Çim Alan Tesisi

Çim Alan Tesisi Hakkında - Çim Zeminleri Hakkında - Yumak Yapan Çimler - Kök Sap Yapan Çimler - Biçme Yüksekliği



ÇİM TESİSİ


Çim: Şehirleşme ile birlikte yeşil alanların hızla yokolması gerek görsel ve gerekse sağlık açısından kotu çevre koşullarının oluşmasına neden olmuş ve zamanla bunun yapay yolla telafisine gidilmiştir

Daha yaşanabilir ortamlar yaratmak için şehirlerde park ve bahçeler tesis edilmeye başlamıştır Park ve bahçe tesisinde en onemli unsurlardan biriside çim dir Alanda bulunan ağaç ve çiçekler için güzel bir fon oluşturarak diğer bitkilerin güzelligini ortaya çıkarır

Çim gerek görsel olarak estetik bir gorunum oluşturmakta ve gerekse güneş ışınlarını emerek gözlerin güneş ışınlarından etkilenmesini azaltmakta, tozları engellemekte, temiz bir ortam sağlamaktadırSpor sahalarında ise yumuşak bir zemin oluşturarak üzerinde daha emniyetle hareket edilebilir bir alan oluşturmaktadır Fazla egim arzeden alanlarda tutucu görev gorerek toprak kaymasını engeller

Çim zeminler genellikle Graminae familyasından olan bitkilerle tesis edillir



ÇİM ALANLARI OLUŞTURURKEN

1-Çim tesisinde alanda çok sayıda bitki bulundurulması gerek görsel ve gerekse bakım süreci açısından olumsuz bir durum yaratır Bitkiler çim alanının kenarına gelecek( geri planda kalacak) şekilde dikilmelidir

2 - Çim ekiminden önce alandaki her türlü inşaat işi(bina,yol,duvar, aydınlatma vs) önceden bitirilmiş olmalıdır

3 - Çim ekiminden önce bitkilendirme işi tamamlanmalıdır

4 - Yabancı ot ilaçlaması yapılacaksa çim ekiminden önce yapılmalı ve toprak temizlenmelidir

5 - Ekimden bir süre sonra toprak yerleşir ve 3-4 cm seviye düşer bu nedenle yollalrı yaparken bu seviye dikakte alınmalıdır



BİTKİ SEÇİMİ

Çim sahaların tek bir çim ile tesisi dogru olmazÇim sahalarda kullanılan bitkilerde aranan özellikleR şu şekilde özetlenebilir

1 - Renk: Çim bitkilerindeki yapraklar koyu yeşilden gri yeşile kadar çeşitli tonlardadır Çim bitkisindeki aranan en uygun renk ise taze yeşil renktir Bu rengin yaz ve kış kor unması tercih sebebidir Ancak yaz evleri gibi bazı yerlerde kullanılan çim türlerinde kışın sararmalar sakınca yaratmaz

2 - Kuvvetli kök gelişimi: Özellikle spor alanlarında ve sık biçilen yerlerde yüzeysel köklü türler zarar görür Bu yerlerde kuvvetli kök gelişimi yapan türler kullanılmalıdır

3-Çim alanlarında bitkilerin önce hızlı bir gelişme ile alanı kaplaması daha sonrada yavaş gelişme göstermesi istenir Çünki devamlı hızlı gelişme çok sık biçme grerektirir

4 - Basılmaya dayanıklı olmalıdır:

5 - Uzun ömürlülük: Çim alanları kısa ömürlü yeşil alanlar olarak görmek yanlıştır İyi bakımlı çim sahalar 15-20 yıl bozulmadan kalabilirler Uzun ömürlülük, bakım koşulları yanında çim bitkilerinin kendini yenileme kabiliyetine de bağlıdır

6 - Sık biçime dayanıklılık: Çim alanlarının homojen ve düzgün görünüme sahip olması sık biçimle sağlanabilir Seçilecek çim bitkilerinin sık biçime dayanıklı olması istenir

7 - Hem dikin eve hemde enine yayılma özeligi olmalıdır

8 -Kuraklığa dayanıklı olması istenir

9 - Tekstür: Çim alanlarda ince, dar ve narın yapraklı çim tür ve çeşitleri istenir Kaba, kalın yapraklı türler güzel görünüş vermezler

10 -Hastalıklara Dayanıklı olmalıdır


ÇİM ALANLARINDA KULLANILAN CİNS VE TÜRLER

Çim alanları tesisinde kullanılan serin iklim çim bitkileri genellikle dört cins içinde (Agrostis, Poa, Festuca ve Lolium) toplanmış tür ve çeşitlerdir Bunun yanında sıcak iklimler ve az bakımlı yerler için yazın yeşil kalan fakat kışın sararan rizom ve stolonlar gibi vegetatif organları ile yeşil saha tesis edilen bitkiler de (Zoysia sp, Cynodon sp gibi) vardır


Yumak Yapan Çimler -------------------------------

Kök Sap Yapan Çimler

(üst çimler) -----------------------------------------(alt çimler)

F rubra var Comutata(Fallax) -------------------------------Agrostis tenilus

F ovma --------------------------------------------------------------A stolonifera

F arundinaceae ----------------------------------------------------F rubra var rubra

F pratensis (F elatior) -------------------------------------------Poa prantensis

Lollium perenne ---------------------------------------------------Poa trivialis (sülük)

Cynosorus cristatus




İKLİM İSTEKLERİNE GÖRE

1-SERİN VE ILIK MEVSİM ÇİM TÜRLERİ

Bu gruba giren çim türleri serin ve ılıman bölgelerde (15-21°C) iyi gelişirlerSulandıkları zaman yıl boyu yeşilliğini muhafaza ederler


Agrostis (Tavus otu) türleri

Agrostis türleri ince tekstürlüdürler Sıkı ve kaliteli çim oluştururlar


Agrostis alba aut pp (Ak tavus otu):

Agrostis tenius (A Vulgaris, A Capillaris L)

Agrostis stolonifera L (Bataklık tavus otu):


Festuca (Yumak otu) türler

rubra L (Kırmızı Yumak Otu):


1 Festuca rubra var Comutata (F rub var FaIIax-)

2 Festuca rubra var rubra (F rub VarGenoina);

3 Festuca rubra var, Stolonifera "Reptans":

Festuca ovina L (Koyun Yumağı):

F ovina Capillata Lam:

F Ovina var Vulgaris Koch:

Festuca pratensis (F Elatior):

Poa (salkım otu) türleri

Poa pratensis L (Çayır salkım otu):

Poa trivialis (Adi salkım otu):

Lolium prenne (İngiliz çimi)


Cynosorus cristatus L (Tarak otu):


Ophiopogon jnponicus-Liliaceae (Kara çim);


2-SICAK MEVSİM (SICAK BÖLGE) ÇİM TÜRLERİ

Sıcak bölgeler ve yazın kullanılan yerlerde (yazlıklar gibi) çim saha tesisinde yalnız veya karışım olarak kullanılırlar Sıcak ve kuraklığa dayanıklı türlerdır Renklerinin gri-mat oluşu ve kışın sararması gibi olumsuz yönleri vardır


Cynodon dactylon (Bermuda çimi) ve melezleri: Bu çim türü sıcak bölgelere çok iyi uyum sağlar

Cynodon transvaalensis (Uganda çimi): Bermuda çimi gibi sıcak bölgelere uygun, kurağa dayanıklıdır


Zoysia matrella ve melezleri (Japon çimi): Sadece sıcak bölgelere uyan bir çim türüdür

Zoysia tenufolia (Japon tapınak otu): İnce yapraklı, bodur (biçme gerektirmeyen) yavaş fakat kuvvetli gelişen bir çim türüdür

Zoysia japonica: Kurağa dayanıklı bir türdür Az bulunur


ÇİM ALANLARININ TESİSİ


Çim sahaların tesisi için en uygun mevsimler ilkbahar ve özellikle sonbahar aylarıdır Gerek yabancı ot ve gerekse karınca zararı nedeniyle en ideal zaman sonbahardır

Çim saha tesislerinde amaca uygun çim karışımları kullanılmalıdır Ticari olarak hazır karışımlar olduğu gibi, değişik türlerin karışımı amaca uygun olarak hazırlanabilir Karışımlarda üst ve alt çimler birlikte kullanılmalıdır Üst çimler dikine gelişme gösterirken alt çimler toprak yüzeyini örterler


CİM BİTKİLERİNİN ÖZELLİKLERİ


1 - Tekstür (yapısı):

(İnce dar yapraktan genişe doğru)

festuca rubra

Agrostis tenıus

Lollium perenne

Poa pratensis

Zoysia sp

Cynodon dactylon

Festuca arundinaceae


2 - Biçme yüksekliği istekleri

(Yüksek biçimden-kısa biçime)

Festuca arundinaceae

Festuca rubra Poa pratensis

Lollium perenne

Agrostis tenıus

Zoysia sp

Agrostis stolonifera 3 - Sıcağa dayanıklılık:

(Yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru )

Zoysia sp

Cynodon dactylon

Festuca arundinaceae

Agrostis stolonifera

Poa pratensis

Agrostis tenius

Lollium perenne

Festuca rubra


4 - Tuza dayanıklılık

(Çok dayanıklıdan-az dayanıklıya)

Zoysia sp

Cynodon dactylon

Festuca arundinaceae

Lollium perenne

Poa pratensis

Festuca rubra

Agrostis tenıus


5 - Soğuğa dayanıklılık

(Kışın rengini koruması)

Poa pratensis

Festuca rubra

Agrostis tenius

Lollium perenne

Festuca arundinaceae

Zoysia sp

Cynodon dactylon


6 - Kuraklığa dayanıklılık

(Çok dayamklıdan-az dayanıklı)

Zoysia sp

Cynodon dactylon

Festuca rubra

Poa pratensis

Lollium perenne

Agrostis stolonifera

Agrostis tenıus


7 - Gölgeye dayanıklı

(Tam gölgeden-gümşe doğru)

Festuca rubra

Zoysıa sp

Agrostis stolonıfera

Agrostis tenius

festuca arundınacea

Poa pratensis

Lollıum perenne

Cynodon dactylon


8 - Yıpranma kaybolma dayanma

(Dayanıklıdan zayıfa doğru)

Zoysia sp

Festuca arundınacea

Cynodon dactylon

Lollium perenne

Poa pratensis

Festtuca rubra

Agrostis tenius

Agrostis stolonıfera


9 - Az yıpranmada yenilenme

(Hızlıdan-yavaşa doğru)

Cynodon dactylon festuca arundinacea

Lollıum perenne

Poa pratensis

Agrostis stolonifera

Festuca rubra

Zoysia sp

Agrostis tenius


Çim karışımlarında genellikle kullanılan oranlar


Agrostis türleri --------------------% 5-10

Festuca rubra ve çeşitlen-----% 30-50

Festuca ovina---------------------% 10-20

Poa pratensis ve çeşitlen----% 20-30

Lollium perenne------------------% 10-20 olarak kullanılır (ağırlık olarak)

Karışımlar genellikle üçlü veya dörtlü olur l m2 'ye 30-50 gr gelecek şekilde ekim yapılır


ÇİM EKİMİ

Çim ekiminde en önemli konulardan birisi toprak hazırlığıdır

Kaba tesviyeden sonra tırmıklama (ince tesviye) yapılır Tırmıklama işlemi önemlidir, sahada küçük çukurluklar ve tepecikler kalmaması gerekir Tırmıklama işleminden sonra toprağın üzerinden 40-50 kg'hk bir silindir geçirilir veya tabana 30x30 cm'lik ortadan saplı tahta tokmakla toprak iyice bastırıhr(dövülür) Öyleki ayak basıldığı zaman ayak izi kalmaması gerekir

Toprak hazırlığı tamamlanınca ekme işlemi yapılır Genel olarak 1m2 alana 30-40 gram arasında tohum düşürülür ancak iri tohumların (Lollium perenne gibi) çok olduğu karışımlarda bu 50 grama kadar çıkarılabilir İlkbahar ekimlerinde keza % 20 daha fazla tohum ekilir


Tohum ekme işi rüzgarsız, sakin bir havada sabah veya akşam üzeri yapılmalıdır Tohum ekimi tamamlanınca tekrar silindir geçirilerek (veya tahta tokmakla bastırılarak) tohumların toprağa yapışması sağlanır Bundan sonra çok önce 1-2 mm kalınlıkta bir kapak atılır Hiç kapak atılmasada zarar olmaz Çünkü çok küçük olan tohumlar toprak aralıklarına girerek aralarda çimlenirler Kapak materyali olarak yaprak çürüntüsü ile toprak karışımı veya çok iyi yanmış, elenmiş çiftlik gübresi ile toprak karışımı kullanıla bilir

Tohumların bastırılması ve kapak işlerinden sonra en önemli iş sulamadır toprağı yerinden oynatmayacak tazyikte,ince süzgeç başlık takılarak sulama yapılmalıdır yoksa çimler yerinden oynar ve yer yer sahada boşluklar oluşurTüm alanın iyice sulanmasına dikkat edilmelidir tohumların çimlenmesi ve gelişebilmesi için su önemlidir Sulama 3-5 cm kalınlıkta toprak tabakası ıslanacak şekilde ve çim yeşerinceye kadar her gün yapılmalıdır


Tohum ekmeden önce toprak çok kuru ise tohum ekiminden sonra suyu emmesi zor olacağı için ekimden 1-2 gün önce bol olarak sulanır

Ekilen tohumlar, bitki türüne göre ve ekim mevsimine bağlı olarak 7-21 gün arasında çimlenirler Bu durumda çim ekilen saha bir ay boyunca hiç kurumadan, nemli kalacak şekilde her gün sulanması gerekir


ÇİM ALANLARININ BAKIMI

Bitkiler 6-10 cm oldukları zaman ilk biçim yapılır İlk biçme keskin bir çim makası veya keskin tırpanla yapılması doğru olur

Biçme artıkları metal tarak ile toplanmalı ve sahadan uzaklaştırılmalıdır İkinci biçim de tırpan veya makasla yapılırsa iyi olur Bundan sonra merdane geçirilmesi kardeşlenmeyi teşvik eder ve çimler sıklaşır

Çim sahalar tesis edildikten sonra bakım işlemleri yerine getirilmez ise kısa zamanda bozulur ve özelliklerini kaybederler

Bakım işleri içinde en önemlisi biçme ve sulamadır Çim alanların devamlı olarak biçilmesi bitkilerin kendilerini yenilemesini sağlar Bitkiler 6-8 cm'ye geldikleri zaman hemen 2-3 cm yükseklikten biçilmeleri gerekir

Her biçimden sonra sulama (gerekiyorsa gübreleme) yapılmalıdır Biçimden sonra sulama yapılmaz ise bitkiler sararıp kuruyabilirler


Çim sahalarda sulama ile birlikte 2-3 ayda bir gübreleme yapılması bitkilerin gelişimine yardımcı olur Ancak fazla gübreleme bitkilerin dayanıklılığını azaltır Bu nedenle gübre lemeyi en az seviyede yapmalıdır Vegetasyonun azaldığı kış aylarında gübrelemeden kaçınmalıdır

Gübrelemeden sonra bol su verilmesi gerekir Bu şekilde bitkilerin gübreden yanması engellenir

Diğer bir bakım işlemi yabancı ot mücadelesidir Bunun için baştan bazı önlemleri almak gerekir İlk tesis aşamasında çiftlik gübresi yerme yaprak çuruntüsü veya torf veya organik gübre gibi maddeler kullanılmalıdır eger çiftlik gübresi kullanılacaksa eski-yanmış-toz haline gelmiş gübre kullanılmalıdır

Tohum ekimi sonbaharda yapılırsa daha az ot çıkar Çimlenme ile birlikte gelişen yabancı otlara karşı selektif yabancı ot ilaçlan (Tordan gibi) kullanılabilir

Çim alanında yer yer boşlıklar varsa bunlar çim varsa toprak çukurluğu doldurularak yeniden ekilirboşluklar aşırı ısınmış suyla sulamadan yada hastalıklardan kaynaklanıyor olabilir Dığer bitkiler gibi çim bitkileri de hastalanabilir Hastalanan bitkiler kümeler şeklinde ölürler ve yerleri boş kalır

Bu durumda önce hastalığın nedenlerini saptamak gerekir Aşırı sulama ve sıcak bir araya gelince bitkiler hızlı fakat zayıf gelişirler Zayıf gelişen bitkiler kolayca hastalanırlar Aşırı azotlu gübre verilmei, birim alana fazla tohum atılarak çok sık fakat zayıf bitkiler oluşturulması bitkilerin kolayca hastalanıp çökmelerine neden olur Çim bitkilerinde en çok Phytium sp (Çökerten) Rhızoctoma sp (Kökboğaz, hastalığı) ve Fusarium sp (Solgunluk) gibi hastalıklar görülür Özellikle ilk tesis döneminde genç çim


bitkilerinin phytium veya rhizotonia ile çökmesi çok görülür Çim alanlarında kötü drenaj nedeniyle su göllenmelerı varsa buradaki bitkiler boğulur ve hastalanıp ölebilirler


ÇİM SULAMASI


Çim bitkilerinin çoğu saçak köklü olup kökleri 15-20 cm derinliktedir ve yağışsız geçen yaz aylarında sulama isterler Ortalama üç günde 8 mm yağış (lm2ye 8 kg) gerekir Sulama işleri yaz boyunca devam eder Her sulamada bitkilerin köklerinin dağıldığı 10-15 cm'lik toprak tabakasının ıslanması gerekir