Osmanlılarda Kuş Evleri

Osmanlılarda Kuş Sarayları - Osmanlı Yapıları - Türklerin Hayvan Sevgisi





Osmanlılar küçük, kuşlar için çeşitli binalara minyatür barınaklar yapmışlardır Geçmişi 16 yüzyıla kadar uzanan kuş evlerine genellikle cami, medrese, han, ev, köprü, kütüphane, türbe gibi taş ve tuğla kullanılarak yapılmış büyük eserlerde rastlanıyor İnsan elinin ulaşamayacağı ve kuşların kendilerini güvende hissedebilecekleri uygun yerlere yapılan bir tür estetik yuvalar, sert esen rüzgârlardan korunaklı, yapıların güneş alan dış cephe yüzlerine yapılırdı


Osmanlı sınırları içinde yer alan eserlerde görülen kuş evlerine İstanbul başta olmak üzere Edirne'den Doğu Beyazıt'a kadar bir çok yerdeki yapılarda rastlanıyor


Özenle yapılmış ince ve usta bir işçiliğin sergilendiği kuş evlerinde küçük kuşların korunacağı, içinde dolaşabileceği, inip çıkabileceği yollar, gözler estetik bütünlük içinde sergilenmiştir Birçok yapıda farklılıklar gösteren kuş evleri ve serçe saraylarında konsollar üzerine kurulmuş cumba biçimli çıkıntılar, balkonlar sütun kabartmalarla yükselirken, ön yüzleri kemerli pencerelerle tamamlanıp, çatılarla, kubbelerle kapatılmış


Türklerin hayvan, özellikle kuşlara verdikleri değerin ve sevginin bir ifadesi olarak da yorumlanabilen kuş evlerinin ve içinde barınan kuşların bazı inançları da beraberinde taşıdığına inanılıyor Türkler kumruların sevdalıları koruduğuna, kırlangıçların yuva yaptıkları evleri yangından muhafaza ettiklerine, leylek, deniz kırlangıcı gibi göçmen kuşların kutsal alanlara gittiklerini düşünüp, onları himaye ederek beslemişlerdir


Günümüzde birçoğu yağışlar ve dış etkenlerinin meydana getirdiği etkisi ile tahrip olan kuş evleri, ilgisizlik, biriken gübrelerin temizlenmemesi ve bakımsızlık gibi nedenlerle su giderlerinin tıkanması sonucu çatlamalarla kırılma ve dökülmelerle karşı karşıya kalıyorlar Yıllar önce ahşap malzeme kullanılarak yapılanların izlerine ise hiç rastlanmıyor




alıntı