3 Ocak - Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar - Doğanlar - Ölenler

3 Ocak - Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar - Doğanlar - Ölenler



Bugün Olan Olaylar - 03 Ocak - Tarihte Bugün Neler Oldu?
Üç Ocak Tarihinde Yaşanan Olaylar - Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar



03/01/1521 Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi

03/01/1922 Mersin düşman işgalinden kurtuldu

03/01/1924 Mısır'da Luksor'daki tapınakta Tutankamon'un taş lahdi bulundu

03/01/1925 İtalya'da Benitto Musolini bütün yetkileri elinde topladı

03/01/1928 Nikaraqua'da Augusto Cesare Sino önderliğindeki yurtseverler ayaklı Amerika 1000'den fazla deniz piyadesini savaşmak üzere gönderdi

03/01/1930 Mustafa Kemal Paşa yılında bugün Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'ne ilk üye olarak kaydedildi

03/01/1941 Diyanet İşleri Başkanlığı kurban derileri ve bağırsaklarının Türk Hava Kurumu'na bağışlanmasına ilişkin fetva verdi

03/01/1945 Türkiye Japonya ile her türlü ilişkisini kesti

03/01/1950 Türk-Amerikan Kadınlar Derneği kuruldu

03/01/1952 Erzurum ve Hasankale'de deprem oldu; 69 kişi öldü, 299 kişi yaralı

03/01/1953 Samuel Beckett'in oyunu Godo'yu Beklerken günü Paris'te sahnelenmeye başladı

03/01/1957 Bütçe komisyonunda liselere de din dersi konulması istendi

03/01/1961 Bağımsız bir "Kürt devleti" kurmayı istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara'da başlı

03/01/1961 Amerika Birleşik Devletleri Küba ile ilişkilerini kesti

03/01/1961 Basın İlan Kurumu kuruldu, Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanunu kabul edildi

03/01/1963 Ataç dergisinde çıkan bir çevirisi nedeniyle Adnan Bend ve derginin yazı işleri müdürü Afşar Timuçin tutuklı

03/01/1973 Petrol Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi

03/01/1976 Uluslararası Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi yürürlüğe girdi Türkiye sözleşmeyi 15 Ağustos 2000'de imzaladı

03/01/1977 Beylerbeyi'deki tarihi Halil Paşa yalısı yi

03/01/1978 Hindistan'da İndra Ghi Kongre Partisi'nden çıkartıldı

03/01/1983 Diyarbakır'da 7 katlı, 28 daireli bir apartman çöktü, enkaz altından 83 ceset çıkarıldı

03/01/1986 İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) hisse senetleri alım satımı başladı

03/01/1990 İbrahim Balaban'ın "Göç" adlı tablosu 45 milyona TL satıldı; bu yaşayan bir Türkiyeli ressamın eserine ödenen en yüksek fiyat oldu

03/01/1991 Türkiye'de yüzbinlerce işçi 1 günlük işe gitmeme eylemi yaptı Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) eylem için soruşturma başlattı

03/01/1993 Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George Bush ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Boris Yeltsin stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar

03/01/1997 Demokratik Kitle Partisi kuruldu Partinin genel başkanlığına Şerafettin Elçi seçildi

03/01/2002 Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan kadınların ''streç, kot ve benzeri'' dışında pantolonları giyebilmelerine olanak tanındı (Kadın memurlar 7 Aralık 2001'de pantolon giyebilmek için ülke genelinde eylemler yapmıştı)

03/01/2004 Mısır'ın özel havayolu şirketi Flash Air'e ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı Kızıldeniz'e düştü: 148 kişi öldü




Bugün Doğan Ünlüler - 03 Ocak - Tarihte Bugün Kimler Doğdu
Üç Ocak Tarihinde Doğanlar - Tarihte Bugün Doğan Ünlüler



03/01/1892 1954-55 arasında yayımladığı Yüzüklerin Efendisi üçlemesiyle ünlenen İngiliz romancı ve bilim insanı John Ronald Reuel Tolkien

03/01/1929 İtalyan spagetti Westernlerinin popülerleşmesine katkısıyla bilinenen sinema yönetmeni Sergio Leone




Bugün Ölen Ünlüler - 03 Ocak - Tarihte Bugün Kimler Öldü
Üç Ocak Tarihinde Ölenler - Tarihte Bugün Ölen Ünlüler


03/01/1876 Divan şairi Şeyh Galip öldü

03/01/1923 Çek yazar Joraslav Hasek

03/01/1958 Asker ve siyasetçi Cafer Tayyar Eğilmez

03/01/1963 Halk müziği sanatçısı, araştırmacısı ve derlemecisi Muzaffer Sarısözen

3 Ocak Mersin in Kurtuluşu

20 Aralık 1921 Ankara Antlaşması imzalanıyor


Asker ve silah bakımından Milli kuvvetlerimizden kat kat üstün olan Fransızlar, Mersin, Adana, Urfa, Aritep ve Maraş gibi geniş bir cephede tutunarak Ermenilerle ortak bir devlet hayali içindeydiler Fakat Milli kuvvetlerimizden beklemedikleri çetin bir gerilla savaşı karşısında umutsuzluğa kapılarak verdikleri ağır kaybı daha da büyütmek istemediler Fransa’daki iç siyasi çekişmelerde savaşı bırakıp çekilmeyi gerektirdiğinden, önce Ankara’da kurulan yeni Türkiye devletini tanıdılar


Fransızlarla başlayan temaslar ve görüşmeler sonucu 20 Aralık 1921 tarihinde Ankara’da Franklin Bouiilon ile Fethi Okyar arasında Ankara Antlaşması adıyla bilinen bir antlaşma imzalandı Ankara Antlaşması, özerk bir yönetime sahip olmasını öngördüğü iskenderun Sancağı dışında, bütün Kilikya’nın, bu arada Mersin ve içel’in Türkiye’ye bırakılmasını öngörüyordu”

İçel’in İngiliz ve Fransızlar Tarafından İşgali

Ulusal Bağımsızlık Savaşı


Ünlü bir iktisat tarihçisi:”Ekonomi ve çıkarlar neredeyse, asker ve savaş oradadır” diyor, l Dünya Savaşı ekonomik nedenlerle çıkmıştı Savaş sonucunda yenik düşen ülkelerin öncelikle ekonomik alanlarına ve kaynaklarına el konuldu


30 Ekim 1918, yer Limni adasının Mondros limanında demirli İngiliz Agamemnon zırhlısı l Dünya Savaşı sonlarında yenik düşen Osmanlı İmparatorluğu heyetine, İtilaf Devletleri adına Ferik Amiral Sir SAG Caithrope, 25 maddelik bir Mun’akit Mütareke-Name imzalatmaya zorluyordu


Tarih kitaplarımızda “Mondros Mütarekesi” olarak geçen bu sözde ateşkes anlaşması gerçekte 600 yıllık bir İmparatorluğun siyasi ve ekonomik egemenliğini sona erdiren acı bir belgeydi Sömürge imparatorlukları bu belgeyle yetinmediler Şubat 1919′da Paris’te toplanarak Batı Anadolu’yu Yunanistan’a vermeyi kararlaştırdılar Bundan böyle tükenmiş imparatorluğun kalbi olan Anadolu, dört bir yandan işgale başlanacaktı


17121918 günü sabahı İngilizler Mersin’i işgale başladılar ŞDeveli bu işgali şöyle anlatır: “Saat 9′da Mersin iskelesine yaklaşan bir filikadan çıkan İngiliz Subayı, iskele komiser muavinine bir zarf vererek gemisine dönmüştür Mutasarrıf Galip Bey, Hükümet Konağı’nda Jandarma Bnb Hüseyin Hüsnü, Emniyet Komiseri Hüsnü ile toplantı halindeydi Tercüme edilen İngiliz subayının getir-diği mektupda “Ateşkesin 7 maddesi uyarınca ve son anlaşmaya göre asayişi sağlamak amacı ile Kilikya’nın işgaline Mersin’den başlanacağını, çıkarmanın istasyon yakınlarındaki iskeleden yapılacağını, Osmanlı idaresine ve memurlarına karışılmayacağı, işgalin geçici olduğu, halkın heyecana kapılmaması ve herhangi bir karşı koyma sorumluluğunun idare amirlerine ait olacağı” bildiriliyordu ve “iskele civarı meydanlığı, ingiliz fabrikaları, istasyon binası ve Amerikan Kolejinin işgal edileceği, gerekli tedbirlerin alınması” isteniyordu

Saat 10 sularında YzbMehmet Selahittin Han’ın Müslüman Hint bölüğü Alman iskelesinden çıkarak İngiliz fabrikasına yerleşmişlerdi İşgalin ilk günleri olaysız geçmiştir, işgalin başında bulunan BnbBak, Mutassarrıf Galip Bey ile irtibat kurmuş ve yönetime karışmamıştır, işgalci İngilizler karargahlarını Amerikan Koleji binasına kurmuşlar ve Üstğ Arthur komutasında istasyonda bir kontrollük tesis etmişlerdir Olaysız geçen 16 günden sonra 211918 günü YrbRomieu komutasında Fransız işgal askerleri ve Ermeni Lejyon alayı Gümrük iskelesinden çıkarak Taşhan’a yerleşmiş ve işgale katılmışlardır Fransız işgal kuvvetlerini Ermeni gönüllüleri; Taşhan, Araplar köyü, Hristiyan köyü ile Zeytinlibahçe’de çadırlara, Tunuslu ve Cezayirli askerler de askeri kışlaya ve Müftü Medresesi’ne yerleşmişlerdir


120111919 tarihinde İngiliz kuvvetleri çekilmiş ve işgalci olarak Fransızlar kalmıştır Fransız işgal komutanlığı 1911919 tarihinde yayınladıkları emirname ile Baş Administratör olarak Alb Bremon’un Adana’ya ve Guvarnör olarak Bnb Anfre’nin Mersin’e atandığım bildirmiştir Anfre, hükümet konağının salonunu çalışma yeri olarak kendisine ayırmıştır Fransız konsolosluk memurlarından Mardiros Dellalyan’ı tercüman Deniz Subayı Tilçer’i Gümrük Kontrolörü, Üstğ Salandr’ı Belediye sorumlusu, Başçavuş Patini’yi Komiserliğe, Yd TğmYakupyan’ı Jandarmaya ve Hapet Tulumcuyan’ı Maliyeye atamıştır

Guvarnör Anfre, Mutasarrıf Galip Beyden idare amirleri ile çeşitli cemaat mümessilleri ile tanıştırılmasını istemiş ve Tahrirat Müdürü Salim, Muhasebeci Kanbur Cemal, Tapu Müdürü Lazkiyeli Şükrü, Tahsilat Müdürü Mehmet Latif, Nüfus Müdürü Ziya, Evkaf Müdürü Hulusi, Ceza Mahkemesi Reisi Osman, Bidayet Mahkemesi Reisi ve Kadı Tahsin, Gümrük Müdürü İhsan, Jandarma Komutanı Bnb Zühtü, Emniyet Komiseri Hüsnü Bey ile tanıştırılmıştır Guvarnör Anfrei’nin önerişi üzerine hayır cemiyetlerinin kurulmasına başlanmış, ancak “Türk” adına tahammül edemediği için kurulmak istenilen Türk Hayır Cemiyetinin adı evvela Cemiyetül İslamiyetül Hayriye ve sonradan değiştirilerek İslam Hayır Cemiyeti ismini almıştır Cemiyet başkanlığına Müftü Abdullah, ikinci başkanlığına Ahmet Ergelen ve Galip Hasip ve üyeliklere Ziya Yalaz, Dr Hayri Tolunay, Ömer Lütfü Kutay, Niyazi Develi, Hacı Yusuf Ağazade Tahsin, Hıdıroğlu Ali Beyler seçilmişlerdir Cemiyetin bilinen toplantı yeri Yeni Camii odasıydı Bu arada Jandarma Komutanı vekili Yzb Haydar, Bl Komutanı Galip, Jandarma Katipi Ali Rıza, Ziya, Dr Hayri Beylerden müteşekkil gizli bir cemiyet daha kurulmuş ve Tarsuslu Palancı Mahmut Ağa’nın evinde toplanarak işgale karşı koyacak çalışmalarda bulunuyorlardı


Başka cemiyetler de kurulmuştu Cemiyetül İslamiyetül Arabiyetül Hayriye, Cemiyet ül- İslamiyetül Hayriyetül Şiiye ve İslami cemiyetlerin dışında; Birleşik Ermeni cemiyeti, Rum cemiyeti, Ortodoks ve Marunilerin Arap Hıristiyan Cemiyetleri, Musevi Cemiyeti, Kürt Yardım Cemiyeti

Mersin ve Tarsus’un Kurtuluşu


Ankara antlaşmasının taraflarca onaylanmasından sonra, Fransızlar işgal altında tuttukları Kilikya kentlerim kısa süre içinde boşalttılar Fransızlar’ın Tarsus’u boşalttıkları gün 27 Aralık 1921 “de, Adana’daki Türk alayının bir taburu ve bir süvari bölüğü Tarsus’a, 3 Ocak 1922′de de Mersin’e girdi, böylece Mersin ve Tarsus’un kurtuluşu sağlanmış oldu

İçel’de Kuvayi Milliye Hareketinin Kuruluşu


A Demirtaş bu olayı şöyle anlatır: “Sivas Kongresi’nde (4-12 Eylül 1919), Mustafa Kemal’in Heyeti Temsiliye Başkanı sıfatıyla, yerel örgüt temsilcileriyle yaptığı görüşmeler sonucunda yerel örgütlerin tümü, Rumeli ve Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında toplanması ve milli güçlerin birleştirilmesi kararlaştırılmıştı

Bu karardan sonra yurdun her yerinde olduğu gibi İçel’de de milli örgütler, çalışmalarım bu büyük kuruluşun birer şubesi olarak devam ettirmeye başladılar Böylece tüm askeri güçler ve halk milisleri (çeteleri) Milli Kuvvetler adıyla birleştirilerek, düzenli bir ordu disipliniyle görev yapmaya başladı


Mustafa Kemal, Kolordulara gönderdiği gizli emirde hangi Kolordunun hangi bölgelere, nasıl yardımda bulunabileceği bildirilmişti Buna göre işgal altındaki Doğu Kilikya bölgesine Ankara’daki 20Kolordu’nun kuzeyden, Konya’da bulunan 12Kolordu’nun batıdan yaklaşım yaparak yöredeki Milli Kuvvetleri hazırlayacaklar ve gereken desteği vereceklerdir


Bu talimata göre Konya’daki 12 Kolordunun Binbaşı Hüseyin Hüsnü Bey başkanlığındaki subay grubu Gülnar, Ermenek ve Anamur ilçelerini dolaşarak halkla temaslar kurdular ve Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin Gülnar, Mut, Mağara, Silifke ve Keloluk yöre şubelerini açtılar Milli Kuvvetlerin oluşmasını sağladılar, hareket planını hazırladılar Bu çalışma ve hazırlıkların bitirilmesinden sonra mağara bucağından hareket edilerek, İçel’in doğusuna doğru ilerlemeye başladılar (20 Şubat 1920) Kaza merkezi Erçel idi


Mersin ve Tarsus’un kıyı va ova bölgeleri tamamen işgal altında bulunduğundan Batı İçel’den sağlanan Milli Kuvvetler, bir düzen içerisinde İçel’in dağlık kesiminden doğuya doğru ilerleme ortamı bulabiliyorlardı Mağara, Silifke, Yağda, Güzeloluk, Sorkun ve Tepeköy güzergahından Efrenk’e (Arslanköy) ulaşılabildi, l Mart 1920′de burası işgalden kurtarıldı

Mersin – Tarsus Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri


Arslanköy işgalden kurtarıldıktan sonra Teğmen Nail Bey burada Arslanköy Müdafaa-i Hukuk Heyeti’ni oluşturdu Başkanlığa Ali Yıldırım (Çolak Ali) getirildi 20 Mart 1920′de Belenkeşlik’de Tarsus Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmuştur Başkanlığına da Hacı İshak Ağa getirilmişti


25 Mart 1920′de Mersin Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Çavuşlu köyünden Hıdır oğlu Ali Efendi başkanlığında bir heyet seçilmiştir

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, Çavuşlu köyünden Hıdır oğlu Ali Efendi başkanlığında bir heyet seçilmiştir


Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyeti temsiliye Başkanı Mustafa Kemal Paşa, Mersin Sancağı’nın da Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilmesi için 5 milletvekilliği için 4 aday gönder-miş, birisini de Mersin halkının seçmesin! ve sonucunun acilen, 23 Nisan 1920 tarihine kadar ulaştırılmasını istemiştir Mersin işgal altında olduğu için, aday seçiminin Elvanlı’da olması, hazır bulu-nan 40 küsür kişinin oyu ile Ziya (Eraydın) Bey seçilmiştir (3 Nisan 1920)


Daha sonra Kurtuluş Savaşı için hazırlıklar yapılmaya başlanmıştır Müdafaa-i Hukuk Üyeleri Gözne’ye gelerek ve Muhtar Maraşlı Ali Efendi’nin de fikri alınarak, sonradan vali konağı olan bina 10 yataklı bir hastane şekline getirilmiştir İçel’deki Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri’nden istenen yardımlar da gelmeye başlamıştır İlk kez l Haziran 1920′de Silifke’den 1350 liralık yardım ulaşmıştır Bu yardımlarla sağlanabilen silah, cephane, giyecekler dağ köylerinin belirli merkezlerinde depolanmıştır


Mersin – Tarsus Cephelerinde Yapılan Savaşlar


Savaş düzeni olarak Mersin – Tarsus bölgesi üç bölüme ayrılmıştır Alata deresiyle Deliçay arası Mersin grubunu; Deliçay ile Tarsus Çayı arası Tarsus grubunu; Tarsus Çayı ile doğusu da Kavaklıhan grubunu teşkil ediyordu Milli Müfrezeler (birlikler) bu alanlarda yerleşerek savaş düzenini alacaklardı


Heyeti Temsiliye’nin talimatı üzerine Tarsus grubundaki müfrezeler şunlardır: Bozkurd Müfrezesi, Tarsus Gençler Müfrezesi, Selçuk Müfrezesi, Demirbaş Müfrezesi, Tozkoparan Müfrezesi, Gökbayrak Müfrezesi, Süvari Müfrezesi, Göçüklü Karahacı Müfrezesi, Polat Ağa Müfrezesi, İncirgedikli Derviş Ağa Müfrezesi, Kamberlihöyüklü Veysel Çavuş Müfrezesi, Eminlik’den Molla Nasuh Müfrezesi, Karayaylalı Müfrezesi, Berdan Müfrezesi, Semil Çavuş Müfrezesi, Efeler Müfrezesi, Karafaki – Arslanyürek Müfrezesi, Urfalı Mehmet Müfrezesi, Kurbanlı Akış Ağa Müfrezesi

İşgal kuvvetleriyle Kuvayi Milliye arasında Mersin grubunda Başnalar, içmeler, Subendi, Emirler, Kızılyar, Mezitli ve Arpaçsakarlar savaşları yapılmıştır

Tarsus gurubunda ise Eshabıkehf, Hacıtalip, Bağlar ve Karadırlik Kavaklıhan grubunda da Karboğazı ve Kavaklıhan savaşları yapılmıştır