Çim Nasl Yetişir

Futbol sahası çimleri nasıl yetişir - Çim yasıl yetişir - Çayır salkım otu - İngiliz çimi - Çayır salkım otu - Kırmızı yumak

çim yetiştiriciliği

Çim yapılacak alanın toprağı en az bir ay önceden 25-30 cm derinliğinde işlenmeli, yabancı otlardan temizlenmeli ve ekimden 1-2 ay önceden dekara en az 5 ton yanmış hayvan gübresi atılarak toprağa karıştırılmalıdır

Ekimden 1-2 hafta önceden 20 kg amanyum nitrat 20 kg triple süper fosfat gübreleri atılıp toprak yeniden işlenir Daha sonra toprak tesviye edilir ve tırmıkla düzeltilip ekim için toprak çok düzgün bir hale getirilir

Çim tohumları toprak yüzüne saçıldıktan sonra tırmıkla hafifçe toprağa karıştırılır

Üzerine bir parmak kalınlığında harç atılır %50 yanmış ve elenmiş gübre, %50 elenmiş tınlı bahçe toprağı harcı atılıp düzeltildikten sonra tahta tokmak veya silindir ile iyice bastırılır

Ekimden sonra yağmurlama veya süzgeçli kova ile sulanır

Ekim için en uygun zaman sonbahar ve ilkbahardır

Çim sahalar oluşturulurken tek çeşit tohum ekimi yerine karışımlar tercih edilmelidir İklim ve çevre isteklerine göre 100 gramlık karışımda olması gereken tohum miktarları aşağıdaki gibidir


ÇİM KARIŞIMLARI Tohum karışım Oranları Birim Alana Atılacak Tohum Miktarı


KURU VE SULAMA İMKANI

KISITLI YERLER İÇİN:


Çayır salkım otu (Poa pratensis) %40 gr

Kırmızı yumak (Festuca rubra) %55 gr 20 gr/m2

Tavus otu (Agrostis ssp) % 5 gr


KURAK BÖLGE İÇİN DİĞER KARIŞIM:


İngiliz çimi (Lolium perene) %30

Kırmızı yumak (Festuca rubra) %25

Koyun yumağı (Festuca ovina) %10 30 gr/m2

Tavus otu (Agrostis ssp) %15

Çayır salkım otu (Poa pratensis) %20


YAĞIŞLI BÖLGELER İÇİN:


İngiliz çimi (Lolium perene) %50

Kırmızı yumak (Festuca rubra) %35

Çayır salkımı otu (Poa pratensis) %10 30gr/m2

Tavus otu (Agrostis ssp) %5


SÜS ÇİMENİ OLARAK KARIŞIM


Kırmızı yumak (Festuca rubra) %75

Tavus otu (Agrostis ssp) %10 25gr/m2

Çayır salkım otu (Poa pratensisw) %15


FUTBOL SAHALARI İÇİN:


İngiliz çimi (Lolium perene) %80 45gr/m2

Kırmızı yumak (Festuca rubra) %20

Çim Nasıl Biçilir - Çim Biçimi Nasıl Yapılır - Ne Zaman Çimler Biçilir

Çim Biçimi

Çıkış sonrasında yapılacak ilk biçim çok önemlidir İlk biçim bitkinin yayılmasını kardeşlenmesini ve sıklaşmasını hızlandırır Biçim, bitkiler fazla boylanmadan yapılmalıdır Geç biçimde, biçim zorlaştığı gibi büyük bir bölümü biçilen bitkiler, zarar görür Ayrıca çok uzayan bitkilerin dip taraflarında sararma görülür

İlk biçim zamanı türlere göre değişebilir Ancak tüm çim türlerinin 6-8 cm yüksekliğe eriştiğinde ilk biçime uygun kabul edilir Bitkilerin 4-5 cm yükseklikten biçilmesi önerilir Derin biçimler bitki örtüsünün hızla seyrelmesine neden olur

Hafif topraklarda ilk biçimden hemen önce hafif bir merdane geçirilmesi bitkilerin biçim sırasında sökülmelerini engellera

Çim Bitkilerinin Üretimi - Vejetatİf Üretim Hakkında - Sülük Parçalarıyla Çoğaltma - Ayırma İle Üretim


Çİm Bİtkİlerİnİn ParÇalanma Yoluyla Üretİmİ(vejetatİf) Üretİm

Esas olarak çim bitkilerinin tohum yerine sülük köksap, köklü sürgün kök tacı gibi bitkisel organlarının dikimi ile üretilmesidir Tohumun güç bulunduğu veya pahalı olduğu kısa sürede çim alan kurulmak istenen alanlarda kullanılan bir üretim tekniğidir Bu üretim (halıotu )Axonopus, cadı otu (stenoptarum) ,çim otu (Zoysia) ,Bermuda ve Uganda çimi ile bazı tavusotu türlerinin tesisinde yaygın olarak uygulanır
SÜLÜK PARÇALARI İLE ÜRETİM

Bu yöntemde esas amaç bitki örtüsünden topraksız olarak toplanan sülük parçalarının çim alanı tesis edilecek sahaya dikilmesidir Özellikle Bermuda ve uğanda çimi sülüklü tavus otu üretiminde çok yaygın olarak kullanılır
KÖKLÜ BİTKİLER İLE ÜRETİM (Ayırma Yöntemi)

Sülükle tesisin aksine gelmiş çim örtüsünden alınan köklü bitki parçalarının dikimi ile gerçekleştirilir Çok değişik amaçlarla kullanılan bir tesis şeklidir Örneğin, eski bir çim örtüsünün yıpranmış veya ölmüş noktalarını tamirinde çok yaygın kullanılır
ÇİM PLAKALARI İLE ÇİMLENDİRME-

veya Hazır çim- Serme Çim- Kesme Çim- Sod- Sodding- Ready grass

Doğal çayırlardan plaka halinde sökülerek yeni yerlerine dikilme yamama işlemi son yıllarda modernize edilerek yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır

Bu yöntemin esası başka bir alanda yetiştirilen saf veya karışım halindeki çim örtüsünün değişik boyutlarda plakalar halinde kesilerek yeni alana taşınması ve yerleştirilmesidir Özelllikle kuvvetli köksap ve sülüklerle gelişen agrostis Poa ve cynadon türleri kullanılır Hasatta çim plakalarının kalınlığı en önemli noktalarından birisidir Agrostis ve Poa gibi çok ince dokulu çim bitkilerinde kesim kalınlığı 1 cm , festuca ve lolium gibi kaba yapılı türlerde bu kalınlık 2,5-3 cm kadar çıkabilir Tesis edilecek alanın toprağı tohum ekilecek şekilde hazırlanmalıdır Sonra çim plakaları kenarları birbirine deyecek şekilde yan yana getirilerek serilir Ve merdane ile bastırılır

Çim Ekiminden Sonrası Bakımı - Sürme önemi -Çim Sulaması

Çimlenme ve sürme döneminde toprak nemi son derece önemlidir Genel bir kural olarak ekim derinliğinin 3-4 hafta süre ile nemli tutulması iyi bir çıkış için gereklidir Zayıf çıksın en önemli nedenlerinden birisi kapak tabakasının düzenli ve yeterli şekilde sulanmamasıdır Toprak yüzeyi çok çabuk kuruyan alanlarda tohumlar çimlenme için yeterli nemi bulamazlar

Tohum ekiminden sonra yapılacak sulamanın sıklığı da önemlidir Bu alanların sabah erken ve geç akşam saatlerinde toprağın üst 4-5 cm'lik tabakası nemli kalacak şekilde sulanması yeterlidir

Bitkileri Termoperiyodizmi Hakkında - Çim Bitkilerinde Toprak Faktörü - İkli Faktörleri

Çim bitkilerinde büyüme ,çim kalitesi vb özellikler çevre faktör ile yakından ilişkilidir Ekolojik açıdan çevre, çim bitkilerini etkileyen tüm faktörleri içine alan bir terimdir Çim üretimini etkileyen önemli çevre faktörleri aşağıdaki gibi sıralanabilir
İKLİM FAKTÖRLERİ

Bir bölgede çim alanları tesis ,bakım ve koruma çalışmalarına etki yapan en önemli faktör ,iklim faktörleridir

Bu faktörler içerisinde ışık sıcaklık ve yağış en önemlileridir Genel olrak yörenin yağış miktarı dağılışı ve şekii, bölgedeki ilk ve son doğum tarihleri ortalama sıcaklık ,nem vb bir çok kriter kullanılacak tür ve çeşitlerin seçiminden,ekim zamanı , gübre cins ve miktarına karışımların oranına kadar etkili olurlar

Ekolojik açıdan önemli olan faktörler sırasıyla aşağıda belirtilmiştir
IŞIK

Bitki gelişimi en önemli iklim faktörlerinden birisidir Hiçbir iklim faktörü ekolojik açıdan ışık kadar önemli değildir Işık her şeyden önce hayatın enerji kaynağıdır Bu gün tarımı yapılan tüm yeşil bitkiler gibi çim bitkileri de ışığa muhtaçtır

Ekolojik açıdan bir gün içindeki ışıklanma süresine fotoperiyot denir Genel olarak bir gün içerisinde 12 -14 saat aydınlatma kritik süre olarak kabul edilir 12-14 saatten daha uzun aydınlatma süresinde çiçeklenen ve tohum veren bitkiler " uzun gün bitkisi " olarak kabul edilir 12 - 14 saatten az ise " kısa gün bitkisi " olarak tanınırlar Gün ortası uzunluğunun büyüme ve gelişimine önemli etkisi olmayan bitkiler " nötr bitkiler " olarak gruplandırılır

Genellikle uzun aydınlanma süresinde bitki boyu artar boğum araları uzar Kısa gün şartlarında bitki bodurlaşır ve yatık gelişir

Bu nedenle çim bitkileri uzun yaz günlerinde dik olarak gelişmelerine karşılık sonbahar ve ilkbaharın kısa ve serin günlerinde yatık olarak büyürler Gölge alanlarda tohumla üretim yerine, mümkün olan türlerde vejetatif üretim tercih edilmelidir

Çim bitkilerinin gölge şartlara dayanımını artırmak amacıyla bazı basit önlemler alınabilir

-Biçim yüksekliği ile gölgeye dayanım artırabilir Gölge şartlarda bitkilerin 5-7,5 cm yükseklikten biçilmesi

önerilir

-Kısıtlı azotlu gübreleme gölgeye dayanımı yükseltir Fazla azot hastalık ve zararlılar için uygun ortam,basılmaya hassas bir örtü tabakası oluşturur

-Seyrek sulama tercih edilmelidir Gölgede verilecek su miktarı toprağın emme hızını geçmemelidir

-Basılma ve çiğnenmenin engellenmesi gerekmektedir Gölgede parçalanma ve ezilme yoluyla zararlanmalarda bitkilerin yenilenmesi uzun süre almaktadır

-Yaprağını döken ağaçların altında kurulacak yeşil alanların sonbaharda ekilmesi gölgeye dayanımı yükseltir

-ilkbaharda yeşil alanlara dökülen ağaç yapraklarının toplanması gölgenin olumsuz etkisini azaltmaktadır
SICAKLIK

Canlıların büyüme ve gelişmeleri üzerinde en etkili iklim faktörlerinden biriside sıcaklıktır Tüm canlılardaki fizyolojik olaylarda önemli rol oynar Bitkilerin sıcaklık istekleri değişiktir

Tohumların çimlenebilmeleri için sıcaklık,gerekli faktörlerinden birisidir Çim bitkisi tohumlarının çimlenebilmesi için toprak sıcaklığını en az 0 oC olması gerekir Ancak türler arasıda çok büyük farklılıklar bulunur Örneğin lolium , poa,ağrostis,festuca gibi serin mevsim çim bitkilerinde minimum çimlenme sıcaklığı 5 oC , cynodon gibi sıcak mevsim bitkilerinde 12-15 oC kadardır Çim bitkilerinde optimum sıcaklık dereceleri serin mevsim çim bitkilerinde 15-20 oC sıcak mevsim bitkilerinde ise 25-30 oC olarak kabul edilir Çim bitkilerinde büyüme ve gelişme sıcaklığı ile kaliteli çim için gerekli optimum kavramları birbirinden farklıdır Kaliteli bir çim örtüsü,optimum büyüme ve gelişme sıcaklıklarından daha düşük derecelerde gelişir Diğer bir ifade ile serin dönemlerde bitkilerin büyüme ve gelişmeleri yavaşlarancak çim kalitesi yükselir Özellikle serin iklim çim bitkilerinde hava sıcaklığının 10-15 oC olması çim kalitesini artırır

Çim bitkilerinde yüksek sıcaklığın olumsuz etkisi yaz aylarında çok sık görülür bu dönemde yüksek sıcaklığa ek olarak kuraklık ,basılma ve çiğnenme kuruma ve hastalık - zararlıların etkileri çim bitkilerini olumsuz yönde etkiler

Düşük sıcaklıkta ise çim bitkileri büyüme ve gelişimlerini yavaşlatırlar

Kışları çok sert geçen bölgelerde dayanıklı türlerde kurulan çim alanlarda bile büyük zarar görünebilir Çim alanlar kış aylarında kullanılmaz bir duruma geldiği gibi ,bazen tüm bitkileri ölebilir Bu nedenle kışları çok sert geçen bölgelerde çim alanları korumak için değişik önlemler alınılabilir Kar örtüsü,Organik malç veya değişik örtü malzemeleri soğuktan korumak amacı ile kullanılır

Termoperiyodizm Bitkilerin günlük sıcaklık değişimlerine karşı gösterdiği tepkiye termoperyodizm denirBitkiler gündüz sıcaklığının geceden daha yüksek olması halinde iyi gelişirler

Vernalizasyon

Serin iklim çim bitkileri 4-8 hafta süre ile 0-5 oC arasında kalmamaları durumunda vejeatif devreden generatif devreye geçemezler Diğer bir ifade ile bu bitkilerin sapa kalkıp tohum bağlayabilmeleri için bir süre soğuk devreden geçmeleri gerekmektedir Bitkilerin bu isteğine vernalizasyon (soğuklanma) isteği denir
Kış Dormantlığı

Bazı çim bitkilerinde kış aylarında düşük toprak ve hava sıcaklığı nedeni ile büyüme pratik olarak durur Yapraklar kurumaya başlar Çoğu yaprak klarofil eksikliği nedeni ile kahverengine döner CynodonZoysia gib sıcak mevsim çim bitkilerinde kış dormantlığı çok tipiktir Bu bitkilerde toprak sıcaklığı 10oC geçtiği zaman dormantlık kırılır Kış aylarında sarı kahverengi olan renk ilkbaharda yeşile döner

Don Kabarması

Bitkilerde ölüme yol açan diğer bir olayda "don kabarması" olayıdır Fazla kar örtüsü bulunmayan, ince yapılı, zayıf drenajlı topraklarda rastlanır Nemli olan toprağın üst tabakası donduktan sonra, toprağın alt tabakalarından yukarıya su çeker Özellikle gece sıcaklığının düşmesiyle çekilen su burada donar Böylece belirli bir tabakası donan toprakta, bir hacim genişlemesi olacağından dolayı toprak katmanı kabarır Bu kabarma sırasında bitki köklerini kabartır Bu kabarma sırasında bitki köklerini kopartır Kökler açıkta kalır Don kabarmasının etkisinin azaltılması için toprak süzek ve hafif hazırlanması gerekir

SU

Tüm yaşayan canlılarda biyolojik faaliyetler ve kimyasal olaylar için su gerekli bir maddedir Topraktaki bitki besin maddelerinin alımı, bunların bitki dokuları içerisinde taşınması, fotosentez ve benzeri olaylar su yardımı ile gerçekleşir Bitkilerde turgor olayında ve sıcaklığın düzenlenmesinde su etkin bir rol oynar Bitki tarafından kullanılan suyun çok büyük bir bölümü kök ucundan alır Bitkiler tarafıdan alınan suyun %1-3 metabolik faaliyetler için kullanılır Geriye kalan bölümü terleme yolu ile atmosfere verilir

Çim alanların su ihtiyacı doğal yağışlar ve sulama ile karşılanır Doğal yağış olarak yağmur yanında kar, sulu sepken dolu sayılabilir Bu yağış şekillerinin yanında atmosfer neminin yoğunlaşması ile sis, çiğ ve kırağı çim bitkileri için önemli su kaynağıdır

Çim Bitkilerinin Su Tüketimi

Bitkilerde biçimden sonra su tüketimi artar Su tüketimleri bölgelere ve iklim şartlarına göre değişebilir Ancak, genel olarak çim bitkilerinin günde 2,5-7,5 mm arasında su tükettiği kabul edilir

Keskin bıçaklı biçme makinaları veya makaslarla yapılan biçimlerde çim alanı daha az su tüketir Buna karşılık küt bıçaklar su tüketimini artırır

Biçim yüksekliği ile birlikte su tüketimi artar Bu nedenle suyun kıt bölgelerde biçim biraz derinden yapılmalıdır

Çim alanlarda gübreleme bitkilerin su tüketimini önemli ölçüde etkiler özellikle azotlu gübreleme sürgünlerin büyüme hızını artırması nedeni ile su tüketimini yükseltir Bu nedenle çim alanlarda aşırı azot kullanımı fazla sulamayı gerektirir Fosforlu ve potaslı gübrelerin kök gelişimini hızlandırması nedeni ile kurağa dayanıklılığını artırır

Solma

Solma ise köklerden alınan sudan daha fazlasını terleme yolu ile atmosfere verilmesinden kaynaklanır Geçici su eksikliğinden kaynaklanan solma, su düzeyinin normale dönmesi ile ortadan kalkar

Kuraklık

Su eksikliğinin belirli bir süre devam etmesi halinde bitki büyümesi durur, dokular sararır ve ölümler başlarÇayır salkımotu, bermuda çimi , uganda çimi gibi kök saplı türler kurak dönemlerde dormant hale geçerek kuraklıktan fazla zarar görmezler Koyun yumağı,otlak ayrığı gibi türler ise derin ve iyi gelişmiş kökleri sayesinde uzun yıllar canlılıklarını koruyabilirler Dayanıklı türlere karşılık ,çoğu Lolium ve Agrostis türleri kuraklıktan büyük zarar görürler

Kış Kuruması

Kış yağışlarının çok az oşduğu bölgelerde bazı çim türleri kurur Özellikle kış aylarında rüzgar hızının fazla yağışın az , hava sıcaklığının 0 oC üzerinde olduğu bölgelerde bu kuruma daha belirgindir Kurumanın başlıca nedeni toprakta yeterli nemin bulunmaması, rüzgar nedeni ile bitkilerden su kaybının fazla olmasıdır Kış kurumasının engellenmesi için toprağın kuru olduğu dönemlerde sulama yapılmalıdır

Su Göllenmesi

Su göllenmesi zayıf toprak drenajı , aşırı sulama veya yağış,yüksek taban suyu veya sel gibi değişik nedenlerden kaynaklanabilir Toprakta su fazlalığı doğrudan bitkileri etkilediği gibi toprakta oksijen azalmasına karbondioksit oranının artmasına neden olur Su göllenen alanlarda topraktaki oksijen birkaç içinde tükenir Çim bitkilerinin kökleri solunum için yeterli oksijeni bulamazlar Köklerde ilk önce tüyler , sonra ince kökler olur Bitkilerde su ve besin maddeleri alımı kesintiye uğrar Besin maddesi noksanlığı nedeni ile bitkilerde sararma görülür

RÜZGAR

Rüzgar bir hava hareketidir Hava katlarının belirli yöndeki hareketleri, canlılar üzerinde değişik etkilerde bulunurlar Bitkiler rüzgardan mekanik ve fizyolojik olarak 2 yönlü etkilenirler Hızlı rüzgarlar özellikle organik topraklarda veya kumlu alanlarda çimlerin sökülmesine,köklerin ortaya çıkmasına sürüklediği ince toprak parçalan ile örtünmesine neden olurlar Bu olumsuzlukları engellemek amacı ile yeni ekilmiş çim alanları sürekli nemli tutulmalı, rüzgara dik rüzğarkıran örtüleri kurulmalıdır

Tarımsal açıdan rüzgarın en önemli olumsuz etkilerinden biride topraktan ve bitkilerden olan terlemeyi arttırmaları fotosentezi olumsuz yönde etkilemeleridir

Sıcak rüzgarlar, ortam sıcaklığını yükseltirken, orantılı nemi önemli ölçüde düşürürler Toprakta yeteri kadar su bulunsa bile bitkiler sıcak rüzgarla karşılaşan bitkiler gözeneklerini kapatarak fotosentez hızını azaltırlar Bitkiler kaybettikleri fazla miktarda suyu topraktan sağlayamaz Ve kısa sürede sararır ve ölürler Ülkemizin bir çok yöresinde "sam rüzgarları" adı verilen bu sıcak rüzgarlar çim alanlarda önemli zararlara neden olurlar

Deniz kenarlarındaki çim alanlarda rüzgarın beraberinde getirdiği tuz parçacıkları önemli bir sorundur Bu zararı önlemek amacı ile, tuza dayanıklı çim bitkilerinin kullanılması ve sık sık sulanması tuzun olumsuz etkisini azaltır

Rüzgarın beraberinde getirdiği yabancı ot tohumları ve çeşitli hastalıklarda rüzgarın çeşitli olumsuz etkilerndendir

ATMOSFER

Atmosfer dünyamızı çevreleyen bir gaz tabakasıdır Güneş ışınları için bir süzgeç görevi gören hava, bitkiler içinde bir yetişme ortamıdır Canlıların yetişme ortamındaki hava, hacim olarak %78 azot , %21 oksijen,%003 karbondioksit ve %0097 başta argon olmak üzere diğer gazlardan oluşmuştur

Oksijen,bitki kökleri ve toprak mikroorganizmalarının solunum ve hayati faaliyetleri ile bazı iz elementlerin

alımı için gerekli bir elementtir Solunum sırasında kökler oksijen alır CO2 verirler Bu nedenle CO2 miktarı gittikçe artar Ancak toprak ile atmosfer arasında devamlı bir değişim söz konusu olduğu için normal topraklarda CO2 miktarı toksit bir düzeye çıkmaz

Son yıllarda hava kirliliği çim bitkilerini olumsuz yönde etkiler Özellikle ozon, SO2 ve değişik azotlu

bileşikler çim bitkilerinin yapraklarında renk değişimi ve kurumlara neden olur

TOPRAK FAKTÖRLERİ

Toprak, yeryüzünün dışını kaplayan, kayaların ve organik maddelerin parçalanması ile oluşan bitkiler için bir yetişme ortamıdır Topraktaki mineral madde, içerdiği besin maddelerinden çok, bitki besin maddelerini tutma kapasitesi yönünden önemlidir

Toprak başlıca 4 yapı maddesinden oluşmuştur

1) Mineral Madde 2) Organik Madde 3) Su 4) Hava


BASILMA VE ÇİĞNENME

Basılma ve çiğneme çim alanlarında sık rastlanan bir olaydır Basılma ve çiğnenmeye bağlı olarak çim bitkilerinin yaprak ve sapları bazende kök taçları zarar görür Bitkilerin kendilerini yenilemesi için yeterli sürenin verilmesi halinde bitki örtüsü yeniden sağlığına kavuşur Çim bitkilerinde basılma ve çiğnemeye karşı dayanıklılık yönünden büyük farklılıklar vardır Örneğin, kaba, sert ve yaprak saplara sahip türlerde basılma ve çiğnemeye karşı dayanıklılık daha fazladır

Genel olarak genç fideler, olgun bitkilerden kuvvetli ve iyi gelişmiş çim örtüsü, bozuk çim örtüsünden basılmaya daha dayanıklıdır Biçim yüksekliği arttıkça basılma ve çiğnenmeye karşı dayanıklılık artar Genellikle Uganda çimi,Bermuda çimi, Kamışsı yumak ,İngiliz çimi gibi türler basılma ve çiğnenmeye çok iyi dayanır Buna karşılık bazı Poa Phleum ve agrostis türlerinin dayanımı çok zayıftır Köksap ve sülüklü türlerin basılma ve çiğnenmeden sonra kendini yenileme kabiliyeti yüksektir

Festuca arundinacea otu - Lolium perenne bitkisi - Salkımlı bitkiler hakkında Çi alanlarda yetişen bitkiler

Çİm Alanlarinin Yapiminda Kullanilan Bİtkİler

Çim alanlarının yapımında çok değişik familyalara bağlı bitki türleri kullanılabilir Daha önce denildiği gibi, çimenlerin kendine özgü yeşil örtü yerine geçebilecek ve aynı işlev ve görünümü sağlayacak bitki yok gibidir Diğer yerörtücü bitkilerle yapılan yeşil örtüler, çim alanları gibi aynı amaçlı olsalar bile, çimlerin işlevsellik ve görünüm güzelliği yatsınamaz

Bununla beraber çim alanlarda kullanılan bitkiler 3 grupta toplanır ;

1) Buğdaygil

2) Baklagil

3) Diğer familyalar

21 BUĞDAYGİL ÇİM BİTKİLERİ

1) AGROSTİS (TAVUSOTLARI) 2) FESTUCA (YUMAKLAR) 3) POA (SALKIMLAR) 4) LOLİUM (ÇİMLER)

SERİN İKLİM ÇİM BİTKİLERİ

Buğdaygil çim bitkileri optimum büyüme ve gelişme sıcaklığı istekleri yönünden iki ana gruba ayrılır Serin iklim çim bitkileri optimum gelişmelerini 15-21oC de yaparlar Soğuğa oldukça dayanıklı olan serin iklim çim bitkileri karasal iklimin hüküm sürdüğü alanlarda başarı ile kullanılır

İNGİLİZ ÇİMİ (Lolium perenne L)

Çok kardeşlenen bir bitkidirGenel olarak kısa ömürlü çok yıllık bir bitki olarak kabul edilir Karışımlardan 3-4 yıl sonra kaybolmaya başlar Tek düze bir bitki örtüşüdür Aşırı soğuk sıcak ve kuraklıktan çok zarar görür

Park ve bahçeler , spor alanları kara yolları ve değişik amaçlı çim alanlarının yapımında çok kullanılır Tohumla üretilirTohumları oldukça iridirHızlı gelişmesi, kolayca tesis olması nedeni ile karışımdaki, poaFestuca ve Agrostisgibi türleri kolayca bastırırBasılmaya ve çiğnenmeye karşı çok dayanıklıdır Çim alanlarında birkaç yıl aradan sonra

Seyrelmeye başlar Karışımda bUİUnan Poa, FestUCa Ve Resim 5 : İngiliz çimi (Lolium perenne L)'nin yakından görünüşü

Agrostis gibi köksaplı türler hızla gelişerek karışımlarda

baskın hale gelirler Yeşil alanlar için kısa boylu , ince yapraklı yavaş gelişen , biçim kalitesi yüksek , sık biçimden

zarar görmeyen " çim tipi" ıslah edilmiştir

Çim alanlarının yapımında " çim tipi" çeşitlerinin kullanılması başarı şansını arttırır

İngiliz çimi ile yapılan karışımlarda biçim zamanı ve yüksekliği çok önemlidir Biçimin 2 cm'den daha derinden yapılması ingiliz çiminin seyrekleşmesine ve kısa sürede ölmesine yol açar Uzun ömürlü bir çim alan içn 3-5 cm yüksekten yapılması önerilir

İTALYAN ÇİMİ (Lolium multiflorum)

Bir veya iki yıllık bir bitki olan İtalyan çiminin soğuğa sıcağa ve kurağa dayanımı çok fazladır Verimli, nötr veya asit topraklara iyi uyum gösterir

Tohumla üretilir Kolayca çimlenen tohumlar kuvvetli bir fide meydana getirirler Çim alanlar için ise uygun bir bitki değildir Karışımlara ancak hızlı bir gelişme ve rekabet gücünün çok üstün olması nedeniyle karışımiardaki oranının % 20 nin altında olması istenir

Biçim yüksekliğinin 3-5 cm den az olmaması önerilir Gübreleme ve bakım işleri İngiliz çimine benzerlik gösterir Yeşil alanlar için İslah edilen italyan çimi çeşitleri çok az sayıdadır

ÇAYIR SALKIM OTU (Poa pratensis)

Tüm dünyada en fazla kullanılan çim bitkilerinde birisidir Uzun ömürlü bir bitkidir Çok sık ve ince yapılı bir

yeşil alan oluşturur Yaprakları tipik kayık şeklinde , tüysüz , mavi -yeşil renklidir Çimlenme ve sürme hızının

yavaş olması sebebiyle tesisi oldukça zordur

Serin ve nemli bölgelerde çok iyi gelişir Sıcak ve kurak dönemlerde büyümesi yavaşlar Suya ihtiyacı çok fazladır Sıcak dönemlerde sulama yapıldığı halde büyümesi yavaşlar İlkbahar ve sonbahar dönemlerinde çok

iyi bir yeşil alan oluşturur Kışa dayanıklılığı oldukça yüksektir Gölgeye çok dayanıklı değildir Tam güneş ışığı alan veya yarı gölge alan bölgelere dikilmelidir Basılmaya ve çiğnenmeye orta-iyi derecede dayanıklıdır Rekabet gücü çok fazladır

ADİ SALKIM OTU (Poa trivialis)

Adi salkım otu ince yapılı , açık yeşil renkli bir çim oluşturur Yatık bir şekilde gelişen sülükleri ile yayılır Uzun ömürlü bir bitkidir Nemli ve serin bölgelerdeki ince yapılı su tutan topraklarda yetişir Kurağa ve sıcağa dayanımı çok fazladır Buna karşılık soğuklardan da zarar görmez Basılmaya ve çiğnenmeye karşı çok zayıftır Gölgeye karşı dayanıklılığı ile de tanınır

YASSI SALKIMOTU (Poa compressa)

Uzun ömürlü bir bitki olan yassı salkım otu , kurak , verimsiz, ve asit topraklarda oldukça iyi dayanır Çim kalitesinin düşük olmasından fazla kullanılan bir tür değildir

ORMAN SALKIMOTU (Poa nemoralis)

Uzun ömürlü gelişmesi yavaş bir türdür Sık ve derin biçimlerden zarar görür En önemli özelliği gölgeye çok dayanıklı olmasıdır Avrupa kıtasında yetişen bir bitki olan orman salkımotu kısa boylu koyu yeşil renklidir

YILLIK SALKIM OTU (Poa annua)

Sıcağa , kurağa ve düşük sıcaklığa dayanımı çok zayıftır Nemli ve serin bölgelerin bitkisidir Asitliğe oldukça dayanıklıdır Tek yıllık bir bitki olan yıllık salkımotu çim alanlarda nadiren kullanılır Avrupa'dan tüm dünyaya yayılmıştır

KIRMIZI YUMAK (Festuca rubra)

Çim alanlarının yapımında çok yaygın olarak kullanılan bir türdür İnce yapraklı, kısa boylu ve çim kalitesi yüksek bir bitkidir Gölgeye dayanıklılığı ile tanınır Uzun ömürlü bir bitkidir Nemli ve serin bölgelerde çok iyi gelişir Soğuğa iyi sıcağa karşı orta derecede dayanıklıdır Kök saplı kırmızı yumak tohumla gelişir Kurağa ve glgeye olan dayanımı çok yüksektir

KOYUN YUMAĞI (Festuca ovina

Uzun ömürlü bir bitki olan koyu yumağı,kurağa ve soğuya karşı çok dayanıklıdır Kumlu ve fakir topraklarda

iyi gelişir Basılmaya ve çimlenmeye orta derece dayanıklıdır

UZUN YAPRAKLI YUMAK (Festuca longifolia)

Kurağa ve soğuya karşı dayanımı çok yüksektir Gölgede şartlarda iyi gelişir Verimsiz alanlarda iyi sonuç alınır Sulamaya ve azotlu gübrelemeye koyun yumağından daha fazla ihtiyaç gösterir Bazı çeşitleri tuzlulu karşı çok dayanıklıdır Tohumları oldukça küçüktür

Kurak şartlarda ve verimsiz topraklarda ekilen uzun yapraklı yumak yeşilliliğini uzun süreler korur Koyu renkli bir çim örtüsü oluşturur

İNCE YAPRAKLI YUMAK (Festuca tenuifolia)

Çok ince yapraklı, kısa boylu, yavaş gelişen bir yumak türüdür Kurağa ve soğuya dayanımı iyidir Yum şeklinde gelişmesi ile kaliteli çim alanları için uygun bir bitki değildir

KAMIŞSI YUMAK(Festuca arundinacea)

Uzun ömürlü bir bitki olan kamışsı yumak serin ve nemli bölgelerde iyi gelişir Derin ve köklü olm; nedeniyle sıcağa ve kurağa diğer çim türlerinden daha iyi dayanır Kurak zamanlarda diğer türlere göre yeşilliğ daha uzun süre korur Gölgeye dayanımı orta derecede Basılmaya ve çimlenmeye karşı dayanımı yüksektir S yıllarda ince yapraklı , yavaş gelişen çim alanlara uygun kamışsı yumak çeşitleri geliştirilmiştir

Basılmaya dayanımı yüksek olması nedeniyle spor alanları ,park ve bahçelerde kullanımı gider artmaktadır Tohumları iri olması nedeniyle ekimi oldukça kolaydır

ÇAYIR YUMAĞI (Festuca pratensis)

Serin ve nemli alanlarda başarı ile uygulanır Kumlu ve hafif topraklarda sulama ile başarılı olunabilir Anc çayır yumağı en iyi gelişimini nemli ve su tutan topraklarda yapar Sulanmadığı zaman gelişimi yavaşlar Gölge dayanımı ise oldukça yüksektir, uzun ömürlü bir bitkidirBasılmaya ve çiğnen meye dayanımı ise azdır

SÜLÜKLÜ TAVUSOTU (Agrostis stolonifera)

Derin biçime çok dayanıklı ,üniform çok sıkı ve kaliteli çim oluştururRengi çeşitlere göre açık yeşilden ma yeşil kadar değişebilir Sülükleri ile kolayca ayrılır Tohumların çimlenmesi ve kaplama hızı biraz yavaştır Se ve nemli bölgelerde iyi gelişir Gölgeye dayanımı oldukça iyidir Basılmaya ve çiğnenmeye dayanımı diğer ç türlerinden zayıftırDüzenli ve derinden biçilmek şartıyla çok güzel,ince yapılı ve sıkı bir çim oluşturur

NARİN TAVUSOTO ( Agrostis tenuis )

Kısa boylu,ince yapılıyaprakları narin bir bitkidirKısa sülük ve köksaplarla oldukça yavaş gelişir Tohumla çimlenmesi ve fidelerin kaplama hızı biraz daha yüksektirKış soğuklarına karşı dayanımı zayıftır Kura dayanımı zayıf , sıcağa dayanımı oldukça iyidir Basılmaya ve çiğnenmeye dayanımı zayıf , gölgeye o derecede dayanıklıdır

KAHVERENGİ TAVUSOTU (Agrostis canina )

Son derece kaliteli çim alanları yapımında kullanılan Kahverengi Tavusotu; Çok ince yapraklı , üniform birim alanda çok fazla kardeş oluşturan bir bitkidir Sülükleri ile hızlı bir şekilde yayılır Serin ve nemli bölgeler kullanılır, uzun ömürlüdür Sıcağa dayanımı orta , soğuğa dayanımı iyi,kurağa dayanımı ise iyidir Agrostis türl içerisinde gölgeye en dayanıklı türdür İnce ve çok kaliteli çim örtüsünün istendiği sahalarda kullanılır Tohuml en küçük çim türlerinden birisidir

AK TAVUSOTU (Agrostis alba )

Uzun boylu , kaba yapılı ve çok seyrek çim oluşturması nedeniyle kaliteli çim alanları için önerilen bir bı değildir Sık ve derinden yapılan biçimlere dayanamaz Biçim 4-5 cm yükseklikten yapılmalıdır Asit ve verim alanlarda gelişmesine karşılık verimli ve nötr topraklarda başarılı sonuçlar verir Büyüme döneminde 3-5 gr/r N verilmesi uygundur

SORGUÇLU TARAKOTU ( Cynosurus cristatus )

Kuzey Avrupa ülkelerinde kullanılır Ülkemizde çok kullanılmaz İnce yapraklı ingiliz çimine benzer bir ç

örtüsü oluşturan çok yıllık bir bitkidir Değişik iklim şartlarında yetiştirilebilir Basılmaya ve çiğnenmeye ka

oldukça dayanıklı fakat derin biçime aynı oranda dayanıklı değildir

ÇAYIR KELPKUYRUĞU (Phleum pratense )

Çoğunlukla yem bitkisi olarak kullanılır Yol kenarlarında fazla kullanılmayan çim alanlar için kullanılır Yumak halinde gelişmesi , iri yapraklı olması ve seyrek yapıda kaba bir çim oluşturması nedeniyle iyi bir çim bitkisi kabul edilmez Biçim yüksekliği 2 cm kadar olmalıdır

Tohumla üretilen bir çim bitkisidir Ekimden sonra çıkışı ve gelişmesi ise oldukça yavaştır

YUMRULU KELPKUYRUĞU (Phleum bertolinii DC)

Kısa boyu , yaprak ve sapların daha ince ve narin olması ile çayır kelpkuyruğundan kolayca ayrılır Kuzey Avrupa ülkelerinde sınırlı ölçülerde kullanılır Nemli ve serin bölgelerde kullanılan karışımlarda başarılı olur1,5 cm derinden biçime dayanabilen çeşitler geliştirilmiştir Basılmaya ve çiğnenmeye dayanımı ide oldukça zayıftır

DOMUZ AYRIĞI (Dactylis glomerata )

Kaba yapılı , uzun boylu, kalın yapraklı bir türdür Yem bitkisi olarak önem taşır Çim alanlar için önemli bir tür değildir Tohumla üretilen bir bitkidir Oldukça iri olan tohumları ekimden sonra hızla çimlenir Çok değişik toprak şartlarında yetişebilir

KILÇIKSIZ BROM ( Bromus İnermis )

Yem bitkisi olarak değer taşıyan kılçıksız brom kalın sapları ile seyrek yapıda kalitesiz bir çim oluşturur Derinden biçime ve basılmaya çiğnenmeye dayanımı ise çok zayıftır Tohumları zar şeklinde ve kağıdımsı bir yapıdadır Oldukça iri olan tohumları ekimden sonra kısa sürede çimlenerek toprak yüzeyini kaplarlar

OTLAK AYRIĞI (Agropyron cristatum )

Soğuğa ve kurağa olağanüstü dayanıklı bir yem bitkisidir Kurak bölgelerde yol kenarları, eğimli veya sulama imkanı bulunmayan alanların yeşillendirilmesi amacı ile kullanılır Fazla bakım istemez Soğuk mevsimlerde bile ekimi yapılabilir