Ceneviz

cenova cumhuriyeti - ceneviz tarihi - osmanlı ceneviz ilişkileri1815 senesine kadar devam eden Cenova Cumhuriyetine Osmanlılar tarafından verilen isim Cenova, Ligurua’nın liman şehridir Denizcilik yoluyla gelişen Cenovalılar, doğuda birçok imtiyazlar elde etmişler, deniz kuvvetlerinin güçlü olması sebebiyle de birçok devleti hakimiyetleri altına almışlardır Akdeniz’de tarih boyunca en büyük rakipleri olan Venedikle devamlı harb etmişlerdir Bizans İmparatoru Mihael VII’ye yaptıkları yardımlar karşılığı İstanbul’un Galata semtini ve İzmir limanından faydalanma hususunda geniş imtiyazlar elde ettiler


Ayrıca Boğazlar üzerinde bazı haklar ve Karadeniz’de Trabzon, Kefe gibi daha birçok limanı kontrolleri altına aldılar İlk sigorta ve ilk komandit şirketleri Cenovalılar kurmuşlardır Osmanlı Devleti sınırları dahilinde ticaret serbestisi elde etmek için, kuruluş devrinde harekete geçen Cenovalılara ilk imtiyazı Sultan Birinci Murad vermiştir (1387)


1396 yılında Fransa hakimiyeti altına giren Cenevizliler, Fransızların zoruyla Osmanlılara karşı aleyhte hareketlerde bulunmuşlardır Daha sonra tekrar Osmanlılarla dostluk kurma yolunu seçen Cenevizliler, Sultan Çelebi Mehmed ile Foça şap madenlerinin işletme hakkının karşılığında, yıllık 2000 düka altını vermeyi taahhüd eden anlaşmayı yaptılar (1416)


Bütün ticaretleri Doğu Akdeniz ve Yakındoğu ile olan Cenevizlilerin, Osmanlı Devletinin gelişmesiyle gelir kaynakları birer birer ellerinden çıktı İstanbul’un Fatih Sultan Mehmed Han tarafından fethi esnasında Galatalı Cenevizliler tarafsızlık sözü vermelerine rağmen, sözlerinde durmamaları üzerine ellerindeki ticari imtiyazların bazıları alınmıştır Zağanos Paşa ile 3 Haziran 1453’te yaptıkları anlaşmaya göre, yıllık vergi ödeyecekler, kilise kuramayacaklar, gayrimenkul hakkına sahip olmayacaklardı Böylece Galata Türklerin eline geçmiş oluyordu


Sakız, Limni, Amasra ve Kefe’deki Ceneviz kolonileri bir iki sene daha varlıklarını sürdürdülerse de Fatih Sultan Mehmed bunları ortadan kaldırdı Sakız Adası 1566’ya kadar vergi karşılığında varlığını sürdüydüyse de Kaptan-ı Derya Piyale Paşa adayı aldı ve Ceneviz kolonisine son verdi Fransa bayrağı altında Doğu Akdeniz’de ticaretlerine devam eden Cenevizlilere Sultan Üçüncü Mehmed bazı ticari imtiyazlar tanıdı 1665’te ise diğer Avrupa devletlerine tanınan ticari imtiyazlar Cenevizlilere de verildi


Osmanlı Ceneviz ticari ilişkileri Fransız ordularının Ceneviz’i işgaline kadar sürdü 1777’de Liguria Cumhuriyeti Napolyon tarafından tekrar kuruldu 1805’te Fransa’ya katılan Ceneviz, 1815’te Sardunya Krallığı tarafından ilhak edildi 1849’dan sonra İtalya tarafından alınarak onların ticaret limanı haline geldi


alıntı