Kazan Bey Oğlu Uruz Bey'in Esir Olduğu Destan

Kazan Bey Oğlu Uruz Beyin Esir Olduğu Destan



Bir gün Ulaş oğlu Kazan Bey yerinden kalkmıştı Kara yerin üzerine otağlarını diktirmişti Bin yerde ipek halıcığı döşenmişti Alaca gölgeliği gökyüzüne yükselmişti Altın kadehler, sürahiler dizilmişti Dokuz kara gözlü, örme saçlı, elleri bileğinden kınalı, parmakları süslü, boyunları birer karış kafir kızları al şarabı altın kadeh ile kudretli Oğuz beylerine gezdiriyorlardı Her birinden Ulaş oğlu Salur Kazan içmişti Elbise, kaftan, çadır, otağ bağışlıyordu, katar katar develer bağışlıyordu Oğlu Uruz karşısında yaya dayanıp duruyordu Sağ yanında kardeşi Kara Göne oturmuştu Sol yanında dayısı Aruz oturmuştu


Kazan sağına baktı kah kah güldü Soluna baktı çok sevindi Karşısına baktı oğlancığını, Uruz'u gördü, elini eline çaldı ağladı Oğlu Uruz'a bu iş hoş gelmedi İleri geldi, diz çöktü, babasına çağırıp söyler, görelim hanım ne söyler:


Der:


Ünümü anla benim sözümü dinle ağam Kazan

Sağına baktın kah kah güldün

Soluna baktın çok sevindin

Karşına baktın beni gördün ağladın

Sebep nedir söyle bana

Kara başım kurban olsun babam sana


dedi


Söylemez olursan

Kalkarak yerimden ben doğrulurum

Kara gözlü yiğitlerimi beraberime ben alırım

Kan Akbaza iline ben giderim

Altın haça elimi ben basarım

Papaz cübbesi giyen keşişin elini ben öperim

Kara gözlü kafir kızını ben alırım

Daha senin yüzüne ben gelmem

Ağladığına sebep ne söyle bana

Kara başım kurban olsun ağam sana


dedi Kazan Bey kızardı, oğlanın yüzüne baktı, çağırıp söyler, görelim hanım ne söyler:


Kazan der:


Beri gel tayım oğul

Sağıma doğru baktığımda kardeşim Kara Göneyi gördüm

Baş kesmiştir kan dökmüştür ganimet almıştır ad kazanmıştır

Soluma doğru baktığımda dayım Aruzu gördüm

Baş kesmiştir kan dökmüştür ganimet almıştır ad kazanmıştır

Karşıma doğru baktığımda seni gördüm

On altı yaşına geldin

Bir gün ola düşeyim Öleyim sen kalasın

Yay çekmedin ok atmadın baş kesmedin kan dökmedin

Kanlı Oğuz içinde ganimet almadın


yarınki gün zaman dönüp ben ölüp sen kalınca tacımı tahtımı sana vermezler diye sonumu andım ağladım oğul dedi Uruz burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Der:


A bey baba

Deve kadar büyümüşsün yavrusu kadar aklın yok

Tepe kadar büyümüşsün darı kadar beynin yok


hüneri oğul babadan mı görür öğrenir, yoksa babalar oğuldan mı öğrenir, ne zaman sen beni alıp kafir hudut boyuna çıkardın, kılıç çalıp baş kestin, ben senden ne gördüm ne öğreneyin dedi Kazan Bey elini eline çaldı kah kah güldü, der: A beyler Uruz güzel söyledi, şeker yedi beyler, siz yiyiniz içiniz, sohbetinizi dağıtmayınız, ben bu oğlanı alayım ava gideyim, yedi günlük azık ile çıkayım, ok attığım yerleri, kılıç çalıp baş kestiğim yerleri göstereyim, kafir hudut boyuna, Cızığlara, Ağlağana, Gökçe Dağa alıp çıkalım, sonra oğlana lazım olur a beyler dedi


Yağız al atını çektirdi, sıçradı bindi Üç yüz süslü, işlemeli giyimli yiğit söyledi, beraberine aldı Kırk ela gözlü yiğidim Uruz beraberine aldı Kazan oğlunu alıp kara dağlar üzerine ava çıktı Av avladı, kuş kuşladı, yabani geyik yıktı Yeşil düzlüğe, güzel çimene çadır dikti Bir kaç gün beyler, ile yedi içti


Meğer Başı Açık Tatyan Kalesi?nden, Ak Saka Kalesi'nden kafirin casusu var idi Bunları görüp teküre geldi, der: Hay ne oturuyorsun, köpeğini havlatmayan, kedini miyavlatmayan alplar başı Kazan oğlancığı ile sarhoş olup yatıyorlar dedi On altı bin kara elbiseli kafir ata bindi Kazanan üzerine dört nala yetişti


Baktılar gördüler altı bölük toz indi Kimi der: geyik tozudur, kimi der: düşman tozudur Kazan der: Geyik olsa bir veya iki bölük olurdu, bu gelen bilmiş olun düşmandır dedi


Toz yarıldı, güneş gibi ışıldadı, deniz gibi çalkandı, orman gibi karardı on altı bin ip üzengili, keçe börklü, azgın dinli, kızgın dilli kafir çıka geldi Kazan yağız al atını çektirdi, sıçrayıp bindi Oğlu Uruz gemini çektirdi, büyük cins atını oynattı, karşı geldi

der:


Beri gel ağam Kazan

Deniz gibi kararıp gelen nedir

Ateş gibi ışıldayıp yıldız gibi parlayıp gelen nedir

Ağız dilden beş kelime haber bana

Kara başım kurban olsun babam sana


dedi Kazan der:


Beri gel arslanım oğul

Kara deniz gibi çalkanıp gelen

Kafirin askeridir

Güneş gibi ışıldayıp gelen

Kafirin başında miğferidir

Yıldız gibi parlayıp gelen

Kafirin mızrağıdır

Azgın dinli düşman kafirdir oğul


dedi Oğlan der: Düşman diye neye derler? Kazan der: Oğul onun için düşman derler ki biz onlara yetişsek öldürürüz, onlar bize

yetişse öldürür dedi Uruz der: Baba içinde bey yiğitleri öldürseler kan sorarlar mı, davalarlar mı? Kazan der: Oğul bin kafir öldürsen kimse senden kan davalamaz amma azgın dinli kafirdir, güzel yerde rast geldi, fakat bana sen kötü yerde ayak bağı oldun oğul dedi Uruz burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Uruz der:


Beri gel ağam Kazan

Kalkıp da yerimden

Büyük cins atımı saklardım bugün için

Günü geldi

Akmeydanda koşturayım senin için

Alaca ejder sivrisi mızrağımı saklardım bugün için

Günü geldi

Kaba karın geniş göğüste oynatayım senin için

Kara çelik öz kılıcımı saklardım bugün için

Günü geldi

Pis dinli kafir başını kestireyim senin için

Yapısı pek demir elbisemi saklardım bugün için

Günü geldi

Yen yakalar diktireyim senin için

Başımdan sağlam miğferler saklardım bugün için

Günü geldi

Kaba topuz altında deldireyim senin için

Kırk yiğidimi saklardım bugün için

Günü geldi

Kafir başını kestireyim senin için

Aslan adımı saklardım bugün için

Günü geldi

Yaka tutup kafir ile uğraşayım senin için

Ağız dilden bir kaç kelime haber bana

Kara başım kurban olsun ağam sana


dedi Kazan burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Kazan der:


Oğul oğul ay oğul

Benim ünümü anla sözümü dinle

O kafirin üçünü alıp birini aşırmaz okçusu olur

Hay demeden başlar kesen celladı olur

İnsan etini yahni kılan aşçısı olur

Sen varacak kafir değil

Kalkarak yerimden ben doğrulayım

Yağız al atın beline ben bineyim

Gelen kafir benimdir ben varayım

Kara çelik öz kılıcımı çalayım

Azgın dinli kafirdir başlarını keseyim

Döne döne savaşayım döne döne çekişeyim

Kılıç çalıp baş kestiğimi gör de öğren

Kara başına düşünce lazım olur


dedi Uruz burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş :


Der:


A bey baba işitiyorum

Amma Arafatta erkek kuzu kurban için

Baba oğul kazanır ad için

Oğul da kılıç kuşanır baba gayreti için

Benim de başım kurban olsun senin için


dedi Kazan burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Kazan der:


Oğul oğul ay oğul

Düşmana girip baş kesmedin

Adam öldürüp kan dökmedin

Ela gözlü kırk yiğidi beraberine al

Göğsü güzel koca dağlar başına çık

Benim savaştığımı benim dövüştüğümü

Benim çekiştiğimi benim kılıçlaştığımı

Gör de öğren ve hem bizim için pusuya yat oğul


dedi Uruz babasının sözünü kırmadı, çekilip geri döndü Yerden yüce dağlar başına arkadaşlarını alıp çıktı O zamanda oğul baba

sözünü iki eylemezdi, iki eylese o oğlanı kabul eylemezlerdi Uruz geniş yakadan mızrağını sapladı durdu


Kazan Bey gördü ki kafir çok yaklaştı Atından indi, arı sudan abdest aldı, ak alnını yere koydu, iki rekat namaz kıldı Adı güzel Muhammed?i yada getirdi, kara dinli kafire göz karattı, haykırdı, at sürdü karşı vardı, kılıç vurdu Gümbür gümbür davullar dövüldü, burması altın tunç borular çalındı O gün kahraman bey yiğitler döne döne savaştı O gün kara çelik öz kılıçlar çalındı O gün kargı dili kayın oklar atıldı, alaca ejder sivri mızraklar batırıldı O gün namertler kalleşler sapa yer gözetti O gün baka baka Kazan oğlu Uruz aşka geldi, der:


Beri gelin kırk arkadaşım

Size kurban olsun benim başım


Görüyor musunuz babam Kazan baş kesti, kan döktü, oğlan çocuk yalnız yemek yemeğe gelmez dedi Babam bu kafirleri esirgemiş gibi Beni seven yiğit terim ne duruyorsunuz, kafirin bir ucuna ot tepelim dedi


Kara koç atım oynattı Uruz, kafirin sağma ot tepti Sağlı sollu kafiri bir güzel dağıttı Sanki dar yolda dolu düştü veya kara kazın içine şahin girdi Kafirin kanadım bastı dağıttı Azgın dinli kafir bunaldı Oka girdi kovalanan kimse


Oğlanın büyük cins atım kovaladılar At yıkıldı Kafirler Uruz'un üzerine üşüştü Uruz'un kırk yiğidi attan indi, alaca kafkan bağım kısarak düğümlediler, kılıç sıyırdılar, Uruz'un üzerine çok savaştılar Kalabalık korkutur, derin olsa batırır Yayanın ümidi olmaz Sağını solunu Uruz'un çevirdiler Kırk yiğidini şehit ettiler Oğlanın üzerine düştüler tuttular Pazusundan ak ellerini bağladılar Kır urganı ak boynuna taktılar Yüzü üzerine atarak sürüklediler Ak etinden kan çıkıncaya kadar dövdüler Baba diye ağlattılar, ana diye bağırttılar Eli bağlı boynu bağlı, yüzü üzerine atıp yürüyü verdiler


Uruz esir oldu Kazan'ın haberi yok Öyle sandı ki düşman yenildi Atın gemini çevirdi geri döndü Geldi, oğlunu bıraktığı yerde bulamadı A beyler oğlan nereye gitmiş olabilir dedi Beyler der: Oğlan kuş yürekli olur, kaçıp anasına gitmiştir dediler Kazan karardı, döndü der: Beyler Tanrı bize bir hayırsız oğul vermiş, varayım onu anasının yanından alayım, kılıç ile paralayayım, altı bölük edeyim altı yolun ayrımında bırakayım, bir daha kimse yaban yerde arkadaş koyup kaçmasın dedi Ve yağız ol atını ökçeledi yola girdi


Evine geldi Han kızı boyu uzun Burio Hatun Kazan'ın geldiğin! işitti, attan aygır, deveden erkek deve, koyundan koç kestirdi Oğlancığımın ilk avıdır, kanlı Oğuz beylerini davet edeyim dedi Han kızı gördü ki Kazan geliyor, toparlanıp yerinden kalktı Samur cübbesini üzerine aldı Kazan'a karşı geldi Göz kapağını kaldırdı Kazan?ın yüzüne doğru baktı, sağ ile soluna göz gezdirdi, oğlancığını, Uruz'u görmedi Kora bağrı sarsıldı, bütün yüreği oynadı, kara süzme gözleri kan yaş doldu Kazan'a söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Der:


Beri gel Salur beyi Solur güzelliği

Basımın bahtı evimin tahtı

Han babamın güveyisi

Kadın anamın sevgisi

Babamın anamın verdiği

Göz açıp da gördüğüm

Gönül verip sevdiğim

Bey yiğidim Kazan

Kalkarak yerinden doğruldun

Oğlun ile yelesi kara cins atına sıçrayıp bindin

Göğsü güzel koca dağlar önüne ava çıktın

Boynu uzun büyük geyiğin! tutup yıktın

Semiz etini yüklettin geri döndün

İki vardır bir gelirsin yavrum hani

Karanlık gecede bulduğum oğlum hani

Bir beyim görünmez bağrım yanar

Asılan kayalardan Kazan oğlan uçurdun mu

Tali Sazın aslanına yedirdin mi

Yoksa kara dinli kafire uğrattın mı

Ak ellerim kollarından bağlattın mı

Kafirin önünce yürüttün mü

Dili damağı kuruyup dört yanına baktırdın mı

Kara gözden acı yaşım döktürdün mü

Kadın ana bey baba diye bağırttın mı


dedi Gene söylemiş:


Der:


Oğul oğul ay oğul

Mürüvvetim oğul

Karşı yatan kara dağımın yükseği oğul

Karanlıklı gözlerimin aydını oğul

Sam yelleri esmeden Kazan kulağım çınlıyor

Sarımsak otunu yemeden Kazan içim yanıyor

Sarı yılan sokmadan akça tenim kalkıp şişiyor

Kurumuşça göğsümde sütüm oynuyor

Yalnızca oğul görünmüyor bağrım yanıyor

Yalnız oğul haberini Kazan söyle bana

Söylemez olursan yana yakıla beddua ederim Kazan sana


dedi Anası bir deyiş daha söyledi, der:


Kargı mızrak oynatanlar vardı

Altın mızrak oynatana yarap noldu

Kara koç ata binenler vardı geldi

Büyük cins atlı bir oğula yarap noldu

Hizmetkar geldi naip geldi

Yalnız bir oğula yarap noldu

Yalnız oğul haberini Kazan söyle bana

Söylemez olursan yana yana beddua ederim a Kazan sana


dedi Bir daha söylemiş:


Kuru kuru çaylara su akıttım

Kara elbiseli devrişlere adak verdim

Yanıma doğru baktığımda komşuma iyi baktım

Umanına bekleyenine yemek yedirdim

Aç görsem doyurdum çıplak görsem donattım

Dilek ile bir oğulu zorla buldum

Yalnız oğul haberini a Kazan söyle bana

Söylemez olursan yana yakıla beddua ederim Kazan sana


dedi Bir daha söylemiş:


Karşı yatan kara dağdan

Bir oğul uçurdunsa söyle bana

Kazma ile yıktırayım

Taşkın akan koşan sudan

Bir oğul uçurdunsa söyle bana

Damarlarım ukalayım

Azgın dinli kafirlere

Bir oğul tutturdunsa söyle bana

Han babamın yanına ben varayım

Ağır asker bol hazine alayım

Paralanıp cins atımdan inmeyince

Yenim ile alaca kanımı silmeyince

Kol but olup yer yüzüne düşmeyince

Yalnız oğul haberini almayınca

Kafir yollarından dönmeyeyim


dedi


Yoksa a Kazan ayağımdan çizmeyi atayım mı

Kara tırnak ak yüzüme çalayım mı

Güz elması gibi al yanaklarımı yırtayım mı

Çemberime alca kanımı döaaaim mi

Ağır feryat senin yurduna salayım mı

Oğul oğul diyerek bağırayım mı

Develerden kızıl deve burdan geçti

Yavruları burdan bağırıp beraber geçti

Deve yavrucuğumu aldırmışım bağırayım mı

Kara koç atlardan cins at burdan geçti

Taycığı kişneyip beraber geçti

Taycığımı aldırmışım kişneyeyim mi

Ağıllardan akça koyun burdan geçti

Kuzucağı meleşip beraber geçti

Kuzucağımı aldırmışım meleyeyim mi

Oğul oğul diye bağırayım mı


dedi Bir daha söylemiş:


Kalkıp yerimden doğrulayım diyordum

Yelesi kara cins atıma bineyim diyordum

Kudretli Oğuz içine gireyim diyordum

Ela gözlü gelin alayım diyordum

Kara yerde ak otağlar diaaaim diyordum

Yürüyüp oğulu ulu gelin odasına geçireyim diyordum

Murat ile maksuda erdireyim diyordum

Murada erdirmedin beni

Kara başımın bedduası tutsun Kazan seni

Bir beyim görünmüyor bağrım yanıyor

Neyledin söyle bana

Söylemez olursan yana yakıla beddua ederim Kazan sana


dedi


Anası oğlanın böyle diyince Kazan'ın aklı başından gitti, kara bağrı sarsıldı, bütün yüreği oynadı, karanlıklı gözleri kan yaş doldu Der: Güzelim, oğul gelse senden mi sorardım korkma kaygılanma, avdadır, avda kalan oğul için kaygılanma, yedi gün ben Kazan'a mühlet ver, yerde ise oğulu çıkarayım, gökte ise indireyim, bulursam buldum, bulmaz isem Tanrı verdi Tanrı aldı neyleyeyim, gelip kara feryadı seninle beraber eyleyeyim dedi Han kızı der: Kazan oğlanın avda olduğunu şundan bileyim ki yorgun atınla, körelmiş mızrağınla ardına düşesin dedi


Kazan geri döndü, geldiği yolu takip edip koşturdu, geceyi gündüze kattı Anası duymadan el altından buyurdu: Doksan tümen genç Oğuz ardımca gelsin, oğlan esirdir beyler bilsin dedi


O yere geldi ki düşman yenilmişti Gördü oğlunun ela gözlü kırk yiğidi öldürülmüş, büyük cins atı oğlanın aklanmış yatıyor Ceset arasında oğlancığının cesedini bulmadı, altınlıca kamçısını buldu İyice bildi ki oğlu kafire esirdir


Ağladı,


Kara dağımın yükseği oğul

Kanlı suyumun taşkını oğul

İhtiyarlık vaktimde aldırdığım yalnız oğul


dedi bağırdı : Kafirin izini izledi


Kanlı Kara Derbentte kafir de konmuştu Oğlana kara çoban keçesi giydirmişlerdî, kapı eşiği üzerinde çaprazlama bırakmışlardı Giren basıyor, çıkan basıyordu Eski düşman tatar oğlu elimize girmişken ceza ile öldürelim diyerek kapı eşiği üzerinde çaprazlama koymuşlardı


Bu sırada Han Kazan yetişti Yağız al atım oynattı Kafir, Kazan'ın geldiğini gördü, ürktü Kimi atına biniyor, kimi zırh giyiyor Oğlan başını kaldırdı, der: Bre kafir ne haldir? Kafir der: Baban geldi, tutalım diyoruz Oğlan der:


Aman bre kafir aman

Tanrının birliğine yoktur güman


Kafirler oğlana aman verdiler, elini çözdüler, gözünü açtılar Babasına oğlan karşı geldi Söyler, görelim hanım ne söylemiş:


Uruz der;


Beri gel a bey baba

Nereden bildin benim esir olduğumu

Ak ellerimin ardına bağlandığını

Kıl sicimin ak boynuma takıldığını

Kara gözlü yiğitlerimin öldürüldüğünü

Sen gelmeden baba, kafirler konuştular

Yağız al atlı Kazanı tutun

Pazusundan ak ellerini bağlayın

Birdenbire güzel basını kesin

Alca kanım yer yüzüne dökün

Oğlu ile ikisini bir yerde öldürün

Ocağını söndürün diye söyleştiler

Hanım baba korkarım

Koştururken yağız al atını kaydırasın

Savaştığın vakit kendini tutturasın

Birdenbire güzel başını kestirenin

Ak bürçekli anam oğul derken

Başımın bahtı Kazan diye ağlatasın

Çekilerek baba geri dön

Altın otağına sürüp var

İhtiyarcık olmuş anama ümit ol

Kara gözlü kız kardeşimi ağlatma

İhtiyarcık olmuş anamı sızlatma

Oğul için baba ölmek ayıp olur

Yaradan hakkı için baba

Geriye dön eve var

İhtiyarcık anam karşı gelse

Benî sana sorsa

Baba doğru haber ver

Gördüm senin oğlun esir de

Pazusundan ak elleri bağlı de

Kara kıldan sicim boynuna takılı de

Kara domuz damında yatıyor de

Kıl çoban keçesi boyuncuğunu sürtüyor de

Ağır ayak bağı topukçuğunu vuruyor de

Yanmış arpa ekmeği acı soğan övünü de

Benim anam benim için kaygılanmasın

Bir ay baksın

Bir ayda varmazsam iki ay baksın

iki ayda varmazsam üç ay baksın

Üç ayda varmazsam öldüğümü o vakit bilsin

Aygır atımı boğazlayıp aşımı versin

El kızı helallime izin versin

Bana sakladığı gelin odasına başkası girsin

Anam benim için mavi giyip kara sarınsın

Kudretli Oğuz ilinde yasımı tutsun

Benim başım senin yoluna kurban olsun

Geri dön baba


dedi Oğlan bir daha söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Karşı yatan kara dağlar esen olsa el yaylar

Kanlı kanlı sular esen olsa coşup taşar

Kara koç atlar esen olsa tay doğurur

Develerde kızıl deve esen olsa yavru verir

Ağıllarda akça koyun esen olsa kuzu verir

Bey erenler esen olsa oğlu doğar

Sen esen ol anam esen olsun

Benden daha iyi Kadir size oğul versin

Ak sütünü anam bana helal eylesin

Savaşma çekilip dön baba geri


dedi Han Kazan burada söylemiş, görelim hanım ne söylemiş:


Der:


Oğul oğul ay oğul

Karşı yatan kara dağımın yükseği oğul

Güçlü belimin kuvveti canım oğul

Karanlıklı gözlerimin aydını oğul

Şafak vakti yerimden kalktığım senin için

Yağız al atımı yormuşum senin için

Ak giyimime kir eklendi senin için

Benim başım kurban olsun canım oğul senin için

Sen gideli ağlamam gökte iken yere indi

Gümbür gümbür davullar dövülmedi

Ağır ulu divanım toplanmadı

Seni bilen bey oğulları ak çıkardı kara giydi

İhtiyarcık anan kan yaş döktü

Ak sakallı baban dertli oldu

Dönerek buradan oğul eve varsam

Akça yüzlü anan karşı gelip oğul dese

Ak elleri ardına bağlı diyeyim mi

Ak boynunda kıl urgan takılı diyeyim mi

Benim namusum nereye varır oğul

Kıl çoban keçesi boyuncuğunu sürtüyor diyeyim mi

Ağır ayak bağı topukçuğunu vuruyor diyeyim

Arpa ekmeği acı soğan övüncüğü diyeyim mi


Kazan gene der:


Karşı yatan kara dağlar ihtiyarlasa

Otu bitmez el yaylamaz

Akıntılı güzel sular ihtiyarlasa coşup taşmaz

Develer ihtiyarlasa yavru vermez

Kara koç atlar ihtiyarlasa tay vermez

Er yiğitler ihtiyarlasa oğlu doğmaz

Baban yaşlı anan yaşlı

Senden daha iyi Kadir bize oğul vermez

Verse dahi senin yerini tutamaz

Asumanlı gökte kara bulut olup

Kafirin üzerine gürleyeyim

Ak yıldırım olup şakıyayım

Kafiri kamış gibi ateş olup yandırayım

Dokuzunu bir yerine saydırayım

Vuruşmayla dövüşmeyle alemi doldurayım

Yaradan Allahtan medet


dedi Yağız al atından indi Akıp giden arı sudan abdest aldı Ak alnım yere kodu, namaz kıldı Ağladı kadir Tanrı'dan dilek diledi, yüzünü yere sürdü


Muhammed'e salavat getirdi, deve gibi bağırdı, arslan gibi kükredi, nara atıp haykırdı, yapayalnız kafire at tepti, kılıç vurdu Döne döne bir zaman güzel savaş eyledi Kafiri bastırayım dedi, bastıramadı Bir saatte kafire üç kerre at tepti Birden göz kapağına kılıç dokundu Kara kanı şırıldadı gözüne indi Kendisini sarp yerlere attı Görelim şimdi Yaradan neyledi?


Meğer hanım boyu uzun Burla Hatun oğlancığını andı, kararı kalmadı Kırk ince belli kız çocuğu ile kara aygırını çektirdi, sıçrayıp bindi, kara kılıcını kuşandı Başımın tacı Kazan gelmedi diye izini izledi gitti


Gele gele Kazan?a yakın geldi Kazan helallisini tanımadı Han kızının üzerine geldi, der:


Kara aygırın gemini bana çek yiğit

Dikkat edip yüzüme bak yiğit

Altındaki kara aygın bana ver yiğit

Elindeki sivri mızrağını

Yanındaki mavi çeliğini bana ver yiğit

Bu günümde ümit ol bana

Kale ülke vereyim sana


dedi Hatun der:


Karşıma geçip yiğit benim ne bağırıyorsun

Geçmiş benim günümü ne hatırlatıyorsun

Kalkarak yerinden doğrulan Kazan

Kara gözlü atın beline binen Kazan

Hücum edip kara dağımı yıkan Kazan

Gölgeli koca ağacımı kesen Kazan

Bıçak alıp kanatlarımı kıran Kazan

Yalnızca oğlum Uruza kıyan Kazan

At üstünde beklemeyip koşturan Kazan

Senin belin ölmüş

Üzengiyi toplamayan dizin ölmüş

Han kızı helallini tanımayan gözün ölmüş

Bunalmışsın sana nolmuş

Çal kılıcını yetiştim Kazan


dedi


Bu sırada Oğuz yiğitleri bir bir yetişti Görelim hanım kimler yetişti:


Kara dere ağzında Kadir veren, kora boğa derisinden beşiğinin örtüşü olan, hiddeti tutunca kara taşı kül eyleyen, kara bıyığını yedi yerde ensesinde düğümleyen, Kazan'ın kardeşi Kara Göne dört nala yetişti Çal kılıcını kardeş Kazan, yetiştim dedi


Onun ardınca görelim hanım kimler yetişti: Demirkapı Derbendindeki demir kapıyı kapıp alan, altmış tutam alaca mızrağının ucunda er böğürten, Kazan gibi pehlivanı bir savaşta üç kerre alından yıkan, Kıyan Selçuk oğlu Deli Dündar dört nala yetişti Çöl kılıcım ağam Kazan, yetiştim dedi


Onun ardınca görelim kimler yetişti: Varıp destursuzca Bayındır Han'ın düşmanını bastıran, altmış bin kafire kan kusturan, Gaflet Koca oğlu Şir Şemseddin dört nala yetişti Çal kılıcını ağam Kazan, yetiştim dedi


Onun ardınca görelim kimler yetişti: Parasar'ın Bayburt Hisarı'ndan fırlayıp uçan, apalaca gelin odasına karşı gelen, Kudretli Oğuz imrenileni, Kazan Bey'in inançlısı, boz aygırlı Beyrek dört nala yetişti Çal kılıcını hanım Kazan, yetiştim dedi


Onun ardınca görelim kimler yetişti: Dönüp baksa çalımlı, kartal hünerli, süslü, eklem kuşaklı, kulağı altın küpeli, kudretli Oğuz beylerini bir bir attan yıkan, Kazılık Koca oğlu Bey Yigenek dört nala yetişti Çal kılıcını ağam Kazan, yetiştim dedi


Onun ardınca görelim kimler yetişti: Yirmi dört boyunu okşayan Deli Dündar yetişti Onun ardınca bin kavim başları Düğer yetişti Onun ardınca bin Bügdüz başları Emen yetişti Onun ardınca dokuz ihtiyar başları Aruz yetişti Saymakla Oğuz beyleri tükense olmaz, Kazan'ın beyleri hep yetişti, başına toplandı


Arı sudan abdest aldılar, iki rekat namaz kıldılar Adı güzel Muhammed'e salavat getirdiler Teklifsizce kafire at sürdüler, kılıç vurdular O gün ciğerinde olan er yiğitler belirdi O gün namertler sapa yer gözetti Bir kıyamet savaş oldu, meydan dolu boş oldu Kıyametin bir günü oldu Bey hizmetkardan hizmetkar beyden ayrıldı Dış Oğuz beyleri ile Dündar sağa at tepti Kahraman yiğitleri ile Kara Budak sola at tepti Kazan kendisi merkeze at tepti Tekür ile Şökli Melik'e havale oldu, böğürterek attan yere yıktı, alca kanını yer yüzüne döktü Sağ tarafta Kara Tüken Melik'e Dündar karşı geldi, kılıçladı yere yıktı Sol tarafta Buğacık Melik'e Kara Budak karşı geldi, mızraklayıp yere yıktı, kıpırdatmadan başını kesti Boyu uzun Burla Hatun kara tuğunu kafirin kılıçladı yere düşürdü Tekür yenildi Kafir kaçtı Derelerde kafire kırgın girdi On beş bin kafir, kimisi öldürüldü, kimisi tutuldu


Kazan oğlunun üzerine geldi İndi elini çözdü Kucaklaşıp baba ile oğul görüştü Üç yüz yiğit Oğuz'dan şehit oldu Kazan oğlancığını kurtardı, geri döndü Gaza mübarek oldu Oğuz beyleri ganimet aldı


Akça Kale Sürmeliye gelip Kazan kırk otağ diktirdi Yedi gün yedi gece yeme içme oldu Kırk evli kul ile kırk cariyeyi oğlunun başına çevirdi, azat eyledi Kahraman yiğitlere kale ülke verdi, cübbe çuha verdi Dedem Korkut gelerek neşeli havalar çaldı, bu Oğuznameyi düzdü koştu, böyle dedi


Şimdi hani dediğim bey erenler

Dünya benim diyenler

Ecel aldı yer gizledi

Fani dünya kime kaldı

Gelimli gidimli dünya

Ahir son ucu ölümlü dünya


Dua edeyim hanım: Yerli kora dağın yıkılmasın Gölgeli kaba ağacın kesilmesin Taşkın akan güzel suyun kurumasın Kanatlarının ucu kırılmasın Kadir seni namerde muhtaç etmesin Koşarken ak boz atın sendelemesin Vuruşunca kara çelik öz kılıcın centilmesin Allah'ın verdiği ümidin kesilmesin Ahir sonu arı imandan ayırmasın Ak alnında beş kelime dua kıldık, kabul olsun Derlesin toplasın günahınızı adı güzel Muhammed'e bağışlasın hanım hey!