İii. Selim'le Başlayan Yenilik Hareketlerinin Esası Nedir

III Selim - III Selim Kimdir - III Selimin Yenilikleri - III Selim Zamanı

Osmanlı Devleti’nin idarî teşkilâtında icranın ve sınırlı yasama yetkisine sahip organın başı padişah olmasına rağmen, asırlarca Divanı Hümâyûn isimli yüksek kurul, İslâm hukukunun tavsiye ettiği şûra meclisinin fonksiyonlarını ifa etmiştir XVII yüzyılın sonlarına doğru Divanı Hümâyûn’un önemi azalmaya ve icra yetkilerinin çoğu padişah veya sadrazamın şahsında toplanmaya başlamıştır Osmanlı Devleti’ni bir zamanlar en yüksek devlet haline getiren esaslar, yavaş yavaş terk ediliyor ve sözde kalıyordu


Bu kötü gidişe Nizâmı Cedid= Yeni Düzen devrini açarak dur demek isteyen III Selim (17891808)’in gayretleri de, istenen neticeyi vermemiştir Sadece devletin siyasî, malî ve hukukî yapısında önemli değişiklikler yapılmaya çalışılmıştır Bunları özetle şu şekilde toparlayabiliriz:


Divanı Hümayun’un önemini kaybetmesinin tehlikesini sezen ve devletin sadece padişaha, sadrazama, Şeyhülislâma, vezirlere (sudûrı kiram) ve ileri gelen devlet adamlarına ait olmadığını ve halkın da devlet idaresine en azından fikirleriyle katılması gerektiğini samimiyetle savunan III Selim, Saltanat erkânı ile devletin ileri gelenlerinden oluşacak bir meclisi meşveret’in (danışma meclisi) kurulmasını ve kendi başkanlığı altında toplanmasını istemiştir Meclisi meşveretin ilk gayesi askerî alanda bazı yenilikler yapmaktır Avrupa tarzında modern bir ordunun tanzimi için eğitime de büyük önem vermiştir Kara mühendisliği (1210/1795 tarihli Mühendishânei Berrîi Hümâyûn) ve Topçu okulları ile Donanmayı Hümâyûn hakkındaki nizâmlar (1222/1808), bu gayretlere verilecek en güzel misâllerdir Ancak, yeniçeri ocağını kaldırma teşebbüsleri, III Selim’in de sonu olmuştur