Karluk Boyu

Karluk Boyu Hakkında - Karluk Boyu Özellikleri - Karluklular

-Karlukların Türk soyundan geldikleri ve Gök-Türklerin bir boyudur


-Altayların batısındaki Kara-İrtiş ve Tarbagatay çevresi


-On-okların bir kısmının meydana getirdikleri anlaşılan Karluklar bu arada üç kabileden kurulu birlik halinde bulunuyorlardı (Üç-Karluk)


-Daha İstemi Kağan zamanında Türk hakimiyetinin Hazar'ın kuzeyi ve Maveraünnehire doğru genişlemesinde şüphesiz büyük rolleri olmuştur


-Her iki Gök-Türk hakanlığı devrinde Karlukların durumu yukarıda açıklanmıştı


-630-680 yılları arasında, diğer Türk boyları, gibi, bunların da zaman zaman Çine başkaldırmışlardır


-Kül-Erkin unvanını taşıyan Üç-Karluk beyi bu tarihlerde Yabgu ünvanını almıştı ve kuvvetli bir orduya sahip idi Daha sonra Kapagan Kagan tarafından II Gök-Türk hakanlığına bağlanmışlardır, Çinin de teşvik ve tahriki ile Gök-Türklere karşı ayarlanarak şiddetli mücadelelerde bulunmuşlardı


-Bilge Kaganın ölümünden sonra, tekrar faaliyete geçerek Uygur ve Basmıllarla birlikte, Gök-Türk hakanlığının yıkılmasında müessir oldular


-Basmıllar hakim duruma geldikleri sırada (742) Sağ yabgu mevkiini alan Karluk başbuğu, Uygur hakanlığının kurucusu Kutlug Kül Bilge zamanında daha üstün sayılan Sol Yabguluğa yükseltildi Fakat bu Karlukların tamamını temsil etmiyordu


-Beş-balık havalisinde oturan Karlukların kendi seçtikleri ayrı bir yabguları vardı: Ton-Bilge Ancak Ötükende yeni kurulan Uygur hakanlığı bütün Karluklar tarafından üst tanınıyor ve yabgular hakana bağlı bulunuyorlardı


-Batıda Emevi-Arap ilerlemesini durdurmuş olan Türgiş hakanlığının çöküntüye doğru gittiği tarihlerde Orta Asya Türk ülkelerinin korunması gibi bir tarihi vazife, bu defa, Karluklara düşmüştü


-Arap bakısının iyice hafiflemesi sonucu, Çinliler eski Orta Asya siyasetlerini canlandırarak, Karlukların dahil bulunduğu bölgeye yeniden el koymak istemişlerdi


-Talas Savaşı; arap-Çin savaşı (751 Temmuz)


-İslamlarla Çinliler arasında cereyan eden bu savaşta Araplarla işbirliği yaparak, Çinlilerin ağır mağlubiyete uğramasını sağladılar


-Tarım havzasından itibaren batı Karluklara, doğu bölgesi Uygurlara ait olmak üzere Orta Asyanın yeniden Türk hakimiyetinde kalmasını temin eden bu savaşta uğradığı hezimet yüzünden Çin ağır iç buhranlara sahne olmuş ve artık bir daha batı ile ilgilenememiştir


-Karluklar, İslamiyeti kabul eden ilk Türk boyu olarak, İlk Türk-İslam devleti olan Kara Hanlı devletini kurmuşlardır


-8YYda Moğol hakimiyetine girmişlerdir


-Göktürkler'e bağlı olarak yaşayan Karluklar, Göktürk devletinin yıkılmasında önemli rol oynadılar


-Uygur devletinin yönetiminde önemli görevlerde bulundular


-Orta Asya hakimiyeti için Araplarla Çinliler arasında yapılan Talas Savaşı sırasında Arapların yanında yer aldılar Böylece Çinlilerin yenilmesini sağladılar


Bilgi Notu:


-İslamiyeti kabul eden ilk Türk topluluğudur


-İlk Müslüman Türk devleti olan Karahanlılar'ın kuruImasında etkili olmuşlardır