San Francisco Barış Antlaşması

San Francisco Barış Antlaşması - San Francisco Barış Antlaşması Tarihi

San Francisco Barış Antlaşması (Resmî ad: Treaty of Peace with Japan), II Dünya Savaşının ardından Müttefik Kuvvetler ile Japonya arasında 8 Eylül 1951’de San Francisco Kaliforniya’da imzalanan antlaşma 49 ülke arasında imzalanmış ve 28 Nisan 1952 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştirAntlaşmayla II Dünya Savaşı resmen sona ermiş, Japonya’nın emperyalist bir güç olarak konumu lağvedilmiştir Ayrıca antlaşmayla Japonya’nın elindeki müttefik savaş esirlerinin maruz kaldıkları insan hakları ihlallerinden dolayı tazmin edilmeleri karara bağlanmıştırBu antlaşmayla beraber Japonya’nın ABD ile ikili ilişkileri yeni bir aşamaya geçmiş ve modern Japonya tarihi bu doğrultuda şekillenmiştir

• Japon heyeti barış antlaşmasını imzalıyor 8 Eylül 1951

İmzacı ülkeler


İmzacı ülkeler şöyledir: Arjantin, Avustralya, Belçika, Bolivya, Brezilya, Kamboçya, Kanada, Kolombiya Şili, Kosta Rika, Küba, Çekoslovakya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, Mısır, El Salvador, Etiyopya, Fransa, Yunanistan, Guatemala, Haiti, Honduras, Endonezya, İran, Irak, Japonya, Laos, Lübnan, Liberya, Lüksemburg, Meksika, Hollanda, Yeni Zelanda, Nikaragua, Norveç, Pakistan, Panama, Paraguay, Peru, Filipinler, Polonya, Suudi Arabistan, Sovyetler Birliği, Sri Lanka, Güney Afrika, Suriye, Türkiye, İngiltere, ABD, Uruguay, Venezuela, Vietnam


Burma, Hindistan ve Yugoslavya ise çağrılı olmalarına rağmen katılmazlar[1] Çin İç Savaşı yeni sonuçlandığı için ve Tayvan ile Çin Halk Cumhuriyetinin hangisinin yasal temsiliyet sahibi olduğu konusunda uluslararası kamuoyu nezdinde belirsizlik olduğu için iki ülke de antlaşmaya çağrılmamıştır [2]Kuzey Kore de çağrılmayan ülkeler arasındadır İtalya ise Haziran 1945’de anti-faşist Badoglio hükümeti Japonya’ya savaş ilan etmesine rağmen davet edilmeyecektir Savaş zamanında bağımsız bir ülke olarak var olmayan ancak sonradan bağımsızlığını kazanan ve Japon işgaline karşı savaşan Pakistan da katılacaktır

Sovyetler Birliğinin muhalefeti


Sovyetler Birliği Konferansa katılır ve Sovyet delegasyonu Dışişleri Bakan Yardımcısı Andrey Gromiko liderliğinde görüşmelerde yer alır Konferansın başından itibaren Sovetler Birliği özellikle ABD ve İngiltere tarafından hazırlanan antlaşma taslağına muhalefet ederler[3] Sovyetler Birliği temsilcisi Gromyko 8 Eylül 1951 günü uzun bir yazılı açıklama yaparak antlaşmaya karşı olma sebeplerini açıklar Buna göre;


Anlaşma Japonya’da militarizmin yeniden yükselmesine karşı bir önlem içermemekte

Japon saldırganlığının en büyük mağduru olan komünist Çin Halk Cumhuriyeti konferansa davet edilmemekte

II Dünya Savaşının yükünün büyük kısmını çeken Sovyet Birliğinin anlaşma taslağının hazırlanması sürecine dahil edilmemesi

Anlaşmaya göre Japonya neredeyse bir Amerikan üssü olması ve Sovyetler Birliğine karşı kışkırtılması

Anlaşmanın daha önce müttefikler tarafından kendi aralarında yapılan protokole aykırı olarak ayrı bir barış anlaşması olması

Anlaşmanın Çin Halk Cumhuriyeti’nin aleyhine ve Tayvan lehine hükümler içeriyor olması

Anlaşmaya göre birçok Japon adasının ABD ile ilgisi olmamasına rağmen ABD’ye devredilmesi

Anlaşmanın Yalta Konferansı hükümlerini çiğneyecek şekilde Güney Sahalin ve Kuril Adalarındaki Sovyet egemenliğini tanımaması

olarak sıralanabilir

İmza süreci


Konferans sürecine katılan 52 ülkeden 49’u anlaşmayı imzalayacak; Çekoslovakya, Polonya ve Sovyetler Birliği imzalamayacaktır Kolombiya, Endonezya ve Lüksemburg ise anlaşmayı imzalasalar da onaylamayacaklardır Anlaşmaya davet edilmeyen Tayvan 28 Nisan 1952’de Japonya ile ayrı bir barış anlaşması imzalayacaktır

Japonya’nın denizaşırı sömürgelerinin durumu


Antlaşmaya göre Japonya; Kore, Tayvan, Hong kong, Kuril Adaları, Pescadores ve Spratly Adaları, Antarktika ve Sahalin Adalarındaki haklarından feragat etmektedir


Antlaşmanın 3maddesi gereğince Bonin ve Ryukyu takım adalarının denetimi ABD’ye geçmiştir Takım adalara dahil olan kentler arasında Okinawa da bulunmaktadır


Antlaşmanın 11maddesi gereğince Japonya, Uzak Doğu Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi ve diğer mahkemelerin kararlarını kabul etmeyi taahhüt etmekte ve Japon vatandaşlarıyla ilgili verilen kararları uygulamayı kabul etmektedir


Antlaşmaya göre savaş esirleri ülkelerine dönecek, ülke Birleşmiş Milletler Antlaşması izinde gelecekte askeri saldırgan politikaları reddetmekte ve sadece savunma amaçlı bir ordu barındıracaktır


Sovyetler Birliği antlaşmayı imzalamayacak, Japonya ile 1956 yılında savaş halini ortadan kaldıran ortak bir bildiri imzalansa da barış antlaşması imzalanmayacaktır Antlaşma Sovyetler Birliğinin 1991 yılında dağılmasından sonra Rusya ile de imzalanmayacak ve toprak talepleri sorunu devam edecektir

Müttefik devlet mensuplarının savaş esirlerinin tazmini


Japonya’nın denizaşırı malvarlığının devri


Antlaşmanın 14maddesi uyarınca Japonya’nın ada haricindeki sahip olduğu firma, kurum ve özel kişilere ait tüm varlıklara Müttefiklerce el konmuştur Bu kapsamda Çin Halk Cumhuriyeti Mançurya ve Moğolistan’daki demiryolu ve madenlere el koyacaktır Japonya’nın; Kore, Tayvan ve Çin’de el konulan varlıklarının toplam değeri 25 milyar dolar mertebesindedir

Savaş esirlerinin tazmini


Antlaşmanın 16maddesine göre Japonya savaş sırasında esir ettiği Müttefik personelinin maruz kaldığı zorlukları tazmin etmek amacıyla Kızıl Haç örgütüne 4,5 milyon pound ödeme yapacaktır

Japon işgalindeki Müttefik topraklarının durumu


Antlaşmanın 14maddesine göre Japon işgali altında bulunan ve bu yüzden maddi hasara uğrayan kentler için tamir bedeli ödemekle mükellef olan Japonya, Burma, Filipinler, Endonezya ve Vietnam’a toplamda 1 milyar doların üzerinde ödeme yapar Bu tazminat kapsamındaki en son ödeme Filipinler’e 22 Temmuz 1976’da yapılacaktır

Kaynak: - Social Studies: History for Middle School 7-2 Japan's Path and World Events s2, Teikoku Shoin

- 50 Years from San Francisco: Re-examining the peace treaty and Japan's territorial problems

- 6 Eylül 1951 günkü The New York Times gazetesi haberi