çarpan önemli yapılar şunlardır:

Mitras Tapınağı


1931 yılında eski şehir civarında bulundu Roma İmparatorluğu döneminde yaygın bir mezhep olan Hindu-İran Tanrı tapınağıdır Tapınakta inançlarına ait bir takım ikonalar da gün yüzüne çıkarıldı Bu tapınağın IV yüzyılda yapılmış olduğu sanılmaktadır

Ayı Kulesi


Bu kule Aziz Luka kilisesinin yakınında bulunmaktadır Ortaçağ Bosnasından kalma binalar içinde en eskisidir Yuvarlak şekli, ölçüleri ve yapısıyla çevresindeki yapılara hakim vaziyettedir Bu şekli dolayısıyla bu ismi aldığı söylenir Diğer bir söylentiye göre ise kulede ayılar tutuluyordu ve suçlular, düzene itaatsizlik edenler bu kuleye kapatılıyordu

Saat kulesi


4 veya 5 yüzyılda inşa edilen kısa bir kuleydi 17 yüzyılda saat kulesi olarak yeni bir şekil aldı 1878'de başlayan Avusturya döneminden sonra saat ve zili kaldırılarak çalışmasına son verildi