İncir Nedir - İncir Yetiştiriciligi

İNCİR YETİŞTİRİCİLİĞİ


Geniş yaprakları, tropikal ağaç görünüşü ile incir(ficus), türünde 600 den fazla ağaç izlenmektedir Bunların bir kısmının sevilen yemişleri vardır ve en güzelleri yurdumuzda yetişirken bir kısmı süs bitkisidir Aydın yöresinde kültür bitkisi olarak geniş çapta yetiştirilen incir Fcaria L Dir Ayrıca tropikal bölgelerin kauçuk ağaçları da bu sınıftandır

İncir ağacını serbest büyümeye bırakırsanız 30 m kadar boy verebilir Ağacı genellikle normal boyda budamak, ürününü devşirebilecek boya getirmek gerekir 1,5-2 metreye budanan ağacın o yıl ürünü alınmaz(ilk ürünü)

İncirin çiçekleri genellikle bir cinsli, bir evcikli, ender olarak iki evciklidir Çiçek tablası şişmiş ve tepsi gibi çukurlaşmıştır Çiçekler bunun iç yüzeyinde yer alırlar Erkek çiçek çevresi 2-6 parçalıdır 1-2 ve nadir olarak ta 3-6 etamini vardır Dişi çiçek genellikle 5 parçalıdır Esas meyve periyant içindedir Çiçekleri birbirine eşit değildir

İncir soğuğu sevmez Isının –10 dereceden aşağı düşmemesi gerekir

İncirin çeşitleri oldukça fazladır Beyaz incirler, genellikle kurutulmak içindir Sofralık incirler esmer veya patlıcan rengindedir Yöresel olarak ta incirlere çeşitli adlar verilmiştir Daha çok sahillerimizde görülen sofralık incirler, patlıcan inciri, torasan inciri gibi adlarla anılırken, kurutulan incirlerimiz nispeten standart sayılabilir Batı Anadolumuzun, Aydın başta olmak üzere pek çok bölgesinde geniş alanlarda yetiştirilen incir türleri üzerinde geniş araştırmalar yapılmalıdır

Akdenize kıyısı olan bazı ülkelerde (Yunanistan gibi) incir yetiştirilir Amerika’da da oldukça önemli ürünler arasında yer alır


TARIM UYGULAMALARI

İncir ağacı oldukça çeşitli topraklarda barınabilir Alkali ve tuzlu topraklarda ürününü kısarken, “uç yanığı” gösterir

Sürgünlerini yılda ortalama 15 cm kadar geliştiremeyen ağaçlara kışın ortalama yarım kilo saf azot verilmelidir Mevsim başında yapraklarını gevşek tutan (buruşuk gibi) ağaçlara azot takviyesi yapmak lazımdır Bazen su veya her ikisiyle yapraklar canlandırılabilir Ağacın suyunu kısmamak lazımdır

Budama normal yapılmalıdır Aşırı budama bodur ağaç geliştirir Ağacı belirli biçimlerde terbiye etmek mümkündür Ağaca normal budama ilkelerini uygulamalıdır Kuru, hastalıklı dalların alınması, birbirini engelleyen dalların alınması, yaşlı ağaçlara gençleştirme budaması yapılması gibi


Çiçek ve tozlaşma:

Bazı türlerde erkek ve dişi çiçek ayrı ağaçlardadır Bu yüzden aşılamak yada aralara tozlayıcı ağaç dikmek gerekir

Hasat zamanında taneler saplarından sarkar ve kendi dallarına dayanırlar Olgunlaşan meyve sapından artık süt çıkmaz Bu durumda ballanan inciri toplamak lazımdır Sofralık incir hasat zamanını belirlemek mümkündür Tadında toplamak, ürünü ekşitmeden sevk etmek için tam kıvamında, kabukları çatlamadan, tane kendini bırakmadan devşirmek gerekir Kurutulacak incirleri dalında bırakmalı, kısmen kuruyup yere inmelerini beklemelidir Bu incirler en nefis kuru incir olurlar Yere düşen kurutulacak incirleri bir iki gün içinde toplamazsanız bozulurlar ve zararlıların tahribatına uğrarlar İncirler tablalarda kurutulur

Hastalık ve zararlılara karşı ağaç bakımını ihmal etmemek gerekir Kökler bir iki tür nematoddan etkilenir Kök mantarları ağacı etkilemez Bir takım böcekler bıraktıkları yumurtalarla köklerde hastalık meydana getirirler Önerilen önlemleri ihmal etmeden almak lazımdır


Kurutmalık türler:

Gök lop incir; meyvesi iri, basıkca, yeşil, kaba damarlıdırAz tatlıdır Ufak çekirdekli olup, Eylülde erişir Kurutmaya iyi gelir Sarı lop incir; en iyi incirdir Meyvesi orta irilikte, parlak, açık sarıdır Eti tatlı ve lezzetlidir, ağacı verimlidir Her yıl ürün verir


Sofralık türler:

Sultanselim; meyvesi iri, tatlı, yuvarlak, Ağustosta olgunlaşır Kavak; orta irilikte mor ve tatlı olan incir Ağustosta derlenir

Kaynak: Meyvecilik, Ziya Kütevin, shar Kütevin


İKLİM İSTEKLERİ

İncir her ne kadar subtropik bir bitki ise de dünyanın ılıman iklime sahip birçok yerlerinde yetişmektedir Kışları ılık, yazları sıcak ve kuru yerler ister Yıllık ortalama sıcaklığın 18-20 derece olduğu yerlerde yetişir Meyve doğuşundan hasat sonuna kadar olan mayıs-ekim aylarında daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde (ağustos-eylül)ayları 30 dereceye kadar çıkan ortalama sıcaklıklar istenirİncir,Ficus carıca L,kışın yaprağını döken bir bitkidirAz miktarda kış soğuklamasına ihtiyaç duyar veya duymaz Çok kısa devam eden -9 derecenin üstündeki sıcaklıklar zararlı olabilirEkim-kasım aylarında -3,-4 dereceye kadar düşen erken donlardan genç ağaçlar zarar görebilirVe kışın -6,-8 derecede ölebilirMart sonu ve nisanda -1 derece ve daha düşük ilk bahar donları yeni sürgün büyümesini zarara uğratır ve ürün azalmasına sebep olurKış sonlarında meydana gelen -4,-7 dereceye düşmeler erkek incirlerde boğa ürünü,dolayısıyla ilek arısının zarar görmesine neden olur

Optima yıllık yağış isteği 625 mm dirYağış miktarının 550 mm nin altına düşmesi durumunda sulanması gerekirHava bağıl neminin kurutma mevsiminde %40-45 arasında olması %50'yi geçmemesi gerekir


TOPRAK İSTEKLERİ

Çok fazla nemli topraklar hariç hemen her toprakta,kayalıklar üzerinde,taşların yarıklarında,hatta epifit olarak başka bitkiler üzerinde yetişirKuru incir kalitesi söz konusu olduğunda iklim istekleri gibi toprak istekleri açısından da seçici olurDerin,kumlu-killi,yeterli organik materyal ve kirece sahip topraklar ister En iyi gelişmeyi 120 cmve daha derin topraklarda gösterirİncir ağacı kireçce zengin topraklarda iyi gelişir Toprak reaksiyonu yönünden PH 6-78 olan nötr ve nötre yakın topraklar uygundurToprak tuzluluğuna az dayanıklı bir

bitkidir

DİKİM

İncir bahçeleri dogrudan fidan dikerek kurulabileceği gibi çelik dikerekte kurulabilirFidan üreten resmi ve özel kuruluşlar genelde talebi karşılamakla birlikte,üreticilerin bir kısmı direkt bahçeye çelik dikerek bahçe tesisi yoluna gitmektedirDikimler,köklü incir fidanları ile yapıldığında birinci boy"1-2 yaşında,toprak yüzeyinden 10 cm yukarıda çapı 18 mm'den fazla ve boyları en az 100 cm olanlar"ve ikinci boy "1-2 yaşında,toprak yüzeyinden 10 cm yukarıda çapı 12-18 mm ve boyları en az 75 cm olanlar kullanıl- maktadır" Bu fidanların bir örnek ve bol saçak köklü düzgün,yarasız beresiz gövdeli,hastalık ve zararlılardan arınmış ve adına dogru fidanlar olmasına özen gösterilmelidir

İncir fidanları,en uygun olarak kış uykusu devresinde,yani yaprak dökümü ile ilkbaharda yeniden su yürümesi arasında kalan devrede dikilebilir


SULAMA

İncir ağaçlarının en uygun yağış isteği 625 mm'dirYağış miktarının 550 mm'nin altına düşmesi durumunda sulama yapmak gerekirYağışların çok yetersiz olmaları durumunda Haziran sonu ve Temmuz başlarında ikinci bir sulama yapma gereği ortaya çıkar


GÜBRELEME

İncir yetiştiriciliği için 6-78 arasında değişen bir toprak pH'si uygundurİncir ağacı kireci seven bir bitki olduğu için oldukça yüksek kirece sahip topraklarda yetiştirilebilirToprak pH'sinin düşük olduğu yerlerde kireç verilmesi yararlı ve hatta zorunludur


İLEKLEME

Döllenme biyolojileri yönünden dişi incirler 4 grup altında toplanmaktadır

1-Döllenmeye gerek duymadan partonokarpi yoluyla meyve verenler

2-Meyve vermeleri için mutlaka döllenmesi gerekenler

3-İlkbahar meyveleri(yelloplar) için döllenmeye ihtiyaç göstermeyip,yaz meyveleri için döllenmeye ihtiyaç duyanlar

4-İlkbahar meyveleri için döllenmeye ihtiyaç duyup,yaz meyveleri için döllenmeye ihtiyaç duymayanlar


İncir çiçekleri,incir meyvesi olarak bilinen yuvarlak armutumsu şekilde içi boş bir çiçek muhafazası içerisinde sıra sıra dizilmiş durumdadırErkek incirlerde bir çiçek muhafazası içerisinde erkek çiçekler ve bir nevi dişi çiçekler olan gal çiçekleri bulunur

Erkek çiçekler çiçek muhafazasının ağzına yakın kısımda,gal çiçekleri ise sap tarafındaki kısmında dizilmiş durumdadırDişi incirlerde de bir çiçek muhafazası içerisinde yalnız normal dişi çiçekler bulunur Erkek çiçekler polenleri meydana getirirlerNormal dişi çiçeklerin döllenmesi ile içi dolgun çekirdekler yani gerçek incir meyveleri meydana gelir


İncirde tozlanma olgunlaşan erkek ve dişi çiçeklerin ayrı ayrı çiçek muhafazaları içinde olması nedeni ile rüzgar ve bal arıları gibi böceklerle olmamaktadırDoğa bu konuda polen taşımak üzere "İLEK SİNEĞİ" olarak adlandırılan arıcılığı sağlamıştır

İncir arıcılığı veya incir sineği neslini devam ettirmek ve neslini devam ettirirken tozlanmayı sağlayıp meyve bağlamayı mümkün kılmak şeklinde incir bitkisi ile ortak yaşam sürdürmektedirArıcık her yıl üç erkek meyvesi ile karşılıklı zamanlarda meydana gelen üç hayat devresini tamamlar


Her bir olgun erkek incir meyvesinden çıkan ergin dişiler takip eden meyvenin üzerine gelip içeri girer Burada incir arıları,yumurta bırakmasına uygun,değişikliğe uğramış dişi gal çiçekleri üzerine yumurta bırakırlarYumurtadan çıkan larvalar bu çiçeklerin ovaryumlarında (Eğe bölgesinde,halk arasında bu ovaryumlara darı denir)gelişirErkek arılar dişi arılardan önce yumurtadan çıkar ve dişi arılar gal çiçeklerini terketmeden önce onları döllerÇiftleşmeden sonra ergin dişi arılar takip eden erkek incir dişi meyvesine göç eder

İşte meyve vermesi için mutlaka döllenmesi gereken dişi incirlerin en önemli ürünü olan yaz ürünlerinin (iyi lopların) döllenmesi amacıyla iyi loplarla aynı zamanda olgunlaşan erkek incirlerin ilek meyvelerin ilek meyvelerinin içlerindeki arıları ile birlikte dişi incir ağaçları üzerine bırakması şeklinde yapılan suni işleme İLEKLEME bu amaçla kullanılan erkek incir meyvelerine İLEK denir


İlek arıcılığı girmiş,yani döllenmiş meyveler büyümelerine devam eder,döllenmeyen meyveler ise dış yüzeyleri pürüzlü ve damarlı bir hal alır,koyu yeşil renklerini korurlarBu meyveler belirli bir süre büyümelerine devam etselerde sonradan sararır,buruşur ve dökülürler


TAZE İNCİR'İN TANIMI VE HASATI


Tam olgun ,yani yeme olumundaki bir incir meyvesinde kabuk çeşide özgü rengini almış,parlak,esnek ve kolay soyulabilir özelliktedirBazı meyvelerde ise olgunlukta ortaya çıkan çizik ve çatlaklar olabilir Meyve eti tatlı,özlü ve yumuşaktır


Hasat elle yapılırHasat edilen incir saplarından sızacak bir miktar süt cildi tahriş edeceği için toplayıcılar eldiven giymelidirÜrün sabahın erken saatlerinde,serinlikte toplanmalı güneş ve sıcağa maruz kalmamalıdır


KURU İNCİR HASADI

Taze olarak toplanmayan incirler ağaç üzerinde su kaybederlerBuruk denilen bu meyvelerin sap kısımlarında mantarlaşma meydana gelir ve meyveler kendiliğinden dökülürYere dökülen buruk incirler ağaç altlarından toplanıp kurutma yerlerine götürülürlerKuru incir hasadının hergün yapılması gerekmektedir

SINIFLANDIRMA

İncirler kilodaki meyve adedi,genel kalite vasıfları ve tiplerine göre sınıflandırılırlar

Serisi (IŞMALI) incirler:

Ballı,yumuşak,kabuğu

normal kalınlıkta,lekesiz incirler,


Serisi (KÜREKMALI) incirler:

Kalın kabuklu,az ballı,kısmen

esmer renkli ve sert incirler,


(BALLIKARA,LEKELİ)incirler:


Glikoz oranı yüksek,mantar

hastalığı yüzünden balını dışarı kusmus,


Hurda (ENDÜSTRİYEL) incirler:


A,B,C serisine girmeyen,çok düşük kalitede incirleri kapsar

Aydın-İncirliova-Erbeyli İncir araştırma merkezi koleksiyon bahçesin de 272 adet incir çeşidi vardır Bunlardan bölgenin hakim ürünü olan SARILOP ve SARIZEYBEK kurutmalık çeşittirGeri kalanlar ise sofralık çeşittir


En önemlileri ;


BURSA SİYAHI,YEŞİLGÜZ,SULTANSELİM,BARDAKÇI,KAVAK,G ÖKLOP, SUSAK dır