Tohum Toplama Metodları

Tohum Toplama Yöntemleri - Tohum Toplamaa Dikkat Edilmesi Gerekenler - Tohum Toplama

Tohum Toplama Metodları
Tohum toplama metodlanna geçmeden önce toplamada dikkat edilecek genel esasları şöyle özetleyebiliriz:
1 Bir bahçe ve parkta tek olarak bulunan bir cinsli iki evcikli bir ağaç vey çalının, bu ağaç türün dişi ağacı da olsa döllenmiş tohum vermeyeceği açıktır B bitki bir cinsli bir evcikli veya hermafrodit dahi olsa bu takdirde de ancak kend leme mahsulü tohumlar verecek demektir Bu da daha önce belirttiğimiz sakınca lan taşıyacaktır Çevresinde aynı cinsin hibrit yapabilme niteliğindeki türlerinde başka ağaçlar varsa bu takdirde de tohumlar o türe has nitelikler gösteren bitki vermez
Örneğin çeşitli Ihlamur türlerinin birarada bulunduğu hallerde böyle durum lara rastlanır Ancak aynı ürün diğer fertlerinin de bulunduğu yerlerde sağlıklı ve o türe has nitelikler taşıyan fidanlar elde edilebilir Bu takdirde türler arası bir hib-rit ihtimalini azaltmak için 1000 x 1000 m bir alanda aynı türden 20 kadar ağacın bulunması şarttır Gene de bu durumda dahi bazı istenmeyen hibritler olabilir Ba zen o yörede o yıl tohum yılı olmaması nedeniyle istenen türden tohum elde edi lemez Bu durumda da mecburen satın alma yoluna gidilir
2 Tohum toplamada dikkat edilecek diğer bir husus da bol tohumlu yıllarda, zayıf ve tohumsuz yılların ihtiyacını da dikkate alarak birkaç yılın ihtiyacının sağ lanması hedef alınmalıdır Bu durumun gerekçeleri daha önce açıklanmıştı
3 Eğer bir ağaçlandırma amacı ile tohum toplanıyorsa, bu takdirde orijini bi linmeyen tohum kaynaklarından tohum toplanmamalıdır Orijinin bilinmesi ya nında iyi nitelikli tohum kaynaklarından seçilen tohum ağaçlarından (boylu, düz gün gövdeli, iyi artımlı vs) hasat yapılmalıdır
4 Tohumlar sağlıklı, istenen forma sahip bireylerden toplanmalıdır Bazen tohum toplanan bireyler sağlıklı gözükseler de tohumlan klimatik ve biyotik (don, böcek, mantar, kuş zaran vs) yönünde zarar görmüş olabilirler Buna da özel bir dikkat göstermek gerekir Bir ağaçta veya dalda diğerlerinden küçük olan kozalak ve mey valar da toplanmamalıdır Zira bunlann küçük hacmi, tam olgun- laşmadıklannı veya düşük tohum verimlerini, biyolojik zarar görmüş olmalarını veya yetersiz tohum gelişimi sonucu oluşturduktan ihtimalini ortaya çıkanr Se dirlerde de aynı ağaç üzerinde 1 ve 2 yıllık kozalaklar yanyana bulunabilir Küçükleri, genellikle tohumlan olgunlaşmamış 1 yıllık kozalaklardır Bazı yıllar bunlar büyüklük bakımından 2 yıllıklara yaklaşık olurlar
5 Tohum toplanacak bireyler ne çok genç ve ne de çok yaşlı olmayıp olgun yaşa gelmiş bireyler olmalıdır Aksi halde tohum kalitesi düşer, boş dane nisbeti artar
6 Özellikle boylu ağaçlardan hasat, emniyetli ekipman kullanılarak yetişmiş ekiplerce yapılmalıdır
7 Tohumların açılıp saçılma karakteristiklerini bilmek lazımdır Yoksa acemi toplayıcılann tohumlan dökülmüş meyvalan veya kozalaklan toplaması müm kündür Zira kuvvetli bir lodos tohumlan kısa zamanda dökebilir Örneğin Ladin lerde bu şekilde birkaç günde tohumlannı döken kozalaklar, bir yağmurdan son ra karpelleri kapanarak tohumlannı dökmemiş kozalaklar izlenimi verebilirler Bu durumda birkaç günlük gecikme eli boş dönmeye neden olabilir
Tohumlar belli başlı iki esas yöntemle toplanır 1) Yerden, döküldükten s ra toplama, 2) Tohum toplanacak bireyler üzerinden toplama

1 Yerden toplama: Ekseri etli meyvalar, Kayın, Meşe, Ihlamur, Ceviz, Maklora meyvalan yerden toplanır Meşe, Kayın ve Kestaneler gibi büyük mey lı türlerde meyvalan yerden toplamada, ilk yere düşen meyvalan toplamamak gun olur Zira bunlar genellikle sağır yani boş olabildiği gibi hastalıklı ve zı görmüş meyvalar da olabilir Bunların sonradan dökülenlerle karışmaması için pürülerek sahadan uzaklaştırılmaları ve bu ilk dökümü takip eden bol tohum kümünde, yere düşen iyi kaliteli olan meyvaTar ve tohumların toplanması gere Gecikildiği takdirde bunlar sincap, fare, kuş vs zararlılar tarafından yenilebilir ya bu hayvanlar bu iyi tohumlan yuvalarına taşıyabilirler Dişbudak ve Karaa; gibi cinslerin ve bazı çalılann meyvalan yere düşmeleri beklenmeden altlanna ı bent veya naylon ağlar serilerek silkelenen dallardan düşen meyvalar halinde laylıkla toplanabilir (Bu konuda tohum taşıyan dallara uygun seki bağlanan ipler çekilerek de dallar daha kolay silkilebilir Bu silkme işi Amerika Meşe, Duglaz, Ladin ve Kirazlarla bazı Çam türlerinde gövdeyi, silkici-sallaj tertibatlı bazı makinalar kullanılarak yapılabilir Bu silkme işinde birkaç saniye silkişte olgun kozalak ve meyvalar dökülür, silkme daha devam ederse ince dal lan kopar, ağaç zarar görebilir Bazı ağaççık ve çalı tohumlan vakumlu toplayı larla da ucuz ve hızlı bir şekilde toplanabilir