Nyx Gece Tanrıçası

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-25-2012

Nyx Kimdir - Nyx Hakkında - Gece Kızı Nyx - Gece Tanrıçası Nyx - Niks

Niks (Yunanca Νύξ) Yunan mitolojisindeki ilk tanrılardan gece tanrıçası onun şekil almis halidir

Hesiodos'ta Niks

Hesiodos'un Theogony'sinde Niks, Kaos'tan doğmuştur

Erkek kardeşi Erebus ile birlikte, Niks'in iki çocugu olmuştur: Aether ve Hemera

Daha sonra, kendi kendisine Momus, Moros, Thanatos, Hypnos, Oneiroi, Hesperides, Keres ve Fates, Nemesis, Apate, Philotes, Geras ve Eris'i doğurdu

Hesiodos Tartarus'tan bahsederken Hamera'nin Tartarus'a Niks'in ondan çiktiği anda girdigini anlatır

Ona gore, Hamera geri geldiğinde de Niks cikmistir

Homeros'ta Niks

Homeros'un İliyad'ının 14

kitabında, Hypnos'a atfedilen bir alıntı vardır; Hypnos'tan Zeus'un uykuya dalmasını isteyen Hera'ya eski bir iyiliğini hatırlatır

Önceleri, bir kez daha aynı istekte bulunmuştur Hera ve Hypnos bunu yerine getirmiş Zeus'un uykuya dalmasını sağlamıştır, böylece Hera, Herakles'e büyük talihsizlik hazırlayacak fırsatı bulmuştur

Uyandığında durumu fark eden Zeus çok sinirlenir ve Hypnos'u cezalandırmaya yeltenir fakat Hypnos korku içinde annesi Niks'e kaçar

Hypnos sözlerine Zeus'un Niks'in öfkesinden korktuğu için kendisinin peşini bıraktığını ve ancak böylece Zeus'un öfkesinden kurtulabildiğini ekler

Bu tür bir alıntı, Niks'in dönemde baş tanrı olarak tapılan Zeus'un bile korkabileceği düşünülen güçlü bir Niks figürü olduğunu ortaya koyar

Niks'in daha erken dönem mitolosijinin bir figürü olduğu düşünülürse bu mitolojideki süreçleri anlamada yardımcı olur ve uzun süreçlerden sonra bile gerek bireysel gerekse toplumsal anlamda güç ve etkisini yitirmemiş figürler bulunduğunu vurgulamaktadır

Orfik Şiirde Niks

Orfeus'a atfedilen bazı şiir parçalarında Niks'in çok büyük bir öneme sahip olduğu gözlemlenir

Bu yazınlarda, Kaos'tan ziyade Gece ilk ilke olarak ele alınır

Ayrıca Niks'in bir mağarası vardır, burada kehanet ve nasihatlerde bulunur

Diğer Yunan Metinleri

Aristofanes'in Kuşlar isimli eserinde de Niks ilk ilke olarak geçer; belki Orfik bir ilhamın nedeniyle

Ayrıca burada Eros'un da annesi olarak geçer

Diğer metinlerde Charon (Erebus ile birlikte) ve Phthonus'un de annesi olarak geçer

Niks'in mağara veya evinin yeri ve hâli ise farklı metinlerde farklı tasvir edilmiştir; Hesiodos'ta okyanus ötesinde, daha sonra Orfizm'deki gibi Parmenides'in felsefi şiirinde evrenin kenarındadır

Gece Kültleri

Yunanistan'da Niks, nadiren bir kült sahibidir

Pausanias'a göre Megara'daki akropoliste bir kahini vardı

(Paus

1

40

1) Daha sıkça, Niks diğer kültlerin arkaplanlarında gizlenmiş, bulunmuştur

Bu nedenledir ki, Efes'teki Artemis tapınağında Niks olarak anılan bir heykel bulunmaktaydı

Spartalıların bir Uyku ve Ölüm kültü mevcuttu; bu ikisi ikiz kardeş olarak algılanıyor ve kabul ediliyordu

Şüphesiz Niks de onların anneleri olarak algılanmaktaydı

Niks'e dair bileşenler içeren kült isimleri birçok tanrı için mevcuttu, en belirgin olarak Dionysus'un Niktelios (Paus

1

40

6) ve Afrodit'in Philopannyx (Orfik Şarkı 55)

Yunanistan Dışında Niks

Niks temasını kullanan Roma'ya ait metinlerde, tanrıça Nox'a çevrilmiş, böyle kullanılmıştır

(Virgil V, 721)

07-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Nyx Gece Tanrıçası Nyx Kimdir - Nyx Hakkında - Gece Kızı Nyx - Gece Tanrıçası Nyx - Niks Niks (Yunanca Νύξ) Yunan mitolojisindeki ilk tanrılardan gece tanrıçası onun şekil almis halidir Hesiodos'ta Niks Hesiodos'un Theogony'sinde Niks, Kaos'tan doğmuştur Erkek kardeşi Erebus ile birlikte, Niks'in iki çocugu olmuştur: Aether ve Hemera Daha sonra, kendi kendisine Momus, Moros, Thanatos, Hypnos, Oneiroi, Hesperides, Keres ve Fates, Nemesis, Apate, Philotes, Geras ve Eris'i doğurdu Hesiodos Tartarus'tan bahsederken Hamera'nin Tartarus'a Niks'in ondan çiktiği anda girdigini anlatır Ona gore, Hamera geri geldiğinde de Niks cikmistir Homeros'ta Niks Homeros'un İliyad'ının 14 kitabında, Hypnos'a atfedilen bir alıntı vardır; Hypnos'tan Zeus'un uykuya dalmasını isteyen Hera'ya eski bir iyiliğini hatırlatır Önceleri, bir kez daha aynı istekte bulunmuştur Hera ve Hypnos bunu yerine getirmiş Zeus'un uykuya dalmasını sağlamıştır, böylece Hera, Herakles'e büyük talihsizlik hazırlayacak fırsatı bulmuştur Uyandığında durumu fark eden Zeus çok sinirlenir ve Hypnos'u cezalandırmaya yeltenir fakat Hypnos korku içinde annesi Niks'e kaçar Hypnos sözlerine Zeus'un Niks'in öfkesinden korktuğu için kendisinin peşini bıraktığını ve ancak böylece Zeus'un öfkesinden kurtulabildiğini ekler Bu tür bir alıntı, Niks'in dönemde baş tanrı olarak tapılan Zeus'un bile korkabileceği düşünülen güçlü bir Niks figürü olduğunu ortaya koyar Niks'in daha erken dönem mitolosijinin bir figürü olduğu düşünülürse bu mitolojideki süreçleri anlamada yardımcı olur ve uzun süreçlerden sonra bile gerek bireysel gerekse toplumsal anlamda güç ve etkisini yitirmemiş figürler bulunduğunu vurgulamaktadır Orfik Şiirde Niks Orfeus'a atfedilen bazı şiir parçalarında Niks'in çok büyük bir öneme sahip olduğu gözlemlenir Bu yazınlarda, Kaos'tan ziyade Gece ilk ilke olarak ele alınır Ayrıca Niks'in bir mağarası vardır, burada kehanet ve nasihatlerde bulunur Diğer Yunan Metinleri Aristofanes'in Kuşlar isimli eserinde de Niks ilk ilke olarak geçer; belki Orfik bir ilhamın nedeniyle Ayrıca burada Eros'un da annesi olarak geçer Diğer metinlerde Charon (Erebus ile birlikte) ve Phthonus'un de annesi olarak geçer Niks'in mağara veya evinin yeri ve hâli ise farklı metinlerde farklı tasvir edilmiştir; Hesiodos'ta okyanus ötesinde, daha sonra Orfizm'deki gibi Parmenides'in felsefi şiirinde evrenin kenarındadır Gece Kültleri Yunanistan'da Niks, nadiren bir kült sahibidir Pausanias'a göre Megara'daki akropoliste bir kahini vardı (Paus 1401) Daha sıkça, Niks diğer kültlerin arkaplanlarında gizlenmiş, bulunmuştur Bu nedenledir ki, Efes'teki Artemis tapınağında Niks olarak anılan bir heykel bulunmaktaydı Spartalıların bir Uyku ve Ölüm kültü mevcuttu; bu ikisi ikiz kardeş olarak algılanıyor ve kabul ediliyordu Şüphesiz Niks de onların anneleri olarak algılanmaktaydı Niks'e dair bileşenler içeren kült isimleri birçok tanrı için mevcuttu, en belirgin olarak Dionysus'un Niktelios (Paus 1406) ve Afrodit'in Philopannyx (Orfik Şarkı 55) Yunanistan Dışında Niks Niks temasını kullanan Roma'ya ait metinlerde, tanrıça Nox'a çevrilmiş, böyle kullanılmıştır (Virgil V, 721)