Çilek Nedir - Çilek Yetiştiriciliği

Çilek Nedir - Çilek Yetiştiriciliği


Çilek yetiştiriciliği bilhassa küçük ve orta büyüklükteki işletmeler için önemli bir ziraat koludur Bu meyve yatırımların kısa zamanda geriye dönmesi nedeniyle küçük aile işletmeciliğine de uygundur Pazarda taze meyvenin az olduğu dönemde olgunlaşması nedeniyle iyi bir pazar avantajına sahiptir Birim alandan elde edilen gelir öteki ürünlere göre daha yüksektir Taze olarak tüketiminin yanında, reçel, marmelat, dondurma, pasta ve likör yapımında geniş ölçüde kullanılır Ayrıca derin dondurularak saklanır, konservesi yapılır, meyve suyu elde edilir Böylece her mevsim tüketim olanaklarına sahiptir


Çilek insan sağlığı ve beslenmesi açısından son derece yararlı bir meyvedir ”C” vitamini açısından zengindir 100 gr meyvede 100 mg Yaklaşan oranda askorbik asit bulunur Zengin selüloz içeriğinden sindirimi kolaylaştırır Yüksek oranda ellajik asit ihtiva ettiğinden kanseri önleyici özelliğe de sahiptir 100 gr Çilek meyvesi 40 –45 kalori, önemli miktarda A,B vitaminleri, kalsiyum, demir, fosfor gibi mineral maddeler, çok az miktarda brom, silisyum, iyot ve kükürt içerir Çilek kökünün kabız yapıcı, idrar arttırıcı ve iştah arttırıcı etkisi vardır


EKOLOJİK İSTEKLERİ :


Sıcaklık : En yüksek büyüme hızı 20 –21 C civarındadırEn iyi günlük sıcaklık çilekler için 23 C kabul edilmektedir Bu derecenin altındaki ve üzerindeki sıcaklıklar yaprak üretimini azaltmaktadır Kök bölgesindeki sıcaklıklar 18 – 24 C arasında olduğu zamanlarda toprak üstü kısımlarında maksimum büyüme değerleri elde edilir


Gün uzunluğu : Kültür çeşitleri kısa gün bitkileri olup yaz sonları ve sonbaharda düşük sıcaklık ve az ışıklanma süresi nedeniyle yüksek oranda çiçek tomurcuğu oluşmaktadır 8 – 11 saatlik bir ışıklanma süresi çiçek tomurcuğu oluşumunu teşvik etmekte kol oluşumunu engellemektedir Buna karşılık 17 –20 saatlik bir ışıklanma süresi tam aksi etkiyi yapmaktadır En az 22,8 C sıcaklık ve 15 saatlik gün uzunluğu en hızlı kol üretimini sağlayan değerlerdir


Don : Çileklerin çiçeklenme ve meyve bağlama devreleri oldukça uzun olduğundan kısa süreli oluşan bir veya iki don hadisesi tüm ürünün zarar görmesine sebep olmaz Meyveler çiçek veya tomurcuklara oranla soğuğa karşı çok daha hassastır İlkbaharda 0 C`nin hemen altındaki sıcaklıklarda oluşan don zararında çiçek dipleri kararır ve meyve bağlama olmaz Hava sirkülasyonuna sahip bahçeler hava akımlarının olmadığı kapalı yerlere oranla daha az dondan zarar görürler


Sis ve dolu : Bitkilerin çiçeklenme zamanı görülen sürekli sisler tozlanma ve döllenmeyi güçleştirir Dolular ise meyve ve yaprakları yaralayarak çürümelerine neden olur


Rüzgar : Hafif hava akımının olması transprasyonu kamçıladığından bitkilerin topraktan su ile birlikte besin maddelerini de almasını sağlamakta dolayısıyla çilekler daha iyi gelişebilmektedir Rüzgarlar tozlanma ve meyve oluşumu için yararlıdır Çiğ ve yağmurlardan sonra kurumayı kolaylaştırır ve Botrytis hastalığını azaltır Günlük hasat meyveler tam olarak kurumadan yapılamadığından çevresi tamamen kapalı çilek bahçelerinde hafif bir rüzgar esmesi arzu edilir Kuru ve sıcak rüzgarlar su kaybını arttırarak kurumaya neden olurlar(Yaz dikimlerinde önemli)

Yer ve yöney : Deniz kenarındaki bölgelerde yetiştiği gibi, 1000 m ve hatta daha yüksek rakımlı yerlerde de yetiştirilebilmektedir En iyi yetiştiği rakım 500 - 800 m rakıma kadar olan yerlerdir % 2 – 3 eğimli bir arazi hava ve su drenajı için tercih edilen yerlerdirÇok eğimli yerlerde kontur dikim yapılmalıdır


TOPRAK İSTEKLERİ


Çilek saçak köklü bir bitki olup genel olarak derin, verimli, su tutma kapasitesi yüksek, iyi drene edilmiş; kumlu killi topraklarda daha iyi yetişmektedir Toprak drenajının çok iyi olması gerekir Çünkü çilek kökleri durgun suda birkaç saat dahi duramaz Birçok çilek çeşidi hafif, kumlu, çakıllı, yahut taşlı topraklarda killi, ağır ve ıslak topraklara nazaran daha iyi gelişir Çilek köklerinin % 90 ı ilk 15 cm lik toprak derinliği içerisinde yayıldığından en sağlıklı kök sisteminin bulunduğu bu alanın optimum şartlarda olması gereklidir En iyi hafif asit karakterli topraklarda yetişir Optimum pH 5,7 – 6 dır Toprak pH sı toprak tipine göre de değişik oranlarda olabilir Kumlu topraklarda pH 5,5 killi topraklarda ise pH 6,5 – 7 olduğu zaman çilek yetiştiriciliği için uygun bir ortam oluşmuş olur


ÇİLEK ÇOĞALTIM METODLARI


1- Tohumdan fide elde etmek : Daha çok ıslah amacıyla yeni çeşit elde etmekte yararlanılmaktadır

2- Kollardan fide elde etme : Yaprak koltuklarından çıkan kolların boğumlarında yeni bitkiler oluşur Bu boğumların toprağa değdiği noktadan kolaylıkla yeni kökler meydana gelerek anaya benzer yeni fertler elde edilir İyi fide elde edilebilmesi için bir ana bitkiden en fazla dört yavru bitki alınmalıdır Hümüslü ve nemli topraklarda fazla miktarda kol oluşabilir ve yeni fidecikler çok iyi köklenir Fideler çok kısa zamanda gelişimini tamamlar, sonbaharda dikime hazır hale gelir

3-Toprak altı gövdesini ayırarak fide elde etmek Bir çileğin ana gövdesi birkaç gövdeden oluşmaktadır Bu gövdeleri ayırarak her ana bitkiden 4 – 5 fide elde etmek mümkündür İlk baharda bitkiler sökülür ve dikkatle bölünür, bunlardan her biri ayrı bir bitki olarak kullanılır

4 - Yaprak çeliklerinden fide elde etmek

5- Doku kültürleri yoluyla fide elde etmek


ÇİLEK FİDESİ DİKİMİ


Kış Dikimi : Fideler sökülür sökülmez 15 Ekimden itibaren Aralık ortalarına kadar dikim yapılırAliso, tioga , balcalı – 1 , chandler, pocahantos kış dikimine uygun çeşitlerdir

Yaz Dikimi : Fideler dinlenme devresinde yani Ocak – Şubat aylarında sökülür – 2 C de soğuk hava depolarında muhafaza edilir 15 Temmuz – 15 Ağustos arasında(çeşide göre değişir) asıl yerlerine dikilir Fideler bir gece önceden depodan çıkarılır serin bir yerde tutularak dış koşullara uyumu sağlanır sonra yerlerine dikilir

Dikilecek fideler sağlıklı olmalıdırYaşlı yaprakları kesilir, eğer kökler çok uzun ise 1/3 oranında uç tarafından kısaltılır Fideler dikimden önce 5 –6 dakika %0,1 lik (10 ltsuya 10gr) hazırlanan benlate çözeltisine batırılıp sonra dikilir Fideler dikilirken kök boğazı kısmı toprak yüzeyi ile aynı seviyede olmalıdır Eğer derin dikilecek olursa kol oluşumu gecikir ve miktarı azalır Kök gövdesinin ucundaki büyüme noktası zararlanır Yüzlek dikimde ise kök gövdesi ve kök uçları kuruyabilir Dikimden sonra bolca can suyu verilmelidir Sıra arası 40 cm sıra üzeri 30 – 35 cm olarak dikilirDekara 6000 – 7000 adet fide dikilir


ÇİLEK BAHÇESİ BAKIMI


Malçlama : Dondan korumak, yabancı otların çıkmaması, erkenci,temiz ve kaliteli ürün elde etmek için toprak yüzeyinin ince plastik,saman,buğday sapı, çam ibreleri, kuru ot, torf ve perlit gibi maddelerle kaplanmasına denir Sulama aralığının uzatılması, botrytis”ten daha az zararlanma gibi yararları vardır

Sulama : Aşırı suya hassastır Aşırı sulama sonucu mantari hastalıklar ve kloroz ortaya çıkar Bitkiler çiçek açmadan önce ve meyve büyümesine başlama devresinde yağış yok ise mutlaka sulama yapılmalıdır

Gübreleme : Dikim öncesi dekara 3 – 4 ton yanmış ahır gübresi uygulanarak toprağa karıştırılmalıdırVerilecek diğer kimyevi gübre ise toprak ve yaprak tahlillerine göre uygulanmalıdır Azotlu gübreler toprak pH`sı da dikkate alınarak en az üç seferde verilmelidir Fosforlu ve potasyumlu gübreler ise bitki dinlenme devresinde iken (Aralık- Şubat) aylarında bir defada verilebilir Bitkiler tuza hassas olduklarından potaslı gübreler klorsuz tipten seçilmelidir Fosforlu ve potasyumlu gübreler mutlaka etkili kök bölgesine verilmelidir Kloroza karşı yapraktan “ Sequestrene 138 “ demir preparatından bütün mevsim süresince toplam olarak bitki başına 0,5 gr Vermek yeterli olmaktadır


ÇİLEK HASTALIK VE ZARARLILARI İLE MÜCADELE


Çilek hastalıkları kök , meyve ve yaprak olmak üzere üç kısımda toplanır

Kök hastalıkları içinde en yaygın olanı kırmızı kök çürüklüğü, kahverengi çürüklük, siyah kök çürüklüğüdür Kök hastalıkları topraktan bulaştığı için toprak fümige yada solarize edilmelidir Meyve hastalıkları içinde en yaygın olanı Botrytis tir Bu hastalığa karşı meyve tutumundan sonra fungisitlerle birkaç kez koruyucu ilaçlama yapılmalıdır Yaprak hastalıklarından Yaprak leke hastalığı, Yaprak yanıklığı, Antraknozdur Ayrıca yaprak bitleri, kırmızı örümcek, maymuncuk ve kadı lokması gibi zararlılarla nematodlarda önemli zararlılarıdır

Hasat : Hasat günün erken saatlerinde yapılmalıdır Uzak pazarlara gönderilecek çileklerde meyveler 3 / 4 oranında kızardığı zaman hasat edilmelidir Çilekler hasat sırasında meyveden tutmadan, meyve el ayası içine gelecek şekilde tırnakla sapı 1 cm kadar kalacak şekilde kesilerek derilmeli ve 1 / 2 veya 1 / 4 kg lık plastik yada karton kutularda pazara sunulmalıdır

Çilek yetiştiriciliği


Üzümsü meyveler grubuna giren türlerden en önemlisidir Çilek meyvesi gerçek bir meyve olmayıp yenen kısmı 40-60 kadar pistilin birleştiği çiçek tablasıdır


Çilek yüzeysel kök yapan otsu bir bitkidir Kökler iyi drene edillmiş (süzek) topraklarda 60-70 cm’ ye kadar iner Ağır topraklarda ise kökler yatay büyür


Çileğin kök gövdesi ya da taç kısmı çok kısalmış bir gövdedir


Çilek yaprakları 2/5 düzeninde spiral olarak dizilmiştir İlkbaharda havalar ısınınca patlayan embriyonik yapraklar 2-3 hafta sonra tam büyüklüğe erişir Her yaprağın 1-3 ay ömrü vardır


Kollar (stolonlar) yaz boyunca yeni yaprakların koltuklarındaki tomurcuklarından oluşarak gelişirler


Çilekte çiçekler salkım şeklindedir Buna değişmiş gövde de denilebilir Çilekte iyi tozlanma gereklidir İyi tozlanmamış meyvelerde şekil bozukluğu olur Tozlanmadan sonra meyve genelde 30-35 günde olgunlaşır


Çileğin gün uzunluğuna duyarlılığı


Çilekte kısa günde çiçek gözleri, uzun günde kol gelişimi olur Bu sebeple çilekte verim ile gün uzunluğu ilişkilidir Bu sebeple bir bölgeye uyan çeşit diğer bölgeye uymayabilir


Çiçek gözü oluşumunda gün uzunluğu ile sıcaklık ilişkisi ve çeşit özelliği bağlantılıdır


Çilek türleri


Aliso


Meyve iri, meyve eti sert, verimli, tat kalitesi orta, bitkisi kuvvetli, meyvenin saptan kopması oldukça kolay, erkenci ve serada yetiştiriciliğide uygun bir çeşittir Meyve uçlarında şekil bozukluğu görülür Reçel, marmelat ve meyve suyuna oldukça uygun, sarılığa oldukça duyarlı bir çeşittir Kışları ılık bölgeler için uygundur


Tioga


Orta mevsimde olgunlaşır Meyve iri, verimli, meyve eti çok sert, tat kalitesi orta, derin dondurma ve gıda sanayii için oldukça uygun, meyvenin saptan kopması güç, botrisite dayanıklı, sarılığa duyarlıdır Yetiştiriciliği bütün bölgelere önerilir Taşımaya dayanıklıdır


Pocahontas


Erken - orta mevsim çileği, derin dondurmaya ve sanayiye uygun, tad kalitesi orta, meyvenin saptan kopması kolay, meyve eti sert, sarılığa dayanıklı, meyve çürüklüğüne duyarlıdır Yetiştiriciliği bütün bölgelere önerilir


Yalova-9


Aliso ve Arnavutköy melezidir Erkenci ve seraya uygun bir çeşit olup, Akdeniz bölgesi için önerilir Meyve eti sert, verimli, koku ve tadı iyi, meyvenin saptan kopması güç, bitkisi kuvvetli olup sarılığa dayanıklıdır


Yalova-15


Tioga ve Arnavutköy melezidir Meyve eti sert, verimli, tat ve kokusu çok iyi ve yerli çeşitleri aratmayacak aromaya sahiptir Saptan kopması çok kolay, bitkisi kuvvetli, sarılığa ve meyve çürüklüğüne dayanıklı, derin dondurmaya uygundur Akdeniz bölgesi dışında tüm bölgelere önerilir


Yalova-104


Çok verimli ve iri bir çeşittir Meyve eti oldukça serttir Koku ve tadı yabancı çeşitlerden iyidir Bitkisi çok kuvvetli olup, sarılığa dayanıklıdır Derin dondurmaya uygundur Ilıman bölgeler için uygundur Meyve çürüklüğüne dayanıklıdır


Balcalı-1

Uzun konik koyu kırmızı renklidir Meyve eti serttir, meyvenin saptan kopması zordur, sarılığa duyarlı, meyve çürüklüğüne dayanıklı, aroması iyi sofralık bir çeşittir Akdeniz iklimi ve kışları soğuk bölgeler için uygundur Verimli bir çeşittir


Balcalı-2


Köşeli uzun, parlak kırmızı, meyve eti sert, aroması iyi sofralık bir çeşittir Sarılığa duyarlı, meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Akdeniz iklimi için uygundur Verimli ve orta erkenci bir çeşittir


Balcalı-3


Uzun konik, parlak koyu kırmızı, meyve eti sert, meyvenin saptan kopması zor, aroması iyi sofralık bir çeşittir Sarılığa duyarlı, meyve çürüklüğüne orta derecede dayanıklıdır Çok erkenci ve örtü altı sebzeciliği için uygundur


Douglas


Konik, kırmızı, meyve eti sert, saptan kopması kolay, aroması iyi, sofralık ve derin dondurmaya uygun bir çeşittir Sarılığa duyarlıdır Meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Tüm bölgelerde yetiştirilir, verimlidir


Dana


Uzun konik, parlak kırmızı, meyve eti orta sertlikte, saptan kopma kolaylığı orta, sarılığa dayanıklılığı orta, aroması orta, meyve çürüklüğüne dayanıklı sofralık bir çeşittir Yüksek verimli, açıkta yetiştiriciliğe uygun iri meyveli çeşittir


Brio


Konik kırmızı, meyve eti sert, iyi aromalı, meyvenin saptan kopması zor sofralık bir çeşittir Sarılığa duyarlı, meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Verimli, açıkta yetiştiriciliğe uygundur


216


Yuvarlak konik, kırmızı, meyve eti sert, saptan kopması orta derecede, aroması iyi sofralık bir çeşittir Sarılığa duyarlı, meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Çok erkenci, çok iri meyveli, yüksek verimli, yaprak leke hastalığına duyarlıdır


Pajaro


Konik, koyu kırmızı, meyve eti çok sert, meyvenin saptan kopması zor, aroması çok iyi, sofralık bir çeşittir Sarılığa orta derecede duyarlıdır Meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Orta mevsimde hasat edilen, çok verimli, orta-iri meyveli bir çeşittir


Chandler


Konik, kırmızı, meyve eti sert, saptan kopması zor, sarılığa orta derecede duyarlı, meyve çürüklüğüne dayanıklı, aroması iyi sofralık bir çeşittir Orta erkenci, yüksek verimli, özellikle Akdeniz ve Ege bölgesine uygundur


Selva


Konik, kırmızı, meyve eti sert, saptan kopma derecesi ortadır Sarılığa duyarlılığı orta, meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Aroması orta, sofralık, yüksek verimli, Akdeniz, Ege ve Karadeniz bölgelerine uygun bir çeşittir


Red Chief


Uzun konik, koyu kırmızı, meyve eti sert, saptan kopması zor, sarılığa ve meyve çürüklüğüne dayanıklı, derin dondurma ve sanayiye uygun, iyi aromalı bir çeşittir


Hanoeye


Konik koyu kırmızı, meyve eti sert, saptan kopması zordur Aroması iyi, sarılığa ve meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Derin dondurma ve sanayiye uygundur Soğuk bölgelere uygun bir çeşittir


Lester


Konik, koyu kırmızı, meyve eti sert, saptan kopması zor, sarılığa ve meyve çürüklüğüne dayanıklıdır Aroması iyi, derin dondurma ve sanayiye uygundur


Türkiye de Üzümsü Meyveler Üretimi

ÜZÜM

ÇİLEK

İNCİR

NAR

Yıllar

Alan (Hektar)

Üretim (ton )

Alan (Hektar)

Üretim (ton )

Ağaç sayısı

(' 000)

Üretim

Ağaç sayısı

(' 000)

Üretim

Meyve veren

Meyve vermeyen

( Ton)

Meyve veren

Meyve vermeyen

( Ton)

1995

565000

3550000

7150

76000

9690

1018

300000

2304

495

53000

1996

560000

3700000

8570

107000

9700

1078

290000

2350

520

56000

1997

545000

3700000

9050

110000

9135

1085

243000

2420

570

56000

1998

541000

3600000

9200

120000

8970

870

255000

2320

500

55000

1999

530000

3400000

9400

129000

8970

900

275000

2400

730

58000


2001 Yılı Bursa da Meyveler

Ürün Cinsi

Üretim (Ton)

Verim Kg/Ağaç

Üzüm (Da)


67223

885

Şeftali


105184

38,4

Elma


45501

50,4

Çilek (Da)


18374

519

Ceviz


5259

39

Kestane


1262

29

Kiraz


11999,5

29

Armut


56399

45

Erik


13758

34

Ayva


9742,5

38

İncir


11015

48,3

İlkbahar ve yaz mevsimlerinde güzel kokusuyla ve üzerine dökülen toz şekerle tadı artırılmış hoş lezzetiyle yemek üzerine yenmek üzere sofralarımızı zenginleştirip beslenme keyfimizi artıran çilek adı meyvesini veren Çilek bitkisi, Gülgiller'dendir


Birçok türü ile çeşitleri bulunan Fragaria cinsi çokyıllık otsu ve sürüngen bitki olan çilekler kök, kökgövde, yaprak, kol (stolon), çiçek ve meyve salkımlarından oluşmaktadır Kökgövdesinden çıkan ana (ya da birincil) kökleri sertleştiğinde, koyu kahverengileşir ve sayıları 20-30 kadar olur Yan (ya da ikincil) kökleri çok sayıda ve beyaz renklidir Çileğin kökleri süzek topraklarda 60-70 cm kadar derine inerken, ağır topraklarda yüzeysel olarak uzar


Bitkinin kökgövdesi, aslında bodurlaşmış bir gövdedir Yeşil renkli, kenarları dişli yaprakları, genelde üç yaprakçıktan oluşur Çilek bitkisi yaprak koltuklarından, yaz boyunca tomurcuklar oluşturarak kollar (stolonlar) çıkarır Bu kollar, yapraktan aldıkları suyu iletebilecek özellikler taşıyan gerçek gövde parçalarıdır Köklenip kendi yaşamlarını sürdürebilirler


Bitki ilkbaharda beyaz çiçeklerini açar Bu çiçekler tozlaşmadan 30-35 gün kadar sonra olgunlaşıp bileşik, üzümsü ve minik çekirdekleri olan kırmızı, pembe ve bazen beyaz renkli meyvelere dönüşür Çilek makbul bir taze meyve olarak yenildiği gibi; reçeli, marmeladı, meyve suyu, dondurması ve pastaları yapılıp sevilerek tüketilir


BESİN DEĞERLERİ


100 gr taze çileğin içerdiği besin değerleri şunlardır: 37 kalori; 0,7 gr protein; 84 gr karbonhidrat: 0 kolesterol; 0,5 gr yağ; 1,3 gr lif- 21 mgr fosfor; 21 mgr kalsiyum; 1 mgr demir: l mgr sodyum; 164 mgr potasyum: 12 mgr magnezyum; 60 IU A vitamini; 0,03 mgr B1 vitamini; 0,07 mgr B2 vitamini; 0,6 mgr B3 vitamini: 0,055 mgr B6 vitamini; 4,6 mcgr folik asit: 77 mgr C vitamini ve 0,2 mgr E vitamini


SAĞLIĞIMIZA YARARLARI


Yukarıda sayılan önemli besin değerlerinin yanı sıra;


o Çilek, bedenimize sızmış olan bazı virüsler için öldürücü etkiler taşır: Bunlar arasında çocuk felci (polyomiyelit), bazı ağız ve deri yaralarını oluşturan virüsler sayılabilir Ayrıca geleneksel olarak halk hekimliğinde çileğin akneye (sivilcelere) iyi geldiği kabul edilir


o Çileğin kansere yakalanma ve kanserden ölme rizikosunu azalttığı, son zamanlarda yapılan araştırmalar sonucu kabul görmektedir


o Çilek idrar söktürücüdür Ayrıca romatizma ve gut hastalığı yangılarını azaltıcı etkileri vardır


o Çilek bitkisinin kökgövdesi, içerdiği tanen nedeniyle peklik vericidir: Bunun için kökgövdesi suyla kaynatılarak elde edilen dekoksiyondan günde 1-2 bardak içilir


BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ


Bütün çilek türleri, yaprak koltuklarından uzayan kollarla (stolonlar) çoğaltılır Ancak çilek fideleri bazı mantar hastalıkları ile nematodlara (bazı zararlılar) karşı pek duyarlı oldukları için kimi önlemlerle korunmaları gerekir Bizim için en iyisi, çilek fidesi üreten güvenilir kuruluşlardan, çeşidi belli, sertifikalı ve sağlıklı fideler alıp bunları bahçemize dikmektir Çilek fidesi dikimleri, kış dikiminde ekim-kasım aylarında ve yaz dikiminde temmuz ayı içinde toprakta hazırlanıp gübrelenmiş yastıklara, 30-35 cm aralıklarla yapılır


BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ


İklim isteği: Ülkemizde soğuk iklimli Doğu Anadolu bölgesinden sıcak Akdeniz bölgesine kadar hemen hemen her yerde yetiştirilebilen neredeyse tek meyve türü çilektir Çilek bitkisi, -10 dereceye kadar düşen sıcaklığa kadar hiçbir önlem alınmadan yetiştirebilir Daha soğuk yerlerde saman ve kuru yaprak gibi malzemeyle soğuktan korunması gerekir İlkbaharda yaşanan geç donlar bazı yerlerde sorun çıkarabilir Ancak, soğuk havalar elma, şeftali ve erikte olduğu kadar çileğe zarar vermez Çilek yetiştiriciliğinde iklim riski çok azdır


Toprak isteği: Çilek bitkisi, toprak bakımından fazla seçici değildir Ama en iyi, süzek (suyu iyi akıntılı), kumlu-tınlı ve hafif topraklarda yetişir Fazla kireç içeren topraklar genelde çileğe uygun olmadığı halde, son zamanlarda kirece uyum sağlayan çilek türleri bile üretilmiştir Çilek bitkisi sökülen bir toprağa nöbet uygulamadan (yani, başka bir bitki üretilip ürün alınmadan) ya da bu toprak iyice ilaçlanmadan ikinci kez bu bitki dikilmemelidir


Sulama: Kış dikimi yapılan çilek bitkisine, ancak çok sıcak ve kurak geçen ilkbaharda sulama gerekebilir Ama, ilkbaharda ya da yazın yapılacak hasattan sonra ertesi yıl da ürün alabilmek için, bitkinin sulanması ve diğer bakımlarının yapılması gerekir Yaz dikiminde çilek bitkisi, sonbahar gelip de yağışlar başlayana değin düzenli olarak sulanır


Gübreleme: Çilek bitkisinin yetiştirileceği toprak hazırlanıp yastıklar yapılırken, iyi yanmış çiftlik gübresi ile potas ve fosfatlı kompoze fenni gübreler karıştırılarak toprağa verilir Bu gübreler üç yıl süreyle yeterli olur Bu nedenle yıllık gübrelemede toprağa yalnızca azotlu gübre verilir


Toprak işleme: Çilek bitkisinin çevresindeki yabani otlar, arada bir yapılacak çapalamayla ya da uygun ot öldürücü (herbisit) ilaçlar kullanılarak yok edilir


Malçlama: Çilek üretiminin yapılacağı bahçenin plastik, saman, kuru ot vb malzemeyle örtülmesine malçlama denir Bu sayede çilek meyvesinin temiz kalması, çürümemesi, yabani ot kontrolünün yapılması, sulama aralıklarının uzatılması gibi yararlar sağlanır


Hasat (Derim): Çilek en duyarlı meyve türlerinden biridir Ürünün bozulmaması için hasatta ve taşımada çok dikkatli davranılması gerekir Çilek hasadı, meyvenin tipik rengini almasından hemen sonra yapılır Gecikilirse meyvenin rengi koyulaşır, ezilme ve bozulmaları hızlanır Erken yapılan hasatta, çeşide özgü renk ve tat tam oluşmaz Çilek hasadı yapmak için günün serin saatleri (sabah 8-10 arası) yeğlenmelidir


Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Çilek bitkisinin hastalık ve zararlılarının def edilmesi yerine, bitkiyi hastalandırmamak daha kolay ve ekonomiktir Gene de bitkide hastalık ve zararlılar görülürse, en yakın tarım hastalıkları mücadele örgütüne başvurulup tavsiyeleri alınarak ve bitkiye dadanan zararlılar ile hastalıklarla, tarım koruma ilaçları kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir