Buhara Hanlığı 1599-1785

Buhara Hanlığı Hakkında - Buhara Hanlığı Tarihi - Buhara

Ruslar 1554'de Astrahan Hanlığı'nı topraklarına kattıkları zaman, hanedan mensubu Yar Muhammed Han, kaçıp Buhara'ya gelmişti Yar Muhammed'in oğlu Can, Buhara hâkimi olan Şîbanoğullarından İskender'in kızı ile evlendi Bu evlilikten doğan Bakî Muhammed, Özbek Hanlığı Safevîlere yenilip ortadan kalkınca, 1599'da, kendini Buhara Hanı ilân etti Böylece kurulan Buhara Hanlığı 185 yıl kadar bağımsız bir devlet olarak varlığını korudu


Büyük merkezlerden Fergana 1700'e Belh ise 1740'a kadar Buhara hanlığı'na bağlı kaldılarBu sırada İran tahtına, Oğuzların Avşar boyundan olan Nadir Şah geçmişti Bu şah, 1740'ta Maveraünnehir'e girdi O dönemde Buhara Hanı olan Ebül Faiz, İran'ın hâkimiyetini tanımak zorunda kaldı ve Belh'ten çekildiBuhara Hanlığı fetihler peşinde koşan bir politika takip etmedi Sadece varlığını korumaya çalıştı


Buhara Hanlığı'nın son hükümdarı Ebül Gazi zamanında, 1758-1785 yılları arasında, ülke, Moğol asıllı ama Türkleşmiş Mangıt'lara geçti Maveraünnehir, Türkmenistan, Horasan'ın bir kısmı ve Güney Türkistan'a hâkim olan Mangıtların başbuğu Miranşah Murad, Buhara hanlık tahtını işgal etti Böylece Buhara Hanlığı'nda hanedan değişmiş oluyordu


Mangıtlar zamanında devletin sınırları daralmaya başladı ve giderek Buhara-Semerkant bölgesinden ibaret kaldı 19 yüzyıl sonlarına doğru Türkistan içlerine gittikçe yayılan Ruslar, Mangıtlara ait toprakları da işgal ettiler Komünist ihtilâlinden sonra Buhara da öteki Türk illeri gibi Rus topraklarına katıldı Buhara ve Semerkant, Özbekistan Cumhuriyeti sınırları içine alındı


Buhara, İslâm hâkimiyetinin ilk çağlarında dünyanın sayılı büyük şehirlerinden ve kültür merkezlerinden biri idi Burada pek çok bilim adamı ve edib yetişmiştir Bilim adamlarının en büyüğü ve en meşhuru Hâdis bilgini Ebû-Abdullah Muhammed Buharî'dir