Sorularla Osmanlı Tarihi 3

Osmanlı toplum yapısı - Osmanlı toplumunda aile - Osmanlı toplum yapısında meydana gelen değişmeler - Osmanlı toplumunda günlük yaşam1) Devletin Resmi Tasnifine Göre Osmanlı Toplumu


a Yönetenler ( Askeri)


Soru 1-: Reayadan medreseye giden kişilerin ilmiye sınıfına geçebileceği Osmanlı’nın nasıl bir anlayışa sahip olduğunu gösterir?

Cevap: Osmanlı’da çok katı bir sınıf yapısının olmadığını ve kişisel yeteneklerin önemli olduğunu gösterir


b Yönetilenler ( Reaya)


Soru 2: Osmanlı’da reaya ile askeri sınıf arasındaki farklar nelerdir?

Cevap: - Askeri sınıfının hakları padişah fermanıyla verilmiştir

- Reaya sınıfı vergi öderken askeri sınıf vergi ödemekle yükümlü değildir

- Askeri sınıf yönetime katılırken reaya sınıfı yönetime katılmaz

- Askeri sınıf Osmanlı ordusuna asker yetiştirirken reaya sınıfı geçimini tarım ve ticaretle sağlar


2) Yerleşim Durumuna Göre Osmanlı Toplumu


a Kentliler


Soru 3: Kentlerdeki esnaf örgütleri tarafından mal standardının temini ve tüketiciyi koruma düşüncesi ne gibi sonuçlar doğurmuştur?


Cevap: Ekonomik yaşamın canlanmasına ve toplum düzeninin sağlanmasına yardımcı olmuştur


b Köylüler


Soru 4: Osmanlı’da topraklarını izinsiz terk eden köylülere çeşitli cezalar verileceğini içeren iskan kanunu niçin amacına ulaşamamıştır?


Cevap: İsyan, eşkiyalık gibi sosyal olaylar nedeniyle köy halkının güvenliklerini sağlamak amacıyla topraklarını bırakıp daha büyük yerleşim yerlerine göçmesi nedeniyle amacına ulaşamamıştır


3) Osmanlı Toplumunda Aile


Soru 5: Osmanlı Devleti’nde ailenin temel yapısı nelere dayanıyordu?


Cevap: Şer’i hukuka ve Türk töresine dayanıyordu


OSMANLI TOPLUMUNDA SOSYAL HAREKETLİLİK


1) Yatay Hareketlilik


Soru 6: Osmanlı’da yatay hareketlilik ne tür yollarla oluşuyordu?


Cevap: - Nüfusun kendiliğinden yatay hareketliliği yoluyla

- İskan politikası yoluyla

- Bataklık ve ıssız alanlarda vakıflar kurarak, o bölgelerde sosyal ve ekonomik yaşamın canlandırılması yoluyla oluşuyordu


2) Dikey Hareketlilik


Soru 7: Osmanlı’da reaya sınıfından askeri sınıfa geçebilmenin koşulları nelerdir?


Cevap: - Padişahın fermanının olması - Müslüman olmak

- Padişaha tam sadakatle bağlı olmak - Türkçe bilmek

- Üzerine almış olduğu devlet görevini en iyi şekilde yapmak


OSMANLI TOPLUMUNDA GÜNLÜK YAŞAM


1) Sarayda


Soru 8: Osmanlı’da cariyelerin eğitim ve öğretimine büyük önem verilmesinin nedeni nedir?


Cevap: Gelecekte cariyelerden bazılarının kadın efendi ve valide sultan olacağının bilinmesidir


2) Kentte


Soru 9: Zaman zaman kentlerdeki kahvehanelerin İstanbul’da yangın çıktığı gerekçesiyle kapatılmaya çalışılmasının nedeni nedir?


Cevap: Toplulukların padişah aleyhine bir kamuoyu oluşturmada etkili olmasıdır


3) Göçebelerde


Soru 10: Ordu sefere çıktığında göçebeler orduya nasıl yardım ediyorlardı?

Cevap: Göçebeler at, katır ve develeriyle orduya ait malzemelerin taşınmasına yardımcı oluyorlardı


OSMANLI TOPLUM YAPISINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞMELER


1) 18 Yüzyıl


a Yönetim Kadrolarında Kimlik Değişimi


Soru 11: Osmanlı kurumlarının modernleşmesi yönünde atılan ilk adım yönetim kadrolarındaki nasıl bir kimlik değişimiyle oluşmuştur?


Cevap: 18 yy’da devşirme sisteminin uygulanamaz hale gelmesiyle her toplumsal tabakadan birtakım kişiler devlet kadrosuna girmeye başladıYeni yöneticilerin Avrupa’daki gelişmeleri yakından izlemesi ve padişaha reformlar önermesiyle kurumlar modernleşmiştir


b Ayan ve Eşraf


Soru 12: Padişahın ayanlarla Sened-i İttifak’ı imzalama amacı ve Sened-i İttifak’ın önemi nedir?


Cevap: Sened-i İttifak’ın imzalanma amacı, taşrada hükümet otoritesini sağlamaktırÖnemi ise, ilk kez padişah yetkilerinin kısıtlanması ve padişahın derebeylerinin varlıklarıyla kendi kendilerine elde ettikleri hakları tanımasıdır


c İskan Faaliyetleri


Soru 13: Osmanlı’da 18 yy’dan itibaren yapılan iskan çalışmalarının amacı nedir?


Cevap: - Uzun savaşların getirdiği mali yükün yanında, vergi düzeninin bozulmasından doğan, ahalinin yerlerini terk etmesinin ve tarımsal gelirdeki düşmenin önüne geçmek

- Devletin içine düştüğü karışıklıkları önlemek

- Harap yerleri bayındır duruma dönüştürmek


2) Tanzimat ve Sonrası


a Yeni Bürokratlar


Soru 14: Tanzimatla ortaya çıkan yeni bürokratların İstanbul’daki yabancı elçiliklerle sıkı ilişki içinde olması ne gibi sonuçlar doğurmuştur?


Cevap: - Bürokratlar, dünyada gelişen olayları yakından takip etmişlerdir

- Bürokratların ülke yönetimindeki etkinliği artmıştır

- Yabancı ülkelerin iç işlerimize karışmasına yol açmıştır


b Nüfus Hareketleri ve Yeni Yapılanmalar


Soru 15: 19 yy’da kent yaşamındaki yeni yapılanmaların sonuçları nelerdir?


Cevap: - Klasik Osmanlı kentlerinin sosyal yapısı değişti

- Ayrı mahallelerde oturan milletler birbiriyle kaynaşarak yeni, zengin ve kozmopolit tabakalar oluşturdular

- Kent dışında kurulan yeni mahallelere yerleşilmeye başlandı




alıntı