Tütün Kontrolü (Hekim) |
07-25-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Tütün Kontrolü (Hekim)TÜTÜN KONTROLÜ (HEKİM) TÜTÜN KONTROLÜ (HEKİM) Slaytların tanımlamaları : 1 Sunu başlığını gösteren slayt 2 Sunu akışını gösteren slayt 3 Sigara bağımlılığının ulusal ve küresel çaptaki yaygınlığı ve mortalite sonuçlarını tanımlayan bu slaydın en önemli bölümü söz konusu verilerin Ulusal Tütün Kontrol Programı Genelgesine dayanmasıdır Çünkü 2006 tarihinde yayınlanan bu genelge ile, Türkiye Cumhuriyeti tütün bağımlılığının ölümcül sonuçlarını ilk kez resmen kabul etmiştir 4 Sigara başta olmak üzere tütün ürünlerinin yıllar içerisindeki tüketimini gösteren bir slayttır Bu slaytta 1960&lardan sonra ABD&nin tütün kontrol mücadelesine gösterdiği önem ve bunun olumlu sonuçlarına dikkat çekilebilir 5 Bu slayt sigara bağımlılığının ekonomi politik yönünü göstermektedir ta görülen harita dünyadaki elektrik kullanım oranlarını göstermektedir Bilindiği üzere elektrik kullanımı zenginlik ölçüsüdür Bu açıdan harita incelenirse Kuzey Amerika&nın doğu kıyısı, Batı Avrupa, Japonya, Çin&in doğu kıyıları ve Hindistan&ın kuzeyinde sınırlı bir bölgede yoğun elektrik kullanımı görülmektedir Bir başka ifade ile bu bölgeler (özellikle Kuzey Amerika ve Japonya) küreselleşen dünyada ekonomik varlıklarını dünyanın diğer bölgelerine göre daha fazla arttırabilen bölgelerdir Bir başka ifade ile bu veriler küreselleşmenin, dünyadaki eşitsizliği derinleştirdiğini kanıtlamaktadır Aynı slaytta yer alan dünyadaki sigara kullanım oranları incelendiğinde ekonomik olarak gelişmiş bölgelerde yaşayan insanların, gelişmekte olan ülkelerde yaşayanlara göre çok daha az oranda sigara kullandığını göstermektedir Bu veriler ışığında ülkenin zenginliği ile sigara bağımlılığının negatif korele olduğu belirtilebilir Ancak unutulmamalıdır ki dünyanın önde gelen tütün şirketleri, elektrik kullanımının fazla olduğu bu gelişmiş ülkelerde bulunmaktadır Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerin aksine tütün kontrolü konusunda ülkelerinde takındıkları tavizsiz tutumun sonucu olarak, kendi ülkelerinde kurulu sigara şirketlerinin ürettikleri tütün ürünlerini, dünyanın daha yoksul ülkelerinde yerli partnerler yaratmak suretiyle o bölgelere ihraç edilmesini sağlamışlardır Türkiye, gelişmekte olan bir ülke olarak, -Türkiye&deki yerli partnerlerin de katkısıyla- bu ulusüstü şirketlerin önemli miktarda ekonomik kazanç sağladığı bir pazar haline getirilmiştir 6 Tütüne bağlı ölüm oranlarını gösteren bu slaytta ölümlerin, gelişmiş ülkelerden ziyade ağırlıkla gelişmekte olan ülkelerde yaşanacağına dikkat edilmelidir Bunun nedeni bir önceki slaytta tanımlanan küresel ekonomik ortamdır 7 Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tütün kontrolü politikaları ile aktif içiciliğin zaman içerisinde azaldığı vurgulanmaktadır 8 Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan tütün kontrolü politikaları ile pasif içiciliğin zaman içerisinde azaldığı vurgulanmaktadır 9 ABD&de uygulanan tütün kontrolü politikaları ile çevresel tütün dumanına maruziyetin zaman içerisinde azaldığı vurgulanmaktadır 10 Dünyada en çok sigara içen nüfusun olduğu ülkelerin sıralamasının verildiği bu slaytta dünyanın en kötü 10 ülkesi arasında Türkiye&nin de olduğu vurgulanmıştır 11 Dünya Sağlık Örgütü&nün verileri ışığında, Türkiye&de hem gençlerin hem de erişkinlerin çok yüksek oranda tütün bağımlılığına sahip olduğu belirtilmektedir 12 Dünya Sağlık Örgütü&nün 31 Mayıs 2008 vurgusu olan Tütünsüz Gençlike vurgu yapılmaktadır Bir önceki slaydın verileri hatırlandığında, Dünya Sağlık Örgütü&nün bu yılki sloganının ülkemiz açısından önemli daha iyi anlaşılmaktadır 13 Bu slaytta, uygulanan etkin tütün kontrol politikasına rağmen Avrupa Birliği&nde de gençliğin (özellikle kadınların) tütün endüstrisinin asıl hedefi olduğu görülmektedir Bu veriler ışığında kadınların özellikle ekonomik özgürlüğe kavuştuğu anda, erkekler karşısında kendilerini kanıtlamanın bir yolu olarak erkek egemen alışkanlıklara kapıldıkları ve bu bağlamda tütün alışkanlığı edindiklerinin altı çizilmelidir 14 Türkiye&de sigara başlama yaşının 12&nin altına düştüğünü gösteren bu slayt, Türkiye&de de tütün endüstrisinin hedef grubunun adölesanlar olduğunu göstermektedir 15 Türkiye&de öğrenciler arasında sigara alışkanlığının ve pasif maruziyetin kabul edilemez orandaki yüksekliği gösterilmektedir 16 Sigara bağımlılığının zenginlik, eğitim ve yaş ile negatif korele olduğu gösterilmektedir Bu veriler bir ülkedeki tütün kontrol programına gelir dağılım dengesizliği ve eğitim parametrelerini de kapsamına dahil etmesi gerektiğini göstermektedir 17 Tütünün sağlık üzerindeki olumsuz etkisi oksijen konsantratörüne bağlı yaşamak zorunda kalan bir KOAH hastası ile tütünün vasküler yataktaki sonuçları nedeni ile amputasyon olmuş Red-Kit imajı ile vurgulanmaktadır 18 Tütün ürünlerinin içerisindeki maddelerin zaman içerisindeki artışı, çevresel sigara dumanına gaz maskeleri dışında bir önlem olmadan önlenemeyeceğini vurgulayan bir fotoğraf eşliğinde sunulmaktadır 19 Dünyada ölüme yol açan 8 nedenin 6&sının tütün bağımlılığına sekonder olduğu vurgulanmaktadır 20 Tütün bağımlılığının erişkinlerde yol açtığı kanser ve kronik hastalıklar gösterilmektedir 21 Çevresel tütün dumanının çocuk ve erişkinlerde yol açtığı hastalıklar gösterilmektedir 22 Japonya sokaklarında sigara içilmemesi için eylem yapan çocuklar gösterilmektedir Bu haber ışığında gelişmiş bir ülke olarak Japonya&da çocukların bile tütün kontrolü için çaba sarf ettikleri vurgulanmaktadır 23 Tütün Kontrolü konusuna giriş slaydıdır Türkiye&de tütün kontrolünün en önemli ayağı olan 5727 sayılı kanuna vurgu yapılmaktadır 24 Tütün kontrolünün basamakları tanımlanmıştır 25 Tütün kontrolünde etkinliği kanıtlanmış politikalar sıralanmaktadır 26 Etkin kontrol politikalarından birisi olan yüksek fiyatı sağlayan vergilerin tüketim üzerindeki kısıtlayıcı etkisi gösterilmektedir 27 Kıta Avrupa&sındaki ülkelerde satılan sigaraların avro bazlı fiyatları gösterilmektedir İrlanda, İngiltere ve İskandinav ülkeleri gibi etkin tütün kontrolü uygulayan ülkelerde sigara satış fiyatının 6,5-8 avro olduğu vurgulanmaktadır Türkiye&de sigara satış fiyatlarının oldukça düşük olduğu (1,5-2 avro) görülmektedir 28 Dünyada yıllar içerisinde artan sigara üretimi bilgisini gösteren bu slayt ile, Dünya Sağlık Örgütü&nün tüm dünya ülkelerine uygulaması önerdiği tütün kontrol politikaların gerekliliği vurgulanmaktadır 29 Dünyada tütünün hangi şirketlerin tarafından üretildiği gösterilmektedir (Konu hakkında detaylı bilgi 5 numaralı slayt açıklamasında paylaşılmıştır) 30 Yıllar içerisinde filmlerdeki sigara reklamının artışı vurgulanmaktadır Bu veri 5727 sayılı yeni yasadaki katı reklam yasaklarının gerekçesini göstermektedir 31 Televizyonda tütün ürünleri hakkında yayınlanan reklamları sonlandırmanın tütün tüketimini azaltıcı etkisi gösterilmektedir 32 Aslan Oğlum Benim sloganı ile sigara ile ataerkilliğin ve erkek egemen sistemin ilişkisi vurgulanmaktadır 33 Sigara içiminin erkekte ********* sorununa neden olduğu gösterilerek, sigara ile ataerkillik ve erkek egemen sistem arasındaki ilişkinin bilimsel olarak doğru olmadığı belirtilmektedir 34 Tütün endüstrisinin bir başka hedef grubunun çocuklar olduğunu ve çocukların seveceği puzzle tipi oyunlarla dolaylı olarak tütün reklamı yapıldığını göstermektedir 35 Bir sigara şirketi satış temsilcisinin itirafı verilen bu slaytta dünya genelinde şirket politikalarının inan yaşamına yeğ tutulduğu vurgulanmaktadır 36 TEKEL Genel Müdürü&nün sözleri ışığında TEKEL&in özeleştirmesinin sakıncaları ve tütün kontrolünün aslında emperyal sistemle mücadele olduğunun altı çizilmektedir 37 Türkiye&de Kontrol konusuna giriş slaydıdır Türkiye&de tütün kontrolünün önemli bileşenlerden birisi olan Türk Toraks Derneği&ne vurgu yapılmaktadır 38 Türkiye&de yıllar içerisinde azalan tütün üretimi gösterilmektedir Bu veri tütün üretiminin liberalize edilmesinin Türkiye&deki tütün üreticileri açısından olumsuz bir sonuca yol açtığını göstermektedir Ayrıca tütün endüstrisinin, Türkiye&de uygulanacak etkin tütün kontrol politikasının Türkiye&nin tütün üreticileri açısından olumuz bir sonuca yol açmayacağını göstermektedir Çünkü Türkiye&nin tütün üretimi zaten yıllar içerisinde azalmıştır 39 Bir önceki slaydın aksine Türkiye&nin sigara tüketimin 2000 yılına kadar arttığını göstermektedir Bu veri tütün üretiminin devlet/kamu tekelinden çıkartılarak liberalize edilmesinin tütün üreticilerinin aksine tütün endüstrisi açısından tüketimi körükleyerek olumlu bir sonuca yol açtığını göstermektedir 40 2000&li yıllardan sonra Türkiye&deki sigara tüketiminin bir platoya ulaştığı gösterilmektedir Bu veri ışığında 2000&li yıllardan sonra bu platonun neden oluştuğu sorusu oluşturulabilir 41 Bir önceki slaytta oluşan sorunun yanıtı gösterilmektedir 2000&lere kadar tütün üretimin liberalize edilmesinin tüketimi arttırdığı, 2000&li yıllardan sonra ise uygulamada oldukça sorunları olsa dahi kabul edilen 4207 sayılı yasanın frenleyici etkisi görülmektedir 42 Tütün bağımlılığının ülke ekonomisindeki yeri vurgulanmaktadır 43 Tütün bağımlılığının bireyin aile bütçesindeki yeri ve bu bağımlılığının sonucu Marlboro Countrynin ölümü gösteren fotoğrafı ile verilmektedir 44 Türkiye&de tütün kontrolü çerçevesinde yasallaşan ilk önemli yasa (4207 sayılı Kanun) gösterilmektedir 45 Türkiye&de tütün kontrolü çerçevesinde bugüne kadar kısmi de olsa olumlu etki sağlayan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun gösterilmektedir 46 Türkiye&de tütün kontrolü çerçevesinde önemli bir tarihsel adım olan Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi gösterilmektedir 47 Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesinin bir gereği olarak kabul edilen Ulusal Tütün Kontrol Programı gösterilmektedir 48 Yukarıda sıralanan slaytlardan da görüleceği üzere 1990&lı yıllardan süregelen bir çabanın son karşılığı olarak 19 Ocak 2008 tarihinde Resmi Gazete&de yayınlanan yasa (5727 sayılı Kanun) gösterilmektedir 49 Tütün yaprağından imal edilmiş her madde (enfiye, pipo, Maraş otu, vs) 5727 sayılı Kanun&un hükümleri kapsamına alındığını göstermektedir 50 1996&da kabul edilen yasa ile 2008&deki yeni yasayı karşılaştırmaktadır Bu karşılaştırma ışığında yeni yasanın eskisinden farklı olarak tütün kontrolünü hedeflediği, gelecek nesilleri koruma altına aldığı ve temiz hava solumayı amaçladığı vurgulanmaktadır 51 Tütün kontrolünde yasaklarının tütün kullanımında önemli bir azalmaya yol açtığı gösterilmektedir 52 2008&de kabul edilen 5727 sayılı Kanun hükümleri gereğince tütün tüketimine getirilen yasaklar gösterilmektedir 53 1996&da kabul edilen yasa ile 2008&deki yeni yasayı karşılaştırmaktadır Bu karşılaştırma ışığında yeni yasanın eskisinden farklı olarak daha yaygın tütün tüketim yasaklarına sahip olduğu vurgulanmaktadır 54 1996&da kabul edilen yasa ile 2008&deki yeni yasayı karşılaştırmaktadır Bu karşılaştırma ışığında yeni yasanın eskisinden farklı olarak çok daha az oranda tütün kullanımına olanak tanıdığı ve istisnai bu hallerde de pasif içicilerin korunmasını temel şart olarak kayıt altına aldığı vurgulanmaktadır 55 Dünyada benzer yasaklara ülkelerin verdiği destek gösterilmektedir Bu veri tütün endüstrisinin kasıtlı olarak gündeme getirdiği bu yasanın hükümlerinin ağırlığı nedeniyle uygulanamayacağı spekülasyonuna yanıt vermektedir 56 5727 sayılı yasanın koruyucu önemleri toplu olarak gösterilmektedir 57 5727 sayılı yasanın koruyucu önemleri firmalar yönünden özetlenmektedir 58 5727 sayılı yasanın koruyucu önemleri satıcılar yönünden özetlenmektedir 59 5727 sayılı yasa ile tütün kontrolünün sağlanması konusunda yer alan hükümler özetlenmektedir 60 5727 sayılı yasa ile tütün kontrolünün sağlanması konusunda yer alan hükümler özetlenmektedir 61 5727 sayılı yasa ile tütün kontrolünün sağlanması konusunda yer alan hükümler özetlenmektedir 62 5727 sayılı yasa bünyesinde yer alan ceza hükümleri gösterilmektedir 63 5727 sayılı yasa gereğince yasakların ihlaline karşı kimlerin, nasıl bir önlem alacağı gösterilmektedir 64 5727 sayılı yasa gereğince yasakların ihlali halinde ödenecek cezalar gösterilmektedir 65 5727 sayılı yasa gereğince ceza vermeye yetkili kurumlar gösterilmektedir 66 Benzer bir yasanın İngiltere&de uygulaması konusunda hazırlanmış bilgilendirme mesajı gösterilmektedir 67 5727 sayılı yasa gereğince yasakların ihlaline karşı yaptırımlar uygulayacak yetkili kurum olan TAPDK&ye ulaşılacak web sayfası gösterilmektedir 68 Yasakların ihlaline karşı yaptırımlar uygulama yetkisi bulunan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı&na ulaşılabilecek web sayfası gösterilmektedir 69 Doktorlar başta olmak üzere toplumda rol model olabilecek kimi meslek gruplarının tütün bağımlılık oranları verilerek, bu meslek gruplarının özeleştiri yapması gerektiği vurgulanmaktadır 70 Doktorların tütün savaşımında diğer meslek gruplarından farklı olan avantajlı yönleri gösterilmektedir 71 Her bir hekimin tütün bağımlılığı konusunda vermesi gerektiği mücadelenin nedenleri vurgulanmaktadır 72 Doktorların üstlenmesi gereken kişisel ve politik rolleri tanımlanmaktadır 73 Sigara bırakma konusunda doktorun sigara içen her bireye yapacağı sigara bırakma tavsiyesinin inkar edilemez rolü gösterilmektedir 74 5Ö başlığı altında her bir hekimin sigara içen bireyler için izlemesi gereken yol gösterilmektedir 75 Hekimlerin tütün kontrolünde öncü rol oynaması gereken il tütün kontrol kurullarının önerilen yapılanması gösterilmektedir 76 Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesinin 19 Mayıs ve 31 Mayıs 2008 tarihleri için hazırladığı afişler gösterilerek Türkiye&nin artık yeni bir döneme girdiği vurgulanmaktadır Ekli dosyayı görmek için tıklayın (7258 Kb) Kaynak: toraksorgtr |
|