Atatürk'ün Katıldığı Savaşlar Ve Tarihleri

Atatürk'ün katıldığı savaşlar ve tarihleri


Trablusgarp Savaşı;


İtalya 19 yüzyılın sonlarına doğru bugün Libya adıyla anılan Kuzey Afrika'daki Trablusgarp ve Bingazi'yi ile geçirmeyi planlamıştı O dönem İngiltere Mısır'a Fransa da Tunus'a hakim olmuş İtalya da gözünü Trablusgarp'a dikmişti İtalya İngiltere ve Fransa'yla yaptığı gizli ve açık anlaşmalarla Trablusgarp'ı işgal onayını aldıktan sonra 29 Eylül 1911'de Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti 5 Ekim 1911'de Trablus'a asker çıkardı 20 Ekime kadar peş peşe Tobruk Derne ve Bingazi İtalyanların eline geçti


Osmanlı ordusunun genç subaylarından bir bölümü Trablusgarp'ı savunmak için gönüllü olarak Mısır Tunus yoluyla cepheye gittiler Binbaşı Enver Bey Kolağası Mustafa Kemal Fuat Bey (Bulca) Nuri Bey (Conker) Fethi Bey (Okyar) Albay Neşet Bey bu subaylar arasındaydı Enver Bey Trablus'ta yerli Arapları teşkilatlandırarak savunmaya katılmalarını sağladı ve Askeri birlikleri üç komutanlığı ayırdı Trablus Komutanlığı : Kurmay Albay Neşet Bey Bingazi Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Enver Bey Derne Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal Seyahati sırasında binbaşılığa yükselen Mustafa Kemal 8 Aralık 1911'de Trablusgarp'a geldi 22 Aralıkta Tobruk Savaşı'nı kazandı Derne'de 16/17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralandı Bir ay hastanede tedavi gören Mustafa Kemal 6 Mart 1912'de Derne komutanı oldu Derne'de başarılı savunma muharebeleri yaptı


Balkan Savaşı;


Balkanlarda dört devlete ( Bulgaristan Yunanistan Sırbistan Karadağ ) karşı savaşan Osmanlı devleti savaş sonucunda yenilmiş ve savaş sonrası yapılan Londra antlaşmasıyla tüm balkan topraklarını ve Trakya’daki topraklarını kaybetmiştir Ancak kısa bir süre sonra Balkan Devletlerinin Osmanlı devletinden aldıkları topraklar paylaşamamaları ve kendi aralarındaki anlaşmazlıklar nedeniyle IIBalkan Savaşı çıkmıştır Osmanlı Devleti’de bu durumdan yararlanarak kaybettiği toprakları geri almak için harekete geçmiştir Bu dönemde Balkan Savaşlarına katılmak amacıyla Trablusgarp'tan İstanbul’a dönen Mustafa Kemal Paşa Gelibolu'da görevlendirilmiştir


IIBalkan Savaşı esnasında Trakyada Bulgarlara karşı verilen mücadeleye Mustafa Kemal Bolayır Kolordusu Kurmay Başkanı olarak katılmıştır Bolayır Kolordusu Bulgarlar' a karşı büyük başarılar kazanmış ve Edirne’yi Bulgarlardan geri almıştır


Aynı yıl içerisinde Mustafa Kemal Sofya askeri ataşeliğine atandı IIBalkan Savaşları sonucunda yapılan İstanbul antlaşmasıyla Meriç nehri sınır kabul edilmiş Böylece Osmanlı Devleti I Balkan Savaşında kaybettiği topraklardan bir kısmını geri almayı başarmıştır


Çanakkale Savaşı;


I Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin en başarılı olduğu cephe Çanakkale Cephesi' dir Dünya tarihinin en kanlı savaşı bu cephede cereyan etmiştir


İngiltere ve Fransa müttefikleri Rusya'yla birleşerek savaşın seyrini lehlerine çevirmek istiyordu Rus ekonomisi savaşın yükünü kaldıramaz hale gelmişti İtilaf Devletleri Osmanlı Devletini saf dışı bırakmak Rus Ordusu' na gerekli askeri yardımı ve malzemeyi en hızlı bir şekilde ulaştırmak Kafkasya Cephesinde bunalan Rusya'yı rahatlatmak ve Türk Ordusu'nun geri çekilmesini sağlamak için Çanakkale Boğazı'na harekat düzenlediler


İngiliz ve Fransız savaş gemilerinin Çanakkale Boğazı'ndan geçişlerine 18 Mart 1915'te başarıyla karşı konuldu


Alman ve Türk Paşalar Gelibolu Yarımadası'ndaki tabyaları denetliyor (1915)


İtilaf Devletleri donanması ağır kayıplar verince Gelibolu Yarımadası'na asker çıkarıp kara muhaberelerini başlattılar


25 Nisan 1915'te Arıburnu'na çıkan düşman kuvvetlerini Mustafa Kemal'in komuta ettiği birlik Conkbayırı'nda durdurdu Bu başarı üzerine Mustafa Kemal albaylığa yükseltildi


General Hamilton (İng) ve General Gouraund (Fr) durum değerlendirmesi yaparlarken ( 1915 )

General Harrington komutasındaki İngiliz birlikleri 6-7 Ağustos 1915'te tekrar taarruz etti Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal 9-10 Ağustos 1915'te 1 Anafartalar Zaferi'ni kazandı Bu zaferi 17 Ağustosta Kireçtepe 21 Ağustos'ta 2 Anafartalar zaferleri takip etti Çanakkale Savaşı'na katılan Türk Ordusu'ndan çoğu öğrenim çağında 253000 subay er ve erbaş şehit oldu Çanakkale'nin geçilemeyeceğini anlayan İngiliz ve Fransızlar da arkalarında Türkler kadar kayıp bıraktılar 19/20 Aralık 1915'te Anafartalar ve Arıburnu'ndan 8-9 Ocak 1916'da Seddülbahir'den kesin olarak çekildiler


Arıburnu Muhabereleri;


Arıburnu’ndaki Anzak Kolordusunun Nisan’da yaptığı çıkarmanın temel amacı önce Kabatepe ile Küçük Arıburnu arasındaki kumsallık bölgeye çıkmaktı İlk aşamada Conkbayırı - Kocaçimen Tepe çizgisi denetim altına alınıp oradan Maltepe bölgesi ele geçirilecek böylece Kuzeyde’ki Türk kuvvetlerinin Güneyde Seddülbahir bölgesindeki Türk birliklerine yardımı engellenmiş olacaktı


25 Nisan sabahı savaş gemilerinin Türk mevzilerini sürekli vuran koruyucu ateş altında Anzak Kolordusu’nun 1 Tugayından 1500 kişilik ilk hücum dalgası çıkarma botlarının bir şekilde kuzeye kayması sonucu saat 0500’te Kabatepe bölgesi yerine Arıburnu Kesimine çıkmak zorunda kalır


Bu noktada kıyı gözetlemesi yapan bir Türk takımının direnişine karşın karaya çıkan Anzak birlikleri belirli bir noktaya kadar ilerler Diğer taraftan Bigalı’da bulunan ordu yedeği 19 Tümen 24-25 Nisan gecesi Conkbayırı yönünde tatbikat yapmakta idi Gün ağarırken Arıburnu yönünden top seslerinin gelmesi üzerine 19 Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal bir çıkarma yapıldığını anlayıp durumu Ordu Komutanına bildirir ancak bir yanıt alamaz


Durum çok kritiktir Mustafa Kemal kıyıda çok zayıf gözetleme ve koruma birlikleri olduğunu düşünerek ve geniş bir sahile yayılmış olan 27 Alayın da ağır kayıplar verdiği haberini alınca düşmanın Conkbayırı - Kocaçimen Tepe çizgisi ve uzantısını ele geçirmesi durumunda onarılamayacak durumlarla karşılaşacağını kavrar Ordudan emir gelmemiş olmasına karşın girişimi ele alıp tüm sorumluluğu yüklenerek 57 Alayı bir batarya ile Kocaçimen Tepe yönünde harekete geçirir Kendisi de durumu izlemek üzere Conkbayırı’na çıktığında Arıburnu kesiminden bazı askerlerin çekilmekte olduklarını ve düşman birliklerinin de bunları izlediklerini görür


O anı Mustafa Kemal Ruşen Eşref Ünaydın ile yaptığı görüşme sırasında şöyle anlatmaktadır


“Bu esnada Conkbayırının güneyindeki 261 rakımlı tepeden sahilin gözetleme ve korunmasıyla görevli olarak orada bulunan bir müfreze askerin Conkbayırına doğru koşmakta kaçmakta olduğunu gördüm


Bu askerlerin önüne kendim çıkarak :


- Niçin kaçıyorsunuz ? dedim -Efendim düşman dediler !


- Nerede ?


- İşte! diye 261 rakımlı tepeyi gösterdiler


Gerçekten de düşmanın bir avcı kuvveti 261 rakımlı tepeye yaklaşmış ve tam bir serbestlik içinde ileriye doğru yürüyordu Şimdi vaziyeti düşünün Ben kuvvetleri (geride) bırakmışım askerler on dakika istirahat etsin diye Düşman da bu tepeye gelmiş Demek ki düşman bana benim askerlerimden daha yakın! Ve düşman benim yere gelse kuvvetlerim çok kötü bir duruma düşecekti O zaman artık bilemiyorum bilinçli bir düşünme ile midir yoksa önsezi ile midir bilmiyorum Kaçan askerlere :


- Düşmandan kaçılmaz dedim


- Cephanemiz kalmadı dediler


- Cephaneniz yoksa süngünüz var dedim


Ve bağırarak bunlara süngü taktırdım Yere yatırdım Aynı zamanda Conkbayırına doğru ilerlemekte olan piyade alayı ile dağ bataryasının yetişebilen askerlerinin ‘ marş marşla’ benim bulunduğum yere gelmeleri için yanımdaki emir subayını geriye yolladım Bu askerler süngü takıp yere yatınca düşman askerleri de yere yattı Kazandığımız an bu andır”


Gerçekten de çekilen Türk askerleri mevzi alınca karşı taraf ta mevzi alıp duraklar Böylece 57 Alay Öncü Bölüğü'nün Conkbayırı’na yerleşmesi için gereken süre kazanılmış olur İşte bu an Çanakkale Savaşları Kara Harekatı’nın kaderini belirleyen önemli anlardan birisidir Böylesine önemli anda kilit rolü oynayan kişi ise tartışmasız Mustafa Kemal’dir Bu husus Çanakkale Savaşları tarihiyle uğralan Türk ve yabancı bütün uzmanlar tarafından doğrulanıp vurgulanmaktadır Daha sonra Kolordu Komutanı Esat Paşa'nın izniyle 27 Alay’dan geri kalan birlikleri de emrine alan Tümen Komutanı Mustafa Kemal karşı saldırıya geçmek üzere 57Alay'a şu emri verir:


“ Ben size taarruz emretmiyorum ölmeyi emrediyorum Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında yerimize başka kuvvetler ve komutanlar kaim olabilir ”


25 Nisan 1915 günü vakit ikindiye yaklaşırken ilk çıkarma kademesi olan tümenin sahile çıkışı da tamamlanmıştır Ne var ki 27 Alayın birlikleri ve 57 Alayın yaptığı karşı saldırı ile süngü hücumları sonucu Anzaklar çok sayıda kayıp vermiş ve sahile çekilmişler kritik ve endişeli anlar yaşamaktadırlar Gene de gün batarken Anzak Kolordusu’nun sahile çıkan Tümeni Arıburnu’nun sarp yamaç ve tepelerinde yerleşme olanağı bulur Bu tarihten başlayarak harekat 1915’in Ağustos ayına kadar dört ay boyunca Conkbayırı - Kocaçimen Tepe - Kabatepe bölgelerinde tarafların karşılıklı saldırı ve özellikle gece yapılan süngü hücumlarıyla yakın boğuşmalar şeklinde ve çok kanlı çarpışmalarla geçecektir Bu çarpışmalar sırasında Türkler de Anzaklar da ağır kayıplar vermişlerdir Ağustos ile birlikte ise savaş şiddetli çarpışmalara dönüşür Tıpkı Seddülbahir’de olduğu gibi Anzak ordusu da taarruz hedeflerine varamamış çıktıkları yerlerde 3-4 kmlik bir mesafe ilerleyip boşaltmaya kadar da o noktada kalmışlardır