Türk Askeri Tarihi

Türk Askeri Tarihi - Türk Askeri Tarihi Nedir - Türk Askeri Tarihi Hakkında

Türk askerî tarihi dörtbin yıl öncesinden günümüze kadar süren dönem içinde ilk Türklerden günümüzdeki Türk Silahlı Kuvvetleri'ne kadarki askerî yapılanmayı ve savaşları içine alır Türklerdeki askerî düzen siyasî düzen ile iç içe geçmiş ve tarih boyunca birlikte gelişmiştir Orta Asya'da başlayan bu tarih tüm anakaralara yayılarak süregelmiştir


Selçuklu İmparatorluğu'nun kuruluşuna önayak olan 1040 yılındaki Dandanakan Savaşı, Türklerin Anadolu'nun kapısını araladığı 1071 yılındaki Malazgirt Savaşı, Yeni Çağ'ın başlangıcı sayılan 1453 yılındaki İstanbul'un Fethi, I Dünya Savaşı'ndaki Çanakkale Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun üzerine Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasını sağlayan Kurtuluş Savaşı, Kuzey Kıbrıs'taki Türkleri savunmak için yapılan Kıbrıs Harekâtı Türk askerî tarihindeki birkaç önemli dönüm noktalarından bazılarıdır

Orta Asya


Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan, Afganistan, Çin'in bir kısmı (Doğu Türkistan), Rusya ve Pakistan'ın bir kısmından oluşan bölge ve bölgeyi tanımlamak için kullanılan coğrafi terim

Tarihte Türkistan olarak geçen coğrafi bir alana rus ve oryantalistelerin kendileri için Türk adını unutturmak amacıyla vermiş oldukları bir isim olarak da bilinir

Kavimler Göçü


Bir tarih nazariyesine göre, MÖ 3000-4000 yıllarında Orta Asya'da yaşayan kavimlerin şiddetli ve uzun süren kuraklık sebebiyle doğuya, kuzeye, batıya ve güneye gitmelerine; Kavimler Göçü denmektedir Bu göçün siyasi, sosyal ve kültürel neticeleri üzerinde uzun durulmaktadır Aynı bölgede MS 6 yüzyıldan itibaren başlayan ve asıl ağırlığı batı istikametinde olan Türk göçleri, 17 yüzyıla kadar devam etmiş; İran,Anadolu ve Balkanlardan geçerek Avrupa ortalarına ulaşmıştır Türkler, geçtikleri yerlerde birbirlerinin devamı olan devletler kurmuşlar, böylece Orta Asya içlerinden Avrupa ortalarına uzanan kültür ve medeniyet mirasları ve yerleşik Türk boyları ile bir Türk dünyası meydana getirmişlerdir

Büyük Selçuklu Devleti


Büyük Selçuklu Devleti (veya Selçuklular; Farsça Saljükiyan; Arapça Saljük veya el Salajika), Oğuz Türkleri'nin büyük bir koluydu Selçuklular 11 ve 14 yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü ve Orta Doğu'yu yönetti

Selçuklular, Ortadoğu'da devletler kurmuş bir Türk hanedanıdır Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey'den gelir

Dandanakan Muharebesi


Dandanakan Muharebesi ya da Dandanakan Meydan Muharebesi, (1040), Selçuklu Devleti'nin Gazne Devletini yendiği ve Gazne Devleti'nin çözülmesine yol açan muharebedir Bu muharebede Gazne Devleti yıkılış dönemine girmiş, Selçuklu Devleti resmen kurulmuştur

Malazgirt Meydan Muharebesi


Malazgirt Muharebesi, 26 Ağustos 1071 tarihinde, Büyük Selçuklu Hükümdarı Alp Arslan ile Bizans İmparatoru IV Romen Diyojen arasında gerçekleşen savaş Alp Arslan'ın zaferi ile sonuçlanan Malazgirt Muharebesi, Türklere Anadolu'nun kapılarını açan savaş" olarak bilinir

Anadolu Selçuklu Devleti


Anadolu Selçuklu Devleti (Arapça: السلاجقة الروم el-Salācika el-Rūm Farsça: سلجوقیان روم Salcūkiyân-e Rūm; Rum Selçukluları), Selçukluların Anadolu’da kurduğu devlettir

Türklerin Anadolu’ya yerleşmesi 1071’deki Malazgirt Savaşı’ndan sonra hızlandı Selçuklu komutanı Kutalmışoğlu Süleyman Şah Anadolu’daki fetihleri batıya yayarak 1075'te İznik’i Bizans’tan aldı ve burayı başkent yaparak bağımsızlığını ilan etti[1] Böylece kurulan Anadolu Selçuklu Devleti, İlhanlıların son Anadolu Selçuklu sultanını tahttan indirdikleri 1308'e kadar varlığını sürdürdü

Miryokefalon Savaşı


Miryakefalon Muharebesi, Anadolu Selçuklu Sultanı II Kılıç Arslan ile Bizans imparatoru I Manuel Komnenos arasında, Denizli Çivril- Gümüşsu Kasabası yakınlarında Miryakefelon'da (Myriokephalon) yapılan savaş (17 Eylül 1176 Salı günü)(Denizli yakınlarında)

Kösedağ Savaşı


Kösedağ Muharebesi, Anadolu Selçuklularının, Moğollara yenilmesiyle sonuçlanan ve 1 Temmuz 1243 tarihinde meydana gelen savaş Türk-İslâm tarihinde, önemli bir dönüm noktası teşkil eden bu savaş, Anadolu Selçuklu Devletinin yıkılma sürecine girmesine sebep olmuştur

Osmanlı İmparatorluğu


Kuruluş Dönemi


Temelleri

Osmanlı Beyliği'nin temelleri 13 yüzyıl ortalarında atıldı Beyliğe adını veren Osman bey ileri görüşlü, kararlı ve başarılı bir devlet adamı ve askerdi Onun bu kararlılığı devletin çok sağlam temeller üzerine kurulmasını sağladı


Osman Gazi

Osman Bey'in babası Ertuğrul Gazi hakkında sağlam ve güvenilir bilgiler hemen hemen yoktur Bilinen, kendisinin 13 yüzyıl'da Batı Anadolu'da yaşayan Türkmen beylerinden biri olduğudur Babası gibi Osman Bey'in hayatı hakkında da bilinmeyenler pek çoktur Osman Bey, Çobanoğulları Beyliği'nin vâsalı olarak Bizans topraklarıyla ilişkilerde bulunurken, bu beyliğin Bizans'la anlaşması üzerine, bölgede Bizans üzerine akınlarda bulunanlar, etkinliklerini bu kez Osman Bey'in bayrağı altında sürdürdüler Bu durum yavaş yavaş Osman Bey'i bağımsızlığa iten bir etken oldu Osman Bey bölgenin ve Bizans'ın içinde bulunduğu durumdan ustaca yararlanmasını bildi; bölgedeki İslâm tarikatlarının, özellikle Şeyh Edebali'nin gücünden ve nüfuzundan yararlandı Bizans'a karşı savaşan gazilerin önderi durumuna gelen Osman Bey, Bizans köy, kasaba ve kalelerini birer birer ele geçirmeye başladı Başarıları hem topraklarının büyümesine, hem de Anadolu Selçuklu topraklarından, komşu Türkmen beyliklerinden asker, komutan ve yöneticilerin onun saflarına katılmasına yol açtı Genellikle 1299 tarihi, Osman Bey'in bağımsızlığını ilân ettiği tarih olarak kabul edilir


Bursa'nın fethi

Bursa'nın fethi (1326): Osman Bey'in asıl amacı Bursa'yı almaktı Bu nedenle şehri kuşatma altına aldı Onun hastalanması üzerine, kuşatmaya oğlu Orhan Bey devam etti Orhan Bey, Mudanya limanını ve Orhaneli'ni fethederek Bursa'nın Bizans ile bağlantısını kesti Aralıklarla on yıl süren kuşatma sonunda Bursa teslim oldu İpek üretiminin merkezi olan Bursa, Osmanlı Devleti'nın başkenti yapıldı Osmanlıların bu dönemde Sakarya havzası ve Marmara bölgesinde yaptığı fetihlerdeki amacı, batı yönünde ilerleyip Rumeli'ye geçmekti


1 Kosova Savaşı

I Kosova Savaşı veya Birinci Kosova Meydan Muharebesi (28 Haziran 1389) Sultan I Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Sırp kumandanı Lazar önderliğindeki bir Balkan ordusu arasında yapılmış bir muharebedirOsmanlı'nın zaferiyle sonuçlanmıştır Savaş sonunda bir Sırp soylusu Sultanın elini öpüp müslüman olmak istediğini belirterek I Murat'a yaklaşmış ve onu ani bir hamleyle hançerleyerek şehit etmiştir Şehadetinden sonra hüdavendigar lakabının verildiği sultanın iç organları orada gömülmüş, geriye kalan naaşı Bursa'ya götürülerek orada defnedilmiştir


Niğbolu Savaşı

Niğbolu Muharebesi (İngilizce: Battle of Nicopolis, Bulgarca: Битка при Никопол, Bitka pri Nikopol; Macarca: Nikápolyi Csata, Rumence: Bătălia de la Nicopole) 24 Eylül 1396'da Osmanlı ordusunun Macaristan, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu, Fransa, Eflak, Lehistan, İngiltere Krallığı, İskoçya Krallığı, Eski İsviçre Konfederasyonu, Venedik Cumhuriyeti, Genova Cumhuriyeti, St Jean Şövelyeleri askerlerinden oluşmuş bir Haçlı Ordusu'yla Tuna Nehri üzerinde bulunan Niğbolu kalesi yakınlarında yaptığı ve Osmanlı zaferiyle sonuçlanmış bir savaştır Bu savaş aynı zamanda Niğbolu Haçlı Seferi (Crusade of Nicopolis) diye de anılmakta olup Ortaçağın sonuncu büyük Haçlı Seferi olarak da nitelendirilmektedir Bazı kaynaklarda savaşın tarihi 28 Eylül olarak verilmiştir


Ankara Savaşı

Ankara Muharebesi, Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid ile Timur arasında, Ankara'nın Çubuk Ovası'nda yapılan savaş Geç ortaçağ tarihinin en kanlı meydan savaşlarından biri olan ve Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan Ankara Muharebesi, Osmanlı Devleti'nin parçalanmasına ve Fetret Devri (1402-1413) olarak bilinen bir iktidar boşluğu döneminin yaşanmasına yol açtı


2 Kosova Savaşı

II Kosova Savaşı veya İkinci Kosova Meydan Muharebesi (Macarca:Második Rigómezei csata)(17 Ekim-20 Ekim 1448) Sultan II Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu ile Macar kumandanı János Hunyadi önderliğindeki bir Balkan ordusu arasında yapılmış bir muharebedirOsmanlı Devleti'nin zaferiyle sonuçlanmıştır


Varna Savaşı

Varna Muharebesi veya Varna Savaşı, 10 Kasım 1444 tarihinde, Macar, Leh, Papalık ve çeşitli Balkan milletlerinden oluşan, János Hunyadi komutasındaki Haçlı ordusu ile II Murat önderliğindeki Osmanlı ordusu arasında bugünkü Bulgaristan'ın Varna şehri yakınında yapılmış bir savaştırOsmanlı ordusu kazanmıştır


Yükselme Devri


İstanbul'un Fethi

İstanbul'un Fethi, 29 Mayıs 1453'te, şehri günlerdir kuşatan Osmanlı ordusunun, şimdi İstanbul olarak bilinen, o zamanki adıyla Konstantinopolis şehrini Sultan II Mehmed Han'ın komutanlığında fethetmesidir Bu fetihten sonra Osmanlı Devleti İmparatorluk olmuş, henüz 21 yaşında olan Sultan II Mehmed, fatih ünvanını da alarak Fatih Sultan Mehmed olarak anılmaya başlanmıştır Tarihteki en önemli devletlerden olan Doğu Roma İmparatorluğu böylelikle sona ermiştir


Otlukbeli Savaşı

Otlukbeli Muharebesi (11 Ağustos 1473) Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet ile Akkoyunlu Devleti sultanı Uzun Hasan arasında yapılmış bir meydan savaşıdırSavaşta iki tarafın Türkmen süvarileri de etkisiz kaldı Akkoyunluların mızraklı piyadelerinin hücumunu Osmanlı'nın yeniçerileri rahatça püskürttü Osmanlı havan topları, engebeli arazide başarılı aşırtma atışları yaptı ve bu yeni silah karşısında şaşıran Akkoyunlular darmadağın oldu


Uzun Hasan ve Karamanoğlu beyi savaş meydanını terk etti Orduları bir daha toparlanamayacak şekilde bozuldu


Zaferden sonra beyler düşmanı takibi önerse de Fatih ileri gitmedi Arazi pusu kurmaya elverişliydi, keşif birliklerinin düşmanı fark etmede geç kalmasını da göz önünde bulunduran Fatih, düşmanın gitmesine göz yumdu

Ertesi yıl çatışmalar devam ettiyse de Akkoyunlular için çöküş dönemi başlamıştı


Mecidabık Savaşı

Mercidabık Muharebesi, Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında Memluk Devleti ile yapılan birinci savaştır 1516'da Osmanlı ordusu ile Memluk ordusu arasında Halep şehrinin kuzeyinde yapılan savaşı Osmanlılar kazandı Muharebenin sonucunda Suriye, Lübnan ve Filistin Osmanlı topraklarına katıldı


Ridaniye Savaşı

Ridaniye Muharebesi, 22 Ocak, 1517 yılının Ocak ayında Osmanlı Devleti ile Memlüklüler arasında geçen muharebenin adıdır Bu muharebe Yavuz Sultan Selim'in komutasındaki Osmanlı Devleti ordusu kazanmıştır Bu zaferle birlikte Memlük Devleti yıkılmış, bütün toprakları Osmanlı egemenliğine girmiştir Memlük Devleti tarihe karışmış ve Osmanlı Devleti Mısır'a hakim olmuş ve Halifelik Osmanlılara geçmiştir Mısır'da ki kutsal emanetler İstanbul'a getirilmiştir Osmanlı Devleti Doğu Akdeniz'in tek hakimi durumuna yükselmiş, Kızıldeniz ve Hint Okyanusuna açılmştırOsmanlı devleti çok geniş hazinelerin sahibi olmuştur


1 Viyana Kuşatması

I Viyana Kuşatması, 27 Eylül-16 Ekim 1529 tarihlerinde Avusturya Arşidüklüğü'nün başkenti Viyana'nın Kanuni Sultan Süleyman komutasındaki Osmanlı ordusu tarafından kuşatılmasıdır Başarısız olan kuşatma sonucunda kale alınamamış ve Osmanlı ordusu İstanbul'a geri dönmüştür


Kıbrıs'ın Fethi

Bir Türk gölü haline gelen Akdeniz'deki korsanlar, devamlı devletin donanmasına ve ticaret gemilerine zarar verdiğinden Venedikliler'in elinde bulunan Kıbrıs'ın fethine karar verildi Lala Mustafa Paşa komutasındaki Türk ordusu 3 ay içinde Lefkoşa, Baf, Limasol, Girne ve Larnaka kalelerini ele geçirdi 1571 yılında Magosa'nın zaptedilmesiyle Kıbrıs 1878'e dek sürecek Türk egemenliğine girdi


Duraklama Devri


Bağdat Seferi

1623-1639 Osmanlı-İran Savaşı'nın başında 1624 yılında İranlıların eline geçmiş bulunan Bağdat'ın geri alınması amacıyla padişah IV Murat'ın düzenlediği sefer (1638-39)Bu sefer IV Murad'ın Bağdad'a girmesiyle son bulacaktır


2 Viyana Kuşatması

II Viyana Kuşatması, 1683 yılında IV Mehmet devrinde Osmanlı Devleti'nin Viyana'yı kuşatması ile gerçekleşti 17 yüzyılda Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında yapılan savaşların en uzun süreni bu kuşatma ile başladı


Gerileme Devri

Osmanlı Devleti Gerileme Dönemi


Kırım Savaşı

Kırım Savaşı, 4 Ekim 1853 - 30 Mart 1856 tarihleri arasındaki Osmanlı-Rus Savaşıdır Birleşik Krallık, Fransa ve Piyemote-Sardinya'nın Osmanlı tarafında savaşa dâhil olmasıyla savaş, Avrupalı devletlerin Rusya'yı Avrupa ve Akdeniz dışında tutmak amacıyla verdiği bir savaş halini almıştır Savaş, müttefik güçlerin zaferiyle bitmiştir


93 Harbi

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı Osmanlı padişahı II Abdülhamit döneminde yapılan bir Osmanlı-Rus savaşıdır Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir Hem Tuna Cephesi'nde, hem de Kafkasya Cephesi'nde savaşılan 93 Harbi Osmanlı Devleti için büyük bir yenilgiyle sonuçlanmış; hem büyük bir toprak kaybına neden olmuş, hem de Rus ordusunun İstanbul'un eşiğine (Yeşilköy) kadar ilerleyerek[2] Osmanlı Devleti'nin varlığını tehdit etmesiyle sonuçlanmıştır


1897 Osmanlı-Yunan Savaşı

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, 1897 yılında Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında meydana gelen savaştır Yaklaşık bir ay sürmüş ve Osmanlı ordusunun zaferiyle neticelenmiştir O dönemler Manastır Askeri İdadisi'nde öğrenci olan Mustafa Kemal ve Ömer Naci savaşa gönüllü olarak katılmak istemişler, fakat hem İdadi öğrencisi oldukları için hemde daha 16 yaşında oldukları için savaşa katılamamışlardır


Dağılma Devri


Trablusgarp Savaşı

Trablusgarp Savaşı, 1911-12 yılları arasında Osmanlı Devleti ve İtalya Krallığı arasında geçen bir savaştır 1911-12 Türk-İtalyan Savaşı olarak da geçer Adı, "Trablusgarp Savaşı" olmasına rağmen çarpışmalar, Trablusgarp'ın dışında, Adriyatik Denizi, Ege Adaları, Çanakkale Boğazı ve Kızıldeniz gibi çeşitli bölgelerde de sürmüştür Bu savaşı İtalya, diğer büyük devletlerin ve Balkan Savaşı'nın sayesinde kazanarak sömürgelerini arttırmıştır


Balkan Savaşları


1 Balkan Savaşı

Birinci Balkan Savaşı, 8 Ekim 1912 - 30 Mayıs 1913'de Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliğinin Osmanlı Devleti'ne karşı giriştiği savaş Bu savaş ile Balkan Devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki birçok toprağını ele geçirmiştir Bu savaş ile, Edirne ve Kırklareli'ye kadar olan tüm topraklar, Balkan Devletlerine bırakılmıştır


2 Balkan Savaşı

İkinci Balkan Savaşı (Romence: Al doilea război balcanic, Sırpça: Други балкански рат, Drugi balkanski rat, Yunanca: Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος, Devteros Valkanikós Pólemos, Bulgarca: Междусъюзническата война, Mezhdusayuznicheskata voyna) I Balkan Savaşı'na katılan devletlerin, Yunanistan, Bulgaristan, Karadağ, Arnavutluk, Sırbistan, Osmanlı İmparatorluğu ve sonradan katılan Romanya'nın aralarında yaptıkları savaşlardır Bu savaş ile, Edirne ve Kırklareli kurtarılmıştır Londra Konferansı, hükümleri kısmen değişmiştir


IDünya Savaşı


Çanakkale Savaşları

Çanakkale Savaşları, I Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara savaşlarıdırOsmanlı Devleti'nin zaferiyle sonuçlanmış ve İtilaf Devletleri yarımadayı terketmiştir


Sarıkamış Harekâtı

Sarıkamış Harekâtı (22 Aralık 1914), I Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ve Rus Hanedanlığı arasında Sarıkamış'da gerçekleşmiş, sonucu Osmanlı Devleti tarafı için büyük bir başarısızlık ile sonuçlanan bir askerî manevradır


Kut'ül Ammare Kuşatması

Kut'ül Ammare kuşatması (7 Aralık 1915 - 29 Nisan 1916), İngiliz İtilaf kuvvetleri ile Osmanlı İttifak kuvvetleri arasında geçen I Dünya Savaşı'nın temel muharebelerinden biri Muharebeler Dicle Nehri kıyısında Kut'ül Ammare şehri yakınlarında konuşlanmış İngiliz Ordu birliklerinin kuşatılması ve 13,000 İngiliz askerinin esir alınmasıyla Osmanlı Ordusu tarafından zaferle bitmişti İngiliz İtilaf kuvvetleri 23,000 ölü ve yaralı, Osmanlı kuvvetleri 10,000 ölü ve yaralı vermiş ve 13,000 (bazı kaynaklara göre 18,000) İngiliz askeri esir alınmıştı


Kurtuluş Savaşı

Kurtuluş Savaşı, İstiklâl Harbi, Türk İstiklâl Harbi, Milli Mücadele olarak adlandırılan I Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Misak-ı Milli sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için girişilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadele

9 Ordu Müfettişi Mirliva Mustafa Kemal Paşa önderliğinde 1919-1922 yılları arasında gerçekleşmiş Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk Orduları'nın yurdumuzdan tüm düşmanları temizlemesiyle sonuçlanmıştır

11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Mütarekesi ile fiilen, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile resmen sona ermiştir


9 Eylül 1922 tarihinde Türk Orduları İzmir'a girmiştir

6 Ekim 1923 tarihinde Türk Orduları İstanbul'a girmiştir


29 Ekim 1923 günü Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş ve bunun sonucunda Türk Orduları Başkomutanı Mareşal Mustafa Kemal Paşa Türkiye Cumhuriyeti 1 Cumhurbaşkanı seçilmiştir


Kurtuluş Savaşı, dört belirgin döneme ayrılabilir:

I Dünya Savaşı sonrası dönemi: Mondros Mütarekesi'nin yürürlüğe girdiği 31 Ekim 1918'den, Mustafa Kemal Paşa'nın 9 Ordu müfettişi olarak Anadolu'ya yola çıktığı 19 Mayıs 1919'a kadardır


Örgütlenme dönemi: 19 Mayıs 1919'dan, Ankara'daki Büyük Millet Meclisi'nin açıldığı 23 Nisan 1920'ye kadardır


Hakimiyetin sağlanması dönemi: 23 Nisan 1920'den, Londra Barış Konferansı'nın ikinci safhasının başladığı Mart 1922'ye kadardır [3]

Barışın sağlanması dönemi: Mart 1922'den, Cumhuriyetin ilan edildiği 29 Ekim 1923'e kadardır