Çanakkale Cephesinde Fevzi Çakmak

Fevzi Paşa'nın, Balkan Savaşları çıktığı dönemde 21 Yakova Nizamiye Fırkası K Vekilliği 'nde; 6 Ağustos 1912'de Kosova Kuvay-ı Umumiye Kurmay Başkanlığı'nda; 29 Ekim 1912'de de Balkan Harbi Seferberliği'nin başlangıcında Vardar Ordusu K I Şube Müdürlüğü'nde görevlendirildiğini daha öncede belirtmiştik Sırp Cephesi'nde Vardar Ordusu Harekât Şube Müdürü olarak bulunan Fevzi Paşa'nın başarılı askerî faaliyetlerine rağmen, Garp Vilayetleri'nde 10 Mayıs 1913'den itibaren Türk Hakimiyeti sona ermiştir Fevzi Paşa, Güney Gurubu Komutanlığı'na bağlı V Ordu K olarak 13 Temmuz'da katıldığı II Kereviz Dere Muharebesi'nde İngiliz ve Fransızlara karşı savaştı Fevzi Paşa'nın Komutasındaki V Kolordu K' lığına bağlı IV - VII Tüm Komutanlıkları cephede ve VI Tüm Komutanlığı ise geride bekletilmekteydi Bu muharebeler esnasında V Kor Komutanlığına bağlı, VII Tüm Cephesi'ne yapılan İngiliz taarruzları başarısızlıkla sonuçlanmıştır


Fransızlar ise IV Tüm Cephesi'ne taarruz etmiş fakat beklemedeki VI Türk Tüm'nin bölgede kullanılması üzerine düşman fazla ilerleme gösterememiştir 13 Temmuz'da cepheye gelen Fevzi Paşa'nın komutasındaki XIII ve XIV Tümenler muharebeye katılmamış fakat 21 Temmuz'dan itibaren cepheye gelerek, I Tüm hariç yıpranmış ve yorulmuş eski tümenleri değiştirmişlerdir Ayrıca II Ordu Tümenleri'nin bölgeye (Kereviz Dere-Zığın Dere) gelmeleri üzerine VI ve VII Tümenler, Saros Gurubuna gönderilmiştir


Fevzi Paşa, V Kolordu Komutanı olarak 6 - 13 Ağustos 1915 tarihindeki muharebelere katılmıştır Düşman Kirte istikametinde yapacağı taarruzlar doğrultusunda Alçıtepe'yi almayı planlıyordu Fakat Türk direnişi karşısında amacına ulaşamayan düşman çok fazla ilerleyememiştir 6 Ağustos'ta düşmanın taarruz ettiği Arıburnu - Conkbayırı bölgesine gönderilen VIII ve IV Tüm ile yetinmeyen Vehip Paşa, 9 Ağustos'ta Fevzi Paşa'nın komuta ettiği V Kor Komutanlığına bağlı V ve XIV Kolorduların son ihtiyatları olan 41 ve 28 Alayları da bu bölgeye gönderdi Bölgeye gönderilen bu iki alay Conkbayırı'nın düşman eline geçmemesine ve Alb Mustafa Kemal'in 10 Ağustos tarihinde Conkbayırı taarruzuna yardımcı oldu


Eylül 1915 - 9 Ocak 1916 Mevzi Muharebeleri'nde rahatsızlığı nedeniyle Anafartalar Kurmaylığı'ndan Alb Mustafa Kemal'in 10 Aralık 1915'te ayrılması üzerine bu göreve Fevzi Paşa getirilmiştir Bu muharebelerde V Kolordu Komutanı olarak görev alan Fevzi Bey'in komutasındaki XIII Tüm 21 Ekim 1915'te Keşan'a hareket etti XIV Tümen ise 12 Ocak 1916'da bölgeden ayrıldı


XIX Tüm 19 Ocak 1916

XV Tüm 17 Ocak 1916

XII Tüm 16 Ocak 1916

VII Tüm 15 Ocak 1916

XI Tüm 9 Ocak 1916

IX Tüm 14 Ocak 1916

VIII Tüm 13 Ocak 1916